به گزارش بولتن نیوز به نقل از واحد مرکزی خبر، جابري انصاري در برنامه نگاه يک شبکه يک سيما در خصوص آخرين تحولات منطقه و اقدامات اخير عربستان افزود: اگر يک نگاه سريع بيندازيم عربستان سعودي در شرايطي خود را تعريف مي کند که ايجاد بحران و تنش به نحوي در سياست خارجي و موجوديت اين کشور قرار گرفته است.
وي گفت: در مقطعي هستيم که عربستان از سياست محافظه کاري خارج شده و سياست پرخاشگرانه و تهاجمي را پيش گرفته است که بايد در لايه هاي عميق به اين مسئله نگاه شود.
جابري انصاري افزود: عربستان در منطقه در مقابل واکنش ها قرار گرفته از طرفي بعد از جنگ جهاني دوم دولت عربستان به عنوان نماد حفظ تحول عرب در منطقه تلقي مي شد و مبتني بر اين عربستان يک سياست خارجي محافظه کاران را حفظ مي کرد، در سالهاي اخير آنچنان تحولات در منطقه سرعت مي گيرد که عربستان امکان ادامه سياست قبلي خود را براي خود متصور نبود و سياستي که اتخاذ مي کند رويارويي همه جانبه با همه سياست هاي محيطي و جنگ است.
سخنگوي وزارت خارجه تصريح کرد: همه حوادث و روندهاي جديد عربستان را به عنوان يک کنشگر منفعل واکنش نشان دهنده تعريف کرده و عربستان در حال حاضر با مجموعه اي از روندهاي منطقه اي روبروست.
وي افزود: از طرف ديگر بحران جانشيني هم در عربستان مطرح است ما الآن در مقطعي هستيم که يک نقل و انتقال تاريخي از نسل اول به دوم در اين کشور در حال پيگيري است که اين نقل و انتقال تبعات خود را دارد و اين مسئله در حالي روي مي دهد که در درون جامعه عربستان تحولات ديگري در حال پيگيري است.
جابري انصاري گفت: در درون عربستان مسئله ديگري که وجود دارد جريان مخالف با شکل موجود است يک جريان عميق که به طور کاملاً جدي از تکفير و داعش حمايت مي کند و در عين حال با حکومت نيز زاويه دارد که بر اساس نظرسنجي هاي بين المللي بيشترين حاميان را در درون عربستان سعودي به خود اختصاص داده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: حمله به سفارت عربستان به هيچ وجه قابل دفاع نيست، حادثه اي که به همه جهات محکوم است اما آنچه که در کنار اين مسئله واقعيت دارد فعاليت تنش آفرين عربستان است.
جابري انصاري افزود: در کنار جريان حاميان تکفير و داعش که با حکومت عربستان زاويه دارند جرياني وجود دارد که در اقليت هستند و در پي مطالبه حقوق و درخواست قانونمند شدن ، عدالت و اصلاحات در عربستان هستند که جزئي از اين جريان اقليت شيعي هستند و شهيد شيخ نمر هم جزئي از اين جريان بود.
وي گفت: حمله به سفارت عربستان به هيچ وجه قابل دفاع نيست و عالي ترين رتبه جمهوري اسلامي موضع خود را در اين خصوص اعلام کرده است اما انچه اهميت دارد مسئله عربستان است که سالها در مسير تنش آفريني فعاليت مي کند و اين آخرين پرده از واقعه اي است که در جهت اين استراتژي همه جانبه استفاده مي کند.
جابري انصاري در ادامه افزود: عربستاني ها در حقيقت به نظر مي رسد با اقدامات تحريک آميز پي در پي در تصور خودشان بود که همچنين اقدامي صورت گيرد و منتظر ساعت صفر بودند و خيلي سريع نيروهاي خود را جمع کردند و خارج شدند و به نظر نمي رسد که ترکيب مسئله به صورتي باشد که آمادگي از قبل وجود نداشته باشد چرا که جمع و جور کردن ديپلماتها زمانبر است.
