خطر بازگشت احتمالی عبدالله گل برای اردوغان و اوغلو

در طی ماه های گذشته نیز رسانه های نزدیک به اردوغان حملات شدیدی را متوجه رئیس جمهوری سابق ترکیه و مشاورانش کردند، اما پس از ناکامی اردوغان در انتخابات پارلمانی، حزب عدالت و توسعه تغییر رویه داد و از تخریب عبدالله گل دست کشید. از سوی دیگر هر چند به نظر می رسید عبدالله گل از تشکیل دولت ائتلافی با مشارکت احزاب عدالت و توسعه و جمهوری خلق دولت ائتلافی حمایت می کند و برگزاری انتخابات زودهنگام را به زیان حزب عدالت و توسعه می داند، اما مهلت قانونی تشکیل دولت ائتلافی عملا به پایان رسیده و کابینه داوود اوغلو سه ماه- تا انتخابات احتمالی زودهنگام در نوامبر ٢٠١٥- به صورت موقت بر سرکار خواهد ماند.

حال با توجه به فضای رسانه ها و نگاه تحلیل گران نزدیک به عبدالله گل می توان گفت که در شرایط کنونی احتمال بازگشت دوباره وی به صحنه سیاست ترکیه تا حدود زیادی فراهم شده است. در این بین هر چند گل  پیشتر از احتمال بازنشستگی خود خبر  داده بود اما شرایط کنونی دو رویکرد تازه را فراروی وی قرار داده است.

از یک سو در ترکیه رسم براین است که در شرایط بروز اختلاف حزبی، احزاب جدیدی از بین مخالفان احزاب قدیمی ایجاد می گردد و لذا ممکن است گل دست به تاسیس حزبی نوین زند. هر چند تاکنون گل سخنی در مورد تاسیس حزب جدید به میان نیاورده اما این امر با توجه به احتمال برگزاری انتخابات پیامدهایی دارد که از جمله آن ها می توان به انتقال بخشی از آرای حزب عدالت و توسعه به این حزب جدید اشاره کرد، موضوعی که می تواند شرایط دو حزب رقیب  یعنی حزب جمهوری خواه  خلق و جنبش  حرکت ملی را در انتخابات پیش رو بهبود بخشد.

در بعد دیگر ، کاهش آرای حزب عدالت و توسعه که ناشی از روحیه اقتدارگرایانه اردوغان، رکود اقتصادی ترکیه، سکون شاخص های اقتصادی و اختلافات درون حزب عدالت و توسعه بود باعث کاهش محبوبیت اردوغان و اوغلو شده است و این مساله فرصتی تاریخی را برای بازگشت گل به عرصه فعالیت های سیاسی ایجاد کرده است، همچنانکه بسیاری از سیاستمداران مخالف و بسیاری از اقتصاددانان بر بازگشت ایجابی عبدالله گل به عرصه سیاسی در حزب عدالت و توسعه اشاره می کنند.

با توجه به این شرایط، بسیاری از طرفداران عبدالله گل در حزب عدالت و توسعه در انتظار تصمیم سرنوشت ساز وی برای بازگشت به صحنه اجرایی ترکیه و یا تاسیس حزبی جدید هستند که در صورت تحقق آن، معادلات حزب حاکم فعلی دستخوش تغییراتی اساسی خواهد شد و تصمیم عبدالله گل برای بازگشت به قدرت عملا به ضرر اردوغان و داوود اوغلو خواهد بود. مضاف برآنکه رویکرد انتقادی گل در مقابل اردوغان و داوود اوغلو موجب ایجاد موجی گسترده علیه اردوغان و اوغلو (در داخل حزب عدالت و توسعه) شده و دامنه  قدرت آنهارا کاهش خواهد داد.

فرزاد رمضانی بونش