قرآن عهدی از جانب خداوند به خلائق است

گروه دین و اندیشه: حجت الاسلام دکتر سوزنچی از اساتید دانشگاه، هر روز یک آیه قرآن را با ترجمه و چند حدیث تفسیری و چند نکته در تدبر آن آیه منتشر می کند. بولتن نیوز نیز در راستای ترویج چنین اقدامات ارزشی این سلسله مطالب را به صورت روزانه منتشر خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار بولتن نیوز، در مطلب روز 18 تیر به آیه 192 سوره شعرا پرداخته شده و در آن آمده است:

وَ إِنَّهُ لَتَنْزيلُ رَبِّ الْعالَمين‏
 
سوره شعراء  (26) آیه 192

ترجمه
و به‌یقین که آن، فروفرستادن [= فروفرستاده شده از جانب] پروردگار جهان‌هاست.

نکات ترجمه‌ای و نحوی
«إِنَّهُ» مرجع ضمیر «ه»، قرآن (کتاب مبین) است، که در ابتدای سوره آمده بود (المیزان15/ 315) «لَتَنْزيلُ»:  «تنزيل» مصدر از «نزّل» (نازل کردن، فروفرستادن) است که در اینجا به معنای «مفعول»‌ (المُنَزَّل: فروفرستاده شده) به کار رفته است  و کاربرد مصدر به جای مفعول، برای مبالغه در وصف است که گویی آنچه فروفرستاده شده، خود فروفرستادن است. (التحرير و التنوير19/ 194) درباره «رب‌العالمین» توضیحاتی در جلسه36 (حمد/2) گذشت.

حدیث

1) از امام صادق ع روایت شده است که: قرآن عهدی از جانب خداوند به خلائق است. پس برای هر شخص مسلمانی سزاوار است که در این عهدش بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را بخواند.

الكافی، ج‏2، ص609

عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:  الْقُرْآنُ عَهْدُ اللَّهِ إِلَى خَلْقِهِ فَقَدْ يَنْبَغِي لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ يَنْظُرَ فِي عَهْدِهِ وَ أَنْ يَقْرَأَ مِنْهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ خَمْسِينَ آيَةً.

2) از امام صادق درباره آیات «و به‌یقین که آن، فروفرستاده رب‌العالمین است، که روح‌الامین آن را بر قلب تو فرودآورد، تا از هشداردهندگان باشی» سوال شد. فرمودند: [اشاره‌ای به] ولایت امیرالمومنین [است که] در روز غدیر نازل شد.

تفسير القمي، ج‏2، ص124

وَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ حَسَّانَ [حَنَانٍ‏] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِهِ: «وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ- نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ عَلى‏ قَلْبِكَ- لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ» قَالَ: الْوَلَايَةُ نَزَلَتْ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع يَوْمَ الْغَدِير

3) از امام صادق ع روایت شده است: خداوند در در کلامش بر آفریده‌های خود تجلی کرد است ولی نمی‌بینند.

عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، ج‏4، ص 116

قَالَ جَعْفَرٌ الصَّادِقُ ع لَقَدْ تَجَلَّى اللَّهُ لِخَلْقِهِ فِي كَلَامِهِ وَ لَكِنْ لَا يُبْصِرُون‏



تدبر

« ... تَنْزيلُ رَبِّ الْعالَمين»: وقتی هنگام نسبت دادن بیان مطلبی به شخصی، با وصفِ آن شخص (نه فقط اسم او) از او یاد ‌کنند، می‌خواهند نشان دهند که آن وصف در آن کار مدخلیت دارد. مثلا وقتی گفته شود «شاعر می‌گوید» یعنی آن مطلب از جنس شعر است؛ اما وقتی بگویند «قاضی می‌گوید» یعنی آن مطلب از جنس قضاوت است. در این آیه قرآن را از جانب رب‌العالمین معرفی کرده، پس یعنی آنچه در این قرآن آمده، آن چیزهایی است که مربوط به ربوبیت عوالم است؛ پس اگر کسی بخواهد خودش پرورش یابد، یا در ربوبیت عالم و تحول نظام هستی به سمت مقصد خویش نقش ایفا کند، قرآن را باید جدی بگیرد. یادمان باشد رب‌العالمین است که قرآن را نازل کرده است. (درباره «رب‌العالمین» در جلسه 36 توضیحاتی داده شد)

«وَ إِنَّهُ لَتَنْزيلُ رَبِّ الْعالَمين» : در بحث‌های سوره قدر و بحثهای دیگر بارها نشان داده شد که حقیقت قرآن با حقیقت اهل‌بیت گره خورده است. شاید به همین جهت است که در برخی روایات (مثلاحدیث2) این آیه را درباره ولایت امیرالمومنین ع نیز دانسته‌اند.