سخنگوي وزارت خارجه خاطر نشان کرد: عربستان در چارچوب سياست بحران آفريني برايش متصور بود که اتفاقاتي در ايران در سطح منطقه داشته باشد.
وي تأکيد کرد: معمولاً دولتها نبايد به دنبال بحران و تنش باشند اما اين دست مسائل اساسي در سياست عربستان از جمله مسائل دروني عربستان و جنبش ها و مسائل سطح منطقه و روند هاي در حال شکل گيري مجموعه اي را درست کرد که عربستان احساس خطر کند همانند وضعيت عراق جديد و وضعيت نظام هاي استبدادي اي که در آنها انتخابات دموکراتيک وجود نداشت و عربستان به آن نظام ها عادت کرده بود.
جابري انصاري گفت: در وضعيت جديد بازتابش در يمن که در جنوب عربستان و در بحرين که در شمال عربستان است و در عراق و همچنين قدرت گيري ايران که عربستان خود را در مقابل آن تعريف کرده همه اين ها براي عربستان قابل تحمل نبود و به نظر مي رسد عربستان خطر را دنبال و فکر مي کند مي تواند با به جان هم انداختن بازيگران زمان را به عقب بازگرداند براي اينکه وضعيت نسبي گذشته خود را بدست آورد.
وي در پاسخ به سؤالي مبني بر بحران آفريني عربستان به دليل رويارويي با ايران در منطقه گفت: ايران به لحاظ داخلي يک نظام برخاسته از مردم است و نظامي مشروع به حساب مي آيد که از موضع اقتدار است و به لحاظ بيروني ايران در حال پيشروي است و قدرتش رو به افول نيست، ايران روندهاي پيراموني خود را درک و سعي کرده است از آنها استفاده کند در حاليکه عربستان خود را در جنگ نظام هاي پيراموني مي بيند و اين منشأ بسياري از مشکلات است.
سخنگوي وزارت خارجه افزود: در سطح بين المللي، ايران در مسيري در حال حرکت است و فضاي تنفس بيشتري را با قدرت هاي حاضر در حال تدارک و برجام هم نماد آن است ايران به دنبال بحران آفريني نيست و اهداف خود را در چارچوب اهداف استراتژيک خود دنبال مي کند.
جابري انصاري اضافه کرد: ايران نقطه مقابل عربستان سياست خود را تحريک مي کند و هر چه آنها به دنبال جنگ و پرخاشگري هستند ما به دنبال آرامش هستيم، ما مايل نيستيم به دنبال جنگ باشيم و نيازي به آن نداريم، ايران به دنبال ايجاد ثبات است، ادبيات سياست ما ادبيات تعريف شده اي است و افکار عمومي ما نگران و ناراحت است از اينگونه روندها.
وي گفت: هم حوادث منا و هم حوادثي مثل اعدام شيخ نمر نگراني ها و ناراحتي هايي را ايجاد کرد اما برخورد همراه با تدبير و عقلانيت که ايران دارد در مسير باطل السحر عربستان است.
سخنگوي وزارت امور خارجه تأکيد کرد: اگر بنا باشد که ما هم در همان مسير عربستان حرکت کنيم شايد در جهت استراتژي عربستان قرار گيريم بنا نيست ما استراتژي خود را عوض کنيم و استراتژي مبني بر استراتژي عربستان را پيش گيريم.
وي در پاسخ به سؤالي مبني بر انتظار افکار عمومي براي پاسخ به اقدام عربستان گفت: به هيچ وجه ايران نه به لحاظ دروني خود را در يک وضعيت بحراني تعريف مي کند، پرخاشگري اي که عربستان پيش گرفته از موضع يک سياست فعال نيست و از موضع يک سياست منفعلانه است ما اصلاً براي اينکه خود را در يک وضعيت اضطراري تعريف نمي کنيم ضرورتي بر اقدام سياست ضروري نمي بينيم و در يک مدار متعادل اين اقدام را پيگيري کرديم.
