ولنگاری ها ناشی از عدم غیرت بر هویت خویش است

گروه فرهنگ و هنر: رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر نمایندگان مجلس دهم با ایشان، ضمن اشاره به اهمال در موضوعات فرهنگی، برای اولین بار، با استفاده از لفظ «ولنگاری فرهنگی» به انتقاد از فضای فرهنگی حاکم بر جامعه پرداختند.

در همین زمینه دقایقی پای گفتگو با «حجت الاسلام سعید مهدوی» نشستیم. مهدوی که از روحانیون فعال در حوزه های فرهنگی و اجتماعی است و در سوابق خود مدیریت بر سازمان جوانان استان گیلان و همچنین مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه گیلان را دارد، معتقد است آنچه که باعث شده در حوزه فرهنگ به ولنگاری برسیم، کم شدن غیرت در فرهنگ و جامعه است.

مهدوی در همین زمینه می گوید: «ولنگاری ها ناشی از عدم استقامت هاست، ولنگاری ها ناشی از جوزدگی هاست، ولنگاری ها ناشی از بی تفاوتی هاست، ولنگاری ها ناشی از عدم غیرت بر هویت خویش است و در حوزه فرهنگی هم ما این مشکل را داریم و البته در ولنگاری فرهنگی دیگر قصه این جناح و آن جناح نیست، شما در هر دو جناح این مشکل را پیدا می کنید.»

به گزارش بولتن نیوز، وی در صحبت هایش همان طور که متولیان فرهنگی جامعه را مورد انتقاد قرار می دهد، پیرامون اهمیت نقش جامعه روحانیت در این زمینه می گوید: «مهمترین بخشی که در حفظ و حراست از حدود و مرز و کیان دینی و فرهنگی جامعه ما موثر است، سازمان روحانیت است. روحانیت باید این وظیفه را انجام بدهد و در این جهت، باید زعمای دین، همچون علامه حلی ها، شهید مطهری ها و صدرها و همچون مقام معظم رهبری ورود جدی غیرت مدارانه داشته باشند.»

متن کامل گفتگوی ما با «حجت الاسلام مهدوی» با موضوع «ولنگاری فرهنگی، چرایی و راه کارها» خواندنی از آب درآمده، که خواندنش خالی از لطف نیست.

***

ـ رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر نمایندگان مجلس برای اولین بار از لفظ ولنگاری فرهنگی استفاده کردند. به نظر شما چه مسیری طی شده که حضرت آقا در توصیف فضای فرهنگی جامعه از لفظ ولنگاری فرهنگی استفاده کردند؟

همانطور که در حوزه اخلاقی ولنگاری ارتباط زیادی با غیرت دارد و غیرت تاثیر زیادی بر کاهش ولنگاری دارد. مثلا کسانی که در حوزه اخلاقی گرفتار ولنگاری اخلاقی هستند، نسبت به حیثیت و گزاره های اخلاقی غیرت لازم را ندارند.

وقتی جایی که غیرت لازم است، در آنجا غیرت گم بشود و کاهش پیدا کند، در آن حوزه ولنگاری هم رخ خواهد داد. کما اینکه در حوزه هویت اسلامی و هویت ایرانی غیرت ما کاهش پیدا کرد و در آنجا ولنگاری های فرهنگی خودش را هویدا کرد. اینکه چرا آقا الان این نکته را بیان کردند به این جهت است که بارها و بارها در جلسات خصوصی و عمومی، خطر ناتوی فرهنگی و هجمه فرهنگی را یادآور شدند، همچنان که در صحبت اخیر ایشان هم بود، ولی آن غیرت لازم برای دفاع از حیثیت فرهنگ ایرانی - اسلامی در بین متولیان وجود نداشت.

مثالی هم که ایشان در سخنرانی اخیرشان زدند آن بود که در بحث امور بهداشتی، مانند خوردن پفک چقدر رسانه ها ورود جدی می کنند، اما کسی جرات آن را ندارد که پیرامون فلان تولید فرهنگی تامناسب حساسیت نشان بدهد. به نظر می رسد تعصب مقدس و غیرت لازم برای حفظ و حراست از هویت ایرانی-اسلامی در خیلی از کارگزاران فرهنگی وجود ندارد. چون اگر غیرتی باشند، همانطور که آقا فرمودند در همان کشورهای آزاد اطلاعاتی، تعصب و غیرت ویژه ای بر روی جهان بینی خودشان دارند. مثلا فرانسوی ها یک تکه روسری بر روی سر یک خانم محجبه را تحمل نمی آورند، اما بسیاری از مسئولین ما معتقدند و حتی بر زبان می آورند که حالا چهار تار موی زن هم بیرون بیاید، زمین و زمان که بهم نمی خورد. اما در فرانسه، نظام سکولار فرانسه، تعصب به خرج میدهد و در برابر آن چیزی که ارزش های مادی او را تهدید می کند، غیرت سکولاریسم خودش را نشان میدهد.

