چرا خواب طولانی آخر هفته را دوست دارید

احتمال اینکه یک نوجوان در وسط روز از بستر خود خارج شود بیشتر از والدین میانسالش است. اما حتی در گروه‌های سنی در رابطه با زمان‌بندی خواب، تفاوت‌های فردی بسیاری وجود دارد.

علت چیست؟ واضح است که نوجوانان تمایل دارند دیرتر از بزرگسالان بالغ بخوابند، البته که هرفردی ریتم طبیعی خواب خود را دارد. ولی شاید شما فکر کنید که ما به صورت دقیق و واضح گرفتار ساعت بدنمان نیستیم. اگر شما متوجه شدید که روز یکشنبه بیرون آمدن از رختخواب حتی بعد از یک خواب طولانی برایتان سخت است، همان چیزی است که قصد بر بحث سر آن داریم.

ساعت بدن ریتم‌هایی تولید می‌کند، به‌طوری که ما در طول روز در حالی‌که دمای بدن‌مان بالاست هوشیار هستیم و شباهنگام خوابیم در حالی‌که درجه حرارت بدن به صورت محسوسی کاهش پیدا می‌کند. این ساعت برای مطابقت با چرخه نور و تاریکی تکامل یافته است و ارتباط مستقیمی با چرخه درجه حرارت بدن دارد. ساده‌ترین مثال آن نور ایجاد شده در نتیجه‌ی چرخش زمین است. اما در حال حاضر  چه اتفاقی می‌افتد زمانی که نور مصنوعی نیز وارد کار می‌شود؟ و به‌این معنی است که ما در حال کنترل این چرخه هستیم؟

 دیدن نور

در سال‌های 1960، یورگن اسکوف و روتگر ویور خواب و ریتم‌های دمای بدن در انسان  را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. آن‌ها داوطلبان را در زیرزمینی بدون پنجره و بدون دسترسی به نور طبیعی 24 ساعته و چرخه تاریک و بدون زمان سنج قرار دادند. در بیشتر مراحل آزمایش, چراغ به‌طور مدام روشن می‌شد و داوطلبان بر چرخه‌ی روشنایی و تاریکی محیط، کنترل نداشتند. اما در آزمایشی دیگر، داوطلبان می‌توانستند چراغ‌ها را هنگام خواب خاموش و زمان بیدار شدن، روشن کنند. این داوطلبان در کنترل چرخه روشنایی و تاریکی، الگوی خواب خود را یافتند و ریتم درجه حرارت مرکزی بدن آن‌ها در روز مطابق با این چرخه تنظیم شد. در بیشتر از 40 % از موارد،  خواب دیگر با دمای بدن هماهنگ نبود.

هانتر افرادی که تنها آتش اردوگاه را به عنوان منبع نور مصنوعی داشتند و چند ساعت بعد از غروب آفتاب به خواب می‌روند و نزدیک سپیده‌دم بیدار می‌شوند را جمع‌آوری کرد. این درحالی‌ است که نور آتش کوچک تاثیری بر ساعت بدنمان نخواهد داشت. نور مصنوعی که ما هنگام عصر در معرض آن هستیم به طور مشخص می‌تواند از سنتز هورمون تسهیل خواب  ملاتونین و خواب را سرکوب‌کند.

زمانی‌که شما پس از غروب آفتاب شب‌زنده‌داری می‌‌کنید و صبح روز بعد نیز باید در محل کار حاضر شوید، در اکثر مواقع با هشدار ساعت بیدار می‌شوید نه به آن دلیل که بدن شما آمادگی شروع یک روز کاری را دارد. در این مورد باید یک سوال اساسی را مطرح کرد: چرا چراغ‌ها را خاموش کرده و به رختخواب می‌روید در حالی‌که خواب‌آلود نیستید؟ شما ترجیح می‌دهید به کارهای خود ادامه دهید و یا استراحت کنید. در نتیجه ساعت بدن شما از هماهنگی با چرخه طبیعی روشنایی – تاریکی خارج می‌شود.

ممکن است در آخر هفته شما مانند همیشه و یا حتی دیرتر بخوابید و خوابتان تا زمانی که کم‌خوابی شما رفع نشده و سرانجام ساعت بدن شما بگوید که وقت بیدار شدن است، ادامه خواهد داشت. اغلب اشاره شده است که برنامه کاری زودهنگام برای ساعت بدنمان مشکلاتی را ایجاد می‌کند. توانایی ما در تخریب ساعت بدنمان با نور مصنوعی قدرتمند، حداقل تا حدی قابل سرزنش است.

 رسیدن

تفاوت‌های بسیاری میان خواب در طول هفته و آخر هفته در بین بزرگسالان و جوانان وجود دارد و این نیاز به خواب، با افزایش سن به صورت چشمگیری دست‌خوش تغییرات شده و کاهش می‌یابد. ممکن است نوجوانان به 9 ساعت و یا بیشتر به خواب در طول روز نیاز داشته باشند اما زمانی که فرد به پنجاه سالگی نزدیک می‌شود، این میزان به 7 یا 8 ساعت در روز کاهش می‌یابد. بنابراین حتی زمانی که یک نوجوان و فرد میانسال برنامه کاری و خواب یکسان در طول هفته دارند کسر خواب تخمین زده شده و تفاوت بین خواب در طول هفته و آخر هفته در بزرگسالان بیشتر خواهد بود. درون یک گروه بزرگسال با سن‌های یکسان، ممکن است افرادی در آخر هفته دیرتر و و به تبع آن طولانی‌تر از دیگران بخوابند. بدون مخدوش کردن اثرات نور مصنوعی، برخی از افراد به‌طور طبیعی ساعت بدن سریعی دارند و در مقابل برخی دیگر نیز ساعت طبیعی کندی را دارا می‌باشند. افراد با ساعت کندتر، تاخیر خواب بیشتر در طول هفته و سپس خوابی طولانی‌تر در آخر هفته را تجربه می‌کنند.

البته تفاوت‌های فردی دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند در متغیر بودن عادت‌های خواب آخر هفته تاثیرات مستقیمی داشته باشد. برخی از ما به نور عصر حساس‌تر از سایر افراد هستیم, به این معنی که ملاتونین ما قدرت بیشتری در کنترل خواب ما دارد. این می‌تواند به کم خوابی بیشتر، ساعت خواب دیرتر و طولانی‌تر در آخر هفته منجر شود. با در نظرگرفتن یک چشم‌انداز بیولوژیکی بر نظم زمان خواب و شناخت این‌که چطور می‌توانیم خودمان را از جهان طبیعی جدا کنیم و بیولوژیک بدنمان را در راه‌های ناخواسته به وسیله انتخاب‌های رفتاری تاثیرگذار کنیم؛ ممکن است تفاوت‌های فردی بسیاری را در عادت‌های خواب آخر هفته پیدا کنیم. بنابراین فقط هشدار ساعتتان را سرزنش نکنید. با ایجاد کردن زمان بیشتر برای خواب در طول هفته، کاهش افشا بیش از حد نور در عصر و با اطمینان از اینکه مقداری نور در صبح می‌بینید، ممکن است با احساس تازگی بیشتر بیدار شده و روز خود را شروع کنید.

 

منبع: iflscience.com