نوروز 96 در انتظار دگرگونی تلویزیون

به گزارش بولتن نیوز، سریال «علی البدل» به کارگردانی سیروس مقدم در 15 قسمت 45 دقیقه‌ای که قراراست هر شب ساعت ۲۲ از شبکه یک سیما پخش شود، یکی از همین سریال هاست. سال های گذشته از این کارگردان سریال «پایتخت» پخش می‌شد که نسبت به سریال‌های دیگر تلویزیون مخاطب بیشتری داشت. حالا سیروس مقدم در علی البدل از دیگر چهره‌های محبوب سریال‌های طنز هم استفاده کرده است. سریالی با فضایی طنزآلود و انتخاب موقعیت مکانی روستایی در اطراف همدان و پرهیز از تکرار موقعیت‌های شهری و فضاهای آپارتمانی که باید آن را به فال نیک گرفت. این سریال با حضور مهدی هاشمی، احمد مهرانفر، ناهید مسلمی، محسن تنابنده، مهدی فخیم‌‌زاده، هادی کاظمی، گوهر خیراندیش، محمود جعفری، حسین محب‌ اهری و فروغ قجابگلی که بازیگران اصلی‌اش هستند، روایتی از افرادی است که حضور دارند اما حق رأی ندارند. کسانی که در مجالس و شوراها اعضای علی‌ البدل هستند و در جریان همه امور قرار دارند اما حق رأی ندارند. اما سریال «مرز خوشبختى»، قصه سه جوان را روایت می‌کند که یکی از آنها به‌عنوان شخصیت محوری این قصه با قرار گرفتن در موقعیت‌های جالب و مفرح مجبور می‌شود قبل از آغاز سال جدید از تهران به شهر محلات سفر کند. کاراکتر اصلی قصه، جوانی شهرستانی است که برای تحصیل به تهران می‌آید و جزو نخبگان علمی می‌شود. او به خواهر دوستش که در یک طلا فروشی کار می‌کند علاقه دارد اما پدر دختر راضی به این وصلت نیست...

مرز خوشبختی به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده و تهیه کنندگی مهران رسام، در ایام عید هر شب ساعت 21:30 از شبکه دو سیما پخش می‌شود.دراین سریال پوریا پورسرخ، امیر حسین آرمان، مهدی سلوکی و شهرزاد کمال‌زاده به ایفای نقش می‌پردازند، سروش جمشیدی، مریم معصومی، جمشید جهانزاده، عباس محبی، مهدی صباغی، فرزانه نشاط خواه، رضا یزدانی، جواد زیتونی و عباس محبوب دیگر بازیگران این سریال هستند. سریال «دیوار به دیوار» هم با لحن و فضای شادی آور به کارگردانی سامان مقدم در 60 قسمت 40 دقیقه‌ای در ایام نوروز و فصل بهار روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود. این سریال کمدی داستان چهار خانواده را روایت می‌کند که به دلایلی مجبور می‌شوند سه ماه در یک خانه با یکدیگر زندگی کنند. این چهار خانواده هیچ آشنایی با یکدیگر ندارند و در یک روز بنا به اتفاقی مجبور می‌شوند که با هم زندگی کنند.

