درباره هندوانه ابوجهل و خواص آن چه می‌دانید؟

به گزارش گروه سلامت و تغذیه، شاید تاکنون نام هندوانه ابوجهل را شنیده باشید؛ میوه‌ای شبیه هندوانه، ولی در اندازه بسیار کوچک‌تر و با طعم تلخ . این هندوانه در زبان‌های محلی، اسم‌های مختلفی دارد و از گیاهان بومی مناطق جنوب ایران است. بیشتر در مناطق بیابانی و دره‌ای استان بوشهر می‌روید و اهالی محلی بوشهر به آن خیار گرگو می‌گویند.


مدتی است این هندوانه مورد توجه مبتلایان به دیابت قرار گرفته و از سوی بسیاری از عطاری‌ها برای کمک به کاهش قند خون به این بیماران عرضه می‌شود و جالب آن که این میوه در برخی نقاط شهر به صورت تازه به فروش می‌رسد و جالب‌تر، ترشی آن است که میان دیگر ترشیجات به چشم می‌خورد و خریداران خاص خود را دارد؛ اما آیا واقعا هندوانه ابوجهل پایین‌آورنده قند خون است؟

با آن که هنوز اطلاعات علمی کامل و معتبری درباره اثرات ضددیابتی این گیاه وجود ندارد، اما براساس تحقیقات و آزمایشاتی که در برخی دانشگاه‌های کشور صورت گرفته مشخص شده است هندوانه ابوجهل در مقدار معین و تجویز‌شده‌ای می‌تواند به ترشح انسولین کمک کند و سبب کاهش قند خون شود؛ اما براساس نتایج اولیه یک طرح تحقیقاتی دیگر، با وجود تأثیر مثبت هندوانه ابوجهل در کاهش میزان قند و چربی خون، اثرات سمی مصرف این گیاه روی قلب، کبد و دستگاه گوارش نیز مشاهده شده است.
بر اثر مصرف زیاد و خودسرانه این میوه، علائمی چون درد معده، مدفوع آبکی یا خونی، استفراغ و نبض ضعیف گزارش شده و با مصرف مقادیر بیشتر ضعف، غش، اختلالات حسی، گیجی، هذیان و اختلالات گردش خون مشاهده شده است. در حیوانات آزمایشگاهی نیز سمی شدن سلولی به شکل اثرات جهش‌زایی دیده شده و بروز دیگر عوارضی چون اگزمای پوستی، التهاب حاد کولون و سمیت کبدی و کلیوی نیز احتمال دارد. همچنین مصرف این میوه به دلیل احتمال سقط جنین در زنان باردار و به دلیل ورود ترکیبات سمی گیاه به شیر در دوران شیردهی توصیه نشده است.


در مورد تداخلات دارویی این گیاه، مستندات علمی کافی وجود ندارد، اما در برخی منابع آمده است این احتمال وجود دارد بر اثر مصرف همزمان پودر، عصاره یا خود هندوانه ابوجهل با دیگر داروهای ضد دیابت، قند خون بیش از اندازه کاهش یابد. در ضمن از عوارض مصرف خودسرانه‌ آن چون بشدت محرک مخاط است خونریزی شدید گوارشی است.

البته لازم است بدانید مصرف هندوانه ابوجهل در حد کم و درست یا تحت نظر پزشک توصیه شده است، اما مصرف خودسرانه آن ممکن است بی‌عوارض نباشد. میزان معین این میوه داروی بسیار خوبی برای رفع یبوست است و چون خاصیت مسهلی آن بسیار قوی است، برای کسانی که ورم روده دارند و خانم‌های باردار مناسب نیست.
یادآوری می‌کنیم این میوه به دلیل سمی بودن و مسهلی بالا بهتر است در قالب ترشی یا به صورت تازه و خودسرانه مصرف نشود و عطاری‌ها هم در زمان عرضه آن جانب احتیاط را رعایت کرده و بدون نسخه‌ای که مربوط به متخصص مربوط باشد، این گیاه را به دست مشتری ندهند.
نام‌های دیگر آن: چی‌باروال، خربزه روباه، حنظل، عجاف، فنک، کسلس، مرارة‌الصحاری، بشبش، دوقوقینا، علقم، کبست، کولوکنت، اندراین، ملیا، شرنگ، کوت، خیارگرگو، قولووافیقیس، فولو، حدج، دوقیثا، قثاء‌النعام، اغرلیوس، اندران و تنبری می‌باشد.