جابري انصاري افزود: بعد از سقوط صدام در عراق ، عربستان سعودي وضع جديد انتخاب مردمي در عراق را به رسميت نشناخت و عملاً يک وضعيت جديدي در عراق شکل گرفت. عربستان سعودي به جنگ اين حرکت آمد و با حمايت از گروهک هاي تروريستي و تشديد شکاف هاي طايفه اي تلاش کرد اين وضعيت، امکان استمداد نداشته باشد. پيامد همه اين حرکت ها ايجاد بي ثباتي در منطقه شده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: عربستان اشتباه پشت اشتباه انجام مي دهد درحاليکه بحران يمن را دارد همزمان جنگ سفارتخانه ها را در ايران راه مي اندازد و اينها همراه با سياست و تدبير نيست.
جابري انصاري افزود: سياست عربستان در اين تحولات سياست از اين ستون به آن ستون است و عربستان سعي مي کند با اين چنين اقداماتي خود را حفظ کند اما هر کاري که مي کند به جاي حل بحران قبلي بحران جديدي درست مي کند.
سخنگوي وزارت خارجه گفت: جنگ سفارتخانه ها هيچ سودي براي عربستان نخواهد داشت و دير يا زود عربستان بايد تحولات اطراف خود را درک کند، اين کشور هنوز مي جنگند و واقعيت ها را انکار مي کند، عربستان بايد زندگي کردن با ايران ، عراق و يمن را به عنوان واقعيت بپذيرد و به جنگ واقعيت ها نبايد برود.
وي گفت: عربستان به جاي جهت دادن به وقايع به جنگ وقايع رفته و اين کار عاقبتي ندارد.
جابري انصاري در پاسخ به سؤالي مبني بر وقوع جنگ نظامي بين ايران و عربستان افزود: فکر کنم عربستان در چارچوب استراتژي خود تا سطوحي از رويارويي مستقيم در اهدافش تعريف کرده باشد ولي آيا بازيگران ديگر منطقه و جهان و عربستان اين اجازه را دهند که تا اين نقطه پيش رود هنوز معلوم نيست.
سخنگوي وزارت خارجه تصريح کرد: نوع زاويه نگرش ديگر کشورها به اين مطلب خود مبين نوعي خارج شدن از نقطه کنترل است.
وي گفت: به نظر مي رسد که عربستان تا سطوحي از جنگ که احساس کند وضعيت را براي او بهتر مي کند پيش رود ولي عربستان در جنگ با فقيرترين ملت منطقه به جايي رسيد که اگر چه به لحاظ ظاهري از نظر تخريب پيروز بود اما از نظر نظامي برنده نبوده است و بي ترديد از نظر استراتژيکي بازنده بود و در حال حاضر به نوعي به دنبال توافق است که خود را از اين ميدان خارج کند.
جابري انصاري تأکيد کرد: عربستان سعودي متأسفانه خود را در نقش سازنده تعريف نمي کند و نقش تخريبي گسترده اي براي خود تعريف کرده است و اجازه نمي دهيم که عربستان هزينه هاي اين تخريب را در منطقه افزايش دهد و اين کشور در نقطه اي که واقعيت آن است يعني جايي که همراهي ندارد و ائتلاف هايي که اعلام کرده که همچنان روي ورق هستند باقي بماند و انزواي عربستان تثبيت شده است و اين رژيم تنها در برابر واقعيت بحراني خود بايد سياست مبتني بر تخريب را عوض کند.
سخنگوي وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد: عربستان سعودي تاريخ منفي گسترده اي در زمينه برخورد با اماکن دولت ايران نشان داده و در گذشته در بيروت نماينده هاي ايران به دست عمليات هاي ترور اتباع عربستان قرار گرفته اند که اين عملياتها توسط گروه هاي تروريستي عربستان هدايت مي شد.
وي افزود: عربستان بارها و بارها در يمن مناطق پيراموني سفارت ايران را مورد هدف قرار داده و اين اقدام نه تنها براي سفارت ايران بلکه براي سفارتخانه عمان و روسيه نيز صورت گرفته است در حوادث اخير هم يک روز کامل اطراف سفارتخانه ايران بمباران شد که با هدف خاص و ايجاد رعب و وحشت صورت گرفت و در اين اقدام ترکش هايي به سفارتخانه ايران برخورد کرده است.
