عراقچی در کنفرانس خبری بیان داشت:
معیار مذاکرات، خطوط قرمز رهبر انقلاب بود / سامانه موشکی موضوع قطعنامه نمی باشد
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با تشکر از حمایت ها و ارشادات رهبر معظم انقلاب در طول مذاکرات هسته ای گفت: همواره در این مذاکرات خطوط قرمزی که ایشان ترسیم کرده بودند، معیار عمل بوده است.
به گزارش بولتن نیوز، عباس عراقچی روز چهارشنبه در نشست خبری خود با خبرنگاران این مطلب را بیان کرد.
**ساز و کاری در دولت برای نظارت بر اجرای توافق تشکیل می شود
معاون وزیر امورخارجه گفت: بحث تحریم ها به مجموع دولت و وزارتخانه های مختلف مربوط می شود و حتما ساز و کاری در سطح دولت برای نظارت بر اجرای توافق تشکیل می شود.
عراقچی در پاسخ به سوال ایرنا در مورد ساز و کارهای وزارت خارجه و دولت برای نظارت بر اجرای توافق به ویژه در موضوع لغو تحریم ها، افزود: بحث اجرای توافق به اندازه مذاکرات مربوط به توافق اهمیت دارد و امری مهم است و قطعا سازوکاری برای آن اندیشیده خواهد شد.
وی ادامه داد: اجرای توافق و پیگیری تعهدات طرف مقابل برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که اگر آمریکایی ها بخواهند محدودیت را از 10 سال به 15 سال افزایش دهند، پاسخ جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟ گفت: چنین چیزی امکان ندارد؛ قطعنامه شورای امنیت که دو روز گذشته صادر شد، کاملا روشن بود و تاریخ خاتمه بررسی ها کاملا در آن مشخص است و هیچ جای ابهامی ندارد.
عراقچی اضافه کرد: بنابراین طول دوره بررسی شورای امنیت از نظر قطعنامه و به صراحت قطعنامه، همان 10 سال است.
وی اضافه کرد: این که اعلام شده که بعد از 10 سال این ها قصد دارند قطعنامه جدیدی ارایه دهند و موضوع بازگشت پذیری برای چند سال تمدید شود، خواسته ای است که ابراز کرده اند اما از نظر ما هیچ اعتباری ندارد و بخشی از توافق نیست؛ بنابراین هرگونه تاریخی بعد از 10 سال فاقد موضوعیت است.
**به دقت تعهدات طرف مقابل را دنبال می کنیم
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی پیرامون برخی اظهارنظرها مبنی بر اضافه شدن 5 سال به دوره زمانی قطعنامه شورای امنیت اظهار داشت: یک مقدار اظهارات طرف مقابل به تعبیر رهبری رجزخوانی است که تا حدی طبیعی است. بعد از چند دوره مذاکرات روشن و قابل انتظار است که طرف های مذاکرات ادعاهایی را مطرح کنند تا فضای داخلی را کنترل کنند و این صحبت ها را در این راستا می بینید.
عراقچی ادامه داد: باید روال قانونی در کشورهای 1+5 ، داخل آمریکا و کنگره طی شود و لابی ها به کار افتادند که جلوی کار را بگیرند. طبیعی است که چنین اظهاراتی مطرح شود. آن چه که برای ما مهم است توافق و قطعنامه ای است که صادر شده است و در مورد دوره زمانی هم روشن و بدون ابهام است و همه باید به آن پایبند باشند.
وی خاطرنشان کرد: اگر اظهاری غیر از این مطرح شود حتما به آن اعتراض خواهیم کرد. در این مورد به خصوص هم به مقامات آمریکایی و 1+5 اعلام کردیم که کاری خلاف توافقات صورت نگیرد. اگرچه فی نفسه این اظهارات ارزش خاصی ندارد که اعلام کنند 10 سال دیگر قطعنامه ای برای تصویب به شورای امنیت بدهند و این ارزش توجه ندارد.
وی خاطرنشان کرد: به دقت تعهدات طرف مقابل را دنبال می کنیم و اگر تخلف و کوتاهی در تعهدات صورت بگیرد از طریق سازوکارهای داخل توافق پیگیری می کنیم.
** تایید یا رد برجام فقط در کلیات
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص نحوه فرآیند تصویب توافقنامه در داخل ایران و آمریکا و نقش کنگره آمریکا و مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: برخلاف آمریکا در جمهوری اسلامی ایران هیچ فرد و نهادی قدرت وتوی تصمیمات و مصوبات مجلس را ندارد بجز شورای نگهبان که آن هم برای انطباق مصوبات مجلس با قانون و شرع اقدام می کند.
به گفته عراقچی، اگر به لحاظ محتوایی مجلس تصمیمی بگیرد هیچ قدرتی وتوی آن را ندارد. اگر مجلس محترم در این خصوص تصمیمی بگیرد یا روال تعیین شده دیگری غیر از شورای عالی امنیت ملی باشد، اطلاع ندارم چه روالی طی می شود اما در این مرحله تایید یا رد کلیات توافق صورت می گیرد و در هیچ کدام از کشورهای 1+5 و ایران در موقعیت تغییر و اصلاح مفاد توافق نیست و تنها کلیات را تایید یا رد می کند.
وی ادامه داد: در این مقطع تایید یا رد شدن کلیات این توافق مطرح است.
**عادی شدن پرونده ایران
وی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص فرآیند عادی سازی پرونده ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت: قطعا وقتی که موضوعات توافق به سرانجام برسد شورای حکام هم پرونده ایران را خارج می کند. چرا که طبق توافق بعد از طول دوره توافق پرونده ایران عادی شده و برخورد شورای حکام با ایران مانند اعضای دیگر عضو ان.پی.تی و کشورهای فاقد سلاح هسته ای خواهند بود. بنابراین عادی شدن پرونده در آژانس و شورای حکام بعد از طی دوره توافق خواهد بود.
**سیاست ایران نسبت به نظام سلطه تغییر نکرده است
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اظهارات اخیر اوباما درباره مسایل منطقه ای اظهار داشت: هیچ گاه انتظار تغییر سیاست آمریکا در خصوص ایران پس از توافق را بجز در موضوع هسته ای نداشته و نداریم و طرف مقابل هم نباید انتظار تغییر مواضع ما غیر از موارد توافق هسته ای را داشته باشد.
عراقچی ادامه داد: توافق به معنای این نیست که سیاست های ما نسبت به نظام سلطه و سیاست خصمانه آمریکا و حمایت از دوستان منطقه ای تغییر کرده باشد. اگر این سیاست تلقی به حمایت از تروریسم شود برداشت ناصواب و اتهاماتی است که همچون گذشته به ایران وارد می شود که از نظر ما اعتبار ندارد.
**توافق به معنی عادی شدن روابط ایران و آمریکا نیست
وی اضافه کرد: انتظاری از طرف مقابل نداشتیم. حل و فصل موضوع هسته ای و رسیدن به توافق تنها مدیریت یکی از موضوعات ایران و آمریکاست و به معنای عادی شدن روابط دو کشور نیست و سایر موضوعات تحت تاثیر آن قرار نمی گیرد. ادامه سیاست خارجی جمهوری اسلامی طبق روال گذشته خواهد بود.
**گسترش همکاری ها با همسایگان در دوران جدید سیاست خارجی
عراقچی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص رویکرد ایران به کشورهای همسایه و آذربایجان در دوران پس از تحریم و استفاده از ظرفیت های این کشور گفت: حتما پس از تحریم شاهد دوران جدیدی در همکاری های اقتصادی ایران و بقیه این کشورها خواهیم بود، طبیعی است کشورهای همسایه و کشورهایی که در مسیر ترانزیتی ما هستند از جایگاه ویژه ای برخوردارند.
وی با اشاره به علقه های تاریخی و فرهنگی و نزدیکی دو کشور ایران و آذربایجان گفت: آذربایجان به دلیل قرار گرفتن در موقعیت خاص ایران و اروپا می تواند نقش مهمی ایفا کند و حتما در همکاری های آتی اقتصادی ایران، همسایگان و آذربایجان جایگاه ویژه خواهند داشت.
**مذاکرات پرتنش و پراسترس/برای توافق خوب تلاش کردیم
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر ادعای جان کری برای ترک میز مذاکرات در سه نوبت اظهار داشت: در دو سال مذاکرات فراز و نشیب زیادی داشته، اگر آن ها سه بار میز مذاکره را ترک کردند ما بیش از 10 بار ترک کردیم، این طور نیست که مذاکرات روال ثابت، معمول و دوستانه ای داشته است، مذاکرات بسیار پر تنش، پر استرس و همراه با کشمکش ها و فراز و نشیب ها بوده است.
