تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان

به گزارش بولتن نیوز، سرانجام در قسمت قبلی سری مطالب تاریخچهٔ پیکان پس از پانزده قسمت به پایان تولید پیکان در اردیبهشت سال 1384 رسیدیم؛ بنابراین شاید به نظر برسد که با توقف تولید پیکان در سال 1384 تاریخچهٔ آن‌هم به پایان می‌رسد اما این‌طور نیست چراکه پس از توقف تولید پیکان سواری، تولید نسخهٔ وانت آن همچنان ادامه یافت و همچنین موتور آن کماکان در سینهٔ پژو آردی می‌تپید. بدین ترتیب در این قسمت و قسمت بعدی که قسمت پایانی این مطلب خواهد بود، به ماجراهای پس از توقف تولید پیکان یا دوران پسا پیکان می‌پردازیم.

همان‌طور که در قسمت قبل مفصلاً توضیح دادیم، قرار بود رنو لوگان یا ال90 در ایران به‌عنوان جایگزین پیکان توسط ایران‌خودرو تولید شود. برای این امر مذاکرات فراوانی با رنو صورت گرفت و شرکتی بنام رنو پارس به‌عنوان واسطهٔ بین دو طرف ایرانی و فرانسوی تأسیس و مقدمات تولید لوگان در ایران فراهم شد؛ اما هرچند درنهایت رنو لوگان در ایران تولید شد اما به دلیل مشکلات، کارشکنی‌ها و پیچیدگی‌های فراوانی که بر سر پروژهٔ تولید این خودرو در ایران به وجود آمد، لوگان هرگز با قیمتی مناسب در ایران عرضه نشد و به‌هیچ‌عنوان نتوانست جایگزینی برای پیکان باشد به‌گونه‌ای که پایین‌ترین تیپ ال90 یعنی تیپ E0 که فاقد هرگونه تجهیزات رفاهی و ایمنی مانند تهویه مطبوع و حتی پنجره‌های برقی بود، حدود 10 میلیون تومان قیمت داشت یعنی دو برابر قیمت پیکان.


بدین ترتیب توقف تولید پیکان و عدم ارائهٔ جایگزینی برای آن کاملاً به نفع سایپا تمام شد چراکه پراید تولیدی این شرکت پس از توقف تولید پیکان عملاً جایگزین آن شده و عنوان ارزان‌ترین خودروی داخلی را به خود اختصاص داد؛ بنابراین پراید هرچند قیمت بیشتری از پیکان داشت اما کاملاً توانست جای آن‌را در بازار پر کند. جایگاهی که هنوز هم آن‌را در اختیار دارد. از سوی دیگر هرچند پس از توقف تولید پیکان خودروهای ارزان‌قیمت مختلفی که عمدتاً چینی بودند به‌عنوان جایگزین پیکان در نظر گرفته شدند اما پروژهٔ تولید هیچ‌کدام به سرانجام نرسید و پراید همچنان بدون رقیب جای پیکان را گرفته و در بازار میتاخت. یکی از خودروهایی که به‌عنوان جایگزین پیکان در نظر گرفته شده بود، سدان کوچک QQ6 محصول شرکت چری چین بود که در اصل نسخهٔ صندوقدار همان ام‌وی‌ام 110 محسوب می‌شود؛ اما این خودرو هم که ظاهر بسیار زشت و ناهماهنگی داشت پس از حواشی فراوان کنار گذاشته شد.

اما در سوی دیگر ایران‌خودرو تولید نسخهٔ وانت پیکان را به‌عنوان یکی از اعضای خانوادهٔ این خودرو همچنان ادامه می‌داد. خودرویی که ارزان‌ترین وانت بازار محسوب می‌شد و همچنان محبوب بود؛ بنابراین ایران‌خودرو در سال 1385 با ایجاد تغییراتی در موتور وانت پیکان و تغییر سر سیلندر آن به نمونهٔ آلومینیومی، در اقدامی شگرف نام آن‌را به باردو تغییر داد تا اثبات کند این خودرو پیکان نیست! با ایجاد این تغییرات در موتور، قدرت آن به 65 اسب بخار افزایش یافت اما تنها تغییر ظاهری باردو نسبت به وانت پیکان تغییر سپرهای آن از استیل به نمونه‌های مشکی‌رنگ بود.

