دشمن آبرویش، دوستش بود

به گزارش بولتن نیوز، از روزی می گوید که دختر خاله اش با او تماس گرفته و گفته که مطالب زشت و عکس های بی حجابش را در برخی از گروه ها دیده است. وقتی تماس های فامیل بیشتر و بیشتر شد تا جایی که همسرش نیز به او زنگ زد و بابت این مساله شکایت کرد، دیگر نتوانست ، تحمل کند و خواست بداند که چه کسی با آبرویش این چنین بازی کرده است؟
با شکایت و پیگیری های مستمر، فهمید، دشمن آبرویش، از دوستانش بوده است، آن جا بود که دنیا برسرش آوار شد، هرگز فکرش را نمی کرد که از او چنین زخمی بخورد، آن هم تنها به خاطر انتقامی کودکانه.
از این دست اتفاقات در دنیای پیچیده تکنولوژی بسیار رخ می دهد به گونه ای که شکل انتقام ها نیز نسبت به گذشته تغییر کرده است اگر تا دیروز کینه و انتقام در حد قهر و آشتی های معمولی بود، اما به شکل دیگر رخ می نماید، فضای مجازی به مکانی برای انتقام گیری های بی اساس تبدیل شده و فرد انتقام گیر تا ریختن آبرو افراد پیش می رود.
چندی پیش افرادی با ادعای وجود نقص‌هایی در ساختمان خود، اقدام به انتشار مطالبی خلاف واقع علیه یک پیمانکار ساختمان در فضای مجازی ‌کردند، این افراد در دفاع از خود اعلام کرده بودند که به دلیل نواقص موجود در ساختمان خریداری شده از سوی پیمانکار ساختمان، اقدام به نشر اکاذیب بر علیه او در شبکه ‌های اجتماعی مختلف می‌ کرده‌اند.
در پرونده مشابه دیگری از جنس انتقام گیری، متهم که با شاکی نسبت فامیلی داشته با سوء ‌استفاده از اعتماد وی اقدام به انتشار تصاویر شخصی شاکی در شبکه‌های اجتماعی کرده بود.
متهم با توجه به نسبت فامیلی و مراوده با شاکی با سوء ‌استفاده از اعتماد وی پس از تماس تلفنی کد رمز عبور شاکی را تحصیل و به اطلاعات شخصی وی از قبیل عکس و دیگر اطلاعات مربوط به شاکی دسترسی پیدا کرده و از این طریق اقدام به انتشار تصاویر شخصی وی در شبکه های اجتماعی کرده بود.
یا در پرونده دیگری متهم که با شاکی دوست بود در پی اختلاف و انتقام جویی اقدام به انتشار تصاویر شخصی شاکی در شبکه‌های اجتماعی کرده بود، متهم اذعان داشته حدود سه سالی است که با شاکیه ارتباط خانوادگی دارد که در همین حین با شاکیه دچار مشکل شده و برای انتقام اقدام به پخش تصاویر در شبکه‌ های اجتماعی کرده است.
در پرونده دیگری که در رسانه و شبکه های مجازی بسیار مطرح شد درمورد شناسایی 9 نفر از عاملان هتک حیثیت شهروندان یکی از استان های کشور در دو شبکه اجتماعی بود که در پی ارجاع چندین فقره پرونده از دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان رشت به دادخواهی تعدادی از شهروندان، مبنی بر هتک حیثیت آنان در تلگرام و اینستاگرام‌، موضوع به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفت.
با پی‌جویی ‌های فنی و پلیسی، عاملان هتک حیثیت شهروندان در دو شبکه اجتماعی پیام رسان موبایلی که هفت نفر مرد 26، 28‌، 29‌، 34، 35، 41‌، 62 و دو نفر زن 38‌، 46 ساله بودند‌، شناسایی و با هماهنگی مقام قضائی به پلیس فتا احضار شدند.