جابري انصاري در ادامه گفت: دولتي که در برابر يک حادثه مقابل سفارت خود قطع روابط ديپلماتيک را که تندترين اقدام است پيش مي گيرد نبايد اينگونه حرکات را در اينگونه اماکن انجام دهد.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: انقلاب ما مبتني بر روابط با ملت هاي مختلف بوده و ملاک ما کوچک و بزرگ بودن ملتها و دولتها نبوده است.
جابري انصاري درباره تعابيري که گاه در فضاي مجازي يا حقيقي درباره برخي کشورها به کار برده مي شود افزود: دولت ها چه کوچک و چه بزرگ احترام خود را دارند و جمهوري اسلامي ايران در شبکه روابط بين المللي خود با بسياري از دولت ها ارتباط مبتني بر احترام و منافع متقابل دارد بنابراين در صحنه حوادثي که گاه اتفاق مي افتد بايد در به کارگيري تعابيري که در فضاي رسانه اي استفاده مي شود دقت کنيم که متضمن توهين به دولت ها و ملت ها نباشيم.
وي در ادامه در خصوص موضع دولت سودان در حوادث اخير گفت: به هر ميزان که برخي دولت ها با مشکلات و مسائل داخلي بيشتر مواجه شوند امکان اتکاء آنها به برخي دولت هاي خارجي بيشتر مي شود.
جابري انصاري افزود: متأسفانه دولت سودان در سالهاي اخير با مجموعه اي از بحران مواجه شده است به نحوي که بخش مهمي از خاک سودان تجزيه شد و بازي تجزيه در برخي مناطق ديگر اين کشور همچنان ادامه دارد.
وي اظهار داشت: وضع اقتصادي دولت سودان بسيار بحراني است و در اين شرايط با پترودلارهاي سعودي تطميع شده و فکر کرده است براي حل شرايط بحراني خود نياز به اين کمک ها دارد و ما به ازاي آنچه عربستان طلب کرده است جدا شدن از ايران و پايان دادن به روابط خوب تاريخي دو کشور بوده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: ما تلاش کرده ايم با منطق اين وضع را مديريت کنيم و برخوردهاي تند و واکنشي با سودان انجام ندهيم و سعي کرده ايم در قالب مفاهمه اين مطلب را به دولت سودان منتقل کنيم که آنچه را شما به عنوان منافع خود تعريف مي کنيد در واقع منافع شما نيست بلکه سرابي است که به شما مي فروشند و شما استقلال تصميم گيري خود را از دست مي دهيد.
جابري انصاري اظهار داشت: عربستان سعودي تلاش کرد که اجماع حلقه پيراموني خودش را در کشورهاي عربي حوزه خليج فارس براي واکنش به ايران ايجاد کند.
وي افزود: حلقه دوم اين اجماع در سطح جهان عرب و اتحاديه عرب و حلقه سوم در قالب سازمان همکاري اسلامي و حلقه چهارم در سطح بين الملل است.
جابري انصاري گفت: موضع گيري هايي که در سطح بين المللي شده دقيقاً در نقطه مقابل خاص عربستان سعودي بوده است و نه تنها با عربستان همراهي نشد بلکه به اقدام او انتقاد کرده اند.
وي افزود: در سطح جهان اسلام نيز دولت هاي مهمي همچون اندونزي ، پاکستان و ترکيه که در معرض موضع گيري قرار گرفته اند صراحتاً ضمن اينکه بر ضرورت حفظ امنيت اماکن ديپلماتيک تأکيد کردند اما در محتواي موضع گيري سياسي، آنچه را عربستان مي خواهد رد کردند.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: عربستان به دنبال ايجاد جنگ سفارتخانه ها، بستن آنها و رفتن سفيران در سطح عمومي بوده است اما دولت هاي اسلامي به هيچ وجه با اين خواسته تعاطف نشان ندادند.
