درخشش «خانه پوشالي» بهانهاي شد تا با «رضا آفتابي»؛ مدير دوبلاژ این سريال به گفتوگو بنشينم.
گرو
ه فرهنگ و هنر: صداي مدير دوبلاژ سريال «خانه پوشالي» برايمان اصلا غريبه نيست و تا به امروز آن را در آثار بسياري چون «شرلوك هلمز»، «هري پاتر» و «بتمن» شنيدهايم.
به گزارش بولتن نیوز، رضا آفتابي نسل پنجم تاريخ دوبله ايران پيش از آنكه با مديريت دوبلاژ «خانه پوشالي» نامش بر سر زبانها بيفتد و نگاه اهالي رسانه و فن را به خود جلب كند با سريالهايي چون «مردان سايه» كه بهتازگي از تلويزيون پخش شده يا فيلم سينمايي «بتمن» توانمندياش را به همه ثابت كرده بود اما امروز درخشش «خانه پوشالي» بهانهاي شد تا روزنامه صبا با او به گفتوگو بنشيند.
درحالحاضر شاهد پخش سريال پرمخاطب «خانه پوشالي» از شبكه نمايش هستيم، همكاري شما با اين پروژه از چه زماني و چگونه آغاز شد؟ از ابتدا شما اولين گزينه براي مدير دوبلاژ بوديد؟
با سفارش شبكه نمايش به استوديو کوالیما و انتخاب من از طرف استوديو به عنوان مدير دوبلاژ، دوبله سريال از اواخر مرداد و با عجله بسيار زيادي شروع شد. به دليل اينكه در ابتدا قرار بود مجموعه «خانه پوشالي» از شهريور ماه روي آنتن برود اما طي تغييراتي پخش آن از مهر ماه آغاز شد
دوبله اين مجموعه تا چه فصلي از اين سريال پيش رفته و چند درصد از آن باقي مانده است؟
درحالحاضر همچنان بيوقفه مشغول دوبله قسمتهاي پاياني فصل سوم اين سريال آمريكايي هستيم و فكر ميكنم نهايتا تا پايان آبان ماه دوبله فصل چهارم را هم به پایان برسانيم.
با وجود عجلهاي كه براي شروع كار وجود داشت، توانستيد صداهايي را كه ميخواستيد دعوت به كار كنيد؟
خوشبختانه از آنجايي كه فصل خلوتي در دوبله بود و گويندگان فراغت بيشتري داشتند، از اين نظر مشكلي بهوجود نيامد و توانستم با تمام دوبلورهايي كه مدنظر داشتم همكاري كنم. به علت تعدد كاراكترها در فصلهاي مختلف اين سريال، بهجز چند دوبلوري كه جاي شخصيتهاي ثابت اين مجموعه در فصلهاي مختلف صحبت ميكنند از دوستان بسيار ديگري نيز كمك گرفتيم.
اين عجله و فشار كاري تاثيري بر کیفیت دوبله «خانه پوشالي» نداشت؟
در كيفيت كار دوبله هيچ تاثيري نگذاشت فقط من و همكارانم در استوديو و همچنين دوستاني كه مسئوليت آمادهسازي كار در شبكه را به عهده داشتند بيخوابيهاي زيادي كشيديم و سختي بسياري را متحمل شديم.
از آنجايي كه ترجمه و دوبله ارتباط مستقيم با يكديگر دارند در بخش ترجمه با مشكلي مواجه نبوديد؟
سريال «خانه پوشالي» اصلا كاری معمولي نيست و ديالوگهاي سختي دارد. همه ميدانيم كه بخش بزرگي از دوبله وابسته به ترجمه است اما متاسفانه به دلیل تعجیلی كه وجود داشت ما در فصل اول و دوم - بهخصوص فصل اول- از نظر ترجمه با مشكل روبهرو بوديم و كمي بهعنوان مدير دوبلاژ اذيت شدم. نميگويم ترجمه بدي بود اما ترجمه خیلی خوبی هم نبود اما از فصل دو اين مشكل مرتفع شد و درحالحاضر ترجمه خوبی از این اثر در دست داریم. فصل اول از هر نظر به من، استوديو و ساير عوامل بسیار سخت گذشت اما بازخوردهاي خوبي از مردم هنگام پخش سريال گرفتيم و خوشبختانه از فصل دوم به اين سو، كار روي روال پيش ميرود و قلق آن دستم آمده است.