عراقچی ادامه داد: در مقاطع مختلف مذاکرات متوقف شده و با موانع جدی روبرو شد، حتی تا دو روز قبل از توافق مطمئن نبودیم که به توافق برسیم به دلیل این که به دنبال توافق خوبی بودیم که در آن اصول، چارچوب ها و خطوط قرمز رعایت شده باشند و برای رسیدن به توافق خوب تلاش کردیم و اجازه ندادیم فشارهای روانی و عصبی مانع از کار ما شود.
**دسترسی به مراکز غیر هسته ای بر اساس استانداردهای بین المللی
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری پیرامون وضعیت پارچین و نحوه اجرای پروتکل الحاقی و همچنین تفاهم جداگانه ایران با آژانس گفت: درباره موضوعات مربوط به گذشته که به غلط به پی.ام.دی مشهور است، تفاهم جدیدی بین ایران و آژانس در روز توافق وین بین آقای صالحی و آمانو امضا شد و نقشه راهی برای حل و فصل موضوع پیش بینی شد.
به گفته عراقچی دو سال قبل چارچوبی برای توافق بین آقای صالحی و آمانو پیش بینی شده بود که در قالب آن توافق، نقشه راه جدیدی امضا شد و بر اساس همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس برای حل موضوعات گذشته گسترش می یابد و امیدواریم در فرصت کوتاهی حل و فصل شود.
وی با بیان این که پروتکل الحاقی مربوط به آینده است و ما به طور داوطلبانه شروع به اجرای آن می کنیم، گفت: البته از زمانی که به روز اجرا برسیم در قالب پروتکل الحاقی دسترسی های لازم به آژانس داده خواهد شد و دسترسی به مراکز غیرهسته ای در چارچوب های استانداردهای بین المللی و پروتکل الحاقی خواهد بود.
**آزاد شدن دارایی های بلوکه شده ایران
عراقچی در ادامه و در خصوص نحوه آزاد شدن دارایی های بلوکه شده ایران اظهار داشت: این مساله یکی از بندهای روشن توافق است و احتیاج به ساز و کار ویژه ای ندارد، بعد از برداشته شدن تحریم ها این اموال آزاد شده و در دسترس صاحبان آن ها قرار می گیرد و هر پولی که متعلق به جمهوری اسلامی ایران باشد، آزاد و قابل بهره برداری خواهد بود.
وی در عین حال گفت: تا قبل از اجرایی شدن توافق که احتمالا بین چهار تا 6 ماه طول می کشد، توافق ژنو کماکان پابرجاست و آزاد شدن ماهانه 700 میلیون دلار از دارایی های ایران در دستور کار قرار دارد.
**نقش آژانس بر لغو یا تمدید محدودیت های تسلیحاتی
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نقش آژانس بر لغو یا تمدید محدودیت های تسلیحاتی چه خواهد بود؟ گفت: در قطعنامه جدید محدودیت هایی برای صادرات و واردات تسلیحات مطرح شده است که این محدودیت ها را اگر با ممنوعیت های گذشته مقایسه کنیم مشاهده خواهیم کرد که تغییرات زیادی صورت گرفته است؛ تحریم دیگر وجود ندارد و محدودیت است.
عراقچی ادامه داد: در گذشته صادرات تسلیحات به طور کامل ممنوع بود و واردات اقلام عمده نظامی که شامل هفت قلم است به طور کامل ممنوع اعلام شده بود اما اکنون به این وضعیت تبدیل شده است که مورد به مورد برای واردات باید از شورای امنیت مجوز گرفته شود و این محدودیت ها 10 سال ادامه خواهد داشت و بعد از آن برداشته می شود.
وی تصریح کرد: یکی از گزارش هایی که آژانس می تواند ارایه کند «گزارش گسترده تر» است که این گزارش جمع بندی آژانس بر اساس پروتکل الحاقی است که فقدان فعالیت های اعلام نشده را بیان می کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای گفت: این گزارش تایید می کند که نه تنها فعالیت های اعلام شده، زیر نظر من است بلکه مطمئنیم هیچ فعالیت اعلام نشده ای در آن کشور وجود ندارد.
عراقچی افزود: در توافق برجام هیچ یک از مراحل توافق چه در دوره 5 ساله تسلیحاتی یا 8 ساله موشکی و دوره های دیگر منوط به گزارش آژانس نیست اما اگر آژانس این گزارش را بدهد، تاثیر مثبتی خواهد داشت.
وی اظهار کرد: بنابراین حتما با آژانس همکاری خواهیم کرد ، چرا که اگر این گزارش صادر شود، تاثیری مثبت خواهد داشت اما اگر نشود تاثیر منفی به دنبال نخواهد داشت.
**S300مشمول قطعنامه شورای امنیت نیست
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که آیا محدودیت ها شامل سلاح «S300» می شود گفت: سلاح هایی که فروش آن ها به ایران مشمول محدودیت می شود، هفت قلم است و اقلام دفاعی از جمله S300 شامل این ها نیست.
عراقچی ادامه داد: دولت روسیه به صراحت اعلام کرده که S300 شامل این محدودیت ها نمی شود.
**موج سفرهای مقامات اروپایی/موگرینی و فابیوس در راه ایران
معاون وزیر امور خارجه درباره سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران نیز گفت: بعد از توافق ژنو شاهد موج سفر مقامات اروپایی به ایران بودیم، بعد از توافق وین نیز موج سفر مقامات اروپایی به ایران شروع شده است.
عراقچی افزود: اولین سفر معاون صدر اعظم آلمان بود و پس از آن سفر خانم موگرینی را در هفته آینده و فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه را خواهیم داشت.
وی با بیان این که سفرهای دیگری نیز در دستور کار است، ادامه داد: توافق وین راه را برای همکاری های اقتصادی با ایران برای بسیاری از کشورهایی که به خاطر تحریم ها از همکاری با ایران محروم شده بودند، باز خواهد کرد.
**گسترش روابط با چین و روسیه
این مقام دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال خبرنگار چینی مبنی بر نقش روسیه و چین در توافق ایران و 1+5 گفت: کشورهای روسیه و چین در طول مذاکرات دو سال گذشته نقش مثبت و سازنده ای ایفا کردند؛ اگرچه این دو کشور در کمپ مقابل ما در 1+5 بودند اما نقش متعادل کننده و مثبتی را ایفا کردند و در طول دو سال گذشته رایزنی های مستمری داشته ایم و خواهیم داشت.
عراقچی ادامه داد: روابط ایران با چین و روسیه سازنده و رو به جلو است و دارای ابعاد راهبردی و مهم است و مطمئنیم بعد از اجرای توافق روابط ما با این دو کشور شکوفاتر خواهد شد.
وی همچنین از نقش سازنده چین و روسیه تشکر کرد.
**حل و فصل PMD با رعایت نگرانی های طرفین
این مقام دستگاه دیپلماسی همچنین در خصوص نظارت از پارچین گفت: در خصوص پارچین، نقشه راه جدیدی بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی کشورمان امضا شده و در آن ترتیباتی در مورد تمام موضوعات گذشته دیده شده است.
عراقچی اظهار کرد: بر این اساس به نحوی عمل خواهد شد که رضایت آژانس به دست آید و مدیر کل آژانس بتواند گزارش نهایی خود را ارایه کند؛ همکاری های لازم صورت خواهد گرفت و امیدواریم به شیوه معقولی هم اطمینان آژانس را جلب کنیم و هم در عین حال نگرانی هایی که در ایران نسبت به دسترسی به مراکز نظامی و افراد وجود دارد را رعایت کنیم.
** حفظ خاصیت بازگشت پذیری پس از 10 سال خلاف تعهدات و توافقات وین است
عراقچی در پاسخ به سوال تکراری درباره افزایش زمان محدودیت ها از 10 سال به 15 سال، گفت: از نظر ما قطعنامه شورای امنیت صراحت دارد و دوره توافق 10 ساله است و بررسی پرونده ایران در شورای امنیت در 10 سال خاتمه می یابد.
وی ادامه داد: این که اعلام کنند خاصیت بازگشت پذیری را می خواهند حفظ کنند از نظر ما خلاف تعهدات و توافقات وین است و ما اعتراض خود را اعلام کرده و به همه اعضای 1+5 اعلام خواهیم کرد.
**احتمال مذاکرات موردی در صورت تصمیم گیری مقامات عالی
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا در حاشیه مذاکرات، موضوعات دیگری از جمله سوریه نیز مورد گفت و گو قرار گرفته است؟ گفت: در طول مذاکرات هسته ای هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای ایران را مورد بحث قرار ندادیم به جز بحث اتباع ایرانی و آمریکایی که با عنوان موضوعی انسان دوستانه مورد توجه قرار گرفت تا از جهت انسانی مسایل موجود برطرف شود.
