تلاش هایی برای بازگرداندن رانت به بازار قیر

گروه اقتصادی ، براساس آمارها، نفت جی و نفت پاسارگاد به عنوان دو غول تولیدکننده قیر کشور به همراه شمار زیادی از شرکت های خصوصی تولیدکننده قیر، قریب به 10سال است که قیر داخلی و صادراتی خود را از طریق بورس کالا به فروش می رسانند و به دلیل مزایا و شفافیت سازوکار بورس، روز به روز حضور خود در این بازار را تقویت کرده اند. به این ترتیب شرکت های عرضه کننده و مصرف کننده طی این سال ها از بهبود اوضاع معاملات قیر و پایان رانت در این بازار خبر می دهند و تاکنون اعتراضی از سوی آنها اعلام نشده است. آمارهای رسمی شرکت نفت پاسارگاد نیز گواه این است که این شرکت حتی یک کیلوگرم از قیر تولیدی اش را خارج از مکانیسم بورس کالا به فروش نمی رساند و این به معنای شفافیت کامل معاملات این شرکت در حوزه داخلی و صادراتی است.
به گزارش بولتن نیوز ، همچنین بررسی روند کشف قیمت قیر در بورس کالای ایران بیانگر آن است که نرخ این محصول مطابق با روند قیمت قیر در بازارهای جهانی تعیین می شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که طی دو سال گذشته به دلیل شرایط رکودی بازار، حجم عرضه و تقاضای قیر در آرامش و بدون هیچ التهابی روی تابلوی معاملات ثبت شده و شاهد رقابت زیادی در بین خریداران نبوده ایم، به این ترتیب عمده معاملات با قیمت های پایه ای که همسو با نرخ های جهانی است در بورس کالا انجام می شود. در این میان یکی از دستاوردهای استفاده صنعت قیر از مکانیسم بورس کالا طی سال های اخیر، درج بهای قیر ایران در نشریات معتبر بین المللی همچون آرگوس است. روند مطلوب و عرضه های پر حجم قیر طی سال های گذشته به خصوص از سوی نفت جی و نفت پاسارگاد باعث شده تا نشریات معتبر بین المللی قیر معامله شده در بورس کالا را به عنوان یکی از مراجع قیمتی در خاورمیانه درج کنند و به عبارت بهتر، تابلوی تالار کیش به یک رفرنس در میان تجار منطقه تبدیل شده است. اما با وجود همه مزایای مطرح شده که بورس کالا برای صنعت قیر کشور به همراه داشته است، بعضا شاهد بروز برخی مقاومت ها در مقابل ادامه معاملات پر حجم قیر در بورس کالا هستیم؛ مقاومت هایی که بررسی ریشه آن به سودهای بادآورده و شیرین دوران حواله ای برمی گردد و عموما با نیت و هدف های خاصی مطرح می شود.  
برای بررسی این مخالفت ها که از سوی عده قلیلی مطرح می شود، بهتر است روند صادرات فعلی قیر را مورد بررسی قرار دهیم.


 فعالان بازار این حوزه می دانند در حال حاضر به منظور جلوگیری از قاچاق کالا، تنها کانال صادرات قیر ایران، بورس کالاست به این ترتیب این اتفاق دست افرادی را که در گذشته هر نوع قیر بی کیفیتی را به کشورهای مختلف صادر می کردند و سودهای کلانی به جیب می زدند، کوتاه کرده است. براین اساس آنها برای بازگرداندن اوضاع آشفته و بدون نظارت گذشته، راهی جز انتقاد از معاملات بورس کالا ندارند. دست آخر اینکه بازار قیر ایران طی چند سال اخیری که این محصول راهی بازار شفاف بورس شده است، از روندی غیر شفاف و حواله ای به معاملاتی شفاف و همسو با روندهای جهانی تبدیل شده و مسوولان نیز نشان داده اند که روز به روز بر تقویت بازار سرمایه به خصوص بورس کالا در راستای توسعه کشور و رسیدن به سلامت اقتصادی اعتقاد و اعتماد دارند.

