تقویت توان دفاعی و آزمایش موشک عماد نقض قطعنامه شوراي امنيت نیست

  

به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید در واکنش به آزمایش موشک بالستیک عماد در ایران گفت که این اقدام برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را نقض نمی‌کند اما ایران بارها ممنوعیت آزمایشات موشکی را زیر پا گذاشته است، بنابراین نبود یک توافق هسته‌ای موجب تضمین عملکرد دیگری نمی‌شود.

اوباما با ادعای این‌که آزمایش موشکی اخیر ایران می‌تواند نقض قطعنامه‌های سازمان ملل باشد، گفت: آمریکا هرگونه امکان نقض قطعنامه‌های شورای امنیت را همان‌گونه که در گذشته انجام داده است، مورد بررسی قرار خواهد داد و همانند گذشته با آن برخورد خواهد کرد.

وی در ادامه با تکیه بر ادعاهای نخ نمای خود علیه برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد که توافق هسته‌ای که در ماه ژوئیه میان ایران و گروه 1+5 حاصل شده یک مساله خاص را به طور کامل حل می‌کند؛ اینکه ایران به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت.

اوباما افزود:‌ این توافق قرار نیست یک سری از مسایل بزرگ را که ما در آن اختلاف بزرگی داریم حل کند.

وی همچنین بدون اشاره به اینکه آزمایش موشکی اخیر ایران به اعمال تحریم‌های جدیدی منجر خواهد شد تاکید کرد که به اجرای تحریم‌های مرتبط با برنامه موشکی بالستیک ایران ادامه می‌دهیم.

حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی ایران هفته گذشته از آزمایش موفقیت آمیز موشک دور برد عماد خبر داد و گفت که این کشور برای تقویت قدرت دفاعی یا ظرفیت موشکی‌اش به اجازه هیچ‌کس نیاز ندارد و ایران قاطعانه برنامه دفاعی خود به ویژه در حوزه موشک را دنبال خواهد کرد.

وی درباره‌ جزییات این آزمایش و برد موشک عماد صحبتی نکرد اما کارشناسان نظامی پیش از این برآورد کرده‌اند که این موشک زمین به زمین دارای برد یک هزار و 700 کیلومتری است که قابلیت حمل 750 کیلوگرم بار را دارد.

اوزی اوربین، یک کارشناس اسراییلی در گفت و گو با خبرگزاری رویترز این موشک را یک جهش در زمینه دقت توصیف کرد که دارای سیستم کنترل و هدایت است.

ایران اعلام کرده است، موشک عماد تا زمان اصابت به هدف قابل کنترل است. بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی روز یک‌شنبه با اعلام این خبر گزارش دادند: ایران در حالی این موشک را آزمایش کرده است که انتظار می‌رفت توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی با گروه 1+5 محدودیت‌هایی را در برنامه موشکی ایران ایجاد کند.

تهران همواره اعلام کرده است، موشک‌های این کشور هرگز حامل کلاهک هسته‌ای نخواهند بود، زیرا ایران هیچ برنامه‌ای برای تولید تسلیحات هسته‌ای ندارد.

همچنین، سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به آزمایش موشک زمین به زمین عماد، گفت: پرتاب و آزمایش موشکی نقض برجام به حساب نمی‌آید.

وی افزود: همچنین در رابطه با قطعنامه 2231 قبلاً اعلام کرده‌ایم که توانایی دفاعی ما نمی‌تواند موجب خدشه قرار گیرد و بر سر امنیت ملی و دفاعی خود مصالحه نخواهیم کرد و این موضع شناخته شده ماست. این مسأله را در بیانیه‌ای که بعد از قطعنامه 2231 صادر شد و در شورای امنیت به ثبت رساندیم، اعلام کردیم.

