با دستورالعمل منطبق شوید / سکه های جدید وارد بازار نمی شوند

به گزارش بولتن نیوز ، ولی الله سیف روز سه شنبه در حاشیه بیست و ششمین همایش بانکداری اسلامی با حضور در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه بانک مرکزی و نظام بانکی چه چاره ای برای لمس عقود اسلامی در جامعه دارند؟ اظهار داشت: در سال 62 با این ذهنیت که پنج سال به صورت آزمایشی این قانون تصویب می شود و بعد از آن با استفاده از تجربیات سعی می کنیم قانون کامل تر و جامع تر را به مجلس شورای اسلامی ارائه دهیم و قانون دائمی مبنای فعالیت ها بانکی شود، این قانون در دستور کار قرار گرفت ولی این اتفاق نیفتاد.

رئیس کل بانک مرکزی درخصوص ویژگی های لایحه اصلاح نظام بانکی، افزود: در لایحه پیشنهادی این انسجام به صورت بسیار کامل و با اشراف بر نقاط ضعف دیده شده و به نظر می رسد علاوه بر آنکه این لایحه از یک انسجام مناسب برخوردار است، ابزارهای جدیدی را که در دنیا مطرح بوده، مورد بررسی قرار داده و مواردی که برای کشور قابلیت استفاده دارد را مورد توجه و استفاده قرار داده است.

سیف در پاسخ به پرسش دیگری درباره ورود سکه های 2.5 و 5 بهار به بازار که هفته گذشته همزمان با ولادت امام رضا (ع) رونمایی شد، گفت: این سکه ها در بازار عرضه نخواهند شد.

وی در خصوص ضرورت انطباق صرافی ها با دستورالعمل جدید و نارضایتی صرافان از تصمیم بانک مرکزی، گفت: صراف ها باید به این موضوع توجه داشته باشند که با تغییر شرایط اقتصادی کشور و عوض شدن نرخ ارز نسبت به زمانی که مجوز دریافت کرده اند باید اصلاحاتی در اساسنامه و سرمایه مورد نیاز ایجاد کنند.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: توصیه می شود که صرافان از این دستورالعمل تبعیت کنند زیرا مجوزهایی که بانک مرکزی صادر می کند با زمان محدود است و اگر به موقع اقدام نشود، امکان دارد مجوزشان سررسید شده و مجوز بعدی برای آنها صادر نشود.

سیف درباره سیاست اعتباری جدید بانک مرکزی نیز گفت: با توجه به مبنا بودن هدف خروج از رکود، محور سیاست های اعتباری بانک مرکزی در سال گذشته سرمایه در گردش واحدهای تولیدی بود.

وی ادامه داد: امسال نیز با توجه به انباشته شدن محصولات تولیدی کارخانجات در انبارها و عدم وجود تقاضای کافی برای به حرکت در آوردن تولید، بانک مرکزی تصمیم گرفت تأمین مالی فروش اقساطی محصولات در اولویت کاری نظام بانکی قرار گیرد البته این موضوع در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار گرفته که امید می رود به زودی درباره آن تصمیم نهایی اتخاذ شود.

بیست و ششمین همایش بانکداری اسلامی از روز جاری (سه شنبه)به مدت دو روز در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما نام تجربه جهانی بانکداری اسلامی، روش های تأمین مالی، ابزارها، محصولات و خدمات بانکداری اسلامی و با هدف بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی برگزار می شود.

محورهای پنجگانه این همایش شامل بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای اسلامی، بررسی تجربه بانکداری اسلامی در کشورهای غیراسلامی، بررسی الگوی تأمین مالی، تجهیز منابع و خدمات بانک­ها و یا نهادهای مالی اسلامی بین­ المللی، بررسی نوآوری­ها در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران در زمینه شیوه­ های تجهیز منابع، روش­های تأمین مالی، بکارگیری ابزارها، ارائه خدمات و محصولات، شیوه ­های تعامل نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران با بانک­ های بین المللی اسلامی و غیراسلامی تجربه و ارائه راهکار­های جدید است.

14 آسیب اجرای بانکداری اسلامی به روایت سیف

سیف در سخنرانی خود در بیست‌وششمین همایش بانکداری اسلامی 14 آسیب موجود در اجرای بانکداری اسلامی را که به اعتقاد وی هنوز هم مشکلات بسیاری به لحاظ قانونی و اجرایی در آن وجود دارد، اعلام کرد.

