آثار هنرمندان به‌خاطر نداشتن مکان رد می‌شود!

به گزارش بولتن نیوز، دبیر هنری نهمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در زمینه برگزاری جشنواره، نداشتن مکان مناسب برای ارائه فرآورده‌های تجسمی است. امسال درصدی از آثار به‌دلیل نداشتن فضای کافی برای نمایش نتوانستند به جشنواره راه پیدا کنند.

جمشید حقیقت‌شناس در نشست نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر که ۱۳ دی‌ماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد، اظهار کرد: تمایل داریم جشنواره هنرهای تجسمی فجر، رشد تصاعدی داشته باشد. سال گذشته سه درصد از ظرفیت هنرهای تجسمی در جشنواره ارائه شد و امیدواریم امسال این عدد به ۹ درصد برسد و سال آینده ۸۱ درصد.

او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در زمینه برگزاری جشنواره، نداشتن مکان مناسب برای ارائه فرآورده‌های تجسمی است. هرچه پیش می‌رویم، این مشکل بیشتر به چشم می‌آید. بارها در جلسات مختلف درباره آن صحبت کرده‌ایم، اما متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده است.

حقیقت‌شناس همچنین بیان کرد: اتفاق خوب جشنواره امسال، معاصر بودن آثار است. این آثار بازتاب تمام‌نمایی از مناسباتی است که در فضای اجتماعی وجود دارد. مسائلی مانند کمبود آب و چالش‌های فضاهای فرهنگی از طریق دانش هنر و با استفاده از این دانش در انتقال مفاهیم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بیان شده است. امسال بخش فیلم از جشنواره حذف شده است و به جای آن، بخش ویدئوآرت و پرفورمنس را داریم.

دبیر هنری جشنواره تجسمی فجر ادامه داد: امسال حمایت از هنرمندان، شکل ویژه‌ای به خود گرفته است. سال گذشته به هنرمندان ۵۰۰ هزار تومان کمک کردیم که امسال این رقم به یک میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین جوایز جشنواره نهم دو برابر شده است. از طرف دیگر، افرادی در شورای هنری حضور دارند که واجد شرایط هستند و در زمینه بین‌رشته‌ای فعالیت و دانش لازم را دارند.

او با بیان این‌که امسال آثاری برای جشنواره انتخاب شده‌اند که تاثیرگذار باشند، اظهار کرد: فقط جنبه نمایشی یا تکنیک آن‌ها برای‌مان مهم نبوده است. همچنین آثاری انتخاب شده‌اند که شأن نمایش در موزه هنرهای معاصر را داشته باشند. امیدوارم امسال فضای نمایشگاهی دیدنی‌تر شود. دل‌مان می‌خواهد بازدیدکننده، اعتراض‌کننده و تحسین‌کننده بیشتری داشته باشیم و همه افسوس بخورند که چرا در فراخوان ما شرکت و این عرصه را پربارتر نکردند.

حقیقت‌شناس افزود: برای این‌که فضای تجسمی به یک فضای ملی تبدیل شود، لازم است یک بودجه زیاد و مکان بزرگ داشته باشیم. اگر بخواهیم این ملی شدن اتفاق بیفتد، باید همه بخواهند و یک عزم ملی نیاز است. گالری‌ها، نمایشگاه‌ها و حراج‌ها فقط بخش بسیار کوچکی از نیروی تجسمی کشور را پوشش می‌دهند و ما اگر بتوانیم همان ۹ درصد از ظرفیت تجسمی را در جشنواره ارائه دهیم، کار بزرگی کرده‌ایم. این جریان یک جریان ملی است، نه سیاسی.

او درباره تعداد آثار انتخاب‌شده نیز گفت: فعلا ۱۲۴ اثر مرحله اول را پشت سر گذاشته‌اند که ممکن است باز هم در انتخاب آن‌ها ریزش داشته باشیم.

این هنرمند با اشاره به این‌که جشنواره محتوا و موضوع خاصی ندارد، گفت: پیشنهاد انتخاب یک محتوا برای جشنواره مطرح و رد شد. هنرمندان خودشان در آثارشان محتوا را ارائه می‌دهند و خودشان تعیین می‌کنند که چه کار کنند. ما کاری را به آن‌ها سفارش نمی‌دهیم.

حقیقت‌شناس بیان کرد: هنر تجسمی، بخشی گران و هزینه‌بر است و به بودجه کلان و سرمایه‌گذاری زیاد نیاز دارد. برخی محدودیت‌ها برای ارائه پتانسیل هنرهای تجسمی، مشکل‌ساز شده که برای از بین بردن آن‌ها به یک عزم ملی نیاز داریم.

در بخش دیگری از این نشست، مجتبی آقایی - دبیرکل نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر - اظهار کرد: امسال می‌توانیم در نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، خبرهای خوبی را به جامعه تجسمی بدهیم؛ جامعه‌ای که به‌لحاظ کثرت هنرمندان، جامعه هدف و تعداد رشته‌ها وجه تمایز ویژه‌ای نسبت به سایر هنرها دارد.

او ادامه داد: جشنواره امسال، از سوم تا سی‌ام بهمن‌ماه در موزه هنرهای معاصر و فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شود. در موزه، آثار بخش اصلی و فراخوان به‌نمایش درمی‌آید و نمایش بخش بین‌الملل و مفاخر هنرهای تجسمی نیز در فرهنگسرای نیاوران خواهد بود.