وی ادامه داد: اینکه بعد از اجرایی شدن توافق زمینه برای مذاکره در خصوص سایر مسایل مورد علاقه طرفین نیز احتمال وجود دارد باید بگوییم که احتمال دارد به صورت موضوعی و موردی توسط مقامات عالی تصمیم گیری و وارد مذاکره شویم.
عراقچی اضافه کرد: این بحث مربوط به آینده است، باید در آینده با توجه به منافع ملی در موضوعات خاص تصمیم گیری شود.
**با قطعنامه های شورای امنیت بر اساس منافع ملی عمل می کنیم
در ادامه این نشست خبرنگاری پرسید که یکی از مسوولان سابق کشور قطعنامه ها را کاغذپاره می دانست و شما هم محدودیت های موشکی را الزام آور ندانستید، آیا این تعبیر شبیه همان تعبیر کاغذ پاره ها که در گذشته اعلام می شد نیست؟
عراقچی پاسخ داد: این که با قطعنامه شورای امنیت باید با چه تعبیری صحبت کرد، موضوع صحبت نیست و برای ما حفظ منافع ملی کشور مهم است و هر جا قطعنامه ای را خلاف منافع ملی، خلاف عقل و منطق ببینیم بر اساس سیاست های خود عمل می کنیم.
**گسترش روابط با ترکیه/اختلاف در برخی مسایل منطقه ای
عراقچی در پاسخ به سوال خبرنگاری از کشور ترکیه در مورد روابط ایران با این کشور بعد از توافق هسته ای گفت: روابط ایران و ترکیه روابطی مستحکم، قدیمی و بسیار گسترده و دارای ابعاد مختلف تاریخی، اقتصادی و سیاسی است و حتما روابط دو کشور با قوت ادامه پیدا خواهد کرد.
وی با تاکید بر اختلاف نظر ایران و ترکیه در بعضی مسایل منطقه ای افزود: اختلاف نظر در برخی موارد بسیار جدی است ولی این به معنی خروج روابط دو کشور از مسیر خود نیست. این همکاری ها بعد از توافق وین گسترده تر خواهد شد و موقعیت جغرافیایی ترکیه نقش مهمی را در گسترش روابط اقتصادی ایران و اروپا ایفا خواهد کرد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: درطول دوران گذشته تحریم، روابط بسیار گسترده و رو به جلویی با ترکیه داشتیم و امیدواریم این روابط به شکلی گسترده تر و با قوت ادامه پیدا کند.
عراقچی اضافه کرد: در عین حال اختلافاتی که در بعضی از مسائل منطقه داریم قابل کتمان نیست و در بعضی از مسائل بسیار جدی است و ما نظرات خود را به طور مستمر به مقامات دولت ترکیه منتقل کردیم و در آینده نیز این کار را ادامه خواهیم داد اما کلان روابط دو کشور در آینده گسترده تر خواهد شد.
**نقض توافق برای آمریکا تبعات دارد
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که تغییر دولت ها در آمریکا و کشورهای غربی چه تاثیری در توافق می گذارد؟ گفت: طبق توافق،دولت آمریکا متعهد شده که رییس جمهور آن کشور قوانین و تصمیم کنگره را اجرا نکند و تا زمانی که توافق پابرجاست به این عدم اجرا ادامه دهد؛ یعنی حتما رییس جمهوری آمریکا باید اجرای تحریمها را متوقف کند.
وی ادامه داد: اگر هر رییس جمهوری در آمریکا در آینده این عمل را انجام ندهد در واقع توافق را نقض کرده که نقض آن توسط آمریکا یا هر کشور 1+5 تبعات خود را خواهد داشت؛ درآن صورت ما به ساز و کاری که وجود دارد رجوع خواهیم کرد و توافق منتفی خواهد بود که این در توافق به روشنی ذکر شده است .
**سامانه موشکی ایران موضوع قطعنامه شورای امنیت نیست
عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره محدودیت های تسلیحاتی قطعنامه شورای امنیت گفت: تحریم های تسلیحاتی و موشکی از قبل وجود داشته که آخرین آن، قطعنامه 1929 بود. این تحریم ها در قطعنامه جدید به محدودیت تبدیل و نسبت به گذشته بسیار کم رنگ تر شده است.
عراقچی افزود: قطعنامه فعلی بدون اشاره به بند 41 فقط از ایران درخواست می کند که این فعالیت ها را برای موشک هایی که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده است، انجام ندهد.
وی با تاکید بر این که هیچ یک از موشک های جمهوری اسلامی ایران برای حمل کلاهک اتمی طراحی نشده است، تاکید کرد: از این رو کل سامانه موشکی ایران خارج ازموضوع قطعنامه خواهد بود.
وی ادامه داد: بعد از صدور قطعنامه جدید، وزارت امور خارجه بیانیه ای صادر و مواضع خود را بیان کرد که در آن به روشنی اعلام کردیم که از نظر ما بین مفاد توافق و مفاد قطعنامه تفاوت وجود دارد؛ رعایت یا عدم رعایت مفاد توافق پیامدهایی خواهد داشت و رعایت و عدم رعایت قطعنامه نیز پیامدهایی خواهد داشت.
معاون وزیر امور خارجه افزود: در بندهای بیانیه وزارت امور خارجه ذکر شده است که جمهوری اسلامی ایران برای تامین نیازهای دفاعی و حفظ استقلال و امنیت خود و همچنین برای مقابله با تروریسم و کمک به متحدین خود در مقابله با تروریسم از هیچ اقدامی کوتاهی نخواهد کرد.
عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: وزارت امور خارجه همواره مجری کامل سیاست های اصولی جمهوری اسلامی - که استکبار ستیزی از مشخصه های اصلی آن است – بوده، است و خواهد بود.
وی گفت: ما به عنوان مجریان سیاست خارجی هم بر اساس اعتقادات قلبی، هم دستورات سازمانی و هم اصول انقلاب اسلامی، سیاست خارجیمان را بر اساس ترسیم رهبر معظم انقلاب ادامه خواهیم داد و فکر می کنم قضاوت ایشان هم بر اساس همین یافته ها است.
**توضیح درباره لغو و نه تعلیق تحریم ها در قطعنامه شورای امنیت
عراقچی در پاسخ به سوالی در مورد لغو یا تعلیق تحریم ها در توافق هسته ای گفت: روز گذشته رییس مجلس شورای اسلامی سوالی از وزیر امور خارجه در خصوص تحریم های شورای امنیت با عبارت تحریم های UN مطرح کرد که دکتر ظریف پاسخ داد در هیچ جای توافق از کلمه تعلیق استفاده نشده است.
وی ادامه داد: این که در برخی رسانه ها اعلام شده که در توافق از عبارت تعلیق استفاده شده است صحت دارد؛ در ضمیمه شماره 2 قطعنامه از کلمه تعلیق استفاده شده است ولی جایی که این کلمه استفاده شده، مربوط به لغو تحریم های اتحادیه اروپاست.
معاون وزیر امور خارجه افزود: اتحادیه اروپا از ساز و کار تصمیم گیری پیچیده ای برخوردار است ولی آن چه در عمل اتفاق می افتد لغو قوانین تحریمی اروپاست که صادر شده و این که از کلمه تعلیق در دو جای ضمیمه استفاده شده به این معنی نیست که تعلیق جایگاهی در توافق برجام داد؛ تمامی تحریم های مالی و اقتصادی که وجود داشته توسط توافق وین در روز توافق که دو ماه دیگر است به طور کامل لغو می شود.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به این سوال که آیا امکان لغو یا نقض توافق توسط کنگره آمریکا وجود دارد؟ گفت: قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای کشورها الزام آور است اما این که آیا این قطعنامه بر حقوق داخلی هم تفوق دارد، متفاوت است.
عراقچی ادامه داد: ما نیاز به مصوبه مجلس یا شورای عالی امنیت ملی برای موضوعات مختلف داریم و برای آمریکا نیز همین طور است؛ این بحث موضوعی است که حقوقدانان باید باز کنند و روی آن صحبت کنند.
وی افزود: تصمیم گیری در این مقطع درباره کلیات توافق خواهد بود امکان اینکه بخشی از آن تصویب شود، بخشی تصویب نشود یا اصلاحاتی در آن صورت گیرد امکان پذیر نیست.
معاون وزیر امور خارجه گفت: همان طور که روز گذشته نیز برای نمایندگان مجلس نیز گفته شد، ما اصرار داشتیم که ابتدا شورای امنیت قطعنامه را صادر کند و بعد از تائید شورای امنیت ما مراحل قانونی را در کشور شروع کنیم که این مساله رخ داد.