خواص و فواید هندوانه ابوجهل

۱. طبع آن خیلی گرم و خشک است.
۲. یک مسهل خیلی قوی است برای کسانی که ورم روده دارند و خانم‌های حامله مناسب نمی‌باشد.
۳. برای بیماران بلغمی مفید می‌باشد زیرا مسهل بسیار قوی بلغم است و اخلاط بلغمی را از اعماق بدن خارج می‌کند.
۴. سعی شود جهت مسهل از میوه این گیاه استفاده نگردد مگر در موارد ضروری باشد حتماً زیر نظر پزشک استفاده گردد.
۵. جهت دندان درد ریشه آن را که در سرکه پخته‌شده باشد مزمزه‌کنند.
۶. برای درمان آب‌آوردن انساج مفید است.
۷. جهت بیماری‌های کبدی از میوه این گیاه استفاده می‌گردد.
۸. گرد میوه این گیاه را با گرد پیرتر مخلوط کرده جهت از بین بردن حشرات در کشاورزی استفاده می‌گردد.
۹. هندوانه ابوجهل یک آنتی‌بیوتیک قوی است.
۱۰. جهت درد سیاتیک از روغن این گیاه به محل عصب بمالند.
۱۱. جهت درد مفاصل و نقرس با روغن میوه هندوانه ابوجهل ماساژ دهند.
۱۲. برای درمان جذام از روغن آن بر پوست بمالند و حدود نیم گرم از گرد کاملاً ساییده شده آن همراه نشاسته یا صمغ‌ عربی میل‌ کنند.
۱۳. جهت واریس از روغن آن بر قسمت‌های واریس بمالند.
۱۴. جهت استفاده خوراکی باید خوب ساییده و پودر گردد و با صمغ عربی یا نشاسته یا کتیرا خورده شود.
۱۵. ریشه هندوانه ابوجهل پادزهر سم مار و عقرب است بصورت دمکرده حدود ۴ گرم الی ۸ گرم میل کنند.
۱۶. جهت بیماری‌های سردرد و درد شقیقه و فلج و لقوه و صرع نیز مفید می‌باشد.
۱۷. برای درمان صدا در گوش ۱ یا ۲ قطره از روغن این گیاه را در گوش بچکانند.
۱۸. جهت مصرف داخلی می‌توان پودر این گیاه را همراه با ادویه استفاده کرد.
۱۹. برای جلوگیری از ریزش مو حدود نیم گرم از پودر کاملاً سائیده این گیاه همراه کمی ادویه با غذا میل شود.
۲۰. افراد سردمزاج از خوردن حنظل خودداری کنند.

۲۱. جهت جلوگیری از سفیدشدن مو میوه هندوانه ابوجهل را سوراخ کرده دانه‌های آن را بیرون آورده سپس با روغن زنبق داخل آن را پر کنند و سوراخ را با قطعه‌ای از میوه مسدود کنند آن‌را داخل خمیر گذاشته در آب‌جوش بگذارند بپزد سپس از روغن آن بصورت خضاب استفاده کنند.
۲۲. جهت توجه جریان خون از مغز به سایر اندام‌ها حدود نیم گرم از پودر کاملاً سائیده شده این گیاه همراه با کمی نشاسته میل شود.
۲۳. برای از بین بردن کک در اتاق برگ تازه هندوانه ابوجهل را می‌پاشند.
۲۴. جهت خارش پوست پودر هندوانه ابوجهل را با ماست مخلوط کرده بمالند.
۲۵. کسانی که سکته مغزی کرده‌اند نیم گرم همراه نشاسته با غذا ۴ روز در ماه میل کنند.
۲۶. برای بیماری قند نیم گرم همراه نشاسته با غذا ۷ روز در ماه میل کنند.

ـ طرز تهیه روغن هندوانه ابوجهل: ۲۰۰ گرم آب هندوانه ابوجهل، ۱۰۰۰ گرم روغن کنجد یا زیتون را با حرارت غیر مستقیم یا با حرارت ملایم می‌جوشانیم تا آب تبخیر شود.