صدور خدمات مهندسی چشم انتظار بخت گشایی است

گروه اقتصادی: کاهش درآمدهای حاصل از صدور نفت و نوسان‌های شدید قیمت آن، کسری بودجه و کاهش قدرت خرید و مهم‌تر از همه پایان‌ پذیر بودن منابع نفت، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور را به این باور رسانده است که توسعه صادرات غیرنفتی به‌ویژه صادرات خدمات فنی و مهندسی و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت با توجه به اوضاع نابسامان اقتصاد کشور امری اجتناب ‌ناپذیر است.

به گزارش بولتن نیوز، آنچه مسلم است خدمات فنی و مهندسی می‌تواند در مرز یک کشور محصور بماند یا به بازارهای بین‌المللی کشورهای دیگر راه یابد، اما در عصر حاضر، صادرات خدمات فنی و مهندسی در مبادلات جهانی از سهم عمده ای برخوردار است. بدین معنا که با توجه به ارتقای سطح دانش علمی و عملی جامعه مهندسان، بسیاری از خدمات مهندسی از قابلیت صدور برخور دارند و همچنین تبدیل به یک محصول ارزنده قابل تبادل شده است.

گفتنی است با توجه به تعاریف فوق، امروزه مفهوم خدمات فنی و مهندسی هنوز در کشور مجهول است که این مساله یک آفت کلی در شناسایی حوزه های توانمند صدور خدمات فنی و مهندسی به شمار می رود و موانعی را برای این حوزه تا به امروز رقم زده است که از این رو جامعه مهندسان را چشم انتظار رفع موانع و اتخاذ تدابیر لازم برای صدور هر چه بیشتر خدمات فنی و مهندسی نموده است.

البته باید در همین راستا به این نکته نیز اشاره نمود که برخی از کارشناسان خدمات فنی و مهندسی بر این باور هستند که جایگاه این خدمات از مزیت های صادراتی برخوردارند اما متاسفانه به دلیل ضعف ساختاری و عدم مدیریت حرفه ای در صادرات کشور تبیین نشده است که این مهم خود چالش های را پیش روی جامعه مهندسان به وجود آورده است. از طرف دیگر برخی دیگر از کارشناسان این حوزه، پایین بودن سطح علمی و عملی فارغ التحصیلان رشته های مهندسی و گرانی تسهیلات صادراتی، عدم صدور مجوز برای تجهیز ماشین آلات شرکتهای عمرانی، عدم همکاری بانک ها در ارائه تسهیلات را از مهم دلایل عدم پیشرفت صادرات در این بخش می دانند.

شایان ذکر است یکی از مهم ترین معضلات حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی طبق نظر سنجی به عمل آمده ناشی از ضعف مدیریتی است که باعث شده تا از توانمندی نیروی انسانی در حوزه خدمات فنی و مهندسی که می توانند در توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی نقش عمده ای داشته باشند تا به امروز غافل شویم که رفع این معضل خود در گرو تصمیم گیری های موثر سیاست گذاران این حوزه است.

بدیهی است ارزش افزوده ای که در صدور خدمات فنی و مهندسی وجود دارد، همراه با نیاز روز افزون اقتصاد جهانی به توسعه عمرانی و زیرساختی، یک فرصت جهانی است و برای کشور ایران که از سرمایه های انسانی قابل توجهی برخوردار است، فرصتی مغتنم به شمار می آید تا با تدبیر و مدیریت صدور خدمات فنی و مهندسی، میزان بهره‌مندی خود از فرصت‌های بین‌المللی را افزایش دهد.

آنچه مسلم است صادرات به ويژه صادرات خدمات مهندسى نياز به يک برنامه ريزى جامع دارد و يك كميته ويژه كه برنامه ريزى کند و به صورت مداوم نیز بر اجراى آن نظارت نماید و هر مشكلى را فورا حل كند. این درحالی است که متاسفانه امروزه به پتانسیل‌های صادرات خدمات فنی و مهندسی که ارز آورترین نوع صادرات است، توجه زیادی نمی شود و این صنعت حمایت خاصی را از دولت نمی بیند، به ویژه اینکه در صادرات خدمات فنی و مهندسی بنا به اظهار نظر کارشناسان این حوزه، بخش‌های اقتصادی سفارت خانه ها می توانند در شناساندن پتانسیل های جمهوری اسلامی فعالانه عمل نمایند.

شایان ذکر است با مقایسه آمار صادرات و واردات خدمات کشور بر مبنای گزارش‌های سازمان توسعه تجارت به وضوح نشان‌دهنده روند فزاینده صادرات خدمات به‌ویژه در حوزه‌های آسیای میانه و خاورمیانه است. بازار بالقوه عظیم خدمات فنی و مهندسی که فراروی کشور قرار گرفته است با توجه به استعدادها و امکانات موجود، مزیت نسبی را برای شرکت‌های ایرانی فراهم آورده است. افزایش قابل توجه درآمدهای ارزی کشور، اشتغال‌زایی مولد و پایدار، توسعه روابط سیاسی و اقتصادی، انتقال دانش و دانش آفرینی و آشنایی و دوستی بیشتر ملت‌ها از جمله مزایای صادرات خدمات برای دولت و صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس، بهره‌مندی از بازارهای وسیع‌تر، ارتقای شهرت بین‌المللی، توانمندسازی و توسعه مهارت‌های منابع انسانی، تعامل با بازیکنان جهانی اقتصاد و کسب تجارب بیشتر بازرگانی و کاهش ریسک فعالیت در بازار محدود از جمله مزایای صادرات خدمات برای صادرکنندگان است. امروزه تلاش‌های زیادی در راستای توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و فراهم كردن بسترهای مناسب جهت استفاده از توانمندي‌هاي داخلي براي ايجاد ثروت در عرصه بين‌المللي در حال انجام است که امید می رود در آینده نه چندان دور شاهد افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی باشیم.

الهام صمدزاده