به گزارش بولتن نیوز، در حالی که حدود یک ماه از جمعبندی مذاکرات هستهای میان ایران و گروه 1+5 میگذرد، هنوز مناقشه در خصوص برخی از بندهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و همچنین قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که این سند را تائید کرد، ادامه دارد.
در این بین بند مربوط به محدودیتهای تسلیحاتی و موشکی در قطعنامه یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات بوده است که کارشناسان مختلف و تیمهای مذاکرهکننده در مورد آن اظهار نظر کردهاند.
در تازهترین این نمونه اظهارنظرها، «متیو مک اینس» کارشناس اندیشکده «امریکن اینترپرایز» با اشاره به عبارات به کار رفته در قطعنامه جدید، نوشته است که این محدودیت از لحاظ حقوقی برای ایران الزامآور نیست. وی همچنین تصریح کرده است که ایران خود را طرف تنظیمکننده قطعنامه شورای امنیت نمیداند و به همین جهت نقض آن از دید تهران نقض اصل توافق نیست.
وی در ابتدای این گزارش نوشته است: «اگر یک چیز باشد که سران ایران بخواهند شما در مورد برنامه اقدام مشترک که به تازگی امضا شد، بدانید، این است که این کشور به هیچ وجه از توان خود برای دفاع در برابر تهدید یا حمله نظامی کوتاه نمیآید.»
مک اینس با بیان اینکه اشاره به محدودیتهای تسلیحاتی 5 ساله و موشکی 8 ساله در قطعنامه شورای امنیت حسن روحانی رئیسجمهور ایران را تحت فشار قرار داده است، نوشته که وی اخیرا در گفتوگوی تلویزیونی به مردم ایران اطمینان داد که نباید از بابت قطعنامه نگرانی داشته باشند.
به نوشته وی این موضعی است که علی اکبر ولایتی مشاور رهبر معظم جمهوری اسلامی در امور بینالملل نیز در مصاحبه اخیرش با شبکه الجزیره به آن اشاره کرده است. وی در این رابطه گفته است: «بگذارید تأکید کنم که مسئله موشکی و توانمندیهای دفاعی ایران، بخشی از توافق نیستند. ایران هرگز با دیگر کشورها در مورد کیفیت و نوع موشکهایی که تولید یا کنترل میکند یا نوع تجهیزات نظامی دفاعی که لازم دارد، با دیگر کشورها مذاکره نکرده و نخواهد کرد.»
تحلیلگر این اندیشکده دست راستی آمریکایی در مورد اظهارات ولایتی نوشته است: «نکته مورد اشاره ولایتی، مبنی بر اینکه محدودیتهای تسلیحاتی بخشی از توافق نیست، نکته مهمی است. برجام به طور مستقیم به مسئله تحریمهای موشکی و تسلیحاتی متعارف نمیپردازد و تنها در قطعنامه شورای امنیت است که به آن پرداخته شده است. ادبیات به کار رفته در این قطعنامه، نسخه تضعیفشده ادبیات قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل در سال 2010 است.
در آن قطعنامه آمده بود که شورای امنیت «تصمیم میگیرد که ایران نباید هیچگونه فعالیت مربوط به موشکهای بالستیک قادر به حمل سلاحهای هستهای، از جمله پرتاب با استفاده از فناوری موشکهای بالستیک، انجام دهد و تمام کشورها نیز باید اقدامات لازم را برای جلوگیری از انتقال فناوری یا کمکهای فنی مرتبط با چنین فعالیتهایی به ایران، انجام دهند.»
اما در قطعنامه 2231 در این مورد آمده است: «از ایران خواسته میشود تا هشت سال پس از "روز قبول توافق" یا تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تایید "نتیجهگیری گستردهتر" ارائه کند، هرکدام زودتر حادث شود، هیچ فعالیتی مرتبط با موشکهای بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاحهای هستهای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوریهای موشکهای بالستیک، صورت ندهد.»
مک اینس در مورد تفاوت این دو قطعنامه نوشته است: «قطعنامه جدید دیگر از لحاظ حقوقی الزامآور نیست (تنها از ایران خواسته شده که کاری انجام دهد) و ضمنا در آن قید شده است که موشکها باید مشخصا برای حمل سلاحهای هستهای طراحی شده باشند تا مشمول تحریم قرار گیرند، نه اینکه (مانند گذشته) صرفا به صورت تئوری (مانند موشکهای میانبرد شهاب 2 و شهاب 3) قادر به حمل سلاح هستهای باشند. مثلا در سال 2013، کمیته تحریمهای 7137 هیئت کارشناسان سازمان ملل شلیک موشکهای شهاب 1 و 3 را "نقض" قطعنامه 1929 شورای امنیت توصیف کرد.»
وی با اشاره به اینکه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و عباس عراقچی معاون وی نیز به این مسئله اشاره کردهاند، نوشته است: «این اظهارنظرها از سوی سران ایران نشان میدهد که دغدغه اصلی تهران عدم نقض برجام است و نه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل. از دید آنها، این رویکرد منطقی به نظر میرسد. ایران در مذاکرات بر سر توافقنامه مکتوب وین طرفی همسان بود، اما قطعنامه مربوط به ایران، توسط شورای امنیت سازمان ملل نگارش و اعمال شده، هرچند که قطعا ظریف و عراقچی در شکلگیری محتوای آن به هنگام نگارش توسط 1+5 در وین و نیویورک ایفای نقش کردهاند. از چشم ایران، قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل (مانند همه دیگر قطعنامههای صادرشده علیه تهران) فاقد مشروعیت واقعی هستند و به همین خاطر نقض آنها هم توجیهپذیر است.»
نویسنده این مطلب با اشاره به اظهارات وزیر امور خارجه ایران که هفته گذشته گفت آمریکا در عمل نمیتواند به سادگی از مکانیزم بازگشت تحریمها استفاده کند، نوشته است: «ایران حفرههای زیادی در این توافق میبیند و سران این کشور اطمینان دارند که میتوانند از آنها بهره ببرند.»
انتهای پیام/ق
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com