داگلاس نورث نوبلیست آمریکایی درگذشت

به گزارش بولتن نیوز،داگلاس نورث استاد اقتصاد دانشگاه کلمبیا در 95 سالگی درگذشت. او که در حوزه تخصصی تاریخ اقتصادی بیش از یکصد مقاله علمی به چاپ رسانده و صاحب تالیفات متعددی در زمینه علم توسعه اقتصادی است، جایزه نوبل اقتصادی را در سال 1993 دریافت کرد.

داگلاس نورث در سال 1920 در كمبريج، ماساچوست به دنيا آمد. پدر او از مدير يك شركت بيمه عمر بود و بسيار به مأموريت فرستاده مي‌شد، به همين دليل نورث دوران مدرسه خود را در شهرهاي مختلف سپري نمود. نورث وارد دانشگاه كاليفرنيا در بركلي شد چرا كه پدرش به سان‌فرانسيسكو انتقال يافته بود و نورث نمي‌خواست از خانواده خود زياد دور باشد. 

در بركلي، نورث در سه رشته علوم سياسي، اقتصاد و فلسفه تحصيل نمود. او قصد جدي داشت كه پس از فراغت از تحصيل به دانشكده حقوق برود، اما شروع جنگ جهاني دوم اين كار را به تعويق انداخت. نورث ادعا مي‌كند كه «اين حس قوی در من وجود داشت كه هرگز نمي‌خواهم آدم بكشم، لذا به ناوگان دريايي بازرگاني پيوستم.» سه سال حضور در دريا به نورث فرصت مطالعه و تفكر داد و او در نهايت تصميم گرفت يك اقتصاددان شود نه يك حقوقدان (North, 1995, p. 253).

نورث پس از جنگ به بركلی بازگشت و در سال 1952 مدرك دكترای خود را دريافت کرد. موضوع رساله وی، تاريخ بيمه عمر در ايالات متحده بود. او از دهه 1950تا سال 1983 در دانشگاه واشنگتن تدريس کرد. سپس استاد اقتصاد و تاريخ دانشگاه واشنگتن در سنت لوئيس شد. در سال 1993، نورث به طور مشترك با رابرت فوگل، جايزه نوبل را دريافت كرد. 

مسیری که نورث در طول عمر علمی خود پیگیری کرد، روح بخشی به نظریه نهادگرایی جدید است، به گونه‌ای که در یکی از مقالات خود پنین می‌آورد: «اقتصاد نهادگرای جدید تلاشی برای ترکیب نظریۀ نهادها در اقتصاد است. اخیراً تلاش‌‌های بسیاری کرده‌اند تا نظریۀ نئوکلاسیک را واژگون کنند یا تغییر دهند. اما بر خلاف این تلاش‌ها، اقتصاد نهادگرای جدید براساس نظریۀ نئوکلاسیک بنا شده و آن را بسط داده و تعدیل کرده و به آن اجازه داده است که با طیف کاملی از موضوعاتی که پیش از این، فراتر از دیدگاهش بوده، دست به گریبان شود. آن‌چه را اقتصاد نهادگرای جدید حفظ کرده است و پایه‌اش را بر آن استوار کرده، فرض اساسی کمیابی و در پی آن رقابت است. این فرض، اساس «رویکرد نظری انتخاب» است که زیربنای اقتصاد خُرد را تشکیل می‌‌دهد. اما فرضی را که کنار گذاشته، عقلانیت ابزاری است. عقلانیت ابزاری فرض اقتصاد نئوکلاسیک است که آن را به نظریه‌‌ای بی‌نهاد تبدیل کرده است.»

نهادگرایان ایرانی از جمله محسن رنانی بسیاری از ارجاعات نظری خود را در اندیشه داگلاس نورث جستجو می‌کردند.