«خانه پوشالي» بهجهت ويژگيهاي ساختاري و درخششش در جهان، سريالي ارزنده و متفاوت بهحساب ميآيد كه حساسيتهاي زيادي روي آن است. اين مسئله كار شما را سخت نكرد؟
اهميت سريال «خانه پوشالي» در جهان، كار ما را خيلي سخت ميكرد در بخش ساختاري اثر چند كارگردان بنام دنيا، مثل ديويد فينچر،جودي فاستر، جوئل شوماخر و چندين نام ديگر كه همه جزو سرآمدان كارگرداني هستند در كارگرداني قسمتهاي مختلف اين مجموعه نقش داشتند همچنين اين مجموعه از نظر فيلمنامه، تيم بازيگران، درجهبندي و جايگاه، نسبت به ساير آثار تفاوتهايي دارد و بسيار مورد توجه قرار گرفته و هر ساله با رونمايي از فصل تازه آن، جوايز بسياري در فستيوالهاي مختلف مربوط به فيلمهاي تلويزيوني به آن تعلق ميگيرد. همه اين ويژگيها دليلي ميشود تا اين اثر و دوبله آن سختي و حساسيت بيشتري پيدا كند. من از روز اول بهخوبي ميدانستم كه با كار فوقالعاده سختي روبهرو هستم و حتي بهخاطر ديالوگهاي سختي كه اين مجموعه داشت و بخشي از آن مربوط به مناسبات سياسي آمريكا و قوائد كنگره و سنای اين كشور بود مجبور شدم از دوستان مختلفي كمك بگيرم و براي فهم معاني و تعابير آن به منابع مختلفي رجوع كنم. ما با تمام قوت براي ارائه يك كار آبرومند تلاش كرديم، نميگويم هيچ كموكاستي وجود ندارد، به هر حال اشتباه انساني در هر كاري ميتواند وجود داشته باشد اما اگر نقصي هم باشد متوجه من بهعنوان مدير دوبلاژ است اما خوشبختانه بازخوردهايي كه از مخاطبان، مطبوعات و شبكه نمايش دريافت كردم خستگي اين چند ماه را از تنم بيرون كرد.
قبل از اينكه «خانه پوشالي» به شما پيشنهاد شود، نسخه زبان اصلي سريال را ديده بوديد؟
قبل از اينكه مدير دوبلاژي سريال «خانه پوشالي» به من پيشنهاد شود با اثر آشنايي داشتم اما فرصت نشده بود آن را كامل ببينم و فقط بهصورت گزيده قسمتهايي از اين مجموعه را مشاهده كرده بودم تا اينكه فرصت دوبله اين مجموعه پيش آمد و همين بهانهاي شد تا آن را بهصورت كامل ببينم.