عراقچی درباره رابطه جدید ایران و شورای امنیت که تحت تأثیر قطعنامه 2231 ایجاد خواهد شد، گفت: قطعنامه 2231 که به لغو شش قطعنامه هسته‌ای منجر شد عبارتی روشن دارد که می‌گوید با اجرای برجام تغییری بنیادین در رابطه ایران و شورای امنیت صورت می‌گیرد. در این مرحله باید برجام اجرایی شود و قطعنامه‌ها و تحریم‌ها علیه ایران لغو شود تا در مراحل بعدی درباره رابطه جدید ایران و شورای امنیت در مسائل دیگر کار را دنبال کنیم.

در روزهای اخیر موفقیت آزمایش موشک بالستیک دوربرد عماد که تمامی مراحل طراحی وساخت آن توسط دانشمندان وزارت دفاع صورت گرفته، بازتاب‌های گسترده ای در خارج از کشور داشته و بار دیگر موجب طرح بحث‌هایی نظیر چگونگی ادامه فعالیت موشکی و تقویت قابلیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی بین رسانه‌ها و مقامات غربی در دوران اجرای برجام شده است.

در واقع یکی از مباحثی که از همان ابتدای رسیدن به توافق هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵ و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، محل بحث، نظر و اختلاف بود ادامه فعالیت‌های موشکی کشورمان بود.

طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در مورد تحریم‌های موشکی، محدودیت‌های اعمال‌شده، هشت ساله خواهند بود و پس از آن محدودیت‌های مربوط به توسعه برنامه موشکی ایران برداشته می‌شود و تا پیش از رفع محدودیت‌های ایران می‌تواند موارد مورد نیاز برنامه موشکی خود مشروط بر اینکه خرید آن‌ها از قبل به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل رسیده و مورد تصویب قرار گیرد را دریافت کند. همچنین در قطعنامه‌ جدید از ایران خواسته شده تا دست به فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک نزند.

اما مسئله مهمی که از همان ابتدا مقامات دیپلماتیک ایران بر آن تاکید داشتند این بود که نقض قطعنامه به معنی نقض برجام نمی‌باشد و ایران از فعالیت‌های موشکی و تقویت توان دفاعی خود کوتاه نمی‌آید.

به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد بیانیه‌ای صادر کرد که در بخشی از آن آمده بود «توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک، منحصراً برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن هستند.»

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در جلسه علنی ۳۰ تیرماه مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: برنامه موشکی و تسلیحاتی ما به هیچکس صرف نظر از قدرت ادعایی‌اش ارتباط ندارد ... بندهای تند و الزام آور قطعنامه ۱۹۲۹ مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان ... به یک درخواست غیرالزام آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک که برای توانمندی حمل سلاح هسته ای طراحی شده‌اند، تبدیل شد. این موضوع از آن جهت قابل اهمیت است که با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران حتی به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نخواهد بود، بنابراین در برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد داشت.

همچنین ظریف، ۱۳ مرداد در نشست شورای راهبردی روابط خارجی گفت: قبول داریم که یک چیزهایی هم در این قطعنامه مانده است چراکه قرار نبود باشد. قرار بود در توافقات با غرب هیچ چیزی درمورد برنامه‌های تسلیحاتی موشکی نباشد که نیست اما در قطعنامه آمده چرا که این قطعنامه باید کاری با شش قطعنامه قبلی می‌کرد. ما رسماً بیانیه دادیم که توان موشکی و برنامه تسلیحاتی خود را ادامه خواهیم داد که این بیانیه نیز بعد از قطعنامه شورای امنیت منتشر شد.

عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ۲۹ تیرماه (بعد از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱) در گفت‌وگو با اخبار شبکه یک سیما تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران اساساً در برنامه‌اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته‌ای ندارد. شورای امنیت فقط یک خواسته را مطرح کرده است و نقض آن‌ها توسط ایران نقض توافق به حساب نمی‌آید.

همچنین عراقچی ۱۸ مرداد در نشست ویژه اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: در بحث تحریم‌های موشکی، موشک‌های ما مشمول قطع‌نامه نمی‌شوند.

