بحران افراد فاقد بازنشستگی در کمین دولت‌های آینده
به گزارش بولتن نیوز ، 35درصد اعضای جامعه ما فاقد بیمه بازنشستگی هستند؛ این هشداری است که
با توجه به روند پیری جمعیت جامعه خبر از یک بحران بزرگ اجتماعی می‌دهد؛
بحرانی که با پیری جمعیت فاقد بیمه‌های بازنشستگی خود را نشان می‌دهد و به
دولت‌های بعدی به ارث می‌رسد. هم اکنون نیز دولت اعلام می‌کند از پرداخت
حقوق بازنشستگی در سال‌های آینده عاجز است، این در حالی است که جمعیت بزرگ
افراد فاقد بیمه بازنشستگی یک بحران بزرگ اجتماعی را قابل پیش‌بینی می‌کند؛
بحرانی که اگر امروز برای آن تدبیری اندیشیده نشود با عنایت به پیری جمعیت
طی سال‌های آینده جبران‌ناپذیر است.
چالش‌های حوزه بازنشستگان فراوان است. حالا این چالش‌ها به شکلی جدی‌تر وارد مرحله جدیدی می‌شود و بحث ورشکستگی و درآمد پایین این صندوق‌ها مطرح است. این بدین معناست که افرادی که یک عمر هر ماه پیش از آنکه خودشان ماحصل یک ماه تلاش‌شان را در قالب حقوق دریافت کنند، صندوق‌های بیمه‌ای سهمی معادل ۲۳ درصد از حقوق‌شان را برای روز مبادای بازنشستگی برداشته‌اند، حالا با رسیدن به مرحله پیری و ناتوانی از کار کردن با زمزمه‌های تازه دولت باید با وجود مخارج خاص دوران سالمندی و عائله‌مندی نگران آینده‌ای باشند که روز به روز مبهم‌تر می‌شود، به گونه‌ای که علی اصغر بیات، رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی گفته سال آینده برای پرداخت حقوق بازنشستگان که ماهانه ۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است با مشکل و بحران مواجه می‌شویم. از سوی دیگر آنطور که انوشیروان محسنی‌بندپی، رئیس سازمان بهزیستی گفته، تعداد سالمندان کشور تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰ درصد جمعیت و تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۲۵ درصد جمعیت کشور می‌رسد. این در حالی است که هم اکنون درصد قابل‌توجهی از افراد جامعه هم بیمه بازنشستگی ندارند. این افراد هزینه‌ای را در صندوق‌های بیمه‌ای پس‌انداز نمی‌کنند ولی در آینده و در سنین سالمندی بی‌تردید نیازمند دریافت خدمات درمانی و تأمین اجتماعی خواهند بود. بدین ترتیب هم هزینه‌های کلانی به دولت‌های بعدی تحمیل می‌شود و هم این قشر بزرگ با چالش‌های متعددی مواجه می‌شود، به گونه‌ای که در پس این ماجرای می‌تواند بحران عمیق اجتماعی را در دهه‌های آینده پیش‌بینی کرد.
فقدان جامعیت خدمات بیمه‌ای
بنا به تأکید علی حیدری، کارشناس امور بیمه‌ای و تأمین اجتماعی از شاخصه‌های اصلی که در ارزیابی نظام بیمه‌ای وجود دارد، بحث فراگیری و پوشش خدمات بیمه‌ای است. وی با اشاره به اینکه کشور ما در این حوزه ۳۵ درصد خلأ پوشش در بخش بازنشستگی دارد، در این باره اینگونه توضیح می‌دهد: «این یعنی ۳۵ درصد از اقشار جامعه ما فاقد بیمه بازنشستگی هستند. همچنین به لحاظ شاخص جامعیت، بازنشستگان ما از همه عناوین خدمات بیمه‌ای به طور کامل برخوردار نمی‌شوند. اگر ما فراگیری را کامل و عناوین خدمات را جامع کردیم، این خدمات باید جوابگوی نیازهای فرد باشد.»
ضعف خدمت به بازنشستگان
با نگاهی گذرا به زندگی بازنشستگانی که در اطراف ما زندگی می‌کنند، می‌توانیم خلأهای خدمتی به این قشر را به چشم خود ببینیم. حقوق و مستمری ناچیز، بیمه‌های ناکارآمد درمانی و فقدان منزلت اجتماعی در شأن فردی که ۳۰ سال خدمت کرده اصلی‌ترین چالش‌هایی است که بازنشستگان ما با آن مواجهند. از منظر بیمه‌های اجتماعی یکی از مشکلاتی که وجود دارد کفایت خدمات است، کفایت خدمات به این معناست که خدماتی که به مستمری‌بگیر یا بیمه شده ارائه می‌شود نیازهای او را در بخش‌های مختلف پوشش بدهد اما در نظام بیمه‌ای ما این اتفاق نمی‌افتد. حیدری در این باره معتقد است: «ما در زمینه خدمات به بازنشستگان ضعف داریم و بخشی از آن ناشی از اثرات اقتصادی مثل رکود، تورم‌های چند رقمی و دو مرحله تعدیل پایه پولی در دولت قبلی است؛ این موضوع چند اثر متفاوت را روی بازنشستگان داشت به این صورت که ارزش ذخایر آنها کاهش یافت و قدرت خریدشان نیز پایین آمد. بخش دیگری هم ناشی از مشکلات مالی خود صندوق‌هاست که بعضی از آنها یا ورشکسته‌اند یا در شرف ورشکستگی یا بحران نقدینگی قرار دارند. به همین دلیل توانایی افزایش مزایای روزآمد و متناسب با سطح قیمت‌ها را ندارند تا قدرت خرید افراد تحت پوشش خود را با وضعیت روز جامعه متناسب کنند.»