جابري انصاري افزود: در سطح جهان عرب و حتي شوراي همکاري خليج فارس مابين آنچه که اتفاق افتاده و آنچه عربستان سعودي به دنبال آن است فاصله عميقي وجود دارد و فقط چند کشور معدود اقدام به قطع رابطه کرده اند.
وي اظهار داشت: در سال هاي اخير بحرين خود را به شکل تحت الحمايه عربستان سعودي تعريف کرده است و اقدام آن در قبال ايران قابل پيش بيني بود.
جابري انصاري گفت: امارات متحده عربي نيز کاهش سطح سفارت را به کارداري مطرح کرد اما از سفير ما نخواستند امارات را ترک کند اما وقتي آنها اين کار را انجام دادند ما هم عمل متقابل انجام داديم.
وي با بيان اينکه دولت کويت و قطر نيز سفراي خود را براي مشورت فراخوانده اند گفت: آنها در رسانه هاي خود از چند کشور همچون تونس، اردن و مصر نام بردند که روابط خود را با ايران قطع کرده اند در حالي که همه اين کشورها تنها موضع گيري کردند و ضمن تأکيد بر حفظ امنيت اماکن ديپلماتيک به هيچ وجه تصميمي در زمينه تغيير در وضع رابطه سياسي با ايران اتخاذ نکردند.
سخنگوي وزارت امور خارجه اظهار داشت: با وجود ادبيات تندي که ديروز از اجلاس رياض صادر شد، آن مسائل ملموس و قابل اندازه گيري که عربستان به دنبال آن بود تا امتي را دنبال خود جمع کند و بگويد من رهبري جهان عرب و جهان اسلام را برعهده دارم محقق نشد.
جابري انصاري در ادامه درباره تماس هاي اخير ميان وزراء امور خارجه ايران و آمريکا گفت: اين تماس ها در قالب همان تماس هايي است که در دوران مذاکرات برجام بود.
وي افزود: سياست جمهوري اسلامي ايران مذاکره با آمريکا در زمينه مسائل منطقه اي نيست و هيچ تغييري در اين سياست ايجاد نشده است.
جابري انصاري گفت: به لحاظ جدول زماني که در برجام پيش بيني شده است ما در مراحل نهايي رسيدن به نقطه اجراي برجام هستيم گر چه نمي توان تاريخ دقيقي براي آن اعلام کرد اما ما قبلاً بازده زماني را مطرح کرده بوديم.
وي افزود: اگر گفتگوهايي که در باره جزئيات اقدامات فني و اقدامات ديگر بر اساس برجام پيش رود و اقدامات نهايي پيش بيني شده توسط آژانس انجام شود زمان اجراي برجام خيلي دور نخواهد بود.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: آمريکاييها همواره در طول گفتگوها تلاش کردند درباره مسائل منطقه اي هم صحبت کنند اما هيچ گفتگو و مذاکره اي در باره مسائل غير از برجام انجام نشده و اين سياست ثابتي است که همچنان ادامه دارد.
جابري انصاري افزود: آمريکاييها خود در شرايط قطع رابطه با ايران هستند و بنا بر اين تصور اينکه بخواهند براي رابطه ايران و عربستان ميانجي گري کنند منطقي نيست.
وي گفت: ما حتي در اوج تنش آفريني هاي عربستان سعودي به دنبال ايجاد تنش نيستيم و از مواضع مثبت و حسن نيست دولت هاي اسلامي و غير اسلامي که با حساسيت به تحولات اخير واکنش نشان دادند و براي کنترل وضع فعلي اعلام آمادگي کردند استقبال و از آن دولت ها تشکر مي کنيم.
جابري انصاري افزود: دولت عربستان سعودي دولتي به دنبال بحران آفريني است و به نظر مي رسد در شرايطي که منفعت خود را در بحران آفريني مي بيند پاسخ مثبتي به تلاش ها نشان نخواهد داد و ما از موضع اقتدار، تدبير و عقلانيت مبتني بر منافع جمهوري اسلامي ايران به دنبال تشديد اين تنش ها نيستيم.
