شورای عالی فضای مجازی و سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی

گروه سبک زندگی - مردم جهان، امروزه زندگی ای کاملا متفاوت از آنچه سالها پیش درگیر آن بودند، دارند و در بین فعالیت ها و اقتضائات امروزین زندگی روزمره، تکنولوژی و فناوری های جدید بیشترین نقش و اثر را در این دگرگونی داشته اند.

زندگی کنونی بشر آنچنان با فناوری های جدید درهم آمیخته است که لحظه لحظه دقایق این زندگی، تحت تاثیر بخشی از این تکنولوژی و فناوری ها قرار می گیرد. این سلطه گران جدید زندگی انسانها، سبک و سیاق زندگی انسان امروزی، روحیه و خلقیات، شکل و شیوه ارتباطات و حتی نوع فکر کردن و اندیشیدن او را نیز تحت تاثیر قرار داده و آنها را در مسیری که خود می پسندند، تنظیم کرده اند.

به گزارش بولتن نیوز، بی شک یکی از موثرترین این تکنولوژی های سلطه گر، مجموعه رخدادها و فناوری هایی است که با نام عمومی فضای مجازی می شناسیم. فضای مجازی به عنوان پردامنه ترین و گسترده ترین محل حضور، کنش و فعالیت انسان‌ امروزی، بعد از فضای حقیقی، گستره ای تازه و بی کران را در اختیار او قرار داده است؛ دنیایی که نه تنها به بزرگی دنیای واقعی که از آن بزرگتر و نامحدودتر بوده و در این بین، حتی محدودیت های دست و پاگیر دنیای واقعی را نیز نداشته و ندارد، دنیایی که با فشردن دکمه ای و لمس صفحه ای می توان پای به بیکرانگی آن گذاشت.

در کشور ما نیز سالهاست که این فضا در بین مردم عمومیت یافته و بخش اعظمی از فعالیت های روزمره در آن جریان دارد؛ تا آنجا که اهمیت فضای مجازی و جایگاه راهبردی آن سبب شد تا شورای عالی فضای مجازی به عنوان متولی ساماندهی و نظارت بر این فضا تأسیس شود.

بیش از سه سال قبل و در اسفند 1390 رهبر معظم انقلاب طی حکمی دستور تشکیل شورای عالی فضای مجازی را به عنوان «نقطه‌ی كانونی متمركزی برای سياستگذاری، تصميم گيری و هماهنگی در فضای مجازی كشور» و به منظور «سرمايه گذاری وسيع و هدفمند در جهت بهره گيری حداكثری از فرصت های ناشی از ]فضای مجازی[ در جهت پيشرفت همه جانبه كشور و ارائه خدمات گسترده و مفيد به اقشار گوناگون مردم و همچنين ضرورت برنامه ريزی و هماهنگی مستمر به منظور صيانت از آسيب های ناشی از آن» صادر کردند.

ریاست این شورای جوان که وظیفه «اشراف كامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصميم گيری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه كشور با اين موضوع از حيث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوايی» را بر دوش داشت، بر عهده رئیس جمهور گذاشته شد.

با اتمام دوره اول این شورا، رهبر معظم انقلاب در 14 شهریور ماه جاری با صدور حکمی، ضمن معرفی اعضای جدید این شورا، نکات و مواردی را پیرامون وظایف این شورا که باید « مورد اهتمام و توجه جدی رئیس و اعضای محترم شورای عالی فضای مجازی قرار گیرد» اعلام کردند.

در یکی از بندهای دهگانه این حکم، ضمن اشاره به « ممانعت از رخنه‌ها و آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در این عرصه و مقابله مؤثر با تهاجم همه‌جانبه فرهنگی» بر «ترویج هنجارها، ‌ارزش‌ها و سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی» تأکید شده است.

کارشناسان از سبک زندگی به عنوان یکی از مهم ترین مقدمات زمینه ساز در تشکیل یک تمدن نوین یاد کرده و می کنند و مدعی اند هر فکر و اندیشه ای که داعیه دار ساخت و تشکیل یک تمدن باشد، باید برای عرضه تمدن مدنظر خود، سبک زندگی ویژه اش را در عرصه های مختلف زندگی بشر ارائه کند.

فضای مجازی به عنوان یک تکنولوژی و ارمغان غرب، سبک زندگی ویژه ای را نیز بر کاربر گاه ناآگاه و غافل خود در شاخص‌های مختلف زندگی اعم از گفتمان، پوشش، همسریابی، روابط دوستانه، فعالیت‌های سیاسی و... مستولی می کند که این سبک ویژه، قطع نظر از محاسنی که به طور ذاتی در بتن ابزارهای این فضای فراگیر در تسریع و تسهیل زندگی کنونی وجود دارد، آسیب‌های فراوانی را نیز متوجه مخاطبین و کاربران خود می کند.