همپنین در زمینه تولیدات فرهنگی مناسب، خیلی ها به جهت اینکه اهل کار فرهنگی سهل و راحت هستند، غیرت و تعصب و پافشاری و صبر و استقامت برای تولید کالای فرهنگی مفید را ندارند و از طرف دیگر به جهت فضای جو زده متاثر از فضای عوامانه که سالیان سال غربی ها در کشور ما برخی از خورده فرهنگ ها را وارد کردند، حتی در جلوگیری از محصولات فرهنگی مضر نیز تعصب، غیرت، شجاعت و استقامت ندارند.

ولنگاری ها ناشی از عدم استقامت هاست، ولنگاری ها ناشی از جوزدگی هاست، ولنگاری ها ناشی از بی تفاوتی هاست، ولنگاری ها ناشی از عدم غیرت بر هویت خویش است و در حوزه فرهنگی هم ما این مشکل را داریم و البته در ولنگاری فرهنگی دیگر قصه این جناح و آن جناح نیست، شما در هر دو جناح این مشکل را پیدا می کنید. البته وقتی یگ گرایش سیاسی، برای حفظ بقایش پیوند غیرمحسوس برای جلب و کسب حمایت پیدا می کند، هم بی غیرتی فرهنگی شدید می شود و به طبع آن ولنگاری فرهنگی نیز کاملا ظهور و بروز پیدا می کند.

بنابراین به نظر می رسد دغدغه آقا در بیان این ولنگاری اخلاقی، چه در مراکز دولتی، چه غیر دولتی ناظر دعوت به هویت و تعصب، استقامت و غیرت دینی ـ ملی ماست که اگر این اتفاق بیافتد، تا حد زیادی جلوی ولنگاری ها گرفته خواهد شد.

ـ نکته دیگری که در صحبت های حضرت آقا بود، ایشان اشاره به تولید کالای مناسب و مفید فرهنگی داشتند. برداشتی که از این صحبت می شود، این است که خلاء فرهنگی و خلاء تولیدات فرهنگی ما باعث شده تا ما به سمت ولنگاری فرهنگی برویم.

در این زمینه، فکر می کنید چه گام هایی باید برداشته شود تا در موضوعات مختلف بتوانیم بر اساس مبانی و ارزش های انقلاب، تولید محصول مناسب فرهنگی داشته باشیم؟

معمولا تولید زمانی رونق پیدا می کند که تقاضا رونق پیدا کند. وقتی نیازها به سمت کاذب سوق پیدا کند، تولیدات کاذب هم به دلیل وجود مشتری زیاد می شود. در حوزه فرهنگی هم اگر تولید محصولات مفید فرهنگی بخواهد از آفت ولنگاری نجات پیدا کند، مراکز رسانه ای، تبلیغی و تاثیرگذار، باید نیازهای صادقانه فرهنگی جامعه را برانگیخته کنند. اگر این نیازها بر اساس هویت ایرانی ـ اسلامی در بین جامعه ایجاد نشود، به حای آن برای اینکه صرفا مردم را ساکت نگه داشته و بر اساسا نگاه امنیتی، مردم را مشغول امور فرهنگی خنثی می کنیم و برای اینکه مردم مشغول شوند، نیازهای کاذب را نشر می دهیم، بر این اساس یقینا تولیدات فرهنگی مفید، مظلوم واقع خواهد شد.

این روزها دیده می شود که تحت عنوان ایجاد شادی در مردم به نیازهای غلط و کاذب به صورت گسترده دمیده می شود. در این فضا مردم برای مشغول شدن رجوع می کنند به کالای فرهنگی کاذب؛ مثل اینکه پدر خانه ای نتواند غذای سالمی تهیه کند و شکم بچه ها را با هله هوله پر می کنند. دولت مردان ما در حوزه فرهنگی دقیقا همین کار را می کنند.