**ساز و کار حل اختلافات در برجام
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به سوالی مبنی بر این که جریان بازگشت پذیری تحریم ها چگونه خواهد بود؟ گفت: ساز و کار بازگشت پذیری ساز و کاری پیچیده است که در توافق به آن اشاره شده است؛ اولا این ساز و و کار دو طرفه است؛ اگر هر یک از طرفین معتقد باشند که طرف مقابل نقض تعهدات خود را کرده است، می توانند از این ساز و کار استفاده کنند.
عراقچی تصریح کرد: این ساز و کار شامل رجوع به کمیته مشترک ایران و 1+5 است و این کمیته 15 روز فرصت دارد که به این مساله بپردازد؛ بعد از 15 روز، وزرای خارجه ایران و1+5 15 روز دیگر به موضوع رسیدگی می کنند که می توانند این زمان را تمدید کنند؛ سپس، کمیته مشورتی سه نفره متشکل از نمایندگان ایران، کشور دوم و فرد بی طرف تشکیل می شود؛ این مراحل باید طی شود و اگر در طول این مراحل مساله حل و فصل نشود موضوع به شورای امنیت می رود.
معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: پس از آن، حدود 30 روز شورای امنیت فرصت دارد که برای حل و فصل موضوع تلاش کند و موضوع را حل و فصل کند و اگر نتواند به جمع بندی برسد، آن کشور مربوطه یا رییس شورای امنیت باید قطعنامه ای را درخواست کند و برای ادامه تحریم ها به رای گیری بگذارد و آن کشور باید قطعنامه را وتو کند.
وی افزود: این روال حداقل 60 روز است و چندین پروسه باید طی شود و کشوری که بخواهد این پروسه را طی کند و تحریم ها را برگرداند اگر دلیل و مدرکی نداشته باشد و صرفا بخواهد بهانه جویی کند، هزینه سیاسی سنگینی باید پرداخت کند و در نهایت باید بداند در این صورت ایران به هیچ یک از تعهدات برجام متعهد نخواهد ماند که این، در قطعنامه به صراحت آمده است.
عراقچی ادامه داد: یکی از نکات قطعنامه این است که موضع ایران در قطعنامه آمده است و گفته شده که ایران بیان کرده که اگر این اتفاق بیفتد به تعهدات خود پایبند نخواهد بود؛ ما این موضع را در بیانیه وزارت خارجه هم اعلام کرده ایم و گفته ایم نه تنها به تعهدات خود در برجام پایبند نخواهیم بود، حتی همکاری های خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی را متوقف خواهیم کرد.
وی افزود: بازگشت پذیری تحریم ها اگر برای آن ها وجود دارد، بازگشت پذیری برای ما هم وجود دارد و ما نیز به برنامه خود برخواهیم گشت و به شیوه ای باز می گردیم که حتما مانع از بهانه جویی طرف مقابل باشد.
**بسته شدن پرونده گذشته تا 15 دسامبر
معاون وزیر امورخارجه کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص همکاری های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای پایان دادن به موضوعات گذشته اظهارداشت: برای حل و فصل مسایل گذشته بین ایران و آژانس منتظر طی مراحل قانونی توافق نیستیم.
در بخشی از توافق قید شده است که ایران و آژانس با یکدیگر همکاری می کنند.
عراقچی با بیان این که نقشه راه همکاری ایران و آژانس کاملا روشن است و اعلام عمومی هم شده، اظهارداشت: تا آخر ماه جولای، آژانس بین المللی انرژی اتمی فرصت دارد در مورد 11 سوال مدنظر خود مستندات کافی را ارایه دهد. بعد از آن ایران یک ماه فرصت دارد تا به این ابهامات و سوالات پاسخ دهد. فرصت دیگری این بار برای ارزیابی مستندات داده می شود و در نقشه راه ذکر شده است که این فرصت در 15 اکتبر تمام می شود.
وی ادامه داد: دبیر کل آژانس گزارش نهایی خود را در این زمینه 15 دسامبر تقدیم شورای حکام می کند و زمانی که گزارش مدیرکل در 15 دسامبر به شورای حکام ارایه شود، 1+5 قطعنامه ای با هدف بستن موضوع ارایه خواهد داد.
به گفته معاون وزیر امور خارجه تا پایان 2015 موضوع پی.ام. دی و ابهامات آن بسته خواهد شد ولی این نقشه راه باید با برنامه اجرایی شدن توافق، هماهنگ شود تا انجام اقدامات ما براساس انطباق با نقشه راه و اطمینان از این باشد که این نقشه در مسیر معقولی پیش خواهد رفت.
**لغو تحریم ها الزام آور است/محدودیت موشکی ذیل ماده 41 منشورملل متحد نیست
این مقام دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که پرونده ایران چه زمانی از ذیل فصل 7 منشور ملل متحد خارج شده و عادی می شود گفت: با قطعنامه ای که دو روز گذشته صادر شد، ایران از ذیل فصل 7 منشور ملل متحد خارج شد.
عراقچی ادامه داد: اگر قطعنامه های قبلی شورای امنیت به خصوص قطعنامه هایی که به تحریم می پردازد را ملاحظه کنید، می بینید که در آخرین بند بخش مقدماتی قید می کند که این قطعنامه تحت ماده 41 صادر می شود و شورای امنیت در ابتدای کار تصریح می کند که براساس ماده 41 عمل می کند که این روال در 6 قطعنامه قبلی در مورد پرونده هسته ای ایران وجود داشته است.
وی اضافه کرد: در مقدمه قطعنامه جدید شورای امنیت قید شده است که این قطعنامه طبق ماده 25 به یک ماده عمومی اقدام می شود و کشورها باید به تصمیم شورای امنیت عمل کنند و به ماده 41 اشاره ای ندارد.
معاون وزیر امورخارجه افزود: در 10 بند اجرایی به طور مشخص به ماده 41 اشاره می کند که بین 8 تا 9 مورد آن مربوط به لغو تحریم های گذشته است، برای این که لغو تحریم های گذشته را الزام آور کند.
به گفته عراقچی یکی از موارد مربوط به ماده 41 محدودیت های تسلیحاتی است و در مورد محدودیت های موشکی هم اشاره ای به ماده 41 نشده است اما کلیت قطعنامه تحت ماده 41 نیست.
**دستاوردی بزرگ برای ملت ایران
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: وقتی موضوعی ذیل فصل 7 و ماده 41 بررسی می شود یعنی تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی است. تفاوتی که الان وجود دارد این است که شورای امنیت موضوع پرونده هسته ای ایران را تهدید علیه صلح و امنیت بین الملل نمی داند و در بند 7 مقدماتی هم از عبارت تغییر بنیادین در روابط ایران و شورا استفاده کرده و کشورها را تشویق به همکاری هسته ای با ایران می کند.
عراقچی خاطرنشان کرد: دوستانی که به مواردی همچون بازگشت پذیری تحریم ها اشاره می کنند تصویری کلان را نگاه کنند، در قطعنامه های قبلی شورای امنیت پرونده هسته ای ایران را به منزله تهدید شناسایی کرده بود و تصریح می کرد که غنی سازی آب سنگین اراک و فردو تعطیل شود یا ایران حق فعالیت موشکی را ندارد همه این مجازات ها الان کنار گذاشته شده است و غنی سازی ایران تهدید نیست.
وی ادامه داد: ایران می تواند غنی سازی را ادامه دهد، آب سنگین اراک و فردو هم به فعالیت خود ادامه دهد ضمن این که تحریم ها را هم برمی دارند و این دستاوردی بزرگ برای ملت ایران و 10 سال مقاومت در مقابل تهدید و تحریم است.
**نتیجه مقاومت را با نگاه های فروملی مخدوش نکنیم/مقایسه قطعنامه 2231 با 1929
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای یادآور شد: شورای امنیت آنچه را که براساس ذیل فصل 7 ایران را از آن محروم کرده بود همان را به ایران می دهد و تحریم ها را هم برمی دارد و چنین امری در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که غنی سازی در یک کشور در حال توسعه را پذیرفته باشد و کشورهای دیگر هم به آن کمک کنند.
عراقچی در عین حال گفت: بالاخره طرف مقابل نمی خواهد خود را خلع سلاح کند و مسایلی همچون بازگشت پذیری را نگه می دارد که اگر ایران تخلف کرد وضعیت موجود را برگرداند البته ما هیچ وقت قصد تخلف نداشتیم.
وی یادآور شد: کسانی که قطعنامه ها را بررسی می کنند تصویر کلان را ببینند و این دستاورد بزرگ و نقاط ضعف آن را با هم ببینند.
