مواجهه با محیط زیست متأثر از نگرش و شناخت جهان مادی است که راهکارها و کنشهای محیط زیستی را رقم میزند.
به گزارش
بولتن نیوز، مسأله محیط زیست، پس از ظهور دوران پساصنعتی و مدرن به عنوان چالشی که جوامع امروزی با آن دست و پنجه نرم میکنند. از بین رفتن اکوسیستم طبیعت، هوای آلوده و هزاران مشکل دیگر از مشکلات بنیادینی است که نمیتوان به راحتی از کنار آن عبور کرد.
دنیایی با کمبود هوای پاک و حسرت مردمان این زمانه در دستیابی به آن از معضلاتی است که نه فقط در کشورهای اسلامی، بلکه در کشورهای دیگر نیز وجود دارد. واقعاً چگونه میتوان بر این مشکلات فائق آمد؟ راهکارهایی نظیر ایجاد زیرساختهای حمل و نقل عمومی، کنترل کارخانهها و راهکارهایی از این قبیل تا چه اندازه مسأله محیط زیست را حل میکند؟ در هم ریختگی اکوسیستم طبیعت و از بین رفتن تدریجی آن چگونه قابل حل است؟
به نظر میرسد بحران زيست محیطی کنونی كه امروزه افكار جهاني را تحت تأثير قرار داده است، حاصل نگرشهای بنیادین و ساختاری است که در عرصه تعامل و مواجهه با محیط زیست توسط بشر صورت گرفته است. مواجهه با محیط زیست در عرصههای خرد و کلان به مثابه شبکهای در هم تنیده و مرتبط به هم، متأثر از گونهای نگرش و شناخت در قبال جهان مادی است که راهکارها و کنشهای محیط زیستی را رقم میزند. بر همین اساس کشورهای پیشرفته جهان در زمینه مدیریت بحران محیط زیست و بهبود وضعیت زیست محیطی، متأثر از شناخت برآمده از تفکر اندیشمندان خود (شناخت رابطه انسان با طبیعت و چگونگی استفاده و بهره برداری از آن) به سیاستگذاری و ارائه راهکارها پرداختهاند.
درد آلودگی و رشد نامتوازن صنعت و تخریب
اما دقیقاً سخن اینجا است که هرچه زمان میگذرد، سیاستهای موجود درد آلودگی، رشد نامتوازن صنعت و تخریب را تحت کنترل خویش در نیاورده و سامان نبخشیده است. مسأله اساسی آنجا نمایان میشود که راه برون رفت از آلودگیها، پسماندهای مخرب صنعتی و... در گرو در پیش گرفتن چه نوع سیاستهایی است؟ آیا نگرشی فرا مادی و الهیاتی به محیط زیست که در گرو شناخت طبیعت و شیوه تعامل صحیح انسان با محیط زیست است، ظرفیت ایجاد مسیری جدید برای برون رفت از مشکلات موجود را دارد؟ به عبارت بهتر آیا میتوان مدعی شد مبتنی بر جهانبینی اسلامی، الگوهای عملیاتی و کاربردی استخراج نمود؟ و آیا ادعای قرآن کریم مبتنی بر آبادانی و عمرانی زمین را میتوان در چارچوب مسیری دیگر جستجو نمود؟
«الهیات محیط زیست» پروندهای است با رویکردی متفاوت به مسأله محیط زیست از آننظر که ظرفیتشناسی الهیات را برای برون رفت از چالشهای زیست محیطی بررسی کند. در این راستا نخست مسأله مبانی فلسفی شناخت طبیعت و تفاوت آن در دو عصر پیشین و کنونی مورد بررسی قرار گرفته و در پی آن بررسی محیط زیست از دیدگاه قرآن بیان میشود. از سوی دیگر راهکارهای اسلام برای حفاظت از محیط زیست، محیط زیست از منظر فقه، بیانات رهبری درباه محیط زیست و تعامل مطلوب با محیط زیست در سیره پیامبر اسلام (ص) تبیین شده است. در پایان به اداره کل محیط زیست استان قم به مثابه نهادی سیاستگذار و مجری سیاستها زیست محیطی رفته و رویکرد این اداره کل در عرصه ارتباط با محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته است.