چالش هاي بانك مركزي براي ارز تك نرخي/ آيا سال آينده ارز نرخي مي شود؟

گروه اقتصادی: شواهد نشان می‌دهد که سیاست‌گذار بازار پول کشور، چشم‌انداز روشنی برای تک‌نرخی شدن در کوتاه‌مدت ندارد. ارز مبادله‌ای که برای جلوگیری از وارد شدن فشار به خانوارها و ممانعت از افزایش قیمت «کالاهای اساسی» در اواخر سال 89 ایجاد شد، اگرچه از 1200 تومان شروع شد اما هم‌اکنون به 3 هزار و 240 تومان رسیده است. قرار است سال آینده این نرخ طبق قانون بودجه سال آینده به 3300 تومان هم برسد. بااین‌حال این نرخ همچنان با ارز بازار آزاد فاصله 400 تومانی دارد.

 

به گزارش بولتن نیوز، کارشناسان می‌گویند اگر دولت ارز مبادله‌ای را حذف کند و سیاست ارز تک‌نرخی را اجرایی کند، هم تولید آسیب می‌بیند و هم برخی تولیدکننده‌هایی که با ارز مبادله‌ای کالای واسطه‌ای تولید می‌کنند.


چالش‌های ارز تک‌نرخی


تردیدی نیست که یکی از اصلی‌ترین چالش‌های سیاست‌گذاری اقتصادی در سال آینده، یکسان‌سازی نرخ ارز خواهد بود، به این دلیل که دولت تصمیم به افزایش صادرات دارد. برنامه‌ای که با ارز یکسان موفقیت‌آمیز خواهد بود. البته در این میان دو گروه به دولت برای اجرای سیاست ارز تک‌رقمی هشدار می‌دهند. گروهی اقتصاددانان بازار آزاد هستند که تسریع در ارز یکسان را سفارش می‌کنند و معتقدند، دلار در اقتصاد ایران عملاً باقیمت‌ها و سطوح قیمتی پیشین خود خداحافظی کرده و لذا پذیرش این مسئله به لحاظ آثار اجتماعی و حتی اقتصادی تنها شوکی یکباره است و بعد اقتصاد روال عادی خود را خواهد گرفت. به گفته آنان ارز تک‌رقمی سبب افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور خواهد شد.


در مقابل گروه دوم معتقدند با یکسان شدن نرخ ارز قیمت برخی اقلام مثل دارو و حتی کالاهای خوراکی ضروری با ارز بازار آزاد افزایش خواهد یافت. از سویی سیاستی مثل یکسان‌سازی نرخ ارز، نیاز به پیش‌زمینه‌هایی دارد که در شرایط فعلی اقتصادی کشور این شرایط وجود ندارد. بانک مرکزی از حملات سوداگرانه ارزی اطمینان ندارد. به عبارتی توانایی مقابله با این حملات عملاً وجود ندارد. از سویی تجربه برخی کشورها نشان می‌دهد در شرایطی که بازارها هنوز علائم نا اطمینانی دارند، تلاش برای نرخ واحد ارز بدون در نظر گرفتن ملاحظات بازار، ممکن است به این تصور عمومی دامن بزند که بانک مرکزی به دلیل محدودیت در ذخایر ارزی یا ملاحظه در تزریق همه ذخایر به بازار ارز، از سطحی به بعد قادر به حمایت از نرخ ارز نخواهد بود.

دولت پیشنهاد را بپذیرد یا انتقاد؟

ازآنجاکه قیمت نسبی کالاهای ایرانی در برابر کالاهای خارجی در سالهای گذشته افزایش‌یافته، این ضرورت احساس می‌شود که با افزایش نرخ ارز در برابر ریال، بخشی از این گران بودن نسبی کالاهای ایرانی خنثی کند تا تولیدات ایران قابلیت رقابت و صادرات باشند. موضوعی که عمدتاً تجار و صادرکننده‌ها بر آن تأکید می‌کنند. مسعود خوانساری رییس پارلمان بخش خصوصی از سردمداران این مطالبه است. هر بار در نشست هیات نمایندگان اتاق از دولت این خواسته تکراری را دارد که ارز را به‌سرعت تک‌نرخی کنید.

 

 

بااین‌حال کارشناسان می‌گویند، اگر قیمت برابری دلار با ریال با نرخ تورم داخلی محاسبه شود، رقمی بیش از ارقام فعلی خواهد شد و بر این اساس انتقاد گروهی که می‌گویند تثبیت اجباری نرخ ارز با استفاده از تزریق درآمدهای ارزی به بازار صورت گرفته و نرخ دلار بازار آزاد هم غیرواقعی است. با فرض طبیعی در نظر گرفتن قیمت فعلی ارز، این نرخ تا زمانی طبیعی است که تورم داخلی افزایش نیابد.

نرخ تورم داخلی بر اساس اعلام بانک مرکزی تا پایان سال تک‌نرخی خواهد شد. از همین رو به نظر می‌رسد یکسان‌سازی نرخ ارز در سال آینده امکان‌پذیرتر خواهد شد، اما طبیعتاً تا قبل از انتخابات به دلیل شوکی که این اقدام می‌تواند به اقتصاد ایران وارد کند، اجرایی نخواهد شد. چه آنکه مسئولان دولت که در آستانه انتخاب دوم هم قرار دارند، تلاش می‌کنند از شوک جدید به اقتصاد جلوگیری کنند.