عراقچی ادامه داد: بند 9 قطعنامه 1929 را با بند 3 ضمیمه قطعنامه حاضر مقایسه کنید که حتی ادبیات آن هم تفاوت دارد و در قطعنامه 1929 از عبارت «ایران نباید» استفاده می کند و اما در این قطعنامه از عبارت «می خواهد» استفاده کرده است، در قطعنامه 1929 همه موشک ها را قید کرده است اما در قطعنامه فعلی موشک هایی که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده اند مدنظر قرار داده است.
به گفته وی علاوه بر این در قطعنامه 1929 همه کشورها موظفند با هر ابزاری از برنامه هسته ای ایران جلوگیری کنند و این یعنی مجوز اقدام نظامی. البته هیچ کسی جرات نکرد. این مجوز را امضا کند و مجوز هم نخواهد داشت اما در هر صورت باید تصویر کلان مدنظر قرار گیرد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای اضافه کرد: در این صورت معلوم می شود که مقاومت 10 ساله مردم تحت رهبری داهیانه رهبر معظم انقلاب به چه نتایجی رسیده است البته در حاشیه آن نقاط ضعف را هم می توان بررسی کرد و برای آن تمهیداتی اندیشید اما نباید نتیجه مقاومت خودمان را با تعبیرات خاص، نگاه های غیرملی و فروملی خدشه دار کنیم.
**ساز و کاری در دولت برای نظارت بر اجرای توافق تشکیل می شود
معاون وزیر امورخارجه گفت: بحث تحریم ها به مجموع دولت و وزارتخانه های مختلف مربوط می شود و حتما ساز و کاری در سطح دولت برای نظارت بر اجرای توافق تشکیل می شود.
عراقچی در پاسخ به سوال ایرنا در مورد ساز و کارهای وزارت خارجه و دولت برای نظارت بر اجرای توافق به ویژه در موضوع لغو تحریم ها، افزود: بحث اجرای توافق به اندازه مذاکرات مربوط به توافق اهمیت دارد و امری مهم است و قطعا سازوکاری برای آن اندیشیده خواهد شد.
وی ادامه داد: اجرای توافق و پیگیری تعهدات طرف مقابل برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که اگر آمریکایی ها بخواهند محدودیت را از 10 سال به 15 سال افزایش دهند، پاسخ جمهوری اسلامی چه خواهد بود؟ گفت: چنین چیزی امکان ندارد؛ قطعنامه شورای امنیت که دو روز گذشته صادر شد، کاملا روشن بود و تاریخ خاتمه بررسی ها کاملا در آن مشخص است و هیچ جای ابهامی ندارد.
عراقچی اضافه کرد: بنابراین طول دوره بررسی شورای امنیت از نظر قطعنامه و به صراحت قطعنامه، همان 10 سال است.
وی اضافه کرد: این که اعلام شده که بعد از 10 سال این ها قصد دارند قطعنامه جدیدی ارایه دهند و موضوع بازگشت پذیری برای چند سال تمدید شود، خواسته ای است که ابراز کرده اند اما از نظر ما هیچ اعتباری ندارد و بخشی از توافق نیست؛ بنابراین هرگونه تاریخی بعد از 10 سال فاقد موضوعیت است.
**به دقت تعهدات طرف مقابل را دنبال می کنیم
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی پیرامون برخی اظهارنظرها مبنی بر اضافه شدن 5 سال به دوره زمانی قطعنامه شورای امنیت اظهار داشت: یک مقدار اظهارات طرف مقابل به تعبیر رهبری رجزخوانی است که تا حدی طبیعی است. بعد از چند دوره مذاکرات روشن و قابل انتظار است که طرف های مذاکرات ادعاهایی را مطرح کنند تا فضای داخلی را کنترل کنند و این صحبت ها را در این راستا می بینید.
عراقچی ادامه داد: باید روال قانونی در کشورهای 1+5 ، داخل آمریکا و کنگره طی شود و لابی ها به کار افتادند که جلوی کار را بگیرند. طبیعی است که چنین اظهاراتی مطرح شود. آن چه که برای ما مهم است توافق و قطعنامه ای است که صادر شده است و در مورد دوره زمانی هم روشن و بدون ابهام است و همه باید به آن پایبند باشند.
وی خاطرنشان کرد: اگر اظهاری غیر از این مطرح شود حتما به آن اعتراض خواهیم کرد. در این مورد به خصوص هم به مقامات آمریکایی و 1+5 اعلام کردیم که کاری خلاف توافقات صورت نگیرد. اگرچه فی نفسه این اظهارات ارزش خاصی ندارد که اعلام کنند 10 سال دیگر قطعنامه ای برای تصویب به شورای امنیت بدهند و این ارزش توجه ندارد.
وی خاطرنشان کرد: به دقت تعهدات طرف مقابل را دنبال می کنیم و اگر تخلف و کوتاهی در تعهدات صورت بگیرد از طریق سازوکارهای داخل توافق پیگیری می کنیم.
** تایید یا رد برجام فقط در کلیات
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص نحوه فرآیند تصویب توافقنامه در داخل ایران و آمریکا و نقش کنگره آمریکا و مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: برخلاف آمریکا در جمهوری اسلامی ایران هیچ فرد و نهادی قدرت وتوی تصمیمات و مصوبات مجلس را ندارد بجز شورای نگهبان که آن هم برای انطباق مصوبات مجلس با قانون و شرع اقدام می کند.
به گفته عراقچی، اگر به لحاظ محتوایی مجلس تصمیمی بگیرد هیچ قدرتی وتوی آن را ندارد. اگر مجلس محترم در این خصوص تصمیمی بگیرد یا روال تعیین شده دیگری غیر از شورای عالی امنیت ملی باشد، اطلاع ندارم چه روالی طی می شود اما در این مرحله تایید یا رد کلیات توافق صورت می گیرد و در هیچ کدام از کشورهای 1+5 و ایران در موقعیت تغییر و اصلاح مفاد توافق نیست و تنها کلیات را تایید یا رد می کند.
وی ادامه داد: در این مقطع تایید یا رد شدن کلیات این توافق مطرح است.
**عادی شدن پرونده ایران
وی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص فرآیند عادی سازی پرونده ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت: قطعا وقتی که موضوعات توافق به سرانجام برسد شورای حکام هم پرونده ایران را خارج می کند. چرا که طبق توافق بعد از طول دوره توافق پرونده ایران عادی شده و برخورد شورای حکام با ایران مانند اعضای دیگر عضو ان.پی.تی و کشورهای فاقد سلاح هسته ای خواهند بود. بنابراین عادی شدن پرونده در آژانس و شورای حکام بعد از طی دوره توافق خواهد بود.
**سیاست ایران نسبت به نظام سلطه تغییر نکرده است
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اظهارات اخیر اوباما درباره مسایل منطقه ای اظهار داشت: هیچ گاه انتظار تغییر سیاست آمریکا در خصوص ایران پس از توافق را بجز در موضوع هسته ای نداشته و نداریم و طرف مقابل هم نباید انتظار تغییر مواضع ما غیر از موارد توافق هسته ای را داشته باشد.
عراقچی ادامه داد: توافق به معنای این نیست که سیاست های ما نسبت به نظام سلطه و سیاست خصمانه آمریکا و حمایت از دوستان منطقه ای تغییر کرده باشد. اگر این سیاست تلقی به حمایت از تروریسم شود برداشت ناصواب و اتهاماتی است که همچون گذشته به ایران وارد می شود که از نظر ما اعتبار ندارد.
**توافق به معنی عادی شدن روابط ایران و آمریکا نیست
وی اضافه کرد: انتظاری از طرف مقابل نداشتیم. حل و فصل موضوع هسته ای و رسیدن به توافق تنها مدیریت یکی از موضوعات ایران و آمریکاست و به معنای عادی شدن روابط دو کشور نیست و سایر موضوعات تحت تاثیر آن قرار نمی گیرد. ادامه سیاست خارجی جمهوری اسلامی طبق روال گذشته خواهد بود.
**گسترش همکاری ها با همسایگان در دوران جدید سیاست خارجی
عراقچی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص رویکرد ایران به کشورهای همسایه و آذربایجان در دوران پس از تحریم و استفاده از ظرفیت های این کشور گفت: حتما پس از تحریم شاهد دوران جدیدی در همکاری های اقتصادی ایران و بقیه این کشورها خواهیم بود، طبیعی است کشورهای همسایه و کشورهایی که در مسیر ترانزیتی ما هستند از جایگاه ویژه ای برخوردارند.
