ورود روسیه در جنگ با تروریسم در افغانستان

به گزارش بولتن نیوز، دیدار هفته گذشته امام علی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در سوچی و انتقال بالگردهای نظامی روسیه به پایگاه هوایی «عینی» در 30 کیلومتری غرب دوشنبه و همچنین سفر «عبدالرشید دوستم» معاون رئیس جمهوری افغانستان به روسیه برای درخواست کمک نظامی، این احتمال را در ذهن تحلیلگران به وجود آورد که روسیه ممکن است وارد جبهه دیگری از جنگ با تروریست های مستقر در افغانستان شود.
روسیه اکنون در سوریه علیه تروریست ها می جنگد و در اوکراین نیز از جدایی طلبان پشتیبانی نظامی می کند .
برخی رسانه های تاجیکستان نیز به نقل از رسانه های روسی گزارش هایی چون «آیا جبهه دیگری در تاجیکستان باز می شود» و «روسیه، تاجیکستان را از شر طالبان حفظ می کند» منتشر کردند.
«رحمان» در دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه گفته که بیش از 60 درصد درگیری های طالبان با دولت افغانستان در مرز با تاجیکستان است و لازم است به دلیل این وضعیت در آمادگی دفاعی باشیم.
«نیکلای باردیوژه» دبیر کل سازمان پیمان امنیت جمعی هفته گذشته نیز در یک مصاحبه تلویزیونی در مسکو هشدار داد که نزدیک شدن گروه طالبان به مناطق شمالی افغانستان، امنیت کشورهای عضو این نهاد منطقه ای را به چالش کشیده است.
رسانه های محلی تاجیکستان که سخنان دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی را بازنشر کردند، به نقل از وی نوشتند: نزدیک شدن طالبان به مرز های تاجیکستان، امنیت کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی و آسیای مرکزی را تهدید می کند.
وی افزود: شبه نظامیان وابسته گروه تروریستی طالبان به مرزهای جنوبی این سازمان نزدیک شده اند و در حال حاضر بخش قابل ملاحظه ای از مرز تاجیکستان و افغانستان توسط طالبان کنترل می شود. این موضوع مستقیم روی امنیت تاجیکستان و منطقه آسیای مرکزی تأثیر منفی می گذارد.
«باردیوژه» گفت: سازمان پیمان امنیت جمعی با آگاهی از این موضوع که افغانستان یک منطقه ناامن باقی خواهد ماند، باید روی اقتدار نظامی خود تمرکز کند.
خبرهای مطبوعات روسیه در مورد آغاز احتمال مداخله نظامی روسیه در افغانستان و یا حداقل حمایت از مرزهای تاجیکستان را بیش از همه سفر «عبدالرشید دوستم» معاون رئیس جمهوری افغانستان به روسیه و درخواست کمک نظامی او تقویت کرد.
دوستم هفته گذشته در جریان دیدارش از روسیه با مقامات بلندپایه امنیتی آن کشور ملاقات کرد و درخواست کرده است که این کشور برای ارتش 350 هزار نفری افغانستان سلاح سنگین و بالگرد های جنگی تامین کند.
«زمان الدین زمانی» مقام نظامی سفارت افغانستان در تاجیکستان نیز در گفت و گو با بخش تاجیک رادیو آزادی گفت که دوستم به نمایندگی از دولت افغانستان از روسیه درخواست کمک نظامی کرد، اما تاکید کرد که «درخواست کمک ما به معنای مداخله نظامی روسیه نیست. ما فقط می خواهیم روسیه به ما اسلحه و مهمات جنگی بدهد و ما خودمان قادر به مقاومت در برابر دشمنانمان هستیم».
«دیمتری پیسک اف» سخنگوی کرملین ارتباط انتقال بالگرد های نظامی به تاجیکستان را به دیدار روسای جمهوری دو کشور رد کرد و این تحولات را در انطباق با برنامه های سازمان پیمان امنیت جمعی دانست، ولی مطبوعات با تکیه بر منابع خود تقویت نظامی روسیه در تاجیکستان را به تجمع نیرو های طالبان در مرز مربوط می کنند.
با وجود اینکه «یراسلو راشپکین» سخنگوی پایگاه 201 روسیه مستقر در تاجیکستان می گوید که بالگردهای نظامی برای عملیات در مرز تاجیکستان و افغانستان نیست، اما استقرار این بالگردها در قلمرو تاجیکستان اعتماد را به امنیت مرز ها بیشتر کرد.
این عقیده وجود دارد که وجود بالگردهای نظامی در تاجیکستان باعث ترس تروریست ها برای عبور از مرزها باشد. هنوز معلوم نیست روسیه که در دو جبهه اوکراین و سوریه می جنگد، به درخواست کمک نظامی افغانستان چه پاسخی دهد، اما کار شناسان می گویند در صورت وجود اختلال در مرز تاجیکستان با افغانستان روسیه یقینا دست به کار می شود و به حمله کنندگان ضربه خواهد زد.
«الیکساندر کنیزیو » تحلیلگر مسائل منطقه ای می گوید اگر چه ممکن است روسیه در مورد رساندن و یا نرساندن کمک به افغانستان تامل کند، اما قطعا در مورد تامین امنیت مناطق تحت نفوذ خود که تاجیکستان نیز شامل آن است، با قاطعیت عمل می کند.
به گفته این تحلیلگر، در صورت بد شدن وضعیت، روسیه ابتدا به هم پیمانان خود کمک می کند. تاجیکستان هم از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی و هم توسط عهدنامه های دوجانبه با روسیه همکاری دارد. برای همین در صورت بد شدن وضعیت امنیتی، روسیه حتما برای حفظ مرز ها به تاجیکستان کمک می کند.
تحولات در آن سوی مرز، نه تنها تاجیکستان، بلکه کشور های دیگر منطقه را نیز نگران کرد ه است. روسیه موضوع تشنج در مرز را با دولت های د یگر منطقه نیز مطرح کرده است. دو روز پیش معاون وزیر دفاع روسیه با مقامات ازبکستان در تاشکند ملاقات کرد. موضوع ملاقات نیز آن گونه که مطبوعات نوشتند تشنج اوضاع در افغانستان بود.
روسیه بارها اعلام کرده است که مرزهای تاجیکستان با افغانستان مرزهای سازمان پیمان امنیت جمعی است و در صورت هر گونه مشکل ناامنی در این مرز، نیروهای نظامی کشورهای عضو این پیمان وارد عمل خواهند شد.
کشورهای ارمنستان، بلاروس، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه شش کشور عضو سازمان پیمان امنیت جمعی هستند که در سال 1992 میلادی با محوریت روسیه متحد شدند.
تاجیکستان با افغانستان هزار و 370 کیلومتر مرز مشترک دارد که به دلیل وجود رودخانه موسوم به «آمودریا» و کوهستانی و صعب العبور بودن، حفاظت از این مرز طولانی مشکل است.
«آمودریا» از رشته کوه های «پامیر» سرچشمه می گیرد و حدود هزار و 126 کیلومتر آن در قسمت مرزهای افغانستان با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان جاری است.
مرز مشترک دو کشور تا سال 2005 میلادی توسط نیرو های مرزبانی روسیه محافظت می شد. دوشنبه، اما می گوید با وجود پیچیدگی اوضاع در شمال افغانستان توان حفاظت از مرز های طولانی اش با این کشور جنگزده را دارد و از سازمان پیمان امنیت جمعی و کشور های متحد فقط کمک فنی و نظامی می خواهد.
گزارش از: خسرو حسینی کارشناس حوزه آسیای مرکزی