آسیب های فروانی که از تغییر در کنش، شخصیت و رفتار فرد تا شیوه نگارش و نحوه صحبت او را نیز در بر می گیرد.

فضای مجازی به سبب دربرگیرندگی اش و نیز میزان استفاده و رغبتی که در جامعه نسبت به آن ایجاد شده، آسیب های جدی فراوانی را متوجه سبک زندگی مبتنی بر آموزه های دینی و ارزش های بومی و ملی ما نموده است و قطعا بررسی و شناخت آنها و تلاش برای رفع و پیشگیری از این آسیب ها در کنار تدوین و ترویج سبک زندگی اصیل اسلامی ـ ایرانی در این عرصه، همان طور که مورد تأکید رهبری معظم نظام قرار گرفت، از اهمیت فراوانی برخوردار است. موضوعی که به نظر می‌رسد پرداخت هر چه بیشتر و جامع‌تر به آن از ضرورت‌های جامعه امروز ماست.

اگر بپذیریم که سبک زندگی، مقدمه زمینه ساز تمدن نوین اسلامی است، باید بتوانیم در عرصه فضای مجازی نیز سبک زندگی ویژه این فضا را مبتنی بر آموزه های دینی تدوین و در جامعه ترویج و فراگیر کنیم. این موضوعی که است که سنگینی وظیفه اش بیش از همه بر دوش شورای عالی فضای مجازی خواهد بود. وظیفه ای که اگر قرار است به خوبی به سرانجام برسد، باید اعضای تصمیم گیر و تصمیم ساز این شورا و بازوان اجرایی آن ـ در وهله نخست مرکز ملی فضای مجازی ـ درک درستی از شرایط و تحولات عرصه فضای مجازی داشته تا بتوانند موضع گیری و تصمیمات درست و به روزی پیرامون پدیده های این عرصه داشته باشند.

نکته دیگر فراهم ساختن بسترهای لازم جهت آموزش عموم مردم در زمینه فضای مجازی، پدیده ها و پیامدهای آن است . موضوعی که در تأکیدات دهگانه رهبری نظام به شورای عالی فضای مجازی نیز تحت عنوان «ارتقای فرهنگ کاربری و سواد فضای مجازی جامعه» وجود داشت. هم اکنون بسیاری از آسیب هایی که در این حوزه دامنگیر مخاطبین به ویژه کاربران جوان تر این فضا می شود، معلول کم آگاهی و کم دانشی در این حوزه است. قطعا برنامه ریزی های صحیح و کاربردی و ارائه آموزش های عمومی در این زمینه، به ویژه با کمک و استفاده از رسانه های فراگیر، ضمن کاستن از میزان آسیب های این فضا، سبب ارتقای سواد عمومی جامعه در عرصه فضای مجازی خواهد شد.

نکته دیگر به اقدامات زیرساختی این حوزه برمی گردد. از آنجا که این اقدامات علاوه بر هزینه های هنگفتی که دارند، به شکل مستقیم با مباحث امنیتی کشور ارتباط پیدا می کنند، هرگونه اقدام و فعالیتی در آن به طور کامل در اختیار دستگاه های حاکمیتی قرار دارد که شورای عالی فضای مجازی به عنوان متولی اول این حوزه با اتخاذ سیاست های مناسب و البته به هنگام، ضمن ارتقای توانمندی های فنی کشور در حوزه های مرتبط می تواند بستر مناسب، سالم و امنی را جهت فعالیت در این فضا فراهم آورد.

بی شک یکی از مهمترین و اصلی ترین موضوعاتی که در این زمینه باید توسط این شورا پیگیری شود، «شبکه ملی اطلاعات» است که در حکم رهبر انقلاب بر «تسریع در راه‌اندازی آن پس از تصویب طرحش در شورای عالی و نظارت مستمر و مؤثر مرکز ملی بر مراحل راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن» تأکید شده است.

در پایان، نکته قابل ذکر آن است که در زمینه ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی در عرصه فضای مجازی در کنار نکات فوق، پرهیز از انفعال و اتخاد سیاست های فعالانه پیرامون رخدادهای کوچک و بزرگ این فضا از سوی شورای عالی فضای مجازی از اهمیت بسزایی برخوردار است.