وی با اشاره به علقه های تاریخی و فرهنگی و نزدیکی دو کشور ایران و آذربایجان گفت: آذربایجان به دلیل قرار گرفتن در موقعیت خاص ایران و اروپا می تواند نقش مهمی ایفا کند و حتما در همکاری های آتی اقتصادی ایران، همسایگان و آذربایجان جایگاه ویژه خواهند داشت.
**مذاکرات پرتنش و پراسترس/برای توافق خوب تلاش کردیم
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر ادعای جان کری برای ترک میز مذاکرات در سه نوبت اظهار داشت: در دو سال مذاکرات فراز و نشیب زیادی داشته، اگر آن ها سه بار میز مذاکره را ترک کردند ما بیش از 10 بار ترک کردیم، این طور نیست که مذاکرات روال ثابت، معمول و دوستانه ای داشته است، مذاکرات بسیار پر تنش، پر استرس و همراه با کشمکش ها و فراز و نشیب ها بوده است.
عراقچی ادامه داد: در مقاطع مختلف مذاکرات متوقف شده و با موانع جدی روبرو شد، حتی تا دو روز قبل از توافق مطمئن نبودیم که به توافق برسیم به دلیل این که به دنبال توافق خوبی بودیم که در آن اصول، چارچوب ها و خطوط قرمز رعایت شده باشند و برای رسیدن به توافق خوب تلاش کردیم و اجازه ندادیم فشارهای روانی و عصبی مانع از کار ما شود.
**دسترسی به مراکز غیر هسته ای بر اساس استانداردهای بین المللی
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری پیرامون وضعیت پارچین و نحوه اجرای پروتکل الحاقی و همچنین تفاهم جداگانه ایران با آژانس گفت: درباره موضوعات مربوط به گذشته که به غلط به پی.ام.دی مشهور است، تفاهم جدیدی بین ایران و آژانس در روز توافق وین بین آقای صالحی و آمانو امضا شد و نقشه راهی برای حل و فصل موضوع پیش بینی شد.
به گفته عراقچی دو سال قبل چارچوبی برای توافق بین آقای صالحی و آمانو پیش بینی شده بود که در قالب آن توافق، نقشه راه جدیدی امضا شد و بر اساس همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس برای حل موضوعات گذشته گسترش می یابد و امیدواریم در فرصت کوتاهی حل و فصل شود.
وی با بیان این که پروتکل الحاقی مربوط به آینده است و ما به طور داوطلبانه شروع به اجرای آن می کنیم، گفت: البته از زمانی که به روز اجرا برسیم در قالب پروتکل الحاقی دسترسی های لازم به آژانس داده خواهد شد و دسترسی به مراکز غیرهسته ای در چارچوب های استانداردهای بین المللی و پروتکل الحاقی خواهد بود.
**آزاد شدن دارایی های بلوکه شده ایران
عراقچی در ادامه و در خصوص نحوه آزاد شدن دارایی های بلوکه شده ایران اظهار داشت: این مساله یکی از بندهای روشن توافق است و احتیاج به ساز و کار ویژه ای ندارد، بعد از برداشته شدن تحریم ها این اموال آزاد شده و در دسترس صاحبان آن ها قرار می گیرد و هر پولی که متعلق به جمهوری اسلامی ایران باشد، آزاد و قابل بهره برداری خواهد بود.
وی در عین حال گفت: تا قبل از اجرایی شدن توافق که احتمالا بین چهار تا 6 ماه طول می کشد، توافق ژنو کماکان پابرجاست و آزاد شدن ماهانه 700 میلیون دلار از دارایی های ایران در دستور کار قرار دارد.
**نقش آژانس بر لغو یا تمدید محدودیت های تسلیحاتی
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نقش آژانس بر لغو یا تمدید محدودیت های تسلیحاتی چه خواهد بود؟ گفت: در قطعنامه جدید محدودیت هایی برای صادرات و واردات تسلیحات مطرح شده است که این محدودیت ها را اگر با ممنوعیت های گذشته مقایسه کنیم مشاهده خواهیم کرد که تغییرات زیادی صورت گرفته است؛ تحریم دیگر وجود ندارد و محدودیت است.
عراقچی ادامه داد: در گذشته صادرات تسلیحات به طور کامل ممنوع بود و واردات اقلام عمده نظامی که شامل هفت قلم است به طور کامل ممنوع اعلام شده بود اما اکنون به این وضعیت تبدیل شده است که مورد به مورد برای واردات باید از شورای امنیت مجوز گرفته شود و این محدودیت ها 10 سال ادامه خواهد داشت و بعد از آن برداشته می شود.
وی تصریح کرد: یکی از گزارش هایی که آژانس می تواند ارایه کند «گزارش گسترده تر» است که این گزارش جمع بندی آژانس بر اساس پروتکل الحاقی است که فقدان فعالیت های اعلام نشده را بیان می کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای گفت: این گزارش تایید می کند که نه تنها فعالیت های اعلام شده، زیر نظر من است بلکه مطمئنیم هیچ فعالیت اعلام نشده ای در آن کشور وجود ندارد.
عراقچی افزود: در توافق برجام هیچ یک از مراحل توافق چه در دوره 5 ساله تسلیحاتی یا 8 ساله موشکی و دوره های دیگر منوط به گزارش آژانس نیست اما اگر آژانس این گزارش را بدهد، تاثیر مثبتی خواهد داشت.
وی اظهار کرد: بنابراین حتما با آژانس همکاری خواهیم کرد ، چرا که اگر این گزارش صادر شود، تاثیری مثبت خواهد داشت اما اگر نشود تاثیر منفی به دنبال نخواهد داشت.
**S300مشمول قطعنامه شورای امنیت نیست
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که آیا محدودیت ها شامل سلاح «S300» می شود گفت: سلاح هایی که فروش آن ها به ایران مشمول محدودیت می شود، هفت قلم است و اقلام دفاعی از جمله S300 شامل این ها نیست.
عراقچی ادامه داد: دولت روسیه به صراحت اعلام کرده که S300 شامل این محدودیت ها نمی شود.
**موج سفرهای مقامات اروپایی/موگرینی و فابیوس در راه ایران
معاون وزیر امور خارجه درباره سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران نیز گفت: بعد از توافق ژنو شاهد موج سفر مقامات اروپایی به ایران بودیم، بعد از توافق وین نیز موج سفر مقامات اروپایی به ایران شروع شده است.
عراقچی افزود: اولین سفر معاون صدر اعظم آلمان بود و پس از آن سفر خانم موگرینی را در هفته آینده و فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه را خواهیم داشت.
وی با بیان این که سفرهای دیگری نیز در دستور کار است، ادامه داد: توافق وین راه را برای همکاری های اقتصادی با ایران برای بسیاری از کشورهایی که به خاطر تحریم ها از همکاری با ایران محروم شده بودند، باز خواهد کرد.
**گسترش روابط با چین و روسیه
این مقام دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال خبرنگار چینی مبنی بر نقش روسیه و چین در توافق ایران و 1+5 گفت: کشورهای روسیه و چین در طول مذاکرات دو سال گذشته نقش مثبت و سازنده ای ایفا کردند؛ اگرچه این دو کشور در کمپ مقابل ما در 1+5 بودند اما نقش متعادل کننده و مثبتی را ایفا کردند و در طول دو سال گذشته رایزنی های مستمری داشته ایم و خواهیم داشت.
عراقچی ادامه داد: روابط ایران با چین و روسیه سازنده و رو به جلو است و دارای ابعاد راهبردی و مهم است و مطمئنیم بعد از اجرای توافق روابط ما با این دو کشور شکوفاتر خواهد شد.
وی همچنین از نقش سازنده چین و روسیه تشکر کرد.
**حل و فصل PMD با رعایت نگرانی های طرفین
این مقام دستگاه دیپلماسی همچنین در خصوص نظارت از پارچین گفت: در خصوص پارچین، نقشه راه جدیدی بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی کشورمان امضا شده و در آن ترتیباتی در مورد تمام موضوعات گذشته دیده شده است.
عراقچی اظهار کرد: بر این اساس به نحوی عمل خواهد شد که رضایت آژانس به دست آید و مدیر کل آژانس بتواند گزارش نهایی خود را ارایه کند؛ همکاری های لازم صورت خواهد گرفت و امیدواریم به شیوه معقولی هم اطمینان آژانس را جلب کنیم و هم در عین حال نگرانی هایی که در ایران نسبت به دسترسی به مراکز نظامی و افراد وجود دارد را رعایت کنیم.
** حفظ خاصیت بازگشت پذیری پس از 10 سال خلاف تعهدات و توافقات وین است
عراقچی در پاسخ به سوال تکراری درباره افزایش زمان محدودیت ها از 10 سال به 15 سال، گفت: از نظر ما قطعنامه شورای امنیت صراحت دارد و دوره توافق 10 ساله است و بررسی پرونده ایران در شورای امنیت در 10 سال خاتمه می یابد.
