اهمیت فضای مجازی کمتر از یک خمیردندان !
به گزارش بولتن نیوز، گلایه مقام معظم رهبری از دستگاه‌های مسئول درخصوص فضای مجازی و اینکه مسئولان هیچ برنامه‌ای برای استفاده از فضای مجازی ندارند، هشدار دوباره‌ای بود بر ضعف‌هایی که سیستم‌های ارتباطات در کشورمان از آن رنج می‌برد؛ اینکه ما هنوز یاد نگرفته‌ایم زمینه استفاده صحیح از فضای مجازی را فراهم کنیم و در مقابل برخی کشور‌ها توانسته‌اند بر اساس فرهنگ‌شان فضای مجازی را قبضه کنند. یکی از دستگاه‌های فرهنگی که می‌تواند برای فرهنگ‌سازی استفاده صحیح از فضای مجازی، مفید و پیشقدم باشد مجموعه صداوسیما است.
یکی از تبلیغات گسترده و مشهور خمیر دندان در تلویزیون آموزش نحوه مسواک زدن دندان‌ها است؛ تبلیغی تجاری که به بزرگ‌ترها یاد می‌دهد هم خودشان مسواک بزنند و هم اینکه فرزندانشان را به استفاده از مسواک ترغیب کنند. متأسفانه تبلیغ استفاده صحیح از فضای مجازی در تلویزیون حتی به اندازه تبلیغ این خمیردندان نبوده و گویا پاکیزگی ذهن به اندازه سلامتی دهان و دندان اهمیت ندارد.
صداوسیما علاوه بر اینکه فراگیرترین رسانه داخلی است، از نظر سازمانی دارای بخش‌های متعددی است که معاونت فضای مجازی یکی از آن بخش‌ها است. عبدالعلی علی عسکری، رئیس رسانه ملی در حکم انتصاب معاون فضای مجازی سازمان صداوسیما وظایف متعددی برای این بخش مهم از صداوسیما عنوان کرده است که از آن جمله می‌توان به «همکاری صمیمانه با تولیدکنندگان محتوا در بخش‌های عمومی و مردمی جامعه به منظور تأمین محتوای مورد نیاز برای رسانه‌های نوین سازمان، رصد تحولات و ارائه خدمات لازم به منظور سامان‌دهی افکار عمومی بر بسترهای مربوط در فضای مجازی، تلاش برای افزایش سواد سایبری و اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی آحاد مردم، خانواده‌ها و جوانان برای استفاده مطلوب از مواهب فضای مجازی و کاهش آسیب‌های اجتماعی این حوزه و اخذ بازخورد دقیق و مستمر از کاربران درباره کارایی و اثربخشی خدمات رسانه ملی در عرصه فضای مجازی» اشاره کرد. با وجود این چه مقدار از مخاطبان رسانه ملی از خدمات معاونت فضای مجازی این رسانه برخوردارند؟! حضور صداوسیما در فضای مجازی تا چه حد است و آیا در بیش از ۱۷ شبکه تلویزیونی فارسی که از طریق ستاپ‌باکس دریافت می‌شوند، آموزش‌های لازم برای چگونگی بهره‌گیری از فضای مجازی برای مخاطبان میلیونی صداوسیما ارائه شده است؟ مهم‌تر از آن این است که آیا با وجود اهمیت فضای مجازی صداوسیما راه را برای تعامل شبکه‌ها با این فضا باز گذاشته است؟!
نگویید تلگرام !
استفاده از فضای مجازی برای صداوسیما چیزی شبیه استفاده از موسیقی است، به نحوی که صداوسیما موسیقی تولید می‌کند، موسیقی پخش می‌کند، موسیقیدان‌ها و خواننده‌ها را دعوت می‌کند، اما خبری از نشان دادن آلات موسیقی نیست. در بحث فضای مجازی نیز معاونت‌های صداوسیما، روابط عمومی این سازمان، شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی و حتی برخی از برنامه‌های شناخته شده این رسانه در شبکه‌های اجتماعی دارای صفحات رسمی و کانال‌های ارتباطی است، محتوای برنامه‌هایش را در این شبکه‌ها اطلاع‌رسانی می‌کند و با مخاطبانش ارتباطات شبکه‌ای برقرار می‌کند ولی اعلام نام برنامه‌ای مانند «تلگرام» که این روزها محبوب‌ترین برنامه میان کاربران فضای مجازی در کشورمان است، در تلویزیون ممنوع است! از نظر مدیران صداوسیما نام بردن از این نرم‌افزار روسی همانا تبلیغ آن خواهد شد و نباید صداوسیما فرصت عرض‌اندام به این شبکه بدهد! این رفتار تا آن حد سختگیرانه بود که یکی از گویندگان ورزشی در برنامه زنده لب به اعتراض می‌گشاید و می‌گوید: «اگر بنا این است که نامی از پیام‌رسان برده نشود، چرا تعدادی از مجریان در برنامه‌های خود از این شبکه اجتماعی نام می‌برند؟ اگر قانون است، برای همه است و چه خوب می‌شود که ما هم بتوانیم آزادانه پیام‌رسان خود را تبلیغ کنیم.» مجریان صداوسیما ترجیح می‌دهند به جای نام بردن از تلگرام یا اینستاگرام صرفاً از واژه شبکه مجازی استفاده کنند که به تنهایی شامل چندین و چند شبکه و نرم‌افزار می‌شود. وقتی یک رسانه تا این حد از نزدیک شدن به فضای مجازی واهمه دارد، آیا می‌تواند در قبال استفاده صحیح از آن فرهنگ‌سازی کند؟!
