چه محصولاتی را با کشت فراسرزمینی می‌توان تولید کرد؟

به گزارش بولتن نیوز ، خرید زمین کشاورزی در سرزمین‌هایی خارج از مرزهای کشور یکی از اقداماتی است که کشورهای مختلف برای تولید محصولات مورد نیاز خود انجام می‌دهند و از این طریق در واقع از ظرفیت‌های کشورهای دیگر در زمینه خاک، آب و ... بهره می‌برند تا محصولات مورد نیاز یا علاقه کشور خود را در خاک سایر کشورها کشت و تولید کنند.

علی کیانی‌راد، معاون پژوهشی موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی درباره اهمیت کشت فراسرزمینی گفت: کمبود منابع آبی، رشد سریع جمعیت و نیاز به منابع هنگفت مالی برای توسعه زیرساخت‌ها برای تامین غذا در طولانی‌مدت، کشورها را مجبور می‌سازد که در جست‌وجوی روش‌های متنوعی برای تامین امنیت غذایی خود باشند. نگرانی از تامین امنیت غذایی در برخی از کشورها به دلیل محدودیت منابع و عوامل تولید، وجود معادلات دیپلماتیک غذا، بحران و نوسان‌های قیمت مواد غذایی به‌ویژه بحران مواد غذایی سال 2008-2007، افزایش قیمت نفت، تغییر سیاست ایالات متحده در استفاده از اتانول زیستی در سال 2007، صدور بخشنامه انرژی‌های تجدیدپذیر اتحادیه اروپا در سال 2009 و افزایش تقاضای جهانی برای تولید سوخت‌های زیستی باعث شده‌اند برخی دولت‌ها و شرکت‌ها به دنبال فرصت‌های دیگری در تامین مواد غذایی و امنیت غذایی باشند. یکی از این ‌روش‌ها ایجاد فرصت‌های اقتصادی جدید برای تولید محصولات کشاورزی در کشورهایی است که با محدودیت منابع تولید مواجه نیستند. اگرچه این ‌روش پدیده جدیدی محسوب نمی‌شود، اما در سال‌های اخیر مورد توجه برخی کشورها و سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی قرار گرفته است.

او در گفت‌وگویی که در مجله «تجارت فردا» منتشر شده، در پاسخ به این پرسش که کدام محصولات را می‌توان در کدام مناطق یا کشورها تحت عنوان کشت فراسرزمینی تولید کرد، اظهار کرد: نوع محصول انتخابی بستگی به نیاز کشور دارد. در حال حاضر بر روی تولید دانه‌های روغنی، ذرت و نهاده‌های دامی به دلیل وابستگی به واردات آنها در قالب کشت فراسرزمینی می‌توان برنامه‌ریزی کرد. تملک زمین در سایر کشورها، به نوعی پتانسیل برای تزریق بیشتر سرمایه‌گذاری مورد نیاز در کشاورزی و مناطق روستایی در کشورهای در حال توسعه و فقیر است، اما این تنها هدف توسعه کشاورزی در کشورهای میزبان نیست و کشورها با مقاصد و هدف‌های گوناگونی اقدام به توسعه کشاورزی در سایر کشورها می‌کنند.

کیانی‌راد همچنین گفت: صرف‌نظر از اهداف کشاورزی فراسرزمینی، عوامل مختلفی در تعیین کشورهای هدف تاثیرگذارند که عبارتند از: دارا بودن پتانسیل‌های مناسب منابع تولید به‌ویژه آب و خاک، شرایط مناسب اقلیمی، پایین بودن هزینه تولید، نزدیکی جغرافیایی یا بعد مسافت، وجود امنیت اجتماعی و امنیت غذایی در کشور هدف، ثبات سیاسی و قوانین؛ شامل سرمایه‌گذاری، مالکیت زمین، قوانین گمرکی، مالیاتی، ارزی و... از این‌رو کشورهایی همانند کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به دلیل نزدیکی به کشور و موقعیت بهتر می‌توانند در این خصوص مناسب باشند.

او درباره نحوه بهره‌مندی کشور میزبان و میهمان از سود حاصل از کشت فراسرزمینی عنوان کرد: قطعاً کشت فراسرزمینی یک معامله برد-برد است. برای کشور میهمان در سطح کلان می‌تواند امنیت غذایی را ارتقا ببخشد و در عین حال نوعی مدیریت ریسک قیمت محصولات در سطح جهانی یا در صورت بروز شوک‌های برون‌زای اقتصاد اعمال کند. در سطح سرمایه‌گذاران کشور میهمان، به دلیل اینکه کشور میزبان محدودیت کمتری در خصوص منابع پایه دارد و درعین حال می‌توانند از مزیت‌های نسبی کشور میزبان استفاده کنند، قطعاً منفعت مناسبی حاصل خواهد کرد. برای کشور میزبان نیز ورود فناوری و خدمات مناسب کشاورزی می‌تواند توام با منفعت باشد.