ترکیه و موصل بعد از داعش‎

گروه بین الملل-موضوع موصل به عنوان یکی از مهمترین محورهای مبارزه با داعش و تکفیریها هر روز بیشتر در رسانه ها مطرح می شود و کشورهای منطقه تلاش دارند در این حوزه ورود زیادی داشته باشند بخصوص کشورهایی چون ترکیه و عربستان سعودی برنامه های وسیعی را برای نفوذ در این شهر آماده کرده اند. موصل به دلیل داشتن موقعیت استراتژیکش در مرز سوریه برای همه کشورها و گروههای تروریستی بسیار مهم است. در خصوص نقش ترکیه روزنامه حریت در مطلبی نوشت:


به گزارش بولتن نیوز،عملیات نظامی به رهبری آمریکا علیه داعش در شهر «موصل» به یک داستان بی پایان تبدیل شده که چندین بار به تعویق افتاده است. گفته شده است که این عملیات در اواخر ماه جاری میلاری (سپتامبر) آغاز خواهد شد. «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه نیز حضور خود را در عملیات موصل منتفی ندانسته است.

بنابراین آیا چنین عملیاتی واقعا در آستانه اجرا شدن است؟ و آیا ترکیه پس از عملیات اخیر در شمال سوریه واقعا در عراق هم دخالت خواهد کرد؟

نخست اینکه آمریکا برای آغاز نبرد موصل در ماه سپتامبر و یا حداقل اکتبر یعنی پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در حال برنامه ریزی بود؛ بنابراین قرار نبود رئیس جمهور جدید در این خصوص با انتقاد مواجه شود.

اما این عملیات به دلیل ناتمام ماندن ارائه آموزش های نظامی به نیروهای مسلح عراق و شبه نظامیان سنی که به این نبرد ملحق خواهند شد، تا بازه زمانی نوامبر - دسامبر به تعویق افتاده است. واشنگتن قصد دارد 15 تا 20 هزار نیروی زمینی را برای عملیات موصل آموزش دهد، اما در حال حاضر تعداد نیروهای امنیتی عراق آموزش دیده توسط آمریکا تنها چیزی در حدود شش هزار نفر هستند که 2500 نفر از آنها در موصل مستقر هستند. قبایل سنی آموزش دیده توسط آمریکا هم هنوز تنها حدود 1500 نفرند.

ترکیه در آغاز سال جدید شمسی با انتقال شماری از نیروهای نظامی خود به منطقه باشیک در شمال عراق نشان داد برای پیگیری آنچه این کشور منافع خود می داند توجهی به مصالح و حاکمیت سیاسی کشورها ندارد .ترکیه در موصل چندین اولویت مهم دارداز جمله:

1- برای ترکیه بسیار مهم است که بعداز داعش کسانی در این استان حاکمیت را بدست بگیرند که همسو با سیاستهای این کشور باشند از جمله اینکه ترکیه در تمام این مدت سعی کرد گروهی رابه نام حشد الوطنی آموزش دهد. این نیروها کماکان علیرغم لجستیک نظامی زیادی که دریافت می کنند باز نتوانسته اند محل امیدواری برای تغییر معادلات کنترل شهر موصل باشند اما کماکان به عنوان یک گزینه مدنظر می باشند.

2- ترکیه قصد دارد به هر ترتیبی شده به حضور پ.ک.ک در سنجار خاتمه دهد اما به نظر نمی رسد این کار به آسانی صورت گیرد. ترکیه با انتقال بخشی از یگانهای زرهی خود به باشیک امیدوار است از آنها برعلیه پ.ک.ک بهره برداری بکند اما آیا ترکیه این آزادی عمل را در خاک عراق خواهد داشت بخصوص آنکه این کشور تحت فشار انتقادهای بین المللی بخاطر نقض حاکمیت سیاسی عراق است .

3- ترکیه امیدوار است از ترکمانهای تلعفر و موصل به عنوان یک نیروی جایگزین و تاثیرگذار بجای نیروهای نظامی این کشور در موصل بهره برداری بکند و به همین دلیل در ماههای گذشته سرمایه گذاری کلانی بر روی این نیروها در عراق کرده است و امیدوار است بعد از آزادسازی موصل از این نیروها به عنوان عوامل خود بهره برداری بکند.

4- ترکیه از سوی دیگر با بها دادن به جبهه ترکمانی و نیروهای ترکمانی در مناطق کردنشین عراق  می خواهد از این نیروها نیز به عنوان یک اهرم نظامی استفاده بکند و از این رو با حمایت از گروههای نزدیک به خود درصدد مسلح کردن ترکمانها است .

در ورای همه این اولویت ها ترکیه یک استراتژی را در خصوص موصل پیگیری می کند و آن هم این است که دامنه نفوذ ترکیه بر موصل نه تنها کاهش نیابد بلکه بیشتر شود. یکی از مهمترین دلایل حمایت ترکیه ازداعش در تمام سالهای گذشته به ارتباط نزدیک این گروه با ترکیه و کنترل موصل برمی گشت و حالا که عراق از نو سازماندهی شده، بر بیرون راندن داعش از موصل تاکید دارد این کشور قصد دارد پایگاههای نفوذ خود را در موصل از دست ندهد با این تفاوت که این بار ترکیه از گروههای پراکنده قصد دارد یک منطقه امن برای خود درست بکند .ترکیه اخیرا برای اینکه به این هدف نایل شود بر دامنه همکاریهای خود با آمریکا در سوریه نیز افزوده است .

اگرچه زمان آغاز عملیات آزادسازی موصل روشن نیست اما گذر زمان و سیاستهای بغداد روشن خواهد کرد این کشور یعنی ترکیه در موصل آینده چه نقشی خواهد داشت؟