در این سریال فرهاد آئیش، گوهر خیراندیش، آزاده صمدی، رؤیا تیموریان و ویشکا آسایش بازی می‌کنند. نام مهران مدیری و آثارش، طنازی و خنده را به یاد مخاطبان می‌اندازد. سریال طنز «شوخی کردم» که پیش از این در شبکه نمایش خانگی توزیع شده بود، در سال جدید به کارگردانی و تهیه‌ کنندگی این هنرمند پخش خواهد شد. این مجموعه به لحاظ موضوعی، دارای قسمت‌های مستقل بوده و در هر قسمت بر اساس یک سوژه نمایش‌های کمدی پخش می‌شود. این سریال هر شب ساعت 23 از شبکه 5 روی آنتن می‌رود. در مجموعه «شوخی کردم»، کلیپ‌های طنز در محیط‌ ها و قالب‌های خاصی اجرا می‌شود: اتاق عمل که این کلیپ در اتاق عمل و هنگام عمل جراحی اجرا می‌شود و نقش جراح را مهران مدیری بازی می‌کند. مهران مدیری، سیامک انصاری، مهران غفوریان، جواد رضویان، رضا شفیعی جم، نادر سلیمانی، لاله صبوری، نصرالله رادش، شقایق رحیمی راد، هادی کاظمی، محمدرضا هدایتی، ساعد هدایتی، عارف لرستانی، سحر ولدبیگی، نیما فلاح، سپند امیرسلیمانی، کمند امیرسلیمانی، شبنم فرشادجو و سحر زکریا در این سریال نقش آفرینی می‌کنند. شبکه قرآن و معارف هم قرار است در نوروز 96 مجموعه نمایشی «قصه‌های تبیان» را پخش کند.این سریال اپیزودیک بر اساس داستان‌های واقعی و موضوع های قرآنی ساخته شده و توسط کارگردانان جوان به تهیه کنندگی زنده یاد فرج‌الله سلحشور و مشاور کارگردانی جمال شورجه و مشاور فیلمنامه منصور براهیمی آماده شده است.  همچنین پخش برخی برنامه‌ها به‌عنوان مجموعه‌های تأمینی از شبکه «نمایش» و پخش مجدد و تکراری بعضی فیلم‌ها و مجموعه‌های خارجی و داخلی از«شبکه تماشا»، پخش مجموعه جذاب و پرطرفدار «کلاه قرمزی» ساخته ایرج طهماسب و نیز مجموعه دیگری با موضوع متفاوت «دوپینگ» با نام موقت «افسر نمونه» به کارگردانی مسعود آب پرور از شبکه 5 سیما می‌توان از مجموعه‌ برنامه‌های نوروزی نام برد.

نگاه

نگاهی گذرا به حال وهوای مجموعه‌های نوروزی سیما

جای خالی ایجاد تغییرات کیفی

عزیزالله حاجی مشهدی   

 منتقد و مدرس سینما  

یک سال پیش، در آستانه بهار سال 1395، درست در روزهای پایانی اسفند ماه 1394، برخی از مدیران شبکه‌های سیما از آغاز دگرگونی‌ها و تغییرات ضروری در تلویزیون خبر داده بودند که با شروع سال نو،

رفته رفته تغییرات مورد نظر در دو عرصه متفاوت آغاز شد. در نخستین گام، به طور طبیعی این تحول با تغییر یا جابه جایی برخی مدیران در شبکه‌های مختلف سیما شروع شد و در گام بعدی برنامه‌ریزی برای انجام برخی تغییرات در دو وجه «کمی» و «کیفی» در دستور کار قرار گرفت. ایجاد تغییرات «کمّی» در شبکه‌های مختلف به طور منطقی برمبنای سه دلیل عمده: مشکلات بودجه واعتبارات مالی، پیشگیری از ریزش مخاطبان و ضرورت ادغام یا درهم آمیزی برخی شبکه‌های تلویزیونی بر اساس اهداف مشابه و طیف مخاطبان مشترک آنها بود. کارنامه تلویزیون در سالی که گذشت، آشکارا نشان داده است که به‌عنوان یکی از فراگیرترین و اثرگذارترین رسانه‌های گروهی، مثل همیشه، نیازمند تغییرات و دگرگونی‌های کیفی و کمی و آسیب شناسی ضعف‌ها وکمداشت‌هایش بوده و بویژه از نظر مخاطب شناسی و نیازسنجی جامعه و شناسایی موضوع‌ها و درونمایه‌های مورد نیاز مخاطبان گسترده خود به تحولی اساسی نیاز دارد. بخصوص که می‌دانیم، اگر این مسأله مهم و پراهمیت براستی مورد توجه جدی سیاستگذاران و برنامه‌ریزان تلویزیونی قرار نگیرد، در اندک زمانی نه چندان طولانی، شبکه‌های مختلف سیما با ریزش بیش‌تر مخاطبان و بینندگان خود رو به رو خواهند شد و ادامه چنین روندی، جز  بی‌توجهی به خواست و پسند و سلیقه مخاطبان ودریافت‌کنندگان برنامه‌های تلویزیونی، معنای دیگری نخواهد داشت. یک واقعیت را نباید از نظر دور داشت که با وجود برخی تلاش‌های به نسبت مثبت، هنوز جای خالی ایجاد تغییرات مطلوب در کیفیت محتوای برنامه‌ها، بویژه در زمینه پژوهش‌های بایسته پیش از نگارش فیلمنامه‌های مناسب و استفاده از مشاوران متخصص در عرصه‌های مختلف فنی و محتوایی با هدف تولید آثار منسجم و دارای استحکام هنری(از نظر زیبایی شناسی و زبان فیلم وسینما) و ساخت برنامه‌های پرمخاطب در تلویزیون آشکارا احساس می‌شود.