به گفته وی، در حوزه درمان نیز یکی از مشکلاتی که با آن مواجهیم رشد هزینه‌های درمان نسبت به رشد عمومی سایر قیمت‌ها است و این هزینه‌ها در سنین بالا برای افراد بازنشسته بیشتر از افراد جوان است که این خود مشکلات مختلفی را برای این قشر به وجود می‌آورد.
دریافتی‌های نامتناسب با پرداختی به دلیل فقدان پایگاه اطلاعات
از نگاه این کارشناس، فقدان یک پایگاه اطلاعات نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی یکی از مشکلاتی است که همواره در کشور وجود داشته و مانع می‌شود تا میزان پرداختی و دریافتی افراد در یک صندوق یا از مجموعه رفاه و تأمین اجتماعی کشور مشخص شود. در حوزه حمایتی و امدادی هم این مشکل را داریم، یعنی افرادی هستند که در قالب بازنشسته مزایایی را دریافت می‌کنند که مابه‌التفاوت آن در هیچ نهادی به صورت تجمیعی وجود ندارد و شما نمی‌توانید تعیین کنید که این فرد در مجموع و از حاکمیت یا صندوق‌های مختلف چه مزایایی را دریافت کرده و در مقابل چه مشارکتی در پرداخت حق بیمه داشته است. ما افرادی را داریم که مشارکت کمتری داشته و در سنوات کمتری حق بیمه پرداخت کرده‌اند ولی دریافتی‌شان بیشتر از کسانی است که مشارکت بیشتری داشته‌اند.
ارث دولت قبل
نایب رئیس هیئت مدیره تأمین اجتماعی درباره مباحث مربوط به بازنشستگان در برنامه ششم توسعه با تأکید بر اینکه چالش‌هایی که صندوق‌های بازنشستگی به آن مبتلا هستند یک یا دو روزه به‌وجود نیامده‌اند، توپ مشکلات موجود در این صندوق‌ها را در زمین دولت قبل می‌اندازد و می‌گوید: «در دولت قبل بیشترین حجم تخریب در این حوزه شکل گرفت، به طور مثال در یکی از صندوق‌ها ما طی ۵۰ سال فعالیت این صندوق یک‌میلیون نفر مستمری‌بگیر داشتیم و در عرض هشت سال دولت قبل یک میلیون نفر به تعداد مستمری بگیران اضافه شد. در همان دولت تصمیمی مغایر با اصول و قواعد گرفته شد که تا کنون ۸ هزار میلیارد تومان برای این صندوق بار مالی در بر داشته است.»
نظام نوین بازنشستگی
آنطور که حیدری می‌گوید، باید در اصلاح ساختارهای نظام بیمه‌ای به صورت تدریجی عمل کنیم و از روش‌های مختلفی بهره ببریم. در اصلاحات سیستماتیک نظام چند‌لایه مطرح می‌شود و افراد را می‌توانیم لایه‌بندی و سطح‌بندی کنیم، افرادی که باید مورد حمایت و امداد قرار گیرند با منابع عمومی و مردمی حمایت می‌شوند و افرادی که باید توانمند باشند تا بعداً بیمه‌پردازی کنند باید حمایت شوند تا به این مرحله برسند و زمانی که به این مرحله رسیدند، نظام بیمه‌ای هم باید چند سطحی اعم از پایه، آزاد و مکمل تعریف شده باشد. در حالی که در کشور ما این مسئله وجود ندارد و تمام صندوق‌های بیست و دو گانه با این مشکل روبهرو و بعضاً با حمایت و امداد روبهرو هستند یعنی رویکرد بیمه‌ای کنار گذاشته شده یا اینکه افرادی که تحت پوشش قرار گرفته‌اند از سطح پایه تا سطح مکمل را با کمک دولت و منابع دولتی یا با تحمیل به سایر بیمه‌شدگان دریافت می‌کنند.
از نگاه این کارشناس امور بیمه‌ای و تأمین اجتماعی چون سن امید به زندگی از ۵۰ یا ۶۰ سالگی به ۷۳سال رسیده، باید متناسب با این، میزان دوره اشتغال و بیمه پردازی‌افراد افزایش پیدا کند.
آنطور که حیدری می‌گوید، دولت تصمیم گرفته اصلاحات را در قالب نظام نوین بازنشستگی یا نظام نوین بیمه‌های اجتماعی لحاظ کند.
منبع:آوینی نیوز
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
خسوسی سازی خسوسی سازی خشوشی سازی خوخی سازی خو سازی خخخخخخخخ 