در حالي كه شاهد جريانها و برنامههاي انتخاباتي در كشور آمريكا هستيم، اين مجموعه تلويزيوني آمريكايي از تلويزيون ايران پخش ميشود، طبيعتا اين اتفاق حركتي استراتژيك بهحساب ميآيد، شما اين عملكرد را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
من آدم سياسیای نيستم براي من آن چيزي كه «خانه پوشالي» را مهم ميكند جنبه هنري و ويژگيهاي خود اثر است اما من از اين جهت بسيار خوشحالم كه تلويزيون ما دست بهكار شده و يك سريال خوب و با استاندارد را پخش كرده؛ سريالي كه در ١٥ سال اخير از برترينهاي عرصه سريالسازي و جز ده سريال درجهيك دنيا بهشمار ميآيد. آن چيزي كه پخش اين سريال را براي مديران مهم ميكند به كار من برنميگردد و من هم چندان به آن فكر نميكنم و خودم را درگير اين سياستگذاريها نميكنم. براي من تنها اين مهم است كه بعد از پخش مداوم سريالهاي شرقي و جذب مخاطبان بسيار به سمت شبكههاي ماهوارهاي و سريالهاي بيكيفيت و بيارزش تركي، بالاخره سريالي ارزشمند با چنين ابعاد و جايگاهي در جهان، روي آنتن تلويزيون ايران رفته و مخاطبان از تماشاي آن لذت ميبرند و به همراه گويندگان اين اثر تمام تلاشم را ميكنم تا به بهترين نحو مجموعه «خانه پوشالي» دوبله شود. البته با اين همه، نكتهاي كه ذكر كرديد كاملا درست است و شرايط حال حاضر آمريكا با قصه اين سريال قرابت و تشابهاتي دارد که مطمئنا سازندگان اثر نيز تحتتاثير جريانها و اتفاقات داخل كشورشان دست به ساخت چنين اثري زدند.
سريال «خانه پوشالي» از شبكه نمايش پخش ميشود شبكهاي كه ميزان مخاطبان آن از شبكههاي سراسري كمتر است، شما انتخاب اين شبكه را براي پخش اين مجموعه چگونه ارزيابي ميكنيد؟ به نظر شما پخش آن از شبكههاي سراسري باعث ديده شدن بيشتر اين اثر نميشد؟
صددرصد همينطور است؛ خيلي از دوستان هم اين مسئله را مطرح ميكنند اما در هر صورت پخش اين سريال كه به لحاظ محتوايي، ساختاري و حتي دوبله كار سخت و متفاوتي است به همت شبكه نمايش اتفاق افتاده، مطمئنا اگر اين سريال از يك شبكه سراسري پخش ميشد مخاطب بيشتري پيدا ميكرد چرا كه امكان تماشاي شبكه نمايش تنها از طريق دستگاه ديجيتال ميسر است و بسیاری عنوان كردند كه به همين دليل نتوانستهاند شاهد اين مجموعه تلويزيوني باشند با اين همه شبكه نمايش به دليل پخش تخصصي فيلم و سريال، شبكهاي پر مخاطب است و توانسته با پخش اين مجموعه بر مخاطبان خود بيفزايد و اميدوارم شبكههاي سراسري ما نيز نترسند و به سراغ پخش آثار درجهيك دنيا بروند تا سطح سليقه مخاطب را ارتقا دهند. تمامي عوامل اين مجموعه و شبكه نمايش در جهت پخش اين سريال تلاش بسياري كردند و خوشبختانه با ديده شدن اين سريال مزد زحمتشان را گرفتند.
تا آنجايي كه من اين سريال را تماشا كردم و بازخوردهايي كه وجود دارد بهنظر ميرسد «خانه پوشالي» از سانسور و مميزي كمتري برخوردار بوده است، با اين نظر چقدر موافق هستيد؟
خيلي كمتر بود، خوشبختانه به لحاظ مميزي و سانسور اتفاق خوبي در مورد اين سريال افتاد «خانه پوشالي» از آن دست آثاري است كه يا بايد با كمترين مميزي پخش ميشد يا بايد قيد آن را ميزديم. در همان ابتدا كه دوبله اين سريال سفارش داده شد در خصوص همين موارد صحبت كرديم و به نتيجه خوبي رسيديم. خيليها ميگفتند كه اگر اين مجموعه از ايران پخش شود پس تكليف روابط يا بياخلاقيهاي كاراكترهاي داستان چه ميشود ولي به هر حال با كمترين مميزي اين سريال از شبكه نمايش پخش و تنها بخشهايي كه با عرف جامعه ما در تعارض بود حذف شد و ميتوانم بهجرات بگويم نزديك به ٨٥ درصد از نسخه اصلي سريال در حال پخش است و قسمتهاي حذف شده لطمهاي به داستان وارد نكرده است. حتي دوستاني هم كه نسخه زبان اصلي سريال را در گذشته ديده بودند در مقايسه با نسخه دوبله شده تفاوت چنداني را احساس نكردند و اصل داستان، تمام و كمال نشان داده شد.