جان کری: آزمایش موشک بالستیکی متعارف از سوی ایران نقض برجام نیست

این صحبت‌ها در حالی بود که وبگاه آمریکایی واشنگتن فری بیکن نیز در خبری عنوان کرد جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا به اطلاع مارک روبیو سناتور معروف این کشور رسانده که بر اساس توافق هسته‌ای هیچ مانعی برای آزمایش موشک‌های بالستیکی ایران که به ادعای واشنگتن‌فری بیکن می‌توان از آن‌ها برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای هم استفاده کرد، وجود ندارد. بنابر ادعای وبگاه واشنگتن فری بیکن در بخشی از این نسخه آمده است: «آزمایش موشک بالستیکی متعارف از سوی ایران نقض برجام نیست.»

به نوشته واشنگتن‌فری‌بیکن کری از بیان اینکه در صورت انجام آزمایش موشکی، ایران با چه جریمه‌ای روبرو می‌شود، خودداری کرده، اما گفته است که «اگر ایران چنین اقداماتی انجام دهد، برخلاف قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و یک موضوع جدی برای بررسی شورای امنیت خواهد بود.»

واشنگتن: پاسخ به آزمایش موشکی ایران را از مجرای سازمان ملل می‌دهیم

با این همه با آزمایش موشک عماد بار دیگر رسانه‌ها و مقامات غربی مبادرت به ارائه تحلیل‌هایی نمودند که احتمالاً ایران اقدام به نقض تعهدات خود کرده است.

در این راستا جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه با روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گفت در صورتی که ایران با آزمایش موشک «دوربرد» عماد یکی از قطعنامه‌های جاری شورای امنیت را نقض کرده باشد واشنگتن از مجرای سازمان ملل به آن پاسخ مقتضی خواهد داد. کربی گفت اوباما برای تصمیم‌گیری درباره پاسخ‌دهی یا عدم پاسخ دهی به آزمایش موشکی ایران و نحوه واکنش به آن، به دقت اقدام روز یکشنبه این کشور را تحت نظر دارد.

یک مقام دولت آمریکا، در همین حال، در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان ارزیابی دولت کشورش از آزمایش موشکی ایران را بیان کرده و گفته واشنگتن اقدام ایران را ناقض قطعنامه شماره ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌داند.

اما روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی در واکنش به آزمایش موشک عماد نوشت: «آزمایش موشکی شاید مفاد توافق حاصل شده در وین (بین ایران) با شش قدرت جهانی را نقض کرده است. بر اساس برخی قرائت‌ها از توافق، این توافق محدودیت‌هایی بر برنامه موشکی ایران اعمال کرده است».

در ادامه این گزارش آمده است: «کارشناسان در حال تفسیر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که چند روز پس از توافق هسته‌ای تصویب شده بوده‌اند که در آن ایران از توسعه و تولید موشک‌هایی که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی بشوند، منع می‌شود».

افخم: توانمندی دفاعی ایران موضوعی کاملاً مستقل از مفاد برجام است

مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره برخی مطالب منتشر شده در برخی رسانه‌های خارجی در خصوص آزمایش موشک بالستیک عماد و گمانه زنی مبنی بر نقض برجام تصریح کرد: آزمایش موشکی ایران به هیچ وجه نقض برجام نیست و در برجام هیچ اشاره‌ای به توان دفاعی ایران و از جمله بحث موشک نشده و ارتباط آزمایش موشکی ایران با برجام کاملاً نادرست و شبهه افکنی است.

مرضیه افخم اضافه کرد: توانمندی دفاعی ایران موضوعی کاملاً مستقل از مفاد برجام بوده و قطعنامه ۲۲۳۱ هم موشک‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند را مد نظر دارد که موشک‌های بالستیک ایران اصولاً با این هدف طراحی نشده و بنابراین خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن قرار دارند.

همچنین سرتیپ حسین دهقان، وزیر دفاع کشور، تاکید کرد: ما برای افزایش قدرت دفاعی و توان موشکی خود از هیچکس اجازه نمی‌گیریم و برنامه‌های دفاعی خود را بویژه در حوزه موشکی با قاطعیت دنبال می‌کنیم که موشک عماد یکی از مصادیق برجسته آن محسوب می‌شود.