گروه فرهنگ مقاومت: شهر سوسنگرد یکی از شهرهای تابع شهرستان دشت آزادگان است که در اوایل جنگ کنترل آن به دست دشمن بعثی افتاد ولی با توجه به اینکه این شهر برای تصرف شهر اهواز که هدف اساسی عراق در جنگ بود بسیار مهم و حیاتی بود خارج شدن آن از دست دشمن برای رزمندگان ایرانی بسیار حائز اهمیت بود و سرانجام از خود گذشتگی آنها با تعداد نیروها و ادوات جنگی بسیار کمتر از دشمن باعث شد این شهر در 26 آبان ماه سال 1359 از دست دشمن خارج شد و اینگونه رویای تصرف مرکز خوزستان از سوی عراقی ها با فداکاری سربازان ایرانی نقش بر آب شود.
به گزارش بولتن نیوز، منطقه ای که سوسنگرد در آن قرار داشت جبهه میانی خوزستان بود و منطقه ای وسیع شامل حمیدیه، سوسنگرد و بستان را شامل می شد. عراق با کنترل آن می توانست در هر قسمت از آن به جاده اصلی اهواز - حمیدیه - سوسنگرد و بستان دست پیدا کند.
عراق در این منطقه دارای یک لشکر رزهی با سه تیپ، یک گردان نیروهای مخصوص، یک گردان پیاده، دو گردان کماندو، یک گردان شناسایی و 900 نفر از افراد جیش الشعبی مستقر کرده بود در حالیکه کل نیروهای ایرانی را تیپ سوم لشکر 92 زرهی، رزمندگان سپاه پاسداران، نیروهای ژاندارمری سوسنگرد و گروه جنگ های نامنظم شهید چمران تشکیل می داد.
بعد از متوقف شدن پیشروی دشمن در جنوب غربی اهواز و عدم موفقیت آنان برای اشغال این شهر، تلاش اصلی دشمن معطوف به این موضوع شد تا در غرب، محور اهواز - حمیدیه - سوسنگرد - بستان را قطع کند و به ترتیب تقدم ابتدا حمیدیه یا سوسنگرد و یا بستان را اشغال کند.
بدین ترتیب از اوایل آبان ماه سال 1359 ارتش عراق پس از استقرار لشکر 9 زرهی در جنوب هویزه، شهر سوسنگرد را از جهات مختلف مورد تهدید قرار داد.
این عملیات قرار بود با مشارکت پاسداران و تیپ ۲ لشکر ۹۲ زرهی خوزستان و نیروهای ستاد جنگهای نامنظم انجام شود. کلیه هماهنگیها برای انجام عملیات و نجات مدافعان توسط حضرت آیتالله خامنهای و شهید چمران انجام گرفته بود و قرار بود فردا صبح نیروی اصلی عملیات که همان تیپ ۲ زرهی ۹۲ بود حمله خود را به سوسنگرد آغاز کنند که شب ساعت حدود ۱۲ شب فرمانده لشکر ۹۲ زرهی امیر سرتیپ غلامرضا قاسمینو در تماس تلفنی با حضرت آیتالله خامنهای اظهار داشت که فرمانده نیروی زمینی ارتش تیمسار ظهیرنژاد اظهار داشته که تیپ ۲ نباید در عملیات شرکت کند وچون احتمال انهدام تیپ وجود دارد به دستور بنیصدر از شرکت در این عملیات خودداری کند.
با این دستور عملاً عملیات لغو میشد و سوسنگرد نیز سقوط میکرد و تمام مدافعان به شهادت میرسیدند. بلافاصله حضرت آقا در تماس تلفنی این مسأله را با حضرت امام در میان میگذارند و امام هم میفرمایند تیپ باید شرکت کند و نیازی به اجازه بنیصدر نیست حضرت آقا هم فوراً نامهای به فرماندهی لشکر۲ زرهی مینویسند که تیپ باید در عملیات شرکت کند و هرکس از این دستور سرپیچی کند مسئول است، شهید چمران نیز در زیر نامه متنی را اضافه میکند با این مضمون که اگر تیپ فردا عمل نکند ۵۰۰ نفر از مدافعان فردا به شهادت میرسند و اگر من زنده باشم با مسئول متخلف برخورد خواهم کرد «منظور بنیصدر میباشد» از آن طرف فرماندهی متعهد لشگر ۲ هم که علاقه خاصی به رهبر معظم انقلاب داشتند تیپ را در حالت آمادهباش قرار میدهند و فردا صبح عملیات به فرماندهی شهید چمران و امیر قاسمینو در مورخه ۲۶/۸/۵۹ آغاز میشود و با حمایت چند فروند بالگرد توپدار کبری محاصره سوسنگرد شکسته میشود.
در این عملیات که شهید چمران در خط مقدم شرکت داشتند از ناحیه پا به شدت مجروح میشوند و یکی از محافظانش هم به شهادت میرسد ولی شهید چمران با کشتن راننده یک کامیون عراقی و به همراه دیگر محافظش با کامیون به عقب برمیگردند و شهید چمران را برای مداوا به تهران منتقل مینمایند.
