سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر چگونه برگزار می‌شود؟

از جمله تفاوت‌های جشنواره موسیقی فجر امسال با سال‌های گذشته، انتقال تصدی امور جشنواره از دفتر خانه موسیقی به مدیریت جشنواره موسیقی فجر است. در سال جاری علی مرادخانی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمیدرضا نوربخش را به عنوان مدیر جشنواره موسیقی نائل کرد تا در سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر، دفتر خانه موسیقی دیگر نقشی در اجرای جشنواره نداشته باشد. تمركززدایى از دولت روندى كه باید قدم به قدم شكل گیرد؛ بدیهی است که یک جشنواره موفق به یک گروه مدیریتی با سابقه و خیرخواه نیازمند است و اکنون با در کنار هم قرار گرفتن افرادی که هر یک سبقه موفقی در عرصه مدیریت و موسیقی داشته‌اند، این امیدواری در میان جامعه موسیقی به وجود می‌آید که سطح جشنواره موسیقی فجر نسبت به گذشته با پیشرفت‌هایی مواجه شود.

هم‌اکنون با انتخاب نوربخش به عنوان مدیریت جشنواره موسیقی توسط علی مرادخانی، انتظار بسیاری می‌رود که جشنواره موسیقی طی دوره‌های آتی به جایگاه بسیار موفقی رسیده و نظر هنرمندان عرصه موسیقی را به خود جلب کند. حمیدرضا نوربخش از خوانندگان موسیقی ایرانی بوده و قطعاً او بهتر از افرادی دیگر مشکلات موسیقی را شناخته و به دنبال رفع آن‌ها برمی‌آید.
نوربخش با بیان اینکه جشنواره موسیقی فجر در دو دهه گذشته بیشتر شبیه به جشن بوده تا جشنواره، مصمم است با تغییراتی عمده و ساختاری در برگزاری جشنواره، سطح این رخداد عظیم در موسیقی را به بالاترین درجه خود برساند.

مدیریت جشنواره اراده دارد با تمهیداتی ویژه، بزرگان موسیقی را نه با خواهش و اصرار، بلکه با میل و اشتیاق به جشنواره موسیقی بکشاند. علی مرادخانی نیز معتقد است که جشنواره موسیقی فجر باید یک تکان اساسی بخورد. وی انتخاب حمیدرضا نوربخش را تمهیدی برای ارتقای سطح جشنواره می‌داند.

وقتى بزرگان در جشنواره فیلم رقابت می‌کنند

طی چند ماه اخیر بحث‌های متفاوتی در مورد جایزه محور بودن یا نبودن جشنواره موسیقی فجر امسال عنوان شده است، اما همچنان تکلیف قطعی این مسئله مشخص نیست. جشنواره موسیقی فجر در سال‌های ابتدایی جایزه‌محور بود، اما به مرور این آیتم انگیزشی از جشنواره حذف شد. بدیهی است که اگر جشنواره موسیقی به مانند جشنواره فیلم جایزه‌محور باشد، انگیزه حضور و اجراهای مناسب‌تر را افزایش می‌دهد. هم‌اکنون تصور جشنواره فیلم فجر بدون سیمرغ، غیرممکن است. بنابراین چه خوب می‌شود اگر جشنواره موسیقی نیز جوایزی را با درجه اعتبار و اهمیت بالا به افراد برگزیده اهدا کند. البته حمیدرضا نوربخش بیان می‌کند که تأکیدشان بر جایزه محور بودن جشنواره، رقابتی شدن اجراها نیست. این مسئله با پرسش‌هایی مواجه می‌شود، از جمله آنکه به جز اجراهای موسیقی چه چیزی می‌تواند به رقابت گذاشته شود تا افرادی برگزیده شده و جایزه بگیرند؟

علی مرادخانی موسیقی را هنر سیالی می‌داند که با گذشت زمان تفکر افراد تغییر می‌کند. او با این باور که نسل امروزِ موسیقی به جایزه گرفتن علاقه مند است، سعی بر جایزه محور کردن جشنواره موسیقی دارد. عملی شدن این اتفاق توسط گروه مدیریتی جشنواره موسیقی سال جاری، می‌تواند حرکتی روبه‌جلو و یک رخداد بسیار موفق تلقی شود.

سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر از 24 بهمن سال جاری آغاز شده و تا 1 اسفند ادامه خواهد یافت. از هم‌اکنون گروه‌های موسیقی می‌توانند حضور خودشان را به دبیرخانه جشنواره اعلام کنند. حسن ریاحی سال گذشته در مراسم اختتامیه جشنواره موسیقی، حکم دبیری سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر را از علی مرادخانی دریافت کرد اما انتخاب حمیدرضا نوربخش به عنوان مدیر جشنواره، گمانه‌زنی‌هایی بدخواهانه و ناصواب را مبنی بر تضعیف موقعیت ریاحی به وجود آورد که جلسات بین نوربخش و ریاحی برای مدیریت هر چه بهتر جشنواره موسیقی امسال، این گمانه‌زنی‌ها را تنها در حد شایعاتی بی‌اساس باقی گذاشت.

علی مرادخانی بر این باور است که انتخاب حمیدرضا نوربخش به عنوان مدیر جشنواره، حسن ریاحی را دلگیر نخواهد کرد. وی معتقد است که جشنواره موسیقی فجر به یک مدیریت قوی احتیاج داشته و به همین خاطر حمیدرضا نوربخش را انتصاب کرده است.

"میلاد" درباره پاپ

چندین ماه است که برج میلاد در ایام معمول به اجرای کنسرت‌های پاپ اختصاص داده نمی‌شود، اما در جشنواره سال جاری، کنسرت‌های موسیقی پاپ در برج میلاد برگزار خواهد شد. این اتفاق بسیار خوبی برای موسیقی و جشنواره خواهد بود زیرا درآمد بخش موسیقی پاپ، بیشترین درآمد جشنواره موسیقی فجر را شامل می‌شود و از طرفی خوانندگان موسیقی پاپ علاقه‌مند هستند که در سالن برج میلاد نیز به اجرا بپردازند. در جشنواره سال جاری جدا از برج میلاد که به موسیقی پاپ اختصاص یافته، 6 سالن دیگر به اجراهای مختلف بخش‌های موسیقی داخلی و بین‌المللی خواهند پرداخت.

هدررفت انرژى و بودجه

حمیدرضا نوربخش مدتی پیش با بیان اینکه در دوره‌های مختلف جشنواره موسیقی، بودجه‌های هنگفتی به هدر رفته - بدون آنکه بازخورد بلندمدت مناسبی داشته باشد - عنوان کرد که اگر برای سال جاری نیز بودجه‌ای به اندازه بودجه جشنواره سال گذشته در نظر گرفته شود، کافی خواهد بود و برخی از مشکلات را حل خواهد کرد. طی چند سال اخیر مسئله تخصیص و تأمین اعتبار بودجه از مشکلات اساسی حوزه‌های مختلف موسیقی کشور بوده است. بدیهی است اگر متصدیان امر دغدغه بودجه محدود نداشته باشند، تصمیمات و اهداف بلندپروازانه‌ای خواهند گرفت و به حداقل‌ها تکیه نخواهند کرد. بدون شک جشنواره موسیقی فجر با تمام کسری‌هایش، همه ساله مهم‌ترین رویداد موسیقی کشور بوده و عادلانه نیست اگر برای برگزاری چنین رویدادی، عوامل آن در مضیقه اقتصادی قرار گرفته باشند.

باید بعد از جشنواره درباره آن قضاوت کرد

علی ترابی مدیر انجمن موسیقی می‌گوید: اگر دعوت از گروه‌های خارجی و داخلی به وسیله خود موزیسین‌ها انجام شود، کارها تسهیل شود. باید منتظر ماند و بعد از برگزاری جشنواره درباره این موضوع قضاوت کرد.