مسئولین و نهادهای متولی در مواجه با هجمه فرهنگی دشمن و رسانه های مهاجم همچون اینترنت، ماهواره و ... رو به انفعال آوردند و به جای تولید محصول فرهنگی ناب، اصیل و مورد نیاز مردم، در صدد ایجاد و نیز تامین مشغولیت ها و پر نمودن نیازهای کاذب فرهنگی مردم شدند. لذاشما الان در بسیاری از برنامه های فرهنگی ما، در بسیاری از مراکز موثر فرهنگی، می بینیم که صرفا جهت جلب مشتری بیشتر از مردم، به نوعی، به باز تولید محصولات فرهنگی مضر دشمن، البته با رنگ لعاب مثلا می پردازند.

یعنی مسئولین بدون محاسبه اینکه آیا این فیلم یا این برنامه ماهواره ای، با نیاز صادقانه مردم مرتبط هست یا خیر و چقدر در هویت بخشی به هویت اصیل ایرانی ـ اسلامی موثر است، صرفا جهت مواجه با این تهاجم، همان برنامه را با یک رنگ لعاب بدی ایرانی می سازند و حتی در همان رنگ و لعاب هم دقت لازم را ندارند؛ لذا بعضی از مواقع می بینیم که بعضی از کارگزاران فرهنگی از ترس، پیشاپیش، مقابل دشمن مرده اند. لذا در مقابل دشمنان استقامت و شجاعت و غیرتِ لازم را ندارند. روی این جهت همیشه در تولید محصولات راستین و اصل، مسئولین فرهنگی ما دچار انفعال، ترس و بی تفاوتی شده اند.

ـ جلسه و جمع بیان این سخن از سوی حضرت آقا هم جای تامل دارد. چرا این موضوع در دیدار نمایندگان مجلس که تازه کار را شروع کرده اند و در بدو کار مجلس دهم هستند، از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح می شود و به نظر شما، مجلس در این زمینه چه قدر می تواند موثر باشد؟

به دلیل اینکه مجلس محل بروز و ظهور عصاره ملت، به تعبیر حضرت امام (ره) است، اگر عصاره های ملت، خودشان دچار ولنگاری فرهنگی بشوند از مردم چه انتظاری میرود؟ ضمن اینکه مجلس ناظر هست و نظارت مجلس بر روی قوه مجریه، فقط در حوزه بهداشت جسمی نیست و در زمینه بهداشت روحی و روانی هم باید حساسیت لازم و بلکه حساسیت بیشتری از حساسیت جسمی مردم و فضای تولید فرهنگی و جلوگیری از محصولات فرهنگی مضر داشته باشند. اگر خود مجلسیون کوتاهی کنند و بی اعتنایی داشته باشند، یقینا دستگاه های متولی فرهنگی بدون نظارت، همان سبک و سیاق خودشان را که ولنگاری فرهنگی است، ادامه خواهند داد.

تصویب قانون ها و قوانین موضوعی مورد توجه برای تولید محصولات فرهنگی، خودش یکی از مهمترین کارهای مجلس شورای اسلامی است. جالب است که در واکنش به سخنرانی آقا معاون رئیس جمهور و ریاست سازمان برنامه ریزی اظهار کردند که در بودجه ها تجدیدنظر می کنند، در حالی که اگر نظارتی باشد، باید قبل از اینکه بودجه ای تامین شود، باید نظارت صورت گیرد.

در این زمینه باید پرسید که دستگاه های متولی فرهنگ به طور رسمی چقدر تعصب و غیرت و شجاعت و فعالیت در حوزه ایرانی ـ اسلامی داشته اند؟ حقیقتا در جهت رشد فرهنگ اسلامی قدم برداشته اند یا خیر؟ یا اینکه حتی برای یک مسابقه علیه افسانه سرایی نظام سلطه، مانند بحث هولوکاست، کارگزاران فرهنگی و سیاسی از ترس نظام سلطه، در برابر یک مجموعه مردم نهادی که در صدد جریان سازی جهانی برای نفی دروغ بزرگ جهانی است، منفعلانه برخورد کنند و در مقابلش موضع بگیرند.

باید مراقب ولنگاری فرهنگی در عدم جلوگیری از توزیع کالای فرهنگی مضر بود. آیا حقیقتا در نمایشگاه امسال کتاب، کتابهایی توزیع نشد که حتی در حوزه مربوط به عفاف مشکل داشت؟ کسی تا به حال تولید جشنواره فجر را با نظارت دقیق مومنانه بر اساس غیرت دینی و ملی بررسی کرده است؟ وقتی در بخشی از بعضی از فیلم ها در صدد ریختن قبح شرب خمر هستند و به اختلاط زن و مرد بها میدهند، وقتی فیلم هایی که در خود موضوعاتی همچون شکستن حریم خانواده و ارتباطات نامشروع دارند، به راحتی از مراکز تصمیم گیری مجوز، می گیرند، آیا یک دستگاه نظارت قوی نباید نظارت جدی داشته باشد؟

حقیقتا باید دید چه کسانی با غرایض باندی در صدد نشر افکار فمینیستی و لیبرالی و سکولاری در قالب پرورش و حمایت از مجموعه های غیر دولتی و "ان جی او" ها برآمده اند. خب مجلس یک وظیفه جدی دارد که باید با غیرت مومنانه و نظارت جدی برای جلوگیری از ولنگاری فرهنگی، این وظیفه خود را انجام دهد.