وی ادامه داد: این که اعلام کنند خاصیت بازگشت پذیری را می خواهند حفظ کنند از نظر ما خلاف تعهدات و توافقات وین است و ما اعتراض خود را اعلام کرده و به همه اعضای 1+5 اعلام خواهیم کرد.
**احتمال مذاکرات موردی در صورت تصمیم گیری مقامات عالی
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا در حاشیه مذاکرات، موضوعات دیگری از جمله سوریه نیز مورد گفت و گو قرار گرفته است؟ گفت: در طول مذاکرات هسته ای هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای ایران را مورد بحث قرار ندادیم به جز بحث اتباع ایرانی و آمریکایی که با عنوان موضوعی انسان دوستانه مورد توجه قرار گرفت تا از جهت انسانی مسایل موجود برطرف شود.
وی ادامه داد: اینکه بعد از اجرایی شدن توافق زمینه برای مذاکره در خصوص سایر مسایل مورد علاقه طرفین نیز احتمال وجود دارد باید بگوییم که احتمال دارد به صورت موضوعی و موردی توسط مقامات عالی تصمیم گیری و وارد مذاکره شویم.
عراقچی اضافه کرد: این بحث مربوط به آینده است، باید در آینده با توجه به منافع ملی در موضوعات خاص تصمیم گیری شود.
**با قطعنامه های شورای امنیت بر اساس منافع ملی عمل می کنیم
در ادامه این نشست خبرنگاری پرسید که یکی از مسوولان سابق کشور قطعنامه ها را کاغذپاره می دانست و شما هم محدودیت های موشکی را الزام آور ندانستید، آیا این تعبیر شبیه همان تعبیر کاغذ پاره ها که در گذشته اعلام می شد نیست؟
عراقچی پاسخ داد: این که با قطعنامه شورای امنیت باید با چه تعبیری صحبت کرد، موضوع صحبت نیست و برای ما حفظ منافع ملی کشور مهم است و هر جا قطعنامه ای را خلاف منافع ملی، خلاف عقل و منطق ببینیم بر اساس سیاست های خود عمل می کنیم.
**گسترش روابط با ترکیه/اختلاف در برخی مسایل منطقه ای
عراقچی در پاسخ به سوال خبرنگاری از کشور ترکیه در مورد روابط ایران با این کشور بعد از توافق هسته ای گفت: روابط ایران و ترکیه روابطی مستحکم، قدیمی و بسیار گسترده و دارای ابعاد مختلف تاریخی، اقتصادی و سیاسی است و حتما روابط دو کشور با قوت ادامه پیدا خواهد کرد.
وی با تاکید بر اختلاف نظر ایران و ترکیه در بعضی مسایل منطقه ای افزود: اختلاف نظر در برخی موارد بسیار جدی است ولی این به معنی خروج روابط دو کشور از مسیر خود نیست. این همکاری ها بعد از توافق وین گسترده تر خواهد شد و موقعیت جغرافیایی ترکیه نقش مهمی را در گسترش روابط اقتصادی ایران و اروپا ایفا خواهد کرد.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: درطول دوران گذشته تحریم، روابط بسیار گسترده و رو به جلویی با ترکیه داشتیم و امیدواریم این روابط به شکلی گسترده تر و با قوت ادامه پیدا کند.
عراقچی اضافه کرد: در عین حال اختلافاتی که در بعضی از مسائل منطقه داریم قابل کتمان نیست و در بعضی از مسائل بسیار جدی است و ما نظرات خود را به طور مستمر به مقامات دولت ترکیه منتقل کردیم و در آینده نیز این کار را ادامه خواهیم داد اما کلان روابط دو کشور در آینده گسترده تر خواهد شد.
**نقض توافق برای آمریکا تبعات دارد
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که تغییر دولت ها در آمریکا و کشورهای غربی چه تاثیری در توافق می گذارد؟ گفت: طبق توافق،دولت آمریکا متعهد شده که رییس جمهور آن کشور قوانین و تصمیم کنگره را اجرا نکند و تا زمانی که توافق پابرجاست به این عدم اجرا ادامه دهد؛ یعنی حتما رییس جمهوری آمریکا باید اجرای تحریمها را متوقف کند.
وی ادامه داد: اگر هر رییس جمهوری در آمریکا در آینده این عمل را انجام ندهد در واقع توافق را نقض کرده که نقض آن توسط آمریکا یا هر کشور 1+5 تبعات خود را خواهد داشت؛ درآن صورت ما به ساز و کاری که وجود دارد رجوع خواهیم کرد و توافق منتفی خواهد بود که این در توافق به روشنی ذکر شده است .
**سامانه موشکی ایران موضوع قطعنامه شورای امنیت نیست
عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره محدودیت های تسلیحاتی قطعنامه شورای امنیت گفت: تحریم های تسلیحاتی و موشکی از قبل وجود داشته که آخرین آن، قطعنامه 1929 بود. این تحریم ها در قطعنامه جدید به محدودیت تبدیل و نسبت به گذشته بسیار کم رنگ تر شده است.
عراقچی افزود: قطعنامه فعلی بدون اشاره به بند 41 فقط از ایران درخواست می کند که این فعالیت ها را برای موشک هایی که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده است، انجام ندهد.
وی با تاکید بر این که هیچ یک از موشک های جمهوری اسلامی ایران برای حمل کلاهک اتمی طراحی نشده است، تاکید کرد: از این رو کل سامانه موشکی ایران خارج ازموضوع قطعنامه خواهد بود.
وی ادامه داد: بعد از صدور قطعنامه جدید، وزارت امور خارجه بیانیه ای صادر و مواضع خود را بیان کرد که در آن به روشنی اعلام کردیم که از نظر ما بین مفاد توافق و مفاد قطعنامه تفاوت وجود دارد؛ رعایت یا عدم رعایت مفاد توافق پیامدهایی خواهد داشت و رعایت و عدم رعایت قطعنامه نیز پیامدهایی خواهد داشت.
معاون وزیر امور خارجه افزود: در بندهای بیانیه وزارت امور خارجه ذکر شده است که جمهوری اسلامی ایران برای تامین نیازهای دفاعی و حفظ استقلال و امنیت خود و همچنین برای مقابله با تروریسم و کمک به متحدین خود در مقابله با تروریسم از هیچ اقدامی کوتاهی نخواهد کرد.
عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: وزارت امور خارجه همواره مجری کامل سیاست های اصولی جمهوری اسلامی - که استکبار ستیزی از مشخصه های اصلی آن است – بوده، است و خواهد بود.
وی گفت: ما به عنوان مجریان سیاست خارجی هم بر اساس اعتقادات قلبی، هم دستورات سازمانی و هم اصول انقلاب اسلامی، سیاست خارجیمان را بر اساس ترسیم رهبر معظم انقلاب ادامه خواهیم داد و فکر می کنم قضاوت ایشان هم بر اساس همین یافته ها است.
**توضیح درباره لغو و نه تعلیق تحریم ها در قطعنامه شورای امنیت
عراقچی در پاسخ به سوالی در مورد لغو یا تعلیق تحریم ها در توافق هسته ای گفت: روز گذشته رییس مجلس شورای اسلامی سوالی از وزیر امور خارجه در خصوص تحریم های شورای امنیت با عبارت تحریم های UN مطرح کرد که دکتر ظریف پاسخ داد در هیچ جای توافق از کلمه تعلیق استفاده نشده است.
وی ادامه داد: این که در برخی رسانه ها اعلام شده که در توافق از عبارت تعلیق استفاده شده است صحت دارد؛ در ضمیمه شماره 2 قطعنامه از کلمه تعلیق استفاده شده است ولی جایی که این کلمه استفاده شده، مربوط به لغو تحریم های اتحادیه اروپاست.
معاون وزیر امور خارجه افزود: اتحادیه اروپا از ساز و کار تصمیم گیری پیچیده ای برخوردار است ولی آن چه در عمل اتفاق می افتد لغو قوانین تحریمی اروپاست که صادر شده و این که از کلمه تعلیق در دو جای ضمیمه استفاده شده به این معنی نیست که تعلیق جایگاهی در توافق برجام داد؛ تمامی تحریم های مالی و اقتصادی که وجود داشته توسط توافق وین در روز توافق که دو ماه دیگر است به طور کامل لغو می شود.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به این سوال که آیا امکان لغو یا نقض توافق توسط کنگره آمریکا وجود دارد؟ گفت: قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای کشورها الزام آور است اما این که آیا این قطعنامه بر حقوق داخلی هم تفوق دارد، متفاوت است.