متهمان به صراحت به بزه انتسابی خود و اینکه با ارسال مطالب موهن و نسبت دادن مطالب ناروا و خلاف واقع در ‌شبکه‌ های اجتماعی،‌ موجب‌ هتک حیثیت شکات شده‌ بودند‌، اعتراف و انگیزه خود را از این کار تسویه حساب شخصی عنوان کردند که این متهمان برای سیر مراحل قانونی به دادسرای عمومی و انقلاب استان معرفی شدند.

**لزوم حذف زمینه های انتقام گیری
«طهورا نوروزی» مدرس دانشگاه، پژوهشگر و نویسنده در گفت و گو با خبرنگار انتظامی ایرنا گفت: ریشه مسائلی از جنس انتقام گیری در فضای مجازی، ورود به حریم خصوصی افراد است که سبب مشکلاتی می شود به گونه ای که برخی تا ریختن آبروی فرد پیش می روند.
وی افزود: اینکه چگونه افراد انتقامجو به اطلاعات شخصی افراد دست می یابند، جای تامل دارد، چه فضایی بین افراد حاکم می شود که به شخصی ترین اطلاعات یکدیگر دسترسی می یابند؟
نوروزی با بیان اینکه باید زمینه های چنین دسترسی هایی مورد بررسی قرار گیرد، گفت: با حفظ حریم شخصی خود می توان از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری کرد دراین زمینه لازم است خانواده ها آموزش دیده و این آموزش ها را در اختیار فرزندان خود قرار دهند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی افزود: چرا باید خصوصی ترین عکس ها و اطلاعات افراد در اختیار سایرین و حتی افراد غریبه ای که در فضای مجازی جست و جو می کنند، قرار گیرد، متاسفانه در طول سال های اخیر فضای مجازی علاوه بر فرصت هایی که دارد تبدیل به تهدید شده است اما فرصت های منفی و تهدیدها برای برخی پررنگ تر است، نبود حریم و مرزهای صحیح در فضای مجازی، سبب می شود تا برخی از این فرصت به نفع خود استفاده کنند.
نوروزی اضافه کرد: در بسیاری از موارد افراد با کسانی وارد مکالمه و چت می شوند که حتی جنسیت آن ها را نشناخته، اعتماد کرده و اطلاعات خود را در اختیار این افراد قرار می دهند و این افراد شیاد در موعد مناسب از این اطلاعات برای اخاذی یا انتقام گیری استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه بیشتر کاربران فضای مجازی نوجوانان و جوانان هستند، گفت: متاسفانه سن استفاده از فضای مجازی به کمتر از دوره راهنمایی رسیده، افرادی که هیچ گونه اطلاعی از قوانین فضای مجازی نداشته، دوست و دشمن را نمی شناسند و به راحتی اعتماد می کنند.
نوروزی با تاکید بر ارایه آموزش به کاربران فضای مجازی، گفت: والدین از اینکه فرزندان خود را در پاسی از شب به بیرون بفرستند ، ابا دارند، غافل از اینکه فرزندان آنها در همین ساعت ها در فضای خطرناک مجازی و با افرادی ناشناس در حال تبادل اطلاعات هستند.
این نویسنده و پژوهشگر تاکید کرد: با توجه به اینکه میانگین سنی استفاده از فضای مجازی روبه کاهش است باید دقت کرده و توجه داشته باشیم تا نوجوانان و جوانان نا آگاهانه به پخش اطلاعات شخصی افراد نپردازند چون هیچ گونه آگاهی نسبت به قوانین موجود در این زمینه ندارند و به راحتی در دامن جرائم سایبری گرفتار می شوند.

**انتقام، تخلیه احساس نیست/ لزوم تقویت باورهای دینی در جوانان
«آرزو خاکپور» کارشناس مسائل اجتماعی و فضای سایبری در گفت و گو با خبرنگار انتظامی ایرنا گفت: فضای مجازی هم قانون خاص خود را دارد اما با این حال شنیده یا دیده می شود این روزها فضای مجازی برای برخی افراد که بدون اطلاع از چند و چون این مساله وارد فضای مجازی شده و خواسته یا ناخواسته مشکلاتی برای خود و دیگران با حس انتقام جویی بوجود آورده اند.
