گزینه های دشوار ترکیه و عربستان برای مداخله در سوریه

گروه بین الملل: در حالی که تنها چند روزی از آتش بس در سوریه می گذرد، حرف ها و حدیث ها بر سر آینده این توافق شکننده ادامه دارد. در این میان اما دو بازیگر منطقه ای برای رسیدن به سیاست هایشان در نوسان شدید قرار گرفته اند: ترکیه و عربستان. با ورود روسیه به کارزار مبارزه با تروریست های تکفیری فعال در سوریه، چینش نیروها به سمتی حرکت نمود که واشینگتن مجبور به بازسازی و تجدید نظر در سیاست هایش نسبت به این منطقه گردید، همراه با این تغییر در چینش نیروها و ایجاد یک توافق آتش بس در سوریه، ترکیه و عربستان سعودی در موقعیتی حساس و شکننده نسبت به آینده این توافق قرار دارند. ترکیه با ایجاد یک فضای تنفسی در مرزهایش با سوریه به دنبال تعدیل توان نیروهای فعال در سوریه می باشد، همچنین عربستان سعودی نیز به دنبال ایجاد تاثیر در معادلات آینده سوریه بوده  و در این راه دست به اقداماتی از جمله تشکیل عجولانه یک ائتلاف اسلامی ناهمگون زده است. تحلیل «فایننشیال تایمز» از مداخله ترکیه و عربستان در سوریه اشاره به چنین وضعیت پیچیده و دشواری برای سیاستگذاران خارجی این کشورها دارد. در این میان، نویسندگان این نشریه به نقش باثبات ایران در مسائل مربوط به سوریه و ناتوانی کشورهایی چون عربستان سعودی از برهم زدن نقش تاثیرگذار جمهوری اسلامی ایران اذعان نموده اند: «در همين حال عربستان سعودى نگران از دست دادن سريع نفوذ خود در جنگ داخلى سوريه و از بين رفتن فرصت تاثيرگذارى اش در مذاكرات صلح پس از آن است و اين در حالى است كه قدرت نفوذ رقيب خود " ايران" را در منطقه هر روز بيش از پيش مى بيند.» پایگاه خبری بولتن نیوز ترجمه این متن را در ادامه در اختیار خوانندگان قرار داده است:

فایننشیال تایمز: اگر آتش بس برنامه ريزى شده در جنگ خونين داخلى سوريه با ناكامى روبرو شود ايالات متحده آمريكا به دنبال مهار متحدانش ، تركيه و عربستان سعودى، از هرگونه اقدام نظامى در سوريه خواهد بود.
دولت اوباما و ديگر قدرتهاى غربى نگران هستند كه مداخله نظامى مستقيم در سوريه مى تواند به تشديد درگيرى ها و برخورد خطرناك با روسيه منجر شود.
يكى از ديپلماتهاى ارشد ناتو در پاسخ به اين سوْال كه آيا آنها قصد استقرار نيروهاى نظامى را دارند؟ گفت؛ نه اگر مى توانيم كمكى كنيم.
در حالى كه آنكارا و رياض عميقاً از هر اقدامى بدون رضايت آمريكا اجتناب مى ورزند، در عين حال هر دو از اينكه مى بينند آمريكا از گرفتن موضعى قوى تَر در برابر مسكو براى حمايت از رژيم بشار أسد شكست خورده است، عصبانى هستند.

تركيه طبق نظر دو ديپلمات ارشد غربى، مى خواهد در مرز خود يك منطقه حائل با عمق چندين كيلومتر إيجاد كند كه به آنكارا اجازه بررسى گسترش شبه نظاميان كرد در سوريه را كه نگرانى اصلى اوست، مى دهد.
اين حركت مى تواند براى گروه هاى مخالف سوريه ، بيشتر در قسمت جنوبى،  كه در حال حاضر زير حملات سنگين روسيه و دولت بشار أسد قرار دارند، يك فضاى تنفس بالقوه را بوجود آورد و شرايط را براى آنان تعديل كند.
گروه هاى مخالف سوريه گفتند كه طى چند روز گذشته چندتن از رهبران شورشيان به قصد انجام كار روى برنامه هايى براى يك ائتلاف اسلامى بالقوه كه در شمال مستقر است با مقامات نظامى در آنكارا و إستانبول ملاقات كرده اند.
" چارلز ليستر" همكار مقيم در يك سازمان پژوهشى در جمعيت خاورميانه مى گويد كه سوريه از كنترل خارج شده است. وضعيت در شمال سوريه اين پتانسيل را دارد كه مسير كل بحران سوريه را تغيير دهد.

