ائتلاف عجولانه مقامات ریاض بدون ایران دور از واقعیت خواهد بود

گروه بین الملل: چند روز پیش مقامات ریاض در بیانیه ای تلویزیونی از خبرگزاری دولتی عربستان اعلام نمودند که ائتلافی شامل 34 دولت اسلامی را تشکیل داده اند، مقامات ریاض هدف ازاین ائتلاف را مبارزه با «تروریسم» عنوان نموده اند. مصر،قطر، امارات متحده عربی، ترکیه، مالزی، پاکستان و تعدادی از کشورهای آفریقایی و حاشیه خلیج فارس در میان این کشورها می باشند. محمد بن سلمان آل سعود، وزیر دفاع عربستان پس از اعلام این مطلب در یک نشست خبری بدون اشاره به چگونگی هماهنگی میان اعضای این ائتلاف گفت این ائتلاف اقدامات خود را برای مبارزه با تروریسم در عراق، سوریه،لیبی، مصر و افغانستان هماهنگ خواهد کرد. مقامات ریاض عنوان نموده اند اعضای این گروه باید "بخصوص از شر همه گروهها و سازمان های تروریستی، صرف نظر از مذهب و اهدافشان محافظت و حمایت شوند."



به گزارش بولتن نیوز، در ارتباط با اعلام تشکیل این ائتلاف از سوی دولت عربستان و اهداف چنین کنش سیاسی می توان مواردی را ارزیابی نمود که در نظر گرفتن آن برای تحلیل جایگاه این ائتلاف در معادلات سیاسی منطقه خاورمیانه حائز اهمیت می باشد:

نخست- مقامات ریاض با چنان عجله ای اقدام به اعلام این ائتلاف نمودند که برخلاف اصول یک پیمان سیاسی که رسیدن به هماهنگی و اشتراک نظر پیش از اعلام یک ائتلاف را نیاز دارد عمل نموده اند. این اقدام در وهله اول واکنش چندین دولت اعلام شده بعنوان عضو را در پی داشت. در این میان برخی از اعضای نامبرده در ائتلاف از حضور خود ابراز شگفتی کرده یا در مورد نقش خود در آن پرسش هایی را مطرح کرده اند. در این ارتباط به گزارش بی بی سی مقام های پاکستان،مالزی و اندونزی گفته اند که به صورت رسمی نپذیرفته اند که می خواهند عضو چنین ائتلافی باشند. قائم مقام وزیر خارجه پاکستان از اعلام نام کشورش در میان کشورهای عضو این ائتلاف شگفت زده شد و وزارت خارجه اندونزی هم گفت که هنوز تصمیم نگرفته است. در مالزی، وزیر دفاع اعلام نمود که کشورش وارد بخش نظامی نخواهد شد همچنین واکنش ها در کشوری مانند لبنان نیز متناقض بود، در حالی که نخست وزیر از عضویت حمایت نمود وزیر خارجه لبنان حضور در ائتلاف را رد کرده است. این عدم هماهنگی در اعضای یک ائتلاف نشان از تعجیلی دارد که مقامات ریاض برای اعلام این ائتلاف داشته اند، این مسئله در وهله اول با نشان دادن عدم یکپارچگی میان اعضا، اهداف عربستان از تشکیل این ائتلاف را همراه با دشواری خواهد نمود.

دوم- عربستان هدف اعلامی خود را ازاین ائتلاف مقابله با (تروریسم) خوانده است در حالی که فعالیت های دولت عربستان در زمینه تروریسم و حمایت از آن در منطقه خلیج فارس سابقه ی طولانی دارد، این سابقه درفعالیت های مرتبط با تروریسم در کنار حمله های مرگبار عربستان به کشور یمن که از فروردین ماه امسال آغاز گردیده است سوالی را پیش می آورد که در کنار این هدف اعلامی اهداف اعلانی یا واقعی عربستان ازین کنش سیاسی چیست؟ بنظر می رسد این اقدام عربستان که شروع آن از آرامش لازم برای یک ائتلاف سیاسی برخوردار نمی باشد در جهت اهداف عمدتا سیاسی شکل گرفته است.عربستان در بازی سیاسی منطقه به دنبال تغییر جایگاه انفعالی خود می باشد همچنین ریاض همچون سابق برای نشان دادن رهبری خود در جهان سنی تلاش وافری می نماید و در این ائتلاف نیز با کنار هم قرار دادن کشورهای عمدتا سنی نشین به دنبال نمایش این رهبری است. در کنار این موارد مقابله با گسترش نفوذ سیاسی ایران در منطقه از اهداف اصلی این ائتلاف می باشد، اقدامات سیاستمداران جمهوری اسلامی ایران توانسته است جایگاه تاثیرگذار ایران در معادلات سیاسی خاورمیانه را به کشورهای منطقه وقدرت های حاضر در  این منطقه ی حساس نشان بدهند. این مسئله بیش از پیش مقامات ریاض را به اقدامات عجولانه و کنش های سیاسی آشفته واداشته است.