مدیرعامل شرکت قیرآکام مطرح کرد؛سفید بختی صنعت سیاه با حضور در بورس کالا طی سال های گذشته پس از رواج بازارهای سیاه و اوج گیری واسطه گری در بازارهای کالایی، تصمیم برآن شد تا عرضه محصولات مهم و تاثیرگذار در بورس کالای ایران انجام شود تا معاملات در بازاری شفاف، عادلانه و براساس مکانیسم عرضه و تقاضا صورت بگیرد که یکی از آن محصولات قیر بود.
مدیر عامل شرکت قیرآکام با بیان مطلب فوق گفت: وقتی محصولی برتابلوی بورس کالای قرار می گیرد، همه مشخصات در روند معامله از شرایط کالا تا خریداران و فروشندگان همه چیز شفاف است تا حدی كه فاكتورهای بورس برای اداره مالیات تعریف شده و امکان فرار مالیاتی وجود ندارد.
 غلامعلی حاجی درویشی با تاکید بر شفافیت معاملات بورس کالا افزود: امروز تمام نهادهای قانونی كشور، بورس کالا را به‌عنوان مركزی معتبر و قابل اتکا قبول دارند و از این رو اگر خبری از غیر‌شفاف بودن معاملات بورس مطرح می‌شود، كذب محض است.
حاجی درویش اظهار کرد: قیرآکام به عنوان شرکت برتر تولید کننده نمونه قیر در سال 94 حدود 10 سال است که در معاملات قیر بورس کالای ایران شرکت می کند و اگر افرادی از مواردی همچون نبود شفافیت یا واقعی نبودن معاملات در بورس سخن می گویند، یا تا به حال در این بازار حضور نداشته اند یا اینکه با هدفی مشخص این موارد را مطرح می کنند.


وی گفت: در بورس کالا ورود و انتخاب متقاضیان زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت است، همچنین قیمت‌ها در بورس به دلیل ورود تولید کنندگان بزرگ در یک فضای رقابتی و براساس عرضه و تقاضا شکل می گیرد، بنابراین در روند معاملات این محصول هیچ ابهامی وجود ندارد.
حاجی درویش در پاسخ به این پرسش كه چرا شاهد قیمت‌های مختلف در بازار قیر هستیم؟ گفت: این موضوع نیز به وجود قیرهای نامرغوب در بازار برمی گردد، به‌طوری‌كه تولیدكنندگان این قیرهای بی كیفیت، قدرت مانور قیمتی دارند و با اعلام نرخ‌های ارزان‌تر، بازار را به هم می‌زنند. این موضوع که بازار قیر ایران پر شده است از تولیدكنندگان غیر‌معتبری كه قیر بی کیفت و ترکیبی خود را با قیمت های خیلی پایین در بازار عرضه می کنند، واقعیت دارد.
وی گفت: همچنین افرادی بعضا پس از ركود بازار ساخت و ساز به دلالی در بازار قیر روی آورده اند، یا پیمانکارانی که برای پرداخت زیان های پروژه های خود حواله های قیری که از وزارت راه دریافت می کنند را با قیمت های بسیار پایین می فروشند و از این قبیل افراد که تولید قیر داخلی را زیر سوال می برند، اما این قضایا چه ارتباطی با بورس کالا دارد؟ در کشور گویا برخی عادت کرده اند با بهانه ها و ربط دادن موضوعات مختلف به یکدیگر در مقابل بازارهایی که به شفافیت و سلامت اقتصاد کمک می کنند، سنگ اندازی کنند؛ این افراد به دنبال رانت و معاملات حواله ای گذشته هستند که به مقصود خود نخواهند رسید.
به گفته مدیرعامل شرکت قیرآکام، به نظر می رسد برخی فراموش کرده اند زمانی که معاملات قیر به شکل حواله ای و غیر شفاف بود و اوضاع بازار در چه وضعیتی دردناکی قرار داشت و اکنون در چه مرحله ای است؛ البته این مقایسه به هیچ عنوان کار دشواری نیست.
وی در پاسخ به این سوال که تغییرات قیمت قیر در بورس کالا تحت تاثیر چه عواملی قرار دارد؟ گفت: قیمت قیر به تاثیر از بازارهای جهانی تغییر می کند و اگر گاهی قیمت ها در بورس پایین می آید به دلیل کاهش تقاضا و شرایط رکودی بازار است، بازهم تاکید می کنم به عنوان یک فعالی که از ابتدای عرضه قیر در بورس کالا حضور داشته ام، هیچگاه شاهد نوسان غیر منطقی قیمت ها در بازار نبوده ام.
مدیر عامل شرکت آکام در ادامه تاکید کرد: تولید کننده واقعی قیر مواد اولیه این محصول را فقط و فقط باید از بورس کالا بخرد و محصول نهایی را نیز تنها در بورس به فروش برساند بر همین اساس لازمه این کار هماهنگی شرکت ها با بورس کالا و حمایت های نهادهای دولتی است.
به گفته وی، مسوولان باید با تقویت عرضه داخلی و صادراتی قیر در بورس كالا نگذارند تا بیش از این بازارهای صادراتی ما به خطر بیفتد، چراكه در صورت ارائه مجوز صادرات خارج از مکانیسم بورس کالا، شاهد صادرات قیر بی‌كیفیت با ترفند‌های مختلف توسط افراد سودجود خواهیم بود که تنها پیامد این کار به خطر افتادن بازارهای صادراتی ماست.

منبع:کسب و کار