وی اضافه کرد: ایجاد صفحه در برخی سایت های اجتماعی به نام دیگران با هدف انتقام گیری و بازی با آبروی افراد، گذاشتن مطالب موهن در پایگاه های اینترنتی با هدف هتاکی به افراد مختلف، انتشار اسرار شخصی و خانوادگی دیگران با انگیزه های انتقام و هتک حیثیت افراد، انتشار یا تحریف عکس های خصوصی دیگران نشر اکاذیب و افترا در اینترنت با هدف تشویش اذهان عمومی و بدبین کردن افراد به یکدیگر تنها گوشه ای از اقدامات مجرمانه است.
خاکپور افزود: برخی افراد با انگیزه هایی همانند تفریح و انتقام و فرونشاندن عصبانیت و جلب توجه و باز کردن عقده های روحی و روانی در حوزه فضای مجازی مرتکب می شوند که متأسفانه آسیب های جبران ناپذیری اجتماعی و روانی را در پی دارد.
خاکپور اضافه کرد: اغلب فکر می‌کنیم که انتقام گرفتن شکلی از تخلیه احساسی است و تلافی کردن به ما کمک می‌کند تا احساس بهتری پیدا کنیم، در فیلمها اغلب انتقام به شکلی نمایش داده می‌شود که گویی فرد پس از تلافی کار بدی که در حقش روا داشته شده، به آرامش می‌رسد. اما در حقیقت، انتقام تاثیری متضاد دارد.
این کارشناس مسائل اجتماعی گفت: می توان با ارتقاء سطح باورهای دینی و اخلاقی خصوصا در بین نوجوانان و جوانان نمونه هایی از پیشگیری از شکل گیری جرایم در فضای مجازی را بوجود بیاوریم تا انجا که در فرامین اسلامی نیز انتقام امری مضموم به شمار می آید.
خاکپور افزود: برابر قانون جرایم رایانه ای هر فردی بوسیله سامانه های مخابراتی و رایانه ای صوت ، تصویر یا فیلم و اسرار دیگران را بدون رضایت منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد و به نوعی موجبات هتک حیثیت افراد را فراهم کند به حبس و جزای نقدی محکوم می شود. در این خصوص با توجه به اینکه یکی از تهدیدات فضای مجازی و خصوصا شبکه های اجتماعی ، انتقام جویی از طریق هتک حیثیت و نشر اکاذیب است ، شهروندان باید نسبت به حفاظت از اطلاعات شخصی ، تصاویر ، رمز و اطلاعات کاربری خود دقت کنند و این نکته را به یاد داشته باشند که در فضای مجازی اکثر آسیب ها به علت اعتماد بیجا اتفاق می افتد.
وی افزود: در این خصوص شهروندان می توانند با رعایت نکاتی از بروز اینگونه آسیب ها پیشگیری کنند از جمله اینکه سیم کارت های خود را بدون انجام نقل و انتقالات قانونی در اختیار دیگران قرار ندهند و در صورتی که از آن ها استفاده نمی کنند حتما آن را امحاء کنند. اگر سیم کارتی مفقود شد یا به سرقت رفت سریعا آن را مسدود کنند زیرا افرادی کلاهبردار با هدف های متفاوت مثل سود جویی و اخاذی ممکن است از این سیم کارت ها برای کلاهبرداری مالی و عاطفی استفاده کنند.
وی تاکید می کند: البته شناسایی مجرمان سایبری با شگردها و ترفندهای پلیسی امکان پذیر خواهد بود ولیکن شهروندان می توانند با تیزهوشی جلوی ارتکاب جرم مجرمان را گرفته و آنها را در اجرای نقشه های شومشان نا کام کنند.

**قانون چه می گوید؟
بارها پلیس اعلام کرده است که در صورت استفاده از شبکه‌ های اجتماعی از درج هرگونه مطلبی علیه سازمان‌ ها یا اشخاص حقیقی و حقوقی در فضای مجازی خودداری کرده و در صورت مشاهده این گونه مطالب از کپی برداری و نشر آن در سایر گروه‌ ها و شبکه‌ های اجتماعی خودداری کنند.
