تجربه‌ای متفاوت در سرزمین اسرارآمیز گاندی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، پروژه بین‌المللی «هنر کوچ‌رو» در هند با حضور هنرمندانی از آلمان، لیتوانی، آفریقای جنوبی، فرانسه، کره جنوبی، آمریکا، هندوستان، مجارستان، رومانی، بلغارستان، تایوان، ایران و اسکاتلند آغاز شده است.

این پروژه که از سال ۲۰۱۴ در کره جنوبی آغاز شده است، با همکاری ۲۹ کشور و ۱۲ مرکز بین‌المللی هنر محیطی از سراسر دنیا برگزار می‌شود و تا سال ۲۰۱۸ میلادی در کشورهای آفریقای جنوبی، ایران و کشورهایی از قاره‌های اروپا و آمریکا ادامه خواهد داشت.

محمود مکتبی - یکی از هنرمندان و کیوریتورهای حاضر در این برنامه - با اشاره به برگزاری متفاوت این پروژه در هند، به خبرنگار ایسنا گفت: کشور هند امسال میزبان دومین برنامه از پروژه بین‌المللی «هنر کوچ‌رو» است و تا امروز تفاوت‌های زیادی را نسبت به نخستین برنامه در کشور کره‌ جنوبی داشته است. این برنامه در کره‌ جنوبی بیشتر بر ورک‌شاپ‌ها و ایده‌های هنرمندان متمرکز بود، اما آنچه در هند بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند تأثیر فرهنگ و جغرافیای این کشور بر کار هنرمندان حاضر در این برنامه است. این کشور واقعا اسرارآمیز و زیباست و بویژه برای هنرمندان اروپایی و آمریکایی خیلی متفاوت است.

پروژه هنر کوچ‌رو

این هنرمند که در هر دو برنامه این پروژه در کره جنوبی و هند شرکت کرده است، درباره میزبانی ایران در برنامه سال آینده، اظهار کرد: ایران و آفریقای جنوبی میزبان‌های این پروژه در سال آینده هستند، اما برنامه‌ی زمانی و چگونگی برگزاری این برنامه در ایران هنوز کاملا قطعی نیست، چون سعی ما برگزاری باکیفیت این برنامه است. آنچه به‌طور مشخص می‌توان گفت، این است که پروژه «هنر کوچ‌رو» و برگزاری آن در تمام قاره‌ها براساس گفت‌وگو و شناخت فرهنگ‌ها و بسترهای جدید، برای خلق اثر هنری است.

او ادامه داد: ما باید به این موضوع توجه کنیم که علاوه بر فراهم آوردن بسترهای لازم برای حضور هنرمندان، مانند اسکان، غذا، رفت‌وآمد و ... معرفی خوبی از کشور ایران و فرهنگ و هنر آن داشته باشیم. پس از بازگشت از هند باید جلساتی را با احمد نادعلیان - هنرمند محیطی - داشته باشیم تا روند و چگونگی برگزاری این برنامه را بررسی کنیم.

این هنرمند درباره تفاوت‌های «هنر کوچ‌رو» با سایر برنامه‌ها و جشنواره‌های هنری، گفت: خوبی این سفرهای کوچ‌رو در این است که نگاه گردشگری در آن‌ها، غالب نیست و به نگاهی واقعی از هر منطقه و فرهنگ آن‌ها می‌رسیم. اینجا هنرمندان فقط از مواد و مصالحی که طبیعت به آن‌ها می‌دهد، استفاده می‌کنند و تمام آثار «مکان‌ویژه» هستند.

مکتبی بیان کرد: در طول این سفرهای یک ماهه، ما به مناطقی می‌رویم که در حالت عادی کمتر گردشگر و حتی هنرمندی رغبت و توان رفتن به آن‌ها را دارد؛ از خطرناک‌ترین جنگل‌ها و دشت‌ها تا سنتی‌ترین روستاها با شرایطی نه‌چندان مطلوب برای زندگی. چند روز پیش، ما هنگام کار در فاصله چهار متری خودمان گرگ و کفتار دیدیم و روز بعد در دهکده‌ای کوچک مردمی فقیر، شریف و البته کثیف که مثل مردم بقیه دنیا گوشی‌های سامسونگ و آیفون آن‌ها را بلعیده بود و کودکان 5 تا 15 ساله‌ای که دورت جمع می‌شدند تا سلفی بگیرند. هرچند این علاقه به سلفی و عکس‌های یادگاری گرفتن با خارجی‌ها فقط مخصوص کودکان نیست و در شهرها و معابد، زن و مرد برای سلفی و عکس صف می‌کشند.