ـ برای جلوگیری از این ولنگاری فرهنگی، مجموعه های مردمی چه وظیفه ای دارند؟

مجموعه های غیر دولتی در فضایی که مراکز موثر قدرتمند و اثرگذار با پشتوانه مالی و قانونی زیاد بخواهند ورود کنند، یقینا کار بسیار سختی است. چون وقتی مراکز دولتی صاحب قدرت با پشتوانه مالی و قانونی وظیفه خود را انجام نداده و بلکه برعکس انجام دهند، اولین شرط موسسات غیر دولتی برای مقابله با این ولنگاری پذیرفتن یک جهاد غریبانه است.

وقتی این جهاد غریبانه فرهنگی را بپذیرند، قدرت استقامت و صبر آنها بالا می رود. از یک طرف مجموعه های غیر دولتی و باورمند به فرهنگ ایرانی ـ اسلامی، باید در ارتباط صحیح، صمیمی، گسترده و اجتماعی با توده مردم نیازهای صادقانه فرهنگی را یادآور شده و هجمه به نیازهای کاذب نظام سلطه داشته باشند و در عین حال زمینه را برای جلب مشارکت های مردمی برای حمایت از تولید محصولات فرهنگی مفید و جلوگیری از محصولات فرهنگی مضر فراهم کنند.

یقینا حرکت های مردمی برای دفاع و حراست از حدود هویت بخش جامعه ما، همچنان که در دوران دفاع مقدس، حرکت های مردمی، موثرتر از حرکات دولتی بود، یقین بدانید که در این مسئله نیز خداوند برکت خواهد داد. فقط باید صبر انقلابی و غیرت دینی و تعصب خودشان را بالا ببرند و در این جهت اهل استقامت باشند، اهل هزینه پردازی باشند و تن به یک غربت و مظلومیت مقتدرانه موثر بدهند.

ـ در پایان اگر برای تکمیل بحث، نکته ای باقیمانده، بفرمایید.

به نظر بنده میرسد که مهمترین بخشی که در حفظ و حراست از حدود و مرز و کیان دینی و فرهنگی جامعه ما موثر است، سازمان روحانیت است. روحانیت باید این وظیفه را انجام بدهد و در این جهت، باید زعمای دین، همچون علامه حلی ها، شهید مطهری ها و صدرها و همچون مقام معظم رهبری ورود جدی غیرت مدارانه داشته باشند. آنچنان که علامه حلی مقابل تهاجم قوم وحشی مغول، یک دفاع و غیرت فرهنگی ناب انجام داد تا قوم مهاجم را در فرهنگ شیعی هضم نمود، آنچنان که شهید مطهری ها در دوره قبل از انقلاب با امواج حاکمه نظام غرب زدگی مقابله جدی روشن گرانه داشتند، یا همچون مقام معظم رهبری که غیرت دینی ایشان، تعصب زیبای ملی ایشان، ایشان را علمدار مقابله با فرهنگ غرب در جهان نموده است، زعمای دینی ما هم، چه زعمای دینی رسمی و چه زعمای ما در مراسمات غیر رسمی، حتما باید در این حوزه ورود کنند و از جو قالب و کاذب غرب زده ی جامعه نترسند و یاور و حامی تشکل های مردم نهادِ منّا و اهل ولا گردند و همچون یک پدر مهربان، فریاد رسای خود را برای جلوگیری از تغذیه غیر مفید فرهنگی، همیشه رسا نگه دارند. آنچنان که یک پدر، تعصب به خرج می دهد که فرزندش غذای نامناسب نخورد، در حوزه فرهنگی هم پدران مهربان امت که باید روحانیت باشند، اجازه ندهند، جامعه، مبتلا به استفاده از محصولات کاذب فرهنگی ـ معرفتی شود و البته باید با مراجعه به متون و آموزه های دینی در تولید محصولات فرهنگی و معرفتی بروز و کوشا باشند.