از طرف دیگر، پژو آردی پس از توقف تولید پیکان به ارزان‌ترین محصول ایران‌خودرو تبدیل شد و البته تولیدش همچنان با موتور پیکان ادامه یافت؛ اما ایران‌خودرو یک سال پس از توقف تولید پیکان یعنی در سال 1385 و همزمان با ایجاد تغییراتی در موتور پیکان و ارائهٔ وانت باردو، همان تغییرات را در موتور در آردی هم ایجاد نمود و نسخهٔ جدید این خودرو را با نام پژو روآ به بازار عرضه نمود. خودرویی که تغییرات و بهینه‌سازی‌هایی در موتور آن ایجاد شده بود و ECU آن‌هم تغییر کرده بود تا به‌عنوان ارزان‌ترین محصول ایران‌خودرو توان رقابت با پراید را داشته باشد.


بدین ترتیب در روآ هم مانند بارد قدرت موتور به 65 اسب بخار افزایش و مصرف سوخت آن کاهش یافت. البته بعداً طی تغییرات دیگری بازهم قدرت این موتور افزایش پیدا کرد. همچنین برای روآ رنگ‌های جدید متالیکی هم ارائه شد تا قشر ضعیف جامعه را بیشتر به خرید آن ترغیب کند. بااین‌حال پژو روآ هرچند بازگشتی قابل‌قبول داشت و با تغییر ECU کارکرد موتور آن نرم‌تر و روان‌تر شده بود و همچنین پس از توقف تولید پیکان نیز توانست خریداران بیشتری را به خود جلب کند اما همچنان در بازار حریف پراید نشد و نتوانست جای خالی پیکان را برای ایران‌خودرو پر نماید.

در روآ علیرغم ایجاد تغییرات هنوز هم مشکلات اصلی خودرو همچون لرزش اتاق، عدم هماهنگی اتاق با موتور، مشکلات گیربکس و دیفرانسیل و… وجود داشت و به همین دلیل هیچ‌گاه نگرش خوبی در مورد آن در بازار پدید نیامد؛ بنابراین ایران‌خودرو در سال 1388 برای اینکه بتواند روآ را بیشتر در بازار مطرح کند بازهم اصلاحاتی را در آن اعمال نموده و آن‌را با نام روآی سال به بازار عرضه کرد. یکی از تغییرات مهم روآی سال در ظاهر آن صورت گرفته بود چراکه تا پیش‌ازاین روآ همچنان با ظاهر پژو 405 قبل از فیس‌لیفت تولید می‌شد اما در روآی سال چهرهٔ خودرو کاملاً مشابه پژو 405 جدید شد. همچنین در موتور خودرو هم تغییراتی ایجاد شده و با افزایش 100 سی‌سی حجم آن، حجم کلی موتور به 1700 سی‌سی رسید، استاندارد آلایندگی آن به یورو 3 ارتقاء یافت و قدرتش نیز به 88 اسب بخار افزایش یافت. این موتور OHV II نام گرفت.


بنابراین با این تغییرات ایران‌خودرو امید زیادی به موفقیت روآی سال داشت و حتی آن‌را باکیفیت‌ترین خودرو زیر 10 میلیون تومان آن دوران می‌دانست چراکه روآ حدود 9 میلیون تومان قیمت داشت و انصافاً ازلحاظ کیفیت داخلی و ایمنی کاملاً برتر از پراید بود؛ اما اعمال این تغییرات و عرضهٔ روآی سال هم نتوانست موجب موفقیت بالای این خودرو در بازار شود و ایران‌خودرو که همواره از زیان‌ ده بودن تولید آن شکایت می‌کرد سرانجام در نیمهٔ دوم سال 90 تولید پژو روآ را برای همیشه متوقف کرد تا پروندهٔ یکی دیگر از خویشاوندان پیکان نیز بسته شده و ایران‌خودرو در برابر پراید کاملاً بدون نماینده باشد.