آقایی همچنین بیان کرد: رویکرد جشنواره نهم مانند سال گذشته به این صورت است که با برنامه‌های مختلف اندکی از ظرفیت‌های هنر تجسمی بهتر از دوره‌های قبل ارائه شود. یکی از این روش‌ها، این است که همنشینی هنرهای تجسمی را به هم‌افزایی آن‌ها تبدیل کنیم. امروز دیگر نمی‌توان هنرهای تجسمی را در چند رشته خاص تعریف کرد و باید ظرفیت‌های دیگر را نیز مورد توجه قرار داد.

او ادامه داد: سال گذشته با همین رویکرد، شاهد حضور جوانان هنرمند بودیم و امسال در کنار آن‌ها آثار اساتید بین‌رشته‌ای را که تا کنون مجال دیده شدن نداشتند، در جشنواره خواهیم دید. تقویت رویکرد بین‌المللی جشنواره و این‌که این رویداد بتواند به یک برند در هنر تجسمی دنیا تبدیل شود، از دیگر اهداف جشنواره است. هدف ما این است که جشنواره در کنار تعدد جشنواره‌ها و مسابقه‌های تجسمی، تکرار مکررات نباشد.

دبیر جشنواره هنرهای تجسمی فجر اظهار کرد: یک شورای هنری شامل نمایندگان رشته‌های هنری از ابتدای بازبینی آثار تا گزینش و نمایش آن‌ها در جشنواره حضور دارد. یک گروه داوری هفت نفره نیز آثار را داوری می‌کند. در نهایت ۱۰ اثر برگزیده در اختتامیه جشنواره معرفی خواهند شد. همزمان با افتتاحیه نیز از فعالان و حامیان هنرهای تجسمی در یک سال گذشته تقدیر خواهد شد.

او افزود: مراسم تجلیل از مفاخر تجسمی که همزمان با افتتاحیه انجام می‌شد، امسال به‌شکل مبسوط‌ تری برگزار خواهد شد و ۹ هنرمند به‌عنوان مفاخر تجسمی «طوبای زرین» و نشان تجسمی دریافت می‌کنند. این ۹ هنرمند کسانی هستند که در سه دهه بعد از انقلاب، کوشش‌های هنری ارزشمندی داشته و آثار ماندگاری خلق کرده‌اند و جزو پشتوانه‌های هنر تجسمی کشور محسوب می‌شوند. نمایشگاهی از آثار این هنرمندان در فرهنگسرای نیاوران برپا خواهد شد.

آقایی به برگزاری یک همایش سه‌ روزه در جشنواره اشاره کرد و گفت: از دیگر برنامه‌های نهمین جشنواره تجسمی فجر برگزاری یک همایش سه روزه با عنوان «خوانش هنر» در موزه هنرهای معاصر است. در این همایش، مباحث علمی و پژوهشی در مباحث مختلف هنر مورد کنکاش و بررسی قرار می‌گیرند. با توجه به این‌که جشنواره فجر در یک ظرف زمانی اندک و به‌دلیل همزمانی با مناسبت گرانقدر فجر برگزار می‌شود، باید کارهای پیوسته‌ای برای آن انجام شود و حداقل در هر فصل، یک‌بار برگزاری این نوع همایش‌ها را در دستور کار قرار دهیم.

او ادامه داد: آثار هنرمندان تجسمی آینه تمام‌نمای دغدغه‌ها و مسائلی است که هنرمندان به‌عنوان چشمان بیدار و گوش‌های شنوای جامعه ارائه می‌دهند. این آثار بدون این‌که سفارش داده شده باشد، منعکس‌کننده رخدادهای مهم و محوری جامعه است. تا امروز از ۴۷ کشور دنیا، تقاضای شرکت در جشنواره داشته‌ایم و در بخش بین‌الملل گزیده آثار دو کشور را که احتمالا برزیل و اسپانیا خواهند بود به‌نمایش خواهیم گذاشت.

آقایی درباره شایعه حضور تلفنی (سفارشی) برخی افراد در جشنواره نیز گفت: اعضای شورای هنری ساحت و حیثیتی دارند که اجازه چنین کاری به کسی داده نمی‌شود و اگر این اتفاق می‌افتاد، من خودم شورا را ترک می‌کردم.

او درباره نمایش آثار در موزه هنرهای معاصر نیز اظهار کرد: قرار نیست موزه به آثار جشنواره شأنیت بدهد، بلکه این رابطه دوسویه است. از طرف دیگر، ما به‌جز موزه هنرهای معاصر، گالری فاخر دیگری نداریم که بتوان آثار جشنواره را در آن نمایش داد.

آقایی با ارائه آماری از شرکت‌کنندگان در جشنواره نهم، گفت: حدود ۵۵۰۰ اثر در دبیرخانه ثبت شد که ۴۵ هنرمند تهرانی، ۶۵ هنرمند شهرستانی و ۱۰ نفر از سایر کشورها انتخاب شدند. بسیاری از این آثار، اگر ظرف مکانی مناسبی در دسترس بود، رد نمی‌شدند. بلژیک، صربستان، لهستنان، برزیل، اوکراین و... از کشورهایی هستند که بیشترین شرکت‌کننده را از آن‌ها داشتیم. امیدواریم جشنواره در دوره‌های بعد، جایگاه بین‌المللی خود را پیدا کند.

نهمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر ساعت ۱۶ روز سوم بهمن‌ماه در موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح می‌شود و اختتامیه آن ۳۰ بهمن در تالار وحدت خواهد بود.