انفجار استانبول و شکافهای امنیتی و نظامی در ترکیه

گروه بین الملل: در دو روز گذشته شهر استانبول شاهد انفجاری بسیار سهمگین بود به نحوی که این شهر را بشدت لرزاند. «سلیمان سویلو» وزیر کشور ترکیه روز یکشنبه (امروز) اعلام کرد که آمار تلفات حمله تروریستی استانبول به 38 نفر افزایش پیدا کرد که 30 نفر از آنها افسر پلیس بودند. به گزارش رسانه‌ها یکشنبه شب به وقت محلی، دو بمب به فاصله اندکی در نزدیکی استادویوم «وودافون آرنا» منفجر شد و وزیر کشور ترکیه در این خصوص گفت: «متأسفانه، شمار شهروندان ما که در حمله تروریستی استانبول کشته شدند به 38 نفر افزایش پیدا کرد که 30 نفر از آنها افسر پلیس بودند. مجموع 155 نفر همچنان در بیمارستان‌ها تحت درمان هستند». وی در ادامه افزود که 13 نفر در رابطه با این حمله تروریستی دستگیر شدند.

به گزارش بولتن نیوز، بنا به گزارش روزنامه «دیلی صباح»، «بینالی ایلدیریم» نخست‌وزیر ترکیه اعلام یک روز عزای عمومی در سراسر این کشور اعلام کرد و گفت که این حمله خشونت‌بار بدون محاکمه عوامل آن رها نمی‌شود. «نومان کورتولموش» معاون نخست‌وزیر ترکیه نیز اوایل اخمروز اعلام کرد که بنا بر دلایلی این حمله توسط شبه‌نظامیان «پ ک ک» انجام گرفته است و آنها پشت پرده این حملات هستند.

این انفجارها در شرایطی رخ داد که هفته پیش گروه تروریستی و تکفیری داعش با صدور بیانیه‌ای دستور داده بود همه توان خود را بکار می‌گیرند تا به دولت ترکیه آسیب برسانند. داعش بعد از اینکه مهمترین منبع حمایتی از این گروه در سوریه و عراق شده بود به یکباره تلاش کرد با این گروه در بخشی از مناطق سوریه درگیر شود و نیروهای دیگری را جایگزین آنها نماید. همزمان آن‌ها فتح الشام مهم‌ترین رقیب تروریست داعش را در سوریه جایگزین کردند و دیگر مثل سابق حمایتها ادامه پیدا نکرد، این در حالی بود که ترکیه قبل از این تبدیل به شاهراه حیاتی داعش شده بود، مرزهای ترکیه با سوریه تقریباً مکان ترانزیتی داعش شده بودند و در صدها نقطه ارتش ترکیه و تجهیزات آنها بکار گرفته شد تا داعش بتواند در سوریه خودنمایی کند.

کسی فراموش نکرده است که ماهها نیروهای دیپلمات ترکیه در موصل در اختیار داعش بودند و بعد از ماهها سرانجام همه آنها آزاد شدند در حالیکه در طول حیات داعش کمتر گروگانی هست که سالم از دست این گروه برگشته باشد. این بماند که تمامی نیروهای ترکیه دیپلمات بودند.

دوران طلایی داعش و ترکیه با شکست‌های اخیر آنها در سوریه و عراق خاتمه یافت و داعش از اینکه ترکیه به آنها پشت کرده است بشدت عصبانی است. آن‌ها انتظار داشتند در بحث موصل ارتش ترکیه دخالت کند اما چنین نشد و ارتش عراق می‌رود تیشه به ریشه آنها درعراق بزند.

در سوریه نیز همین داستان روی داد. در خصوص کردهای ترکیه نیز گفتنی است که این کشور ماهها با پ.ک.ک رایزنی کرد تا آنها را در چارچوب پروسه صلح به کشور بازگرداند اما به یکباره تغییر مسیر داد و همه طرفداران ترکیه سر از زندان درآوردند. وضعیت داخلی ترکیه چنان نابسامان شد که اکنون روزانه نیروهای ارتش و حتی غیر ارتش ترکیه در کشورهای اروپایی می‌خواهند بمانند و هیچ تمایلی ندارند به کشور بازگردند.

شرایط کنونی ترکیه به لحاظ سیاسی و امنیتی رو به شکست است و شکافهای سیاسی و امنیتی در ترکیه به حد اعلاء رسیده است.

دروازه‌های ترکیه که روزگاری مامن تروریست‌ها بود اکنون بدون پشتوانه امنیتی باز مانده و کماکان این مرزها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نبود استراتژی واضح از سوی اردوغان در ترکیه برای برخورد منطقی با کردها و مخالفین از یک سو و تروریستهای داعش از سوی دیگر که اکنون در شاکله اجتماعی و نظامی این کشور ریشه دوانده‌اند سبب شده است ترکیه بیشتر از همیشه آسیب پذیر باشد.

این حملات از سوی بسیاری از کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران محکوم شده است اما واقعیت کنونی ترکیه مملو از شکافهایی است که احتمال دوباره و چندین باره این اقدامات را افزایش داده است.

اردوغان رئیس جمهور ترکیه بجای تجدید نظر در ساختار سیاسی این کشوربرای تثبیت امپراطوری خود اگر از اندیشه ثابتی برای برخورد با تروریستها برخوردار بود بدون شک اکنون اینگونه قربانی نمی‌شد به نحوی که قطب توریستی کشور ترکیه اکنون به قطب تروریستی تبدیل شده است.

بحران عدم شفافیت سیاسی از سوی ترکیه سبب سرگردانی نیروهای امنیتی ترکیه نیز گشته است. برزخی که باعث گشته است این ارگانها بیشتر از همیشه آسیب پذیر باشند. سرکوب صداهای مخالف که در بطن جامعه به صورت مدنی فعال بودند، برخوردهای متناقض با گروههای تروریستی در سوریه اکنون گریبان ترکیه را گرفته است و بدون شک اعلام انتقام وزیر کشور ترکیه از عاملان حادثه نیز راه به جایی نخواهد برد. ورود به باتلاق تروریستها سبب می‌شود کشورهایی که حتی اگر خواهان دور شدن از آن باشند به سختی بتوانند به این هدف برسند.

عدم استراتژی و یا راهبرد مشخص ترکیه در قبال گروههای تروریستی در منطقه و منجمله داعش و بی اعتباری سیاسی داخلی یکی از مهمترین دلایلی است که به اعتقاد کارشناسان سیاسی و امنیتی سبب گشته است ترکیه به این شدت آسیب پذیر باشد.

ترکیه با پرهیز از بازیهای خطرناک براساس تمایلات سلطان گونه در خارج و داخل می‌تواند همگرایی داخلی را برای مقابله با تروریستها افزایش دهد اما ادامه این سیاستها متاسفانه نوید این را نمی‌دهد و همین هم سبب نگرانی مردم ترکیه شده است.

ترکیه باید تبدیل به عنصر مثبت برای مبارزه با تروریستها شود و تا زمانی که این کشور نتواند دورنمایی به کشورهای مبارزه کننده به تروریستها بدهد نمی‌تواند حمایت داخلی و خارجی را برای خود کسب کند. ترکیه امروز قبل از انتقام، به شدت به همگرایی نیازمند است. همگرایی که ساختارهای اجتماعی این کشور را از این پوسیدگی برهاند. اردوغان با تکیه بر عناصر خودمحورگونه نه تنها نتوانسته است این همگرایی را ایجاد کند بلکه سبب تقویت مواضع تروریستها در داخل ترکیه شده است.