با پیش شرط گذاشتن در موضوع سوریه مخالفیم

به گزارش بولتن نیوز،مجله آمریکایی 'نیویورکر' در جدیدترین شماره خود گفت وگو با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه را منتشر کرده است. رابین رایت خبرنگار این مجله در این مصاحبه در مورد اجرای برجام، صلح در روسیه، مداخله نظامی روسیه در سوریه و .. اظهار نظر کرده است. مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
این روزها برنامه کاری محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، بسیار فشرده است. وی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دو بار با جان کری، وزیر خارجه آمریکا، دیدار کرد. میزبان مقامات دموکرات و جمهوریخواه از دولتهای قبلی آمریکا بود. با سردبیران مطبوعات صبحانه کاری داشت. در جمع کارشناسان هسته ای آمریکا شرکت کرد و به سوالات هیأت تحریریه نیویورک تایمز پاسخ داد. وی همچنین در جلسه ای از راه دور با دانشگاه سابقش، دانشگاه دنور، شرکت کرد. این رویداد از هتل 'والدورف-آستوریا' (Waldorf-Astoria) نیویورک به صورت زنده پخش شد.
یک روز پیش از اینکه ظریف به تهران برگردد با او در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل صحبت کردم. این مصاحبه برای وضوح بیشتر ویرایش و تلخیص شده است.

س: آیا می دانستید که اوباما قصد دارد پیش آمده و با شما دست دهد؟
ظریف: خیر. مرسوم نیست که رئیس یک حکومت برای دست دادن با یک وزیر خارجه برنامه ریزی کند. برای رئیس یک حکومت حتی برنامه ریزی آن توهین آمیز است. اوباما دو ساعت قبل در مجمع عمومی سخنرانی کرده بود و انتظار نداشتیم دوباره به سالن مجمع برگردد. هنگامی که در حال خارج شدن بودم نمی دانم باراک اوباما به چه دلیلی در حال وارد شدن به سالن مجمع عمومی بود و تصادفاً همدیگر را ملاقات کردیم. این ماجرا تصادفی بود.

س: هیجده ماه است که شما از طرح چهار ماده ای خود در مورد سوریه سخن می گویید. این طرح به کجا رسید؟
ظریف: این طرح تکامل یافته ولی کماکان چهار ماده دارد. چکیده مطلب آن عبارتست از دولت وحدت ملی، آتش بس، نبرد با تروریسم، اصلاح قانون اساسی و تشکیل ساختار دولتی دائمی بر مبنای نهادهای جدید قانون اساسی است که سابقاً تشکیل شده اند. این لب هر طرحی خواهد بود که معتقدیم در سوریه قابل اجرا خواهد بود.
البته هر طرحی باید شامل برخی اصول مورد موافقت تمامی اطراف باشد از جمله حق حاکمیت، تمامیت ارضی، نبرد با افراط گرایی، فرقه گرایی و عدم دخالت در امور داخلی سوریه، راه حل سیاسی، احترام به حقوق اقلیت، حقوق بشر. ما فقط پیشنهاد می دهیم و طرح دشواری ارائه نداده ایم. ما در حال مشورت با بازیگران گوناگون منطقه ای و فرا منطقه ای در این مورد هستیم.

س: نظر ایران در مورد بشار اسد چیست ؟
ظریف : ما از روز اول گفته ایم که این تصمیم را مردم سوریه باید اتخاذ کنند. ما با پیش شرط گذاشتن مردم و دولتهای خارج از سوریه برای راه حل سیاسی در داخل سوریه مخالفیم. به هر طریق ما پیش شرط نمی گذاریم. ما معتقدیم که این وظیفه ما نیست. ما معتقدیم که این تصمیم گیری را باید به مردم سوریه واگذار کرد. ما باید کمک کنیم تا اتحاد و آشتی ملی در میان سوریها انجام گیرد و سپس کمک کنیم تا راه حلی دموکراتیک و با ثبات بدست آید. سپس بگذاریم تا سوریها خود تصمیم بگیرند که چه کسی و چگونه بر آنان حکومت کند.

س: آیا آمریکا از این طرح آگاه است؟
ظریف :آمریکا به طور مرتب توسط متحدان اروپائیش و همچنین سازمان ملل در جریان قرار می گیرد و تمام آنها از اندیشه ما آگاه هستند.

س: آیا روس ها از ایده شما حمایت می کنند؟
ظریف :معتقدم که تفکرات ما در این موضوع بسیار مشابه است.

س: آیا وقتی که روسیه بمباران سوریه را آغاز کرد متعجب شدید؟
ظریف : لزوماً نه چرا که نیاز به یک اقدام بین المللی حس می شد و درخواست کرده بودیم تا اقدامی بین المللی برای برخورد با داعش و سایر سازمانهای تروریستی مشابه مانند جبهه النصره و احرارالشام و سایر گروهکها که ساعت به ساعت در سوریه سبز می شوند انجام گیرد.