ساخت مجموعه‌های تلویزیونی در ایام نوروز نیز همانند«ماه رمضان» و «محرم و صفر» و.... در قالب «برنامه‌های مناسبتی» در تلویزیون برنامه‌ریزی می‌شود. قرار گرفتن همین پسوند ساده و دیر آشنای«مناسبتی» به دنبال واژه « برنامه»، کافی است تا«تولید شتابزده»،«بودجه نا کافی»، «امکانات فنی و تولیدی محدود» در ذهن ما تداعی شود! کلید خوردن برخی از مجموعه‌هایی که قرار است در نوروز 96 پخش شوند، در ماه‌های پایانی سال‌جاری و ادامه داشتن تصویر‌برداری بعضی از آنها (مثل مجموعه سفارش شده از سوی شبکه 2 سیما و....) تا واپسین روزهای اسفند ماه جاری و گاه حتی نهایی نشدن سرنوشت برنامه پخش یکی دو نمونه از آنها که سهم کدام شبکه خواهند بود، بخوبی نشان می‌دهد که در تلویزیون هنوز پس از سال‌ها تجربه، نظامنامه مدون و قابل اجرایی برای ساخت و پخش مجموعه‌های مناسبتی وجود ندارد. کم‌ترین زیان تداوم چنین روندی، نزول کیفیت برنامه‌ها و تولید برنامه‌های کم جاذبه خواهد بود.

از آن جا که ساخته شدن مجموعه‌های جذاب و سرگرم‌کننده در طلیعه فصل بهار، همزمان با شکوفایی و سرسبزی طبیعت می‌تواند در ایجاد شور و نشاط، امید آفرینی و تمدید قوای روحی و ایجاد نوعی آرامش روانی در جامعه بسیار مؤثر باشد، برای نوروز سال 1396 نیز کوشیده‌اند تا با انتخاب موضوع‌ها و مضامینی متنوع، بویژه در برخی نمونه‌ها با انتخاب فضایی شادی آور (کمدی) و زبان طنز، در خلق فضاهای شاد و پرنشاط گام‌های قابل اعتنایی بردارند. برهمین اساس، رویکرد کلی اکثر تولیدات مناسبتی نوروز 96 با فضای طنز و شادی آور است.

تردیدی نباید داشت که در صورت انتخاب درست و مناسب مضامین شادی آور و طنز یا دیگر داستان‌های جدی با مضامین خانواده و جامعه و یافتن ساختار سنجیده و منسجم برای هر یک از این نمونه‌ها همراه با به کار‌گیری بازیگران حرفه ای، می‌توان امیدوار بود که برخی از این آثار برای مخاطبان تلویزیون به خاطره‌ای شیرین و ماندگار بدل شوند.