مدیر انجمن موسیقی ایران در پاسخ به سؤالى مبنی بر حضور خانه موسیقی گفت: سال‌هاست که حداقل در حد شعار عنوان می‌شود که جشنواره باید خارج از مجموعه وزارت ارشاد برگزار شود و همیشه این موضوع به عنوان یک ایده مطرح شده اما هیچ‌گاه عملی نشده است و مدام گفته می‌شده که جشنواره باید به بخش خصوصی واگذار شود و اهداف عالیه را ارشاد تأیید بکند اما این اتفاق به هر دلیلی نیفتاده است. شاید به خاطر این دیدگاه بوده باشد که امسال تصمیم گرفته شده خانه موسیقی حضور داشته باشد.

ترابی ادامه داد: تاکنون چند جلسه مشترک درباره چگونگی برگزاری جشنواره سی‌ویکم داشته‌ایم اما هنوز به مراحل اجرایی مشخصی نرسیدیم. احتمالاً خانه موسیقی در بخش کیفی و انتخاب گروه‌های موسیقی و هر موضوعی که درخصوص کیفیت برگزاری جشنواره مطرح است، دبیر جشنواره را همراهی می‌کند. مدیر اجرایی جشنواره درباره عدم حضور مدیر دفتر موسیقی در جلسات جشنواره موسیقی نیز توضیح داد: سیاست‌های کلی معاونت که در برگزاری جشنواره اعمال می‌شود. در سال‌های گذشته هم عموماً دبیر جشنواره طی هماهنگی بار ارشاد جهت‌دهی کل جشنواره را انجام می‌داده است و دفتر موسیقی و انجمن موسیقی خیلی در برگزاری جشنواره دخالت نمی‌کردند.

خانه موسیقی برای خود اعتبار دارد

از سوی دیگر حسن ریاحی که دبیر جشنواره سی‌ویکم موسیقی فجر است درباره حضور خانه موسیقی در جشنواره گفت: حضور خانه موسیقی در جشنواره پیشنهادی بود که من پذیرفتم. چرا که به نظرم خانه موسیقی برای خود اعتبار دارد و اعضای زیادی دارد. من فکر می‌کنم که شاید امسال با حضور خانه موسیقی بتوانیم جشنواره را از منظر کیفیت بهتر برگزار کنیم.
وی درخصوص چگونگی حضور و نحوه مشارکت خانه موسیقی نیز گفت: خانه موسیقی گروه‌ها را انتخاب می‌کند و به ما مشورت می‌دهد که البته نهایتاً باید توسط شورای سیاست‌گذاری تأیید شود.

امیدوارم شاهد اتفاقات خوبی باشیم

حمیدرضا نوربخش که حکم مدیریتش بر سی‌ویکمین جشنواره موسیقی فجر را از معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده است، درباره جشنواره امسال که مدیریتش بر عهده اوست گفت: بعد از سی سال برگزاری جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر ضرورت دارد که تغییر رویکردی صورت گیرد و امسال جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با ارزیابی تولیدات سال و حضور گروه‌های حرفه‌ای برگزار خواهد شد. در واقع جشنواره جایزه‌محور و بدون اعلام فراخوان تولیدات موسیقی ارزیابی می‌شود و زمینه حضور گروه‌های حرفه‌ای در جشنواره فراهم می‌شود. برای گروه‌های جوان در حوزه موسیقی نیز رویدادهای دیگری مانند جشنواره موسیقی جوان فراهم است.

نوربخش در ادامه گفت: دبیر سی و یکمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر و مدیر جشنواره و دبیر اجرایی سه‌ضلعی هستند که در کنار هم امور جشنواره را دنبال می‌کنند و مسایلی که درباره تداخل مدیر و دبیر جشنواره عده‌ای طرح کردند درست نیست. جلسه‌ای نیز با حضور دکتر حسن ریاحی؛ دبیر محترم جشنواره برگزار شد و امیدواریم بتوانیم اتفاق خوبی را در این دوره شاهد باشیم.

هر چند ناگفته پیداست که یک جشنواره 30 ساله را به‌یک‌باره نمی‌شود زیر و رو کرد، اما در عین حال اهالی موسیقی به انتظار نشسته‌اند تا جشنواره‌ای متفاوت نظاره‌گر باشند، اتفاقى كه در جشنواره امسال با حضور مدیران با تجربه‌ای چون نوربخش غیرممكن نیست.