وی با اشاره به گذشت سه دهه از فعالیت‌هایی که در راستای اجرای بانکداری اسلامی انجام شده است، گفت: با این وجود هنوز هم مشکلات زیادی در این رابطه وجود دارد و بر این اساس بعد از سه دهه از تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا هنوز هم برخی از علما، نخبگان و عامه مردم در رابطه با انطباق فعالیت‌های بانکی با تعالیم شرعی تردید دارند.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه به آسیب‌شناسی مسائل موجود در رابطه با اجرای بانکداری اسلامی پرداخت و مهم‌ترین موضوع را عدم تفکیک بین بانکداری بدون ربا و بانکداری اسلامی عنوان کرد.

به گفته سیف، بانکداری بدون ربا نازل‌ترین سطح از بانکداری جامع اسلامی است و باید تدابیری به منظور حرکت از این رتبه حداقلی به سمت الگوی مطلوب بانکداری اسلامی طراحی شود.

رییس کل بانک مرکزی همچنین به بیان چالش‌های دیگر پرداخت و با اشاره به این‌که قانون عملیات بانکی بدون ربا در سه دهه اخیر براساس نیازها و شرایط جدید اصلاح نشده است، گفت: گرچه اصلاح این قانون در شرایط فعلی از اولویت بالایی برخوردار است اما نباید جزیره‌ای باشد بلکه باید در قالب تجمیع قوانین پولی و بانکی به صورت منجسم طراحی شود. این در حالی است که در حال حاضر در قالب دو لایحه قانونی بانکداری و بانک مرکزی تهیه شده که به زودی براساس پیشنهاد مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در دستور کار دولت قرار خواهد گرفت.

وی با بیان این‌که چارچوب نظارتی مناسب برای اطمینان از انطباق عملیاتی بانکداری با موازین شرعی تهیه نشده است، گفت: در شرایط متعارف تعیین دستوری نرخ‌های سود سپرده‌گذاری و تسهیلات در بانکداری اسلامی شرعا جایز نیست و هر نوع مداخله‌ای در تعیین سود باید از منطق بازار تبیعت کند و از طریق سازوکار بازار اجرایی و عملیاتی شود.

به گفته رییس کل بانک مرکزی به دلیل نبود عمق کافی بازار‌های مالی در ایران از لحاظ وجود ابزارهای مالی منطبق با شریعت به لحاظ تعداد و کمیت، دارایی‌های نقدی باکیفیت که بتوانند استاندارد‌های کفایت سرمایه را تامین کنند در کشور وجود ندارند.

سیف در ادامه‌ اشاره خود به چالش‌ها و آسیب‌های موجود در اجرای بانکداری اسلامی به نبود بازار بین‌ بانکی مناسب به دلیل ضعف ابزاری و ساختاری اشاره کرد و گفت: شبکه‌های امنیتی نظیر صندوق ضمانت سپرده اسلامی یا تسهیلات قاعده‌مند منطبق با شریعت که بانک مرکزی بتواند به عنوان آخرین قرض‌دهنده از آن استفاده کنند در کشور ایجاد نشده است.

وی این را هم گفت که چارچوب مقرراتی لازم برای نحوه انحلال، ادغام و ورشکستگی بانک‌ها مبتنی بر موازین شرعی تدوین نشده‌ است.

رییس کل بانک مرکزی همچنین با بیان این‌که بازار ساختار یافته بدهی اسلامی و صکوک از گستره و عمق کافی برخوردار نیست، افزود: گسترش و توسعه این بازار می‌تواند بخش عمده‌ای از خلأ‌های بازار پول و سرمایه را برطرف کند و در عین حال بخشی از آسیب‌های اجرای بانکداری اسلامی را پوشش دهد.

سیف افزود: به دلیل فقدان ابزارهای سیاست پولی منطبق با شریعت و عدم شناخت کافی نسبت به مکانیزم انتقال پولی در نظام مالی اسلامی، فرمول‌بندی و اجرای سیاست پولی در ایران و تمام کشورهای اسلامی با مشکل جدی مواجه است که ایران هم از آن مستثنی نیست.

آخرین موردی که رییس کل بانک مرکزی از آن به عنوان آسیب اجرای بانکداری اسلامی در کشور یاد کرد به مسائل مالیاتی ارتباط داشت که در این زمینه خاطر نشان کرد: به دلیل توسعه نیافتگی نظام مالیاتی کشور، مسائل مالیاتی مرتبط با تامین مالی اسلامی به‌طور جدی مورد توجه قرار نگرفته‌اند که این مساله به ویژه در صورت عزم برای ورود به بازار‌های مالی جهانی از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.