سوم- در یک پیمان سیاسی کارآمد و موفق رسیدن اعضا به یک تعریف مشترک از اهداف ضروری می باشد. بنظر می رسد مقامات عربستان بدون در نظر گرفتن اهمیت تعریف مشترک از تروریسم تنها با پیروی از گفتمان رایج (تروریسم) در منطقه و جهان بیشتر به دنبال برانگیختن توجه به اقدامات و اهداف خود هستند. تعریف تروریسم بعنوان یک مفهوم اهمیت زیادی در رسیدن به اقدامات عملی مشترک در جهت مقابله با آن دارد. مقامات ریاض اگر به دنبال یک اقدام موثر در مقابله با تروریسم هستند در عوض یک نگاه کمی به کشورها بدون توجه به تنگناهای سیاسی،فرهنگی و جغرافیایی در این کشورها می بایست بیشتر به روشن نمودن هدف خود از مبارزه با تروریسم بپردازند البته این مسئله پیامدهای ضروری همچون تغییر رفتار فعلی ریاض در حمایت از گروههای تروریستی همچون جبهه النصره را نیز می طلبد.

چهارم- مقامات عربستان دیر یا زود باید این واقعیت سیاسی را در معادلات منطقه بپذیرند که ایران یکی از قدرتمندترین و تاثیرگذارترین کشورهای منطقه می باشد. هر توافق و پیمان موثری در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس بدون حضور کشور ایران توافقی ناکام و دور از واقعیت می باشد. این قدرت منطقه ای ریشه در سیاست ها و جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران دارد. اقدام عربستان در جهت دور نگه داشتن جمهوری اسلامی ایران و هم پیمانانش ازین ائتلاف در قدم اول پذیرش این ائتلاف با واقعیت های سیاسی منطقه را غیر موجه می نماید. در این راستا (وان در لین) وزیر دفاع آلمان در گفتگو با رسانه ZDF درباب واقعیت سیاسی این ائتلاف عنوان نمود: ( فکر می کنم این درست است که این گروه بخشی از فرآیند وین، شامل تمامی کشورهای در حال جنگ با داعش مانند آمریکا،اروپا،روسیه،ترکیه،عربستان و همچنین ایران و چین باشد.) همچنین کنستانتین کوساچیوف رییس کمیته سنای روسیه در امور بین الملل عنوان نموده است که موفقیت این ائتلاف به ظرفیت آن در ایجاد صلح و آشتی بین کشورهای شیعه و سنی وابسته خواهد بود و نسبت به موفقیت این ائتلاف بدون ایران و عراق ابراز تردید نمود.

منطقه خاورمیانه به علت تراکم بحران های موجود شرایط پیچیده و حساسی را دارا می باشد، در این میان اقدامات نمایشی و عجولانه ای همچون اقدام اخیر عربستان سعودی نه تنها گره ای از مشکلات باز نخواهد کرد بلکه با پیچیده شدن این بحران ها فرصت های موجود را نیز به تهدیدهای پیچیده تبدیل خواهد نمود. در این میان نقش تاثیرگذار جمهوری اسلامی ایران درواقعیت سیاسی منطقه امری است که دولتمردان کشورهای حاضر در منطقه اگر نگاهی واقع گرایانه به مسایل سیاسی داشته باشند آن را تصدیق خواهند نمود، هر ائتلاف موثری در مقابله با تروریسم در منطقه بدون در نظر گرفتن ظرفیت های کشور ایران از پیش ناکام خواهد بود.