رنج بازار از نبود شفافیت

به گزارش بولتن نیوز، رضا امامی _ به تازگی یک خبرگزاری در گزارشی از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (U.S. Securities and Exchange Commission) خبر داده که این نهاد جایزه‌ای 22 میلیون دلاری را بابت افشاگر یک تقلب در حساب‌های مالی یکی از ناشران حاضر در بورس وال استریت اختصاص داده است.

انتشار این خبر از سوی این نهاد که اعمال قوانین فدرال اوراق بهادار در آمریکا و همچنین نظارت بر بورس‌های ملی سهام و اختیار معاملات و نظارت بر دیگر بازارهای الکترونیکی اوراق بهادار در این کشور از وظایف اصلی آن است، برای بازار سرمایه ایران قابل تامل است.

در بازار سرمایه ایران سازمان خود انتظام و متشکل بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر بازار اوراق بهادار ، مجری و ناظر بر حسن اجرای قوانین و مقررات است.

در ماده 5 فصل دوم دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس با تاکید بر اینکه که « اطلاعات افشاء شده از سوی ناشر باید قابل اتکا، به موقع و به دور از جانبداری باشد» عنوان می کند که «اطلاعات دارای تأثیر منفی باید به همان سرعت و دقتی که اطلاعات دارای تأثیر مثبت منتشر می‌شود، افشا شود» و در نهایت بطور واضح در این ماده آمده که « اطلاعات مهم باید صریح، دقیق و تا حد امکان بصورت کمّی ارائه شود.»

در عین حال ماده 29 دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نیز «عدم افشای‌فوری اطلاعات در خصوص شایعه یا گزارش حاوی اطلاعات خلاف ‌واقع و یا گمراه‌کننده و یا مستندات‌جعلی» را مشمول تنبیهات انضباطی موضوع ماده 21 قانون بازار سرمایه دانسته است.

همچنین تأخیر در افشای تغییر با اهمیت در پیش‌بینی عملکرد ناشر یا برنامه‌های آتی مدیریت ؛ عدم ارائۀ‌‌ دلایل موجه برای تغییر بااهمیت در پیش‌بینی عملکرد سالانه نسبت به پیش‌بینی قبلی و یا انحراف عمده بین بودجه و پیش‌بینی عملکرد سالانه با نتایج واقعی (موضوع مفاد دستورالعمل افشا و مادۀ 7 این دستورالعمل)؛ عدم افشای فوری اطلاعات مهم ؛ عدم افشای‌فوری اطلاعات در خصوص شایعه یا گزارش حاوی اطلاعات خلاف‌واقع و یا گمراه‌کننده و یا مستندات‌جعلی، عدم ارائۀ مستندات کافی درخصوص دلایل استناد به هر یک از بندهای ماده 15 دستورالعمل افشا جهت تأخیر در افشای اطلاعات و یا توجیه‌پذیر نبودن دلایل و مستندات ارائه شده، عدم افشای فوری اطلاعاتِ موضوع ماده 15 دستورالعمل افشا، در صورتی که تأخیر در افشای اطلاعات مذکور منجر به اشاعه اطلاعات مزبور یا داد و ستد متکی به اطلاعات نهانی یا فعالیت نامتعارف بازار شود نیز در کنار سایر موارد مورد نظر این دستور العمل مشمول این تنبیهات دانسته شده است.

اشاره به این مواد قانونی مقدمه ای است برای بررسی چالش های امروز فعالان بازار سرمایه در سامانه کدال یا همان سامانه اطلاع رسانی ناشران که این روزها با ناهنجاری های عجیب و غریب از سوی برخی ناشران مواجه شده است.

نحوه اطلاع رسانی برخی ناشران بورسی به عموم مردم در بازار و پیش افتادن گزارش های درست و غلط از سامانه کدال مدتی است که باعث شده نهاد ناظر نیز از این اتفاق ناگوار در رنج باشد.

پس از آنکه در اوایل خرداد ماه 94 سازمان بورس در راستای افزایش شفافیت و کاهش اصطحکاک میان جریان اطلاع رسانی شرکت ها و سهامداران اقدام به دسترسی مستقیم ناشران بورسی در سامانه کدال برای انتشار گزارش های عملکردی و بودجه ای کرد زمزمه برخی انتقاد ها مبنی بر احتمال سوء استفاده از این اقدام و زود هنگام بودن این تصمیم به دلیل فقر فرهنگ سهامداری بالا گرفت.

به تدریج با هیاهو بر سر تجدید ارزیابی دارایی ها و با نزدیک شدن به فصل مجامع ؛ گزارش های عجیب و غریب برخی شرکت ها ، سازمان بورس را به باد انتقاد گرفت. از سویی دیگر تلاش برای پس گرفتن رکورد های از دست رفته در بازار سهام با فرمان خودرویی ها ، حساسیت ها به نحوه انتشار اطلاعات مالی و نهانی در این گروه را افزایش داد، به ویژه آن زمان که برخی اطلاعات فارغ از صحت یا جعلی بودن آن قبل از اینکه در کدال افشا شود سر از شبکه های اجتماعی و تلگرامی در می آورد و یا با مصاحبه های اغوا کننده برخی ناشران در وبسایت ها ، به بازار سیگنال های کاذب می داد.

نحوه انتشار گزارش های مالی و افزایش سرمایه برخی شرکت های خودرو سازی ، نحوه افشای اطلاعات با اهمیت از سوی سهامدار عمده در شرکت شیشه و گاز یا خاک چینی ایران و ایران تایر ، رفتار ناشر و سهامدار عمده ذوب آهن اصفهان در نحوه اطلاع رسانی به بازار سهام و یا نحوه تصویب افزایش سرمایه شرکت سرمایه گذاری توسعه و معادن فلزات در قبل و بعد از مجمع فوق العاده سهامداران شاید تنها گوشه ای از ناهنجاری هایی باشد که افکار عمومی سرمایه گذاران را مخدوش کرده و بی اعتمادی را توسعه داده است،به طوریکه برخی از معامله گران ،بازار سهام را بازاری ناعادلانه و بی رحم برای خالی کردن جیب های خود می دانند.

در جدید ترین رخداد اما شرکت آهنگری تراکتور سازی ایران که با نماد معاملاتی "خاهن" در تابلوی معاملات بورس شناخته می شود همزمان با نوسانی شدن قیمت این سهم در تاریخ 30 مرداد ماه از پیشنهادی از سوی هیات مدیره خود به مجمع عمومی فوق العاده برای افزایش سرمایه خبر داده که در کمال تعجب در پیش بینی سود و زیان این شرکت برای پنج سال مالی متوالی، سود ویژه برآْوردی با مالیات جمع شده و به عنوان سود خالص به سهامداران نمایش داده شده است.