هتک حیثیت کاربران جرم است و متهمان چنین پرونده هایی در صورت نارضایتی می‌ توانند با شکایت به مراجع مربوطه احقاق حق کنند و با چنین انتقام گیریها که اگر برحق هم باشد، به جای رسیدن به حق و حقوق قانونی خود تحت عنوان متهم به مراکز قضایی معرفی می شوند.
از سوی دیگر پلیس فتا اعلام کرده که در انتخاب پیام رسان ‌های موبایلی شرکت‌ های بیگانه و استفاده از خدمات آن ها،محرمانگی و امنیت اطلاعات شخصی را جدی گرفته و برای اعتماد و دوستی در فضای مجازی وسواس به خرج دهند.
از سوی دیگر در فصل پنجم قانون جرائم رایانه‌ای و ماده 16 این قانون آمده است، هر فردی به وسیله سامانه‌ های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم، صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از 91 روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
در ذیل تبصره ماده 16 آمده چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
مطابق ماده 17 قانون جرائم رایانه‌ای هر فردی به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از 91 روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.

** جرائم مرتبط با هتک حیثیت در حال افزایش است
سردار کمال هادیان فر رئیس پلیس فتا پیش تر اعلام کرده بود یکی دیگر از جرائم مربوط به مزاحمت ها، هتک حیثیت و موضوعات خانوادگی و فرهنگ رفتاری افراد است که متاسفانه این نوع جرائم نیز در حال افزایش است که باید بخش های مسئول در زمینه پیشگیری نقش جدی تری ایفا کنند.
هادیان فر اضافه کرد: ارتباطات سالم در فضای مجازی و لزوم هوشیاری جوانان و خانواده‌ های آن ها نسبت به تهدیدات فضای سایبر باید در درجه نخست اولویت آنها‌، نهادهای رسمی و غیر رسمی کشور قرار گیرد.

**لزوم آموزش به فرزندان برای حفظ حریم خصوصی دیگران
سرگرد حمید کیانی سرپرست اداره تشخیص جرائم سایبری پلیس فتا نیز پیش تر در رابطه با جرم بودن انتشار تصاویر حصوصی افراد در فضای مجازی، گفت: والدین تهدیدات تلفن همراه را جدی بگیرند چرا که عکس یا فیلم از حریم خصوصی دیگران و انتشار آن جرم تلقی می شود.
وی ادامه داد: نوجوانان با در دست داشتن تلفن همراه دقت لازم را در حفظ حریم خصوصی خود و خانواده ندارند و ممکن است با گرفتن عکس و فیلمبرداری از حریم خانواده ها، مطالبی را به اشتراک می گذارند که برای خانواده ها دردسرساز می شود.
کیانی دامه داد: خانواده ها باید درباره حفظ حریم خصوصی خود و دیگران به فرزندانشان آموزش دهند و از او بخواهند قبل از به اشتراک گذاری تصاویر و فیلم ها از طریق تلفن همراه فکر کنند یا حتی از خانواده خود مشاوره بگیرند.
سرپرست اداره تشخیص جرائم سایبری پلیس فتا ناجا به خانواده ها در خصوص انتشار شماره همراه فرزندان نیز هشدار داد: والدین باید به فرزندان آموزش دهند که به هر فردی شماره ندهد و خود آن ها نیز از در اختیار گذاشتن شماره فرزند خود به افراد غریبه پرهیز کنند.
پلیس فتا اعلام کرده است تا شهروندان در صورت مواجهه با موارد مشکوک آن را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir بخش ارتباطات مردمی گزارش کنند.
در حال حاضر بیش از 29 میلیون کاربران این فضا جوانان هستند و بیش از 170 هزار کانال فارسی در تلگرام فعال است که بخش زیادی از این کانال‌ها در اختیار قشر جوان قرار دارد.