س: هدف نهایی روسها از این بمبارانها چیست؟
ظریف: آنچه که آمریکا از این بمبارانها توقع دارند نابودی داعش است.

س: آیا قصد روسیه این نیز هست که اسد در سوریه بماند یا اینکه قصد تسهیل روندی را دارد؟ آیا این حرکت جدید واقعاً احتمال مذاکرات را بیشتر می کند یا اینکه کشورها و قدرتهای جهانی را بیش از پیش متفرق می سازد؟
ظریف: به نظر من این حرکت ما را از چند جهت متفاوت به مذاکرات نزدیکتر می سازد. این شرایط فرصتها و همینطور چالشهایی را فراهم می سازد. اگر فرصتها را دریابیم از آنان منتفع خواهیم شد وگرنه ما می مانیم و چالشها.

س: چرا شما مطمئنید که روسها به مذاکرات علاقمندند و قصد نگه داشتن اسد بر قدرت را ندارند؟
ظریف : به این دلیل که راه حل نظامی در سوریه وجود ندارد. بالاخره همه باید مذاکره کنند. و معتقدم همگی به این موضوع واقفند. وقتی که همه متعهد به راه حل سیاسی باشند حتماً راه حل سیاسی برای سوریه وجود خواهد داشت.میدان جنگ فراز و فرودهای خاص خود را دارد ولی آینده سوریه را به تنهایی تعیین نمی کنند.

س: در مورد حضور ایران، هفته گذشته گزارشهایی وجود داشت که نیروهای نظامی ایرانی علاوه بر مشاوران نظامی در سوریه حضور دارند.
ظریف: اشتباه است. نحوه حضور خود در سوریه را تغییر نداده ایم. تنها مشاوره خواهد بود. در واقع من پرس و جو کردم و مطمئن شدم که حقیقت ماجرا این است.

س: ولی ایران از درگیر شدن روسیه در سوریه حمایت می کند.
ظریف: ما از درگیر شدن هر طرفی بر علیه داعش حمایت می کنیم، مشروط به اینکه جدی باشد. مشکل ائتلاف بین المللی این بود که هرگز جدی نبود چرا که بازدارنده های سیاسی مخالف ضربه زدن ائتلاف به داعش بودند. آنان معتقدند که ضربه زدن به داعش پیش از اینکه راه حلی برای بشار اسد بیابند به نفع او خواهد بود. بنابراین تنها یک نمایش در جریان است و به این دلیل است که گزندی به توانایی داعش ظرف یک سال گذشته وارد نشده است.

س: سرانجام چه خواهد شد؟ اکنون در سوریه تعداد بی سابقه ای از کشورها به صورت نظامی درگیرند. از این شرایط چگونه به مذاکرات خواهیم رسید؟
ظریف: هر زمان که آماده گفتگوی بدون پیش شرط در مورد آینده سوریه باشید؛ و این نیازمند واکاوی بسیار اساسی و ژرف غرب است. پیش بینی های آنان اشتباه بود. انتظار داشتند ماه رمضان چهار سال پیش اسد را خلع کنند. به جای سه هفته چهار سال و صدها هزار تلفات و میلیونها جنگزده نتیجه کار بوده است.

س: باراک اوباما در سازمان ملل برای اولین بار در مورد انتقال مدیریت شده سخنرانی کرد. آیا شما انعطافی در اینکه آمریکا فعالانه تر در پی راه حل مذاکره شده بر آمده مشاهده کردید؟
ظریف: تفاوتهای جدید جزیی هستند و لفاظی های سابق مشهود است.هنوز معتقدم که برخی ملاحظات لابی های منطقه ای مانع از گسست آمریکا از آن سیاستهای سابق می شوند که ادامه یافتند و باعث ادامه این مناقشه بوده اند.

س: منظورتان اتحاد آمریکا با عربستان سعودی و سایر کشورهای خلیج فارس است؟
ظریف: بله، منظورم توجه آمریکا به نظرات آنان است.

س: آیا توافق هسته ای راه را برای تبادل نظر جامع تر در مورد سوریه، یمن، عراق و سایر مناطق بحرانزده به گونه ای که سابقاً میسر نبود فراهم کرده است؟
ظر یف: هنوز نه. امیدواریم که اجرای برجام موجب کاهش مقداری از بی اعتمادی ایران در مورد اهداف و جهت گیریهای سیاست کلی آمریکا در منطقه باشد. مسلماً نظراتی که ظرف دو ماه گذشته شنیده ایم و اکثراً خطاب به رای دهندگان داخل آمریکا بوده بی اطمینانی را کاهش نداده است.