متوسلیان، قهرمانی برای امروز

گروه فرهنگی: کار پیشین مهدویان مستند داستانی «آخرین روزهای زمستان» بود که از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد و به زندگی سردار شهید حاج حسن باقری می‌پرداخت؛ اما مهدویان در اولین تجربه بلند و سینمایی خود به همان سبک آخرین روزهای زمستان کار خود را آغاز کرد اما با این تفاوت که این بار سراغ سوژه ملتهبی هم چون احمد متوسلیان رفت.

به گزارش بولتن نیوز، ایستاده در غبار با سبکی منحصر به فرد و متفاوت با جریانات عادی سینمایی است که در میان اقشار گوناگون مردم و منتقدین و اهالی سینما مورد تأیید و تحسین قرار گرفت و جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر را ربود. البته ایستاده در غبار را به نظر نمی‌توان یک فیلم سینمایی به معنای رایج قلمداد کرد و در واقع مستندی داستانی است که به بازآفرینی وقایع با استفاده از صدای راویان حاضر در جریانات و همینطور صداهای باقی مانده از همان رمان می‌پردازد. همین امر شاید باعث شده که فیلم چنین باورپذیر و واقعی به نظر بیاید. گویی همه چیز اصلی است و کارگردان با دوربینی در دست اتفاقات را ضبط کرده است. از وجوه دیگر نیز فیلم اتفاقی ویژه در سینمای ایران است.

در این فیلم به لحاظ فنی شاهد اتفاقات ویژه‌ای هستیم. فیلم در زمینه گریم و طراحی صحنه و لباس بسیار عالی عمل کرده است و توانسته به خوبی با تماشاگر ارتباط برقرار کند و به جز ایرادی که به صحنه‌های خارج از کشور و لباس دیپلمات‌های ایرانی می‌گیرند، هیچ ایرادی از این لحاظ در فیلم مشاهده نمی‌شود. در زمینه موسیقی نیز فیلم از موسیقی مناسبی بهره مند است که در لحظات حساس به خوبی به کمک می‌آید تا درام فیلم به تماشاگر منتقل شود. مهدویان با توانایی بالای خود نیز به خوبی توانسته از بازیگران استفاده کند. اینکه افراد چنان طبیعی رفتار کنند که حس مستند بودن را به انسان منتقل کنند کار ساده‌ای نیست و هر کسی از پس آن بر نمی‌آید. اساساً کنترل صحنه‌ای با تعداد زیادی بازیگر و نابازیگر بسیار سخت است و مهدویان چه در آخرین روزهای زمستان و چه در ایستاده در غبار به خوبی از پس این کار برآمده است. حسن دیگر کار ریتم مناسب آن است که از روند دور نمی‌شود و بیننده را خسته نمی‌کند. این امر بسیار مهم است که تماشاگر از این سبک فیلم خسته نشود و تا لحظه آخر شخصیت اصلی را دنبال کند که این امر در فیلم نامه و تدوین به خوبی رعایت شده است.

اما نبوغ اصلی مهدویان در انتخاب سوژه‌ای چنان ملتهب است. احمد متوسلیان که در زندگی‌اش حوادث بسیاری وجود دارند و از زمان ورود به سپاه نیز اتفاقات گوناگونی برای او افتاده است، انسان را به خود جذب می‌کند. خود شخصیت متوسلیان به‌تنهایی جذابیت فراوانی دارد و شیوه کار و شجاعت و صداقتش چنان دلپذیر است که دوست و دشمن را به تحسین وادار می‌کند. شخصیتی کاریزماتیک که در عین صلابت و استواری قلبی رئوف و مهربان دارد و در همان حالی که فرمانده ایست سختگیر، اما در مقابل زیردستانش مهربان و صمیمی است. متوسلیان جمع تناقضات است و مهدویان به‌خوبی توانسته است از پس شخصیت پیچیده و جذاب متوسلیان بربیاید. حسن دیگر فیلم همین قهرمان محور بودن آن است. فیلم سعی نمی‌کند قهرمانی پوشالی که فقط صفات پسندیده دارد را نشان دهد بلکه قهرمانش را با تمام صفات مثبت و منفی و عصبانیت و تندخویی و هم‌چنین مهربانی و افتادگی نشان می‌دهد. باکمی دقت شاهد خواهیم بود که در اغلب آثار دفاع مقدس شاهد قهرمانی ناملموس هستیم که جز خوبی در او دیده نمی‌شود و هرکسی که در مقابل اوست بد تلقی می‌شود؛ اما اینجا وضعیت به‌گونه‌ای دیگر است و موارد منفی مربوط به متوسلیان نیز روایت می‌شود که همین باعث می‌شود قهرمان داستان ملموس و باورپذیر باشد و مردم و جوانانی که آن افراد را درک نکرده‌اند، بتوانند با ایشان هم ذات پنداری نمایند. شجاعت مهدویان و نبوغ او که در کمال جوانی توانسته به این دستاورد بزرگ برسد، نشان می‌دهد که اگر او خود را درگیر جریانات سینمایی و اداهای روشن‌فکری نکند، آینده‌ای روشن انتظارش را می‌کشد.