بعيد است كه تركيه به هرگونه دخالت بدون رضايت آمريكا فكر كند اما تركيه همچنان شورشيان سورى را از طريق خاك خود به ميدان نبرد سرازير مى كند.
طبق گفته فعالان سورى پنج شنبه شب چند صد تن از مبارزان از مرزهاى نزديك مناطق در دسترس كردها عبور كرده اند.
در همين حال عربستان سعودى نگران از دست دادن سريع نفوذ خود در جنگ داخلى سوريه و از بين رفتن فرصت تاثيرگذارى اش در مذاكرات صلح پس از آن است و اين در حالى است كه قدرت نفوذ رقيب خود " ايران" را در منطقه هر روز بيش از پيش مى بيند.

يكى از ديبلماتهاى منطقه اى گفت: ديدگاه رياض گسترش و استقرار نيروهايش به عنوان يك پيش شرط جهت حفظ نفوذش نه فقط در سوريه بلكه در واشنگتن است.
در يك سيگنال روشن به سمت ايران، پادشاهى عربستان از ٣٤ اتحاد نظامى مستحكم در ميان كشورهاى مسلمان در ماه مارس پرده بردارى كرد.
همچنين تمرينات نظامى بى سابقه اى كه شامل حدود بيست كشور ديگر از جمله كشورهاى حوزه خليج فارس، سودان، مصر، مراكش، اردن، نيجريه، پاكستان و مالزى است نيز به  تازگى آغاز شده است.
به گفته مقامات ارشد سعودى، أردن سال گذشته پيشنهاد استقرار نيروهاى ويژه اى در نزديكى گذرگاه " التنف"(AL-TANF) را داده است.
رهبران قبائل سورى در شرق سوريه گفته اند كه عربستان سعودى در حال حاضر مشغول انجام عمليات شناسايى در منطقه است. عربستان سعودى به وضوح دنباله رو واشنگتن است. " عادل الجبير" وزير أمور خارجه عربستان گفت: هر حركت بالقوه اى كه منجر به  وارد كردن نيروهاى ويژه عربستان و إمارات متحده عربى به درگيرى هاى سوريه شود در زير چتر عملياتى اى به رهبرى ايالات متحده صورت خواهد گرفت. 

دبير مطبوعاتى پنتاگون، پيتر كوك، روز سه شنبه گفت كه ايالات متحده امريكا از نزديك نظاره گر روند آتش بس سوريه خواهد بود و در صورت لزوم آماده پاسخ به هر كه بر آن پا برجا بماند، است.
واشنگتن تحت هر شرايطى طى چند ماه آينده قصد افزايش عمليات هايى در سوريه عليه " داعش" را دارد. مقامات دفاعى آمريكا مى گويند كه كاخ سفيد در حال حاضر از پيشنهاد افزايش چشمگير نيروهاى عملياتى ويژه آمريكا حمايت كرده است.
روند قرار دادن أسلحه در اختيار مبارزان نيز مى تواند افزايش يابد. در هفته هاى بعد از ورود روسيه در ماه سپتامبر گذشته، ناظران گزارش كرده اند كه استفاده از موشك ضد تانك توسط شورشيان كه به آنها امكان مقاومت در برابر تهاجم هاى رژيم را مى دهد، افزايش يافته است. شورشيان مى گويند كه سلاح هاى بيشترى از جمله خمپاره و موشك هاى پيشرفته در راه است.

يك سياستمدار ارشد اروپايى اعتراف كرد كه به اين آتش بس پيشنهادى مشكوك است و گفت: وادار كردن روسيه به پرداخت بهاى سنگين كليد اين مسئله است، اما سخت است كه بگوييم چطور اين كار را مى توانيم انجام دهيم .
او گفت: اين يك آتش بس نيست ، اين يك معامله است كه مى بايست انجام شود و واضح نيست كه دقيقاً چيست.
براى بسيارى از كشورهاى ديگر نيز شك و ترديد در مورد آتش بس تنها به تقويت وجود طرح B مى انجامد. در همان كنفرانس وقتى از يكى از سياستمدران ديگر كه وزير امور خارجه بود سؤال شد كه آيا او متعقد است كه آتش بس نتيجه مى دهد يا نه؛ در پاسخ او فقط خنديد.

منبع: فایننشیال تایمز

نویسندگان: Sam Jones in London, Erika Solomon in Beirut and Geoff Dyer in Washington