برنامه‌سازی در حد صفر !
چگونه در فضای مجازی حضور سالمی داشته باشم؟! این جمله را اگر در گوگل جست‌وجو کنید چندین جواب مرتبط یا غیرمرتبط را در اختیار شما قرار می‌دهد اما اگر در برنامه‌های تلویزیونی به دنبال پاسخ سؤال‌تان باشید، هیچ‌گاه به پاسخی نخواهید رسید. دلیل آن هم این است که صداوسیما هنوز نتوانسته است تکلیف خود را با فضای مجازی روشن کند، چه برسد به آنکه بخواهد برای مخاطبانش از اینکه چطور در فضای مجازی حضور داشته باشند اما درگیر معضلات آن نشوند، برنامه‌سازی کند. علی‌اصغر پورمحمدی، مدیر شبکه ۳ و معاون سابق سیما در گفت‌و‌گویی فضای مجازی را رقیب صداوسیما معرفی می‌کند و می‌گوید: ماهواره و شبکه‌های اجتماعی چه در اینترنت و چه در تلفن همراه رقیب ما هستند که هر روز پیچیده‌تر و به‌روزتر می‌شوند. شبکه‌های اجتماعی رقیب دوم تلویزیون شده است. این نوع تفکر در نقطه مقابل ایده‌ای قرار دارد که فضای مجازی را مکمل فعالیت رسانه‌های رسمی می‌داند و معتقد است رسانه‌های سنتی می‌توانند با حضور در فضای مجازی تعامل بهتری با مخاطبان خود داشته باشند.
سروش هنوز راه نیفتاده
سازمان صداوسیما اقدام به تولید پیام‌رسانی به نام «سروش» کرده است. سروش یکی از چند اپلیکیشن پیام‌رسانی است که در داخل کشور تولید شده است. صداوسیما حتی برای این برنامه پرخرج که خودش ساخته و پرداخته است، تبلیغ نمی‌کند و کاری نمی‌کند که توجه مردم به قابلیت‌های این نرم‌افزار پیام‌رسان جلب شود. با وجود اینکه گفته می‌شود سرور‌های پیام‌رسان سروش قابلیت پشتیبانی از کاربران میلیونی شبکه‌هایی مانند «تلگرام» را ندارد، ولی ظرفیت فعلی سرور‌های سروش نیز هنوز به صورت کامل مورد استفاده قرار نگرفته و کاربران ایرانی تمایلی برای استفاده از سروش از خود نشان نداده‌اند. اینکه هزینه‌کرد صداوسیما برای تولید یک نرم‌افزار پیام‌رسان تا چه حد جزو وظایف سازمانی این رسانه است، بحث جداگانه‌ای است اما زمانی که هزینه تولید این برنامه انجام شده و نسخه آن آماده بهره‌برداری است چرا خود سازمان آن جسارت لازم را برای پیشقدم شدن برای استفاده و ترویج آن ندارد؟ شاید هم ایرادات «سروش» آنقدر زیاد است که نمی‌توان روی رقابت آن با «تلگرام» که محبوب گوشی‌های هوشمند ایرانی‌ها شده است، حساب کرد!
صداوسیما با وجود اینکه دارای گسترده‌ترین جامعه مخاطب است، نمی‌خواهد یا نتوانسته برای حضور در فضای مجازی میدان عمل وسیعی را برای خود تعریف کند، در صورتی که هنوز هم خانواده‌ها برای تأیید خوب یا بد بودن هر چیزی منتظر آن هستند که تلویزیون درباره آن حرف بزند و چگونگی استفاده از فضای مجازی یکی از مواردی است که صداوسیما می‌تواند برای مخاطبانش الگو‌دهی کند و به آنها نحوه صحیح استفاده از آن را بیاموزد.
منبع: روزنامه جوان
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