شما از گويندگان برجسته بيشماري براي دوبله اين سريال استفاده كرديد، معيار انتخابتان چه بود بهخصوص براي انتخاب ناصر طهماسب كه جاي شخصيت اصلي صحبت ميكند؟
ناصر طهماسب سالها است جاي كوين اسپيسي صحبت ميكند. شايد دوستانِ دوبلور ديگري هم جاي اين بازيگر صحبت كرده باشند اما آقاي طهماسب نزديك به ٢٥ سال است كه در آثار زيادي جاي اسپيسي قرار گرفته و من شكي نداشتم كه او بهترين گزينه است چرا كه او زير و بم اين بازيگر را بسيار خوب ميداند. كوين اسپيسي يك بازيگر خاص با استايلي متفاوت است و طهماسب بهخوبي اين استايل را ميشناسد و سبك گويندگي او به اين شخصيت بسيار نزديك است. انتخاب دوبلور بخشي به سليقه و بخشي به گويش و حال و هواي كاراكتر برميگردد و بهنظرم صداي تمامي دوبلورهاي انتخاب شده به جاي شخصيت نشسته است و در خصوص انتخاب گويندگان هم بازخورد خوبي گرفتم.
نكاتي جالب در مورد سريال «خانه پوشالي»
•«خانه پوشالی» محصول سال ٢٠١٣ ميلادي، نام یک سریال سیاسی آمريكايي است. این سریال در 52 قسمت و توسط نتفلیکس تهیه شده است. اين سريال، اقتباسي از مينيسريال شبكه بيبيسي با همين نام است و براساس رمان مايكل دابز ساخته شده است. موضوع اين سریال رقابتهای سیاسی در آمریکا بوده و شخصيتهاي مركزي اصلي سريال، زوج فرانك آندروود (كوين اسپيسي) و كلِر آندروود (رابين رايت) هستند.
• نامهای آشنا و مطرحی مانند دیوید فینچر، کوین اسپیسی، اریک راث، دانا برونتی، اندرو دیویس، مایکل دابز و بو ویلیمان تهیهکنندگی اولین فصل «خانه پوشالی» را بر عهده داشتهاند. اما از همه مهمتر سهم دیوید فینچر (کارگردان فیلمهایی نظیر «زودیاک»، «مورد عجیب بنجامین باتن» و «دختر رفته») در کارگردانی دو فصل اول سریال است. ردپای علاقهمندیهای فینچر مانند بازیهای رسانهای و هجمههای خبری کاملا در این دو قسمت مشهود است و مهمتر اینکه در قسمتهای بعدی هم ادامه پیدا میکند. جیمز فولی، جوئل شوماخر، جارلز مک دوگال، کارل فرانکلین و آلن کولتر نیز هرکدام بهنوبه خود کارگردانی دو قسمت از این سریال را بر عهده دارند.
• اما از همه جالبتر اینکه جودی فاستر، بازیگر مطرحی که تا امروز برنده دو جایزه آکادمی، سه جازه بفتا و سه جایزه گلدن گلوب شده، نهمین اپیزود فصل دوم سریال را کارگردانی کرده است.
• باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده، خیلی کنایهآمیز از علاقهاش به فصل دوم این سریال پرده برداشت: «ای کاش همهچیز میتوانست به همان اندازه بیرحمانه اما تاثیرگذار باشد... حقیقت دارد. همینطور که به کوین اسپیسی نگاه میکردم، داشتم با خودم فکر میکردم این بابا باعث شده کلی کار انجام شود.» جالبتر اینکه درست یک شب قبل از انتشار فصل دوم، کسی که مسئولیت بهروزرسانی توییتر اوباما را بر عهده دارد، توییتی منتشر کرد با این مضمون: لطفا داستان فصل جدید را در فضای آنلاین لو ندهید.
