دیپلماسی خورد و خوراک

گروه اجتماعی: در عصری که زندگی می­کنیم از اعماق اقیانوس­ها گرفته تا جو و همه ویژگی­های تاریخی و فرهنگی این قابلیت را دارند که به یک محصول گردشگری تبدیل شوند و جریان­های مسافرت و سفر را برپا کنند.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مجله خانواده سبز، پیش بینی ­ها همگی بیانگر این هستند که هم گردشگری و هم غذا دو مورد از پویاترین بخش­ها در این قرن بوده و با توجه به تمایل فعلی برای کاهش ساعات کار و افزایش تدریجی زمان فراغت، بیشتر از پی نیز مورد توجه قرار می­گیرند. سفر دیگر یک کالای لوکس و تجملی محسوب نمی­شود، بلکه بخشی از زندگی طبیعی برای بسیاری از افراد است که به دنبال کارهای متفاوتی برای انجام دادن هستند.

بسیاری از مردم امروزه مسافران باتجربه­ای به­ شمار می­روند و تمایل به درک و حس­ های جدیدی دارند. این مهم­ترین دلیلی است که باید محصولاتی تازه را برای افراد خلق کرد. اینترنت نیز به خلق مشتریان بامهارتی که معمولاً بیش از متوسط در مورد این گونه محصولات می­دانند، کمک کرده است.

گردشگری غذا یکی از انوع گردشگری است که می­تواند نقش مهمی در جذب توریست­ها داشته باشد. این نوع گردشگری به آداب و رسوم و فرهنگ هر کشوری مرتبط است و برای بازدیدکنندگانی که از سایر کشورهای جهان با فرهنگی متفاوت به این کشورها قدم می­گذارند و آماده تجربه فرهنگ و رسوم و غذاهای آنان هستند، جذابیت دارد. هم­اکنون گردشگری غذا در دنیا 200 میلیارد دلار درآمد دارد؛ درآمدی که ایران تاکنون از آن غافل بوده است. کشور ما به واسطه تنوع قومی و فرهنگی، دارای فرهنگ­های گوناگون در امر غذا است اما گردشگران در ایران، تنها به تعداد محدودی از خوراک­ها و غذاهای تکراری مواجه می­شوند. این در حالی است که در بسیاری از کشورها جشنواره­هایی در این زمینه برای توسعه گردشگری داخلی و خارجی برگزار می­شود.

پیشینه گردشگری غذا

گردشگری غذا صنعتی بسیار نوپاست که ادبیات آن به سال 2001 زمانی که عبارت «گردشگری خوراک و پختنی­ها: در مقاله­ای توسط «اریک ولف» مدیر اتحادیه بین­المللی توریسم غذا و پختنی معرفی شد برمی­گردد.

چاین مقاله که بعدها تبدیل به نخستین کتاب جهان درباره صنعت گردشگری خوراک و پختنی­ها شد، مهم­ترین کتاب در محافل دانشگاهی و تخصصی دنیا بود که منبع بسیاری از اطلاعات درباره این نوع گردشگری را در اختیار دانشجویان و فعالان صنعت توریسم قرار می­داد. امروزه سفر برای غذا به یکی از انگیزه­های گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. برای گردشگری با هدف غذا اصطلاحات متفاوتی رایج شده است، مانند gourmet tourism، Cooking and food tourism، culinary tourism و gastronomy tourism، که برای تمام این اصطلاحات می­توان یک تعریف عنوان کرد: افرادی که برای چشیدن طعم غذاهای مختلف به مقاصد مختلف سفر می­کنند. البته در کنار غذاها، نوشیدنی­ها نیز در راستای گردشگری خوراک و غذا مطرح می­شوند.

ماهیت گردشگری غذایی

گردشگری غذایی یک فعالیت عمومی و همه­جانبه است و تمامی جنبه­های غذا از دستگاه­های فروش خودکار و فروشنده­های دوره­گرد گرفته تا رستوران­های لوکس و درجه­یک را پوشش می­دهد و هرکسی که به هر شکلی با غذا سروکار دارد، قسمتی از این صنعت محسوب می­شود. البته برخلاف تصور جمعی، تحقیق تخصصی در مورد غذاهای ممتاز مناطق مختلف توسط خبره­های آشپزی، هدف اصلی گردشگری غذایی نیست و تنها شاخه­ی کوچکی از آن به شمار می­آید. براساس تحقیقات انجام شده، تنها 8.1 درصد از غذاهای سراسر دنیا مورد بررسی و تائید خبره­های آشپزی قرار گرفته و به­عنوان غذای ممتاز شناخته می­شوند در حالی که اکثریت مردم فقط به طعم و کیفیت غذا و نوشیدنی توجه دارند و لزوماً نیازی به صرف آن در رستوران­های گران­قیمت و با برچسب ممتاز احساس نمی­کنند. گردشگری غذایی نخبه­گرا نیز زیرمجموعه­های متنوعی دارد و با هدف جستجو و یافتن خوراکی­ها و نوشیدنی­های ممتاز مثل شکلات­های خاص یا نوشیدنی­های کمیاب انجام می­شود. این شاخه­ها همگی زیرمجموعه­ی صنعت عظیم غذا هستند و بعضی از آن­ها کاملاً تخصصی بوده و نیاز به مهارت یک سرآشپز حرفه­ای دارند.

عموماً گردشگران را از لحاظ طبع غذایی می­توان در میان دو طیف قرار داد؛ آنهایی که ترجی می­دهند در سفر نیز غذاهای مشابه با آنچه در خانه می­خورند، صرف کنند و آنهاییکه ترجیح می­دهند در هر مقصد، غذای مخصوص به همان مکان را امتحان کنند. این­گونه از گردشگری در سال­های اخیر از چنان رشد فزاینده­ای برخوردار بوده که هرساله مهم­ترین سازمان جهانی در زمینه گردشگری، یعنی سازمان جهانی گردشگری (UNTWO) نیز سرفصلی از گزارش­های سالانه خود را به بخش گردشگری غذا و خوراک تحت عنوان «گزارش جهانی از گردشگری خوراک و غذا» یا Global Report Food Tourism اختصاص می­دهد و ضمن برشمردن ابعاد آن، استراتژی­های مختلف مرتبط با توسعه این شکل از گردشگری را نیز بیان می­کند و کشورهای مختلفی را که در این حوزه فعالیت دارند، معرفی می­کند. گردشگری غذا به عنوان یک زیرمجموعه از گردشگری فرهنگی با هویت و جغرافیا و آداب و رسوم یک ناحیه نیز مرتبط است. برای مثال پختن یک غذا در نذری­ها و مراسم خاص مطرح است و آداب پختن خاص خود را دارد. مانند صلوات فرستادن حین هم­زدن آش­های نذری یا پخش حلوا در مراسم سوگواری. گذشته از اینکه غذا اولویت چندم برای گردشگران محسوب می­شود، این نکته حائز اهمیت است که غذاها و نوشیدنی­ها می­توانند به جذابیت سفر برای مسافران افزوده و خاطرات به یادماندنی­تری را رقم بزنند. غذاهای جذاب و معتبر می­تواند گردشگران را به یک مقصد گردشگری سوق دهد. به عنوان مثال، بسیاری از گردشگران، سفر به ایتالیا را به دلیل غذاهای آن انتخاب می­کنند.