اما در اواسط سال 1387 مشخص شد که گویا ایران‌خودرو به فکر بازگرداندن پیکان افتاده و در حال کار بر روی پیکان جدید است چراکه پس از توقف تولید پیکان، سایپا با پرایدش که خودرویی جدیدتر و با تجهیزات بیشتر بود یکه‌تاز بازار خودروهای ارزان‌قیمت شده بود به‌گونه‌ای که حتی پس از توقف تولید پیکان، تولید پراید افزایش‌یافته بود و بازار را کاملاً تحت سلطهٔ خود داشت؛ بنابراین ایران‌خودرو شاهد از دست رفتن بازاری بود که زمانی کاملاً در اختیار داشت. از سوی دیگر پروژهٔ رنو لوگان نیز به‌عنوان خودرویی ارزان‌قیمت شکست خودرو و هیچ‌کدام از پروژه‌های جایگزین پیکان هم به سرانجام نرسیده بودند. همچنین توقف تولید پیکان به‌عنوان خودرویی کاملاً پرسود موجب بروز مشکلات مالی در ایران‌خودرو شده بود.



بنابراین مجموع این عوامل موجب شد که ایران‌خودرو به فکر بازگرداندن گاو شیردهٔ خود بیفتد. برای این کار ایران‌خودرویی‌ها سراغ همان پیکان قدیمی خود رفته و تصمیم گرفتند با فیس‌لیفت کامل و ارائهٔ تجهیزات مدرن‌تر و بیشتر، آن‌را مجدداً تولید کنند. بدین ترتیب پیکان مورد فیس‌لیفت و به‌روزرسانی کلی قرار گرفت و حتی تصاویری از یک پیکان فیس‌لیفت شده در مرکز تحقیقات ایران‌خودرو نیز منتشر شد. در این فیس‌لیفت، فرم کلی قسمت‌های جلو و عقب پیکان به‌طور کامل دگرگون شده بود به‌گونه‌ای که چراغ‌های جلو و عقب و جلوپنجره به‌طور کامل تغییر کرده و سپرها هم به‌صورت پلاستیکی و یکپارچه با بدنه درآمده بودند؛ اما قسمت جانبی تغییری نکرده و همان فرم قدیمی خود را حفظ کرده بود. در داخل خودرو هم تغییراتی ایجاد شده بود که هم مدرن‌تر شده و هم به تجهیزات بیشتری مجهز شده بود. برای موتور پیکان جدید هم همان پیشرانهٔ ارتقاءیافتهٔ 1700 سی‌سی OHV II پژو روآ سال با 88 اسب بخار قدرت در نظر گرفته شده بود.


بنابراین به نظر می‌رسید همه‌چیز برای بازگشت پیکان محیا است. ایران‌خودرو قصد داشت با عرضهٔ پیکان بروزتر و جدیدتر، هم بازار سابق خود را از پراید پس گیرد و هم مشکلات نقدینگی خود را حل کند. همچنین مردم هنوز به پیکان علاقه داشتند و حتی برخی آن‌را برتر از پراید می‌دانستند بنابراین احتمال موفقیت آن‌هم وجود داشت؛ اما نهایتاً پیکان جدید علیرغم حمایت مدیرعامل وقت ایران‌خودرو، هیچ‌گاه به تولید انبوه نرسید چراکه وزیر صنعت وقت بنا بر دلایلی ازجمله احتمال شکست و عدم موفقیت پیکان جدید، با تولید آن مخالفت کرد.


منبع:پدال