• تصويربرداري سريال «خانه پوشالي» ماه ژانويه سال 2012 در ايالت مريلند آغاز شد. بيشتر صحنههاي داخلي «خانه پوشالي» در انبارهاي بزرگ صنعتي واقع در جوپاي مريلند فيلمبرداري شدهاند؛ بسياري از معروفترين صحنههاي سريال، از جمله بازسازي كامل بخش غربي كاخ سفيد كه شامل دفتر رييسجمهور و دفترها و راهروهاي اعضاي كنگره ميشود در اين انبارها بازسازي شدهاند.
سازندگان اين سريال قصد داشتند سه اپيزود خود را در اتاق انجمن امنيتي سازمان ملل فيلمبرداري كنند اما كشور روسيه در لحظه آخر اين تصميم را وتو كرد و به آنها اين اجازه را نداد؛ با اين حال سريال موفق به فيلمبرداري در ديگر بخشهاي ساختمان سازمان ملل شد.
•از نكات جالب نحوه پخش اين سريال توسط نتفليكس ميتوان به اين موضوع اشاره كرد كه مانند سريالهاي ديگر، «خانه پوشالي» هر هفته با يك اپيزود به خانههاي طرفدارانش نميرود، بلكه تمامي اپيزودهاي سريال با هم و در يك روز منتشر ميشوند. بهطورمثال فصل اول اين سريال روز اول ماه فوريه سال 2013 روي نتفليكس قرار گرفت و تماشاچيان دسترسي كامل به آن پيدا كردند. فصلهاي دوم و سوم نيز روزهاي چهاردهم ماه فوريه سال 2014 و بيست و هفتم ماه فوريه سال 2015 منتشر شدند. دستاندركاران و بازيگران سريال هم از اين شيوه پخش حمايت كردهاند؛ اسپيسي با پشتيباني از اين روش گفت تصميم پخش تمام اپيزودها در يك روز جالب است و باور دارد اين الگوي پخش سريال ميتواند در تلويزيون بیشتر مرسوم شود.
• از اتفاقاتي كه در جريان پخش فصل سوم سريال افتاد، ميتوان به اين اشاره كرد كه تقريبا به مدت 30 دقيقه در بعدازظهر روز چهارشنبه يازدهم ماه فوريه و تنها چند روز پيش از زمان رسمي انتشار سريال، فصل سوم آن بهطور كامل براي تماشا قرار گرفت. پس از چند ثانيه، مردم شروع به پخش اين خبر و اشتراك اپيزودهاي جديد روي تویيتر كردند و احتمالا به دنبال بهانههاي الكي براي سركار نرفتن گشتند اما نت فليكس آن را بهسرعت از روي اينترنت برداشت.
•«خانه پوشالي» روايتي از زندگي فرانك اندروود سناتوری است که پلهپله تا کاخ سفید راه خودرا باز میکند.
فصل اول و دوم
در این فصل، فرانک آندروود که به مقام ریاست جمهوری بسیار نزدیکتر شده تلاشهایش برای کسب این مقام را شدت میبخشد. در میان اشخاص داستان، خبرنگاری به نام آیلا صیاد (Ayla Sayyad) دیده میشود که قصد سردرآوردن از جنگ قدرت میان مهرههای سیاسی واشنگتن را دارد. صیاد (به بازیگری Mozhan Marno) یک یهودی ایرانی است که از ایران فرار کرده و اکنون مقیم آمریکاست.
فصل سوم
آندروود به رئیسجمهوری رسیده و درصدد نگهداشتن این مقام در اختیار خود است.
فصل چهارم
در فصل چهارم فرانک آندروود به مبارزات انتخاباتی می پردازد.
• تاكنون چهار فصل از سريال آمريكايي «خانه پوشالي» پخش شده و فوريه سال 2017 فصل پنجم اين مجموعه از طريق شبكه نتفليكس در دسترس همگان قرار ميگيرد.