سخنگوي وزارت امور خارجه ادامه داد: برجام توافقي خاص در يک موضوع خاص ميان جمهوري اسلامي ايران، آمريکا و تعداد ديگري از دولت هاست و توافق در يک موضوع خاص به معناي تغيير فضاي استراتژيک ما بين ايران و آمريکا نيست.
جابري انصاري اظهار داشت: يک جريان قوي در آمريکا و در سطح منطقه به نمايندگي رژيم صهيونيستي و عربستان مايل به وصول توافق در مورد همين موضوع خاص نبوده و اين همان جرياني است که منافع رژيم صهيونيستي را دنبال مي کند و منافع خود را مبتني بر ايران هراسي مستمر تعريف کرده است.
وي افزود: اين جريان در طول مذاکرات برجام تلاش کرد که توافق اتفاق نيفتد و از لحظه اجرا و بعد از آن سعي خواهد کرد که با انفجار همه ميدان مين هايي که وجود دارد مسير را برهم بزند.
جابري انصاري گفت: حرف آنها اين است که چون برجام فضاي تنفسي براي سياست و اقتصاد ايران ايجاد خواهد کرد در خدمت جمهوري اسلامي ايران خواهد بود بنا بر اين اين جريان گسترده مسيري را که دنبال مي کند اين است که ايران را از منافع برجام جدا کند و امکان استفاده از فرصت هاي برجام را از ايران بگيرد.
وي تأکيد کرد: مهم اين است که گل به دروازه خودي نزنيم و با تدبير و عقلانيت به نحوي عمل کنيم که حداکثر فرصت هاي برجام را از جهت فضاي تنفس سياسي و اقتصادي براي کشور ايجاد کنيم.
جابري انصاري گفت: چراغ راهنماي ما منافع جمهوري اسلامي ايران است و بر حسب مورد اگر لازم باشد در صورت نقض اجرايي تعهدات در قالب برجام ما اقدام متقابل انجام خواهيم داد.
سخنگوي وزارت امور خارجه درباره زمان سفر رئيس جمهور به ايتاليا و فرانسه گفت: حسب توافقي که بين ايران و دولت هاي ايتاليا و فرانسه صورت گرفته است سفر به تعويق افتاده آقاي روحاني در پايان هفته اول بهمن انجام خواهد شد.
جابري انصاري در ادامه در خصوص مسائل سوريه گفت: جمهوري اسلامي ايران از ابتداي بحران سوريه معتقد بود که اين بحران راه حل نظامي ندارد و اگر درگيري مسلحانه هم صورت بگيرد چاره اي جز گفتگوي سياسي ما بين طرف هاي سوري ـ سوري از طريق تسهيل بازيگران منطقه اي و بين المللي نيست.
وي افزود: به نظر مي رسد پس از چند سال امتحان کردن مسير نظامي بسياري از کشورهاي منطقه و جهان به اين جمع بندي رسيده اند که اين بحران نه تنها راه حل نظامي ندارد بلکه ادامه وضع بحراني فعلي به سرعت گيري بي ثباتي و ناامني در منطقه و جهان منجر خواهد شد بنا بر اين در روند يک مسير سياسي قرار گرفته اند.
جابري انصاري گفت: ما بر اساس اهداف سياست خارجي ايراني که از ابتدا به راه حل سياسي معتقد بوديم، سياست هاي خود را در همين مسير دنبال خواهيم کرد و شايد اين عربستان سعودي است که فکر مي کند در روند سياسي در حال شکل گيري در سوريه چندان قدرتي ندارد و مسير حوادث به نفع عربستان سعودي نيست.
وي گفت: ما فکر مي کنيم مسير سياسي ، گفتگو و توافق سوري ـ سوري راه حل بحران سوريه است و کشورهاي ديگر بايد کمک کنند تا توافق سوري ها براي رجوع به آراء ملت سوريه به عنوان فيصله بخش نهايي اين بحران باشد.
جابري انصاري افزود: ما به سياست قبلي خود ادامه خواهيم داد اما به نظر مي رسد عربستان سعودي بدش نمي آيد که روند در حال شکل گيري در سوريه تخريب شود.