این عملیات با فرماندهی مستقیم حضرت آقا و شهید چمران با موفقیت به پایان میرسد و سوسنگرد برای همیشه آزاد میگردد مناطق مرزی بستان و چزابه در اشغال دشمن باقی میماند تا اینکه عملیات طریقالقدس در نیمه شب دی ماه سال ۶۰ به فرماندهی شهید سپهبدعلی صیادشیرازی به اجرا درآمد و۶۵۰کیلومترمربع از سرزمینهای جمهوری اسلامی ایران و مناطق بستان و چزابه آزاد گردید و برای اولینبار نیروهای جمهوری اسلامی ایران به مرزهای بینالمللی رسیدند.
در روز 22 آبان فعالیت دشمن اطراف سوسنگرد افزایش یافت و هلی کوپترهای عراقی مواضع پدافندی ایران که در محور حمیدیه - سوسنگرد مستقر بودند را گلوله باران کردند و در ساعت 8 و 45 دقیقه همان روز شهر سوسنگرد بمباران شد و توپخانه دشمن از ساعت 4 تا 7 صبح آتش خود را به روی شهر سوسنگرد فرو می ریخت. نیروهای هوایی و توپخانه های ایران نیز متقابلا در محور طلائیه - هویزه - سوسنگرد واحدهای دشمن را بمباران کردند.
در روز 23 آبان از ساعت 4 و 30 دقیقه صبح شهر سوسنگرد از تمام جهت ها زیر باران گلوله توپخانه دشمن قرار گرفت و هلی کوپترهای دشمن نیز محور حمیدیه- سوسنگرد را مورد حمله قرار دادند و در پوشش این آتش سنگین واحدهای زرهی دشمن از سمت غرب و جنوب به طرف سوسنگرد به حرکت درآمدند این در حالی بود که نیروهای مردمی و سپاه پاسداران و ژاندارمری مستقر در سایر محورها تنها مجهز به سلاح سبک و ضد تانک بودند.
پس از آغاز حمله دشمن به سوسنگرد و محاصره آن و مقاومت شجاعانه مردم شهر که اجازه ندادند نیروهای دشمن شهر را به طور کامل اشغال کنند شهر سه روز در محاصره کامل دشمن قرار داشت.
در ساعت 6 و 30 دقیقه صبح روز 26 آبان ماه یگان هایی از نیروهای مسلح کشور متشکل از تیپ 2 و تیپ 3 از لشکر 92 زرهی اهواز، گروه رزمی 148 پیاده از لشکر 77 خراسان، گروه رزمی 37 زرهی شیراز، گروه جنگ های نامنظم شهید چمران با پشتیبانی آتش توپخانه و نیروهای هوایی و هوانیروز به منظور شکست حصر سوسنگرد دست به حمله زدند.
گروه های جنگهای نامنظم شهید چمران در محور ابوحمیظه سوسنگرد پیشروی کردند و رزمندگان سپاه و نیروهای مردمی در محور سوسنگرد - دهلاویه در مقابل تهاجم دشمن مقاومت می کردند. هنگ ژاندارمری سوسنگرد نیز دوشادوش سایر رزمندگان در دفاع از شهر سوسنگرد شرکت داشت.
تیپ 3 لشکر 92 زرهی در یک اقدام به موقع آبادی سبحانی را آزاد کرد و عملیات شمالی دشمن با ناکامی مواجه شد. تیپ 2 لشکر 92 زرهی و گروه جنگ های نامنظم شهید چمران در شمال و جنوب جاده حمیدیه - سوسنگرد به پیشروی خود ادامه دادند و نیروهای دشمن را از دو طرف مورد تهاجم قرار دادند.
ساعت 12 روز 26 آبان تلاش دشمن برای اشغال سوسنگرد در هم شکسته شد و کم کم آثار شکست و عقب نشینی در آنان نمایان شد. در بعد از ظهر همان روز عقب نشینی دشمن در شرق سوسنگرد به طرف جنوب آغاز شد و نیروهای دشمن تلاش می کردند تا هرچه سریع تر خود را از مهلکه نجات دهند و به جنوب کرخه عقب نشینی کنند.
سرانجام در واپسین ساعت های روز 26 آبان تمام نیروهای دشمن صحنه نبرد را ترک و به سمت جنوب فرار کردند، تیپ 2 لشکر 92 زرهی همراه سایر رزمندگان به سوسنگرد رسید و نیروهای دشمن در شمال غرب سوسنگرد به مواضع پدافندی خود عقب نشینی کردند و شهر به کنترل کامل نیروهای جمهوری اسلامی ایران درآمد.
اما این عملیات پیروزمندانه چند نکته جالب دارد که مهمترین آنها صدور فرمان امام خمینی(ره) در روز 25 آبان ماه یعنی یک روز قبل از آزادسازی سوسنگرد بود که در آن امام(ره) فرمودند:« بایستی تا فردا سوسنگرد آزاد شود» و رزمندگان اسلام در پاسخی سریع و بی درنگ به فرمان رهبر خود فردای همان روز دشمن متجاوز را از خاک کشور بیرون راندند و سوسنگرد را آزاد کردند.
نکته دوم هم این بود که در این عملیات نیز حضور مردم به خصوص مردم عرب منطقه در مقاومت در برابر دشمن چشمگیر بود و آنها همانند خرمشهر و آبادان سدی محکم در مقابل دشمن بودند.
منبع:
www.asemooni.comwww.aja.ir