ادعای بلومبرگ: در منازعات نفتی ایران و عربستان، سعودی‌ها برتری دارند

علیرغم تصمیم عربستان سعودی – بزرگترین صادر کننده نفت اوپک – در ماه نوامبر سال 2014 (30 روز منتهی به 11 آذر سال 93) مبنی بر افزایش تولیدات این کشور به منظور حفظ جایگاه نفتی‌اش در جهان، تولیدات این کشور با کاهش روبرو شده‌است. دلیل این کاهش تولید، روند صعودی تولیدات عراق، بازگشت اندونزی به اوپک و نیز لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران بوده‌است.

خارج از مرزهای عربستان، کمتر کسی نگران کاهش تولیدات این کشور است. اما مقامات سعودی به دنبال حفظ جایگاه برتر خود در بازار جهانی نفت هستند. همچنین آن‌ها سعی دارند از واگذار کردن این جایگاه به ایران جلوگیری کنند.

اکنون شرایطی که موجب کاهش تولید نفت عربستان شده‌است در حال تغییر است. از آنجا که سعودی‌ها تقریبا تمامی ظرفیت مازاد تولید را در دسترس دارند، عربستان می‌تواند تنها کشوری باشد که توانایی افزایش تولیدات خود را در آینده نزدیک و با سرعت بالا دارد.

از نوامبر سال 2014 (30 روز منتهی به 11 آذر 1393) سطح تولید عراق، 1 میلیون بشکه در روز افزایش یافته‌است و این کشور سعی دارد این روند رو به رشد را حفظ کند. سقوط بهای نفت و جنگ پر هزینه دولت این کشور علیه داعش، عراق را از حفظ سهم خود در بازار طلای سیاه محروم کرد. عراق از شرکت‌های نفتی خود درخواست کرد هزینه‌ها را کاهش دهند. در پی آن، اکنون تولیدات این کشور 140 هزار بشکه در روز از سطح آن در ژانویه سال گذشته (31 روز منتهی به 12 بهمن 1394) پایین‌تر است.

به تازگی ایران سعی دارد جایگاه عربستان در بازار جهانی نفت را به دست آورد. پس از لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران، بسیاری از تحلیلگران بازار از مشاهده سرعت بازگشت این کشور شگفت‌زده شدند. صادرات نفت خام ایران در ماه ژانویه سال جاری میلادی، 1.3 میلیون بشکه در روز اعلام شده‌است. این در حالی است که صادرات نفتی این کشور در ماه‌های مِه و آوریل به بیش از 2 میلیون بشکه در روز رسید.

با این حال، بلومبرگ پیش‌بینی کرده‌است این روند رشد چشمگیر تولیدات نفتی به زودی متوقف خواهد شد. هرگونه افزایش تولیدات برای ایران، نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور را پررنگ‌تر خواهد کرد. در بازه زمانی 12 تا 26 خرداد، صادرات نفت خام ایران بدون افزایش، در سطح 1.37 میلیون بشکه در روز گزارش شد.

در صورتی که صادرات نفتی ایران فراز و نشیب‌هایی از این دست را تجربه کند، رقیبان این کشور – صادرکننده‌های نفتی عرب حاشیه خلیج فارس— از این فرصت به نفع خود استفاده خواهند کرد. عربستان سعودی در چشم‌انداز 2030 سعی دارد به اقتصاد تک‌بعدی خود تنوع بخشد و به این صورت از رقبای منطقه‌ای خود از جمله ایران پیشی گیرد.