پروژه هنر کوچ‌رو

این هنرمند محیطی همچنین درباره محل برگزاری این برنامه و رویدادهای آن، توضیح داد: کل برنامه کوچ‌رو در «گجارات» هند برگزار می‌شود و جدا از حیات‌ وحش و معابد بی‌نظیر آن، فرهنگ جالبی نیز اینجا وجود دارد که با قسمت‌های دیگر هند بسیار متفاوت است. بخش عظیمی از فرهنگ و و نحوه زندگی مردم گجارات هند تحت تاثیر حضور ماهاتما گاندی در این قسمت از هند است. موزه بزرگ و زیبایی هم از گاندی در گجارت وجود دارد که تمام زندگی گاندی را به‌صورت مولتی‌مدیا به مخاطبان ارائه می‌کند. خانه کوچکی نیز در احمدآباد وجود دارد که گاندی برای مدتی در آنجا زندگی کرده است. در موزه کنار این خانه، وسایل شخصی او از عینک و عصا و قاشق و چنگال گرفته تا چرخ نخ‌ریسی و میز کار، نگهداری می‌شود.

او همچنین اظهار کرد: ما تا امروز معابد، موزه‌ها و آثار باستانی زیادی را در گجارات هند دیده‌ایم، اما یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این سفر جنگل‌های «ساسان‌گیر» گجارات است که حیات‌ وحش بسیار متنوع و عجیبی دارد. شهرت این جنگل‌ و این منطقه به تنها شیرهای باقی‌مانده از نسل شیرهای ایرانی است که تعداد آن‌ها در حال حاضر نزدیک به 55 عدد است. ببر، گرگ، گوزن، میمون، آهو، تمساح و کفتار نیز از دیگر حیوانات وحشی این منطقه هستند که در کنار پرندگان مختلفی مانند درنا، طاووس، حواصیل، مرغ ماهی‌خوار و ... تنوع عجیبی به این منطقه داده‌اند. در محدوده جاده‌ای جنگل ساسان‌گیر به‌راحتی می‌توان طاووس، میمون‌های سفید، گوزن‌های خالدار، آهو، تمساح و انواع پرندگان را دید. ما در این جنگل‌ها چهار روز ورک‌شاپ خواهیم داشت و پس از آن به شهرهای دیگر گجارات سفر خواهیم کرد.

مکتبی درباره ساخت فیلم مستند از این پروژه بین‌المللی توسط تیم یک ایرانی، گفت: ایده ساخت فیلم‌های مستند از برنامه‌های مختلف این پروژه را سال پیش مطرح کردم که خوشبختانه با موافقت برگزارکنندگان و کیوریتورها روبه‌رو شد. امسال در هند، اولین مستند از مجموعه مستندهای «هنر کوچ‌رو» را با همکاری ماکان عاشوری می‌سازیم. من به‌عنوان ایده‌پرداز و مدیر پروژه فیلم، ماکان عاشوری تهیه‌کننده و کارگردان همراه ریحانه امیدقائمی دستیار کارگردان و فیلمبردار نخستین فیلم از این مجموعه را در هند خواهیم ساخت. البته شخصا بیش از هر چیز به‌عنوان هنرمند و کیوریتور در برنامه حضور دارم و علاقه‌ای به ورود در بحث فیلم‌سازی ندارم، فقط با توجه به شناختی نسبی که از هنرمندان و این جریان دارم، مشورت‌هایی برای ساخت بهتر فیلم به کارگردان می‌دهم و آن‌ها مستقل به کار خودشان می‌پردازند.

پروژه هنر کوچ‌رو

مکتبی در بخش دیگری از سخنانش درباره نحوه انتخاب هنرمندان این برنامه، توضیح داد: هنرمندان این برنامه را کیوریتورهایی از سراسر جهان انتخاب می‌کنند. به همین علت هنرمندان حاضر در این برنامه، هنرمندان شاخص کشورشان هستند و سطح قابل قبول و بسیار خوبی دارند. ما امسال از ایران دو هنرمند را داشتیم که متأسفانه فرشته عالم‌شاه به‌علت بیماری امکان حضور در برنامه را پیدا نکرد. 15 هنرمند از 28 هنرمند حاضر در این برنامه سابقه‌ای بیش از ۲۰ تا ۴۰ سال در زمینه هنر محیطی دارند و جزو چهره‌های شاخص این هنر هستند و هنرمندان جوان‌تر نیز از پیشینه خوبی برخوردارند.

او افزود: «روی استب» از آمریکا با 74 سال سن، مسن‌ترین هنرمند این برنامه و «منجوت کور» از هند با 26 سال سن، جوان‌ترین هنرمند است. از جمله دیگر هنرمندان شاخص حاضر در این برنامه می‌توان به «کورنلیا کرنارد» از آلمان، «ایروش ایشتوان» از مجارستان، «رومن دیمیتریف» از بلغارستان، «استریدم مره» از آفریقای جنوبی، «کنگ هی جون» و «کو سونگ هیون» از کره جنوبی، «نیکولا گیر» از اسکاتلند، «فرد مارتین» از فرانسه، «سالیوس والیوس» و «دیانا راداویچوت» از لیتوانی و «پیتر آلپار» از رومانی اشاره کرد.

به گزارش ایسنا، پروژه بین‌المللی «هنر کوچ‌رو ۲۰۱۵» از ۲۶ آبان ماه در گجارات هند آغاز شده و تا ۳۰ آذرماه ۱۳۹۴ ادامه خواهد داشت. این پروژه از سال ۲۰۱۴ توسط گروه هنر محیطی «یاتو» در کره‌جنوبی آغاز شد و هر سال در یک یا چند کشور ادامه خواهد یافت.