عراقچی ادامه داد: ما نیاز به مصوبه مجلس یا شورای عالی امنیت ملی برای موضوعات مختلف داریم و برای آمریکا نیز همین طور است؛ این بحث موضوعی است که حقوقدانان باید باز کنند و روی آن صحبت کنند.
وی افزود: تصمیم گیری در این مقطع درباره کلیات توافق خواهد بود امکان اینکه بخشی از آن تصویب شود، بخشی تصویب نشود یا اصلاحاتی در آن صورت گیرد امکان پذیر نیست.
معاون وزیر امور خارجه گفت: همان طور که روز گذشته نیز برای نمایندگان مجلس نیز گفته شد، ما اصرار داشتیم که ابتدا شورای امنیت قطعنامه را صادر کند و بعد از تائید شورای امنیت ما مراحل قانونی را در کشور شروع کنیم که این مساله رخ داد.
**ساز و کار حل اختلافات در برجام
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به سوالی مبنی بر این که جریان بازگشت پذیری تحریم ها چگونه خواهد بود؟ گفت: ساز و کار بازگشت پذیری ساز و کاری پیچیده است که در توافق به آن اشاره شده است؛ اولا این ساز و و کار دو طرفه است؛ اگر هر یک از طرفین معتقد باشند که طرف مقابل نقض تعهدات خود را کرده است، می توانند از این ساز و کار استفاده کنند.
عراقچی تصریح کرد: این ساز و کار شامل رجوع به کمیته مشترک ایران و 1+5 است و این کمیته 15 روز فرصت دارد که به این مساله بپردازد؛ بعد از 15 روز، وزرای خارجه ایران و1+5 15 روز دیگر به موضوع رسیدگی می کنند که می توانند این زمان را تمدید کنند؛ سپس، کمیته مشورتی سه نفره متشکل از نمایندگان ایران، کشور دوم و فرد بی طرف تشکیل می شود؛ این مراحل باید طی شود و اگر در طول این مراحل مساله حل و فصل نشود موضوع به شورای امنیت می رود.
معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: پس از آن، حدود 30 روز شورای امنیت فرصت دارد که برای حل و فصل موضوع تلاش کند و موضوع را حل و فصل کند و اگر نتواند به جمع بندی برسد، آن کشور مربوطه یا رییس شورای امنیت باید قطعنامه ای را درخواست کند و برای ادامه تحریم ها به رای گیری بگذارد و آن کشور باید قطعنامه را وتو کند.
وی افزود: این روال حداقل 60 روز است و چندین پروسه باید طی شود و کشوری که بخواهد این پروسه را طی کند و تحریم ها را برگرداند اگر دلیل و مدرکی نداشته باشد و صرفا بخواهد بهانه جویی کند، هزینه سیاسی سنگینی باید پرداخت کند و در نهایت باید بداند در این صورت ایران به هیچ یک از تعهدات برجام متعهد نخواهد ماند که این، در قطعنامه به صراحت آمده است.
عراقچی ادامه داد: یکی از نکات قطعنامه این است که موضع ایران در قطعنامه آمده است و گفته شده که ایران بیان کرده که اگر این اتفاق بیفتد به تعهدات خود پایبند نخواهد بود؛ ما این موضع را در بیانیه وزارت خارجه هم اعلام کرده ایم و گفته ایم نه تنها به تعهدات خود در برجام پایبند نخواهیم بود، حتی همکاری های خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی را متوقف خواهیم کرد.
وی افزود: بازگشت پذیری تحریم ها اگر برای آن ها وجود دارد، بازگشت پذیری برای ما هم وجود دارد و ما نیز به برنامه خود برخواهیم گشت و به شیوه ای باز می گردیم که حتما مانع از بهانه جویی طرف مقابل باشد.
**بسته شدن پرونده گذشته تا 15 دسامبر
معاون وزیر امورخارجه کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص همکاری های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای پایان دادن به موضوعات گذشته اظهارداشت: برای حل و فصل مسایل گذشته بین ایران و آژانس منتظر طی مراحل قانونی توافق نیستیم.
در بخشی از توافق قید شده است که ایران و آژانس با یکدیگر همکاری می کنند.
عراقچی با بیان این که نقشه راه همکاری ایران و آژانس کاملا روشن است و اعلام عمومی هم شده، اظهارداشت: تا آخر ماه جولای، آژانس بین المللی انرژی اتمی فرصت دارد در مورد 11 سوال مدنظر خود مستندات کافی را ارایه دهد. بعد از آن ایران یک ماه فرصت دارد تا به این ابهامات و سوالات پاسخ دهد. فرصت دیگری این بار برای ارزیابی مستندات داده می شود و در نقشه راه ذکر شده است که این فرصت در 15 اکتبر تمام می شود.
وی ادامه داد: دبیر کل آژانس گزارش نهایی خود را در این زمینه 15 دسامبر تقدیم شورای حکام می کند و زمانی که گزارش مدیرکل در 15 دسامبر به شورای حکام ارایه شود، 1+5 قطعنامه ای با هدف بستن موضوع ارایه خواهد داد.
به گفته معاون وزیر امور خارجه تا پایان 2015 موضوع پی.ام. دی و ابهامات آن بسته خواهد شد ولی این نقشه راه باید با برنامه اجرایی شدن توافق، هماهنگ شود تا انجام اقدامات ما براساس انطباق با نقشه راه و اطمینان از این باشد که این نقشه در مسیر معقولی پیش خواهد رفت.
**لغو تحریم ها الزام آور است/محدودیت موشکی ذیل ماده 41 منشورملل متحد نیست
این مقام دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که پرونده ایران چه زمانی از ذیل فصل 7 منشور ملل متحد خارج شده و عادی می شود گفت: با قطعنامه ای که دو روز گذشته صادر شد، ایران از ذیل فصل 7 منشور ملل متحد خارج شد.
عراقچی ادامه داد: اگر قطعنامه های قبلی شورای امنیت به خصوص قطعنامه هایی که به تحریم می پردازد را ملاحظه کنید، می بینید که در آخرین بند بخش مقدماتی قید می کند که این قطعنامه تحت ماده 41 صادر می شود و شورای امنیت در ابتدای کار تصریح می کند که براساس ماده 41 عمل می کند که این روال در 6 قطعنامه قبلی در مورد پرونده هسته ای ایران وجود داشته است.
وی اضافه کرد: در مقدمه قطعنامه جدید شورای امنیت قید شده است که این قطعنامه طبق ماده 25 به یک ماده عمومی اقدام می شود و کشورها باید به تصمیم شورای امنیت عمل کنند و به ماده 41 اشاره ای ندارد.
معاون وزیر امورخارجه افزود: در 10 بند اجرایی به طور مشخص به ماده 41 اشاره می کند که بین 8 تا 9 مورد آن مربوط به لغو تحریم های گذشته است، برای این که لغو تحریم های گذشته را الزام آور کند.
به گفته عراقچی یکی از موارد مربوط به ماده 41 محدودیت های تسلیحاتی است و در مورد محدودیت های موشکی هم اشاره ای به ماده 41 نشده است اما کلیت قطعنامه تحت ماده 41 نیست.
**دستاوردی بزرگ برای ملت ایران
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: وقتی موضوعی ذیل فصل 7 و ماده 41 بررسی می شود یعنی تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی است. تفاوتی که الان وجود دارد این است که شورای امنیت موضوع پرونده هسته ای ایران را تهدید علیه صلح و امنیت بین الملل نمی داند و در بند 7 مقدماتی هم از عبارت تغییر بنیادین در روابط ایران و شورا استفاده کرده و کشورها را تشویق به همکاری هسته ای با ایران می کند.
عراقچی خاطرنشان کرد: دوستانی که به مواردی همچون بازگشت پذیری تحریم ها اشاره می کنند تصویری کلان را نگاه کنند، در قطعنامه های قبلی شورای امنیت پرونده هسته ای ایران را به منزله تهدید شناسایی کرده بود و تصریح می کرد که غنی سازی آب سنگین اراک و فردو تعطیل شود یا ایران حق فعالیت موشکی را ندارد همه این مجازات ها الان کنار گذاشته شده است و غنی سازی ایران تهدید نیست.
وی ادامه داد: ایران می تواند غنی سازی را ادامه دهد، آب سنگین اراک و فردو هم به فعالیت خود ادامه دهد ضمن این که تحریم ها را هم برمی دارند و این دستاوردی بزرگ برای ملت ایران و 10 سال مقاومت در مقابل تهدید و تحریم است.
**نتیجه مقاومت را با نگاه های فروملی مخدوش نکنیم/مقایسه قطعنامه 2231 با 1929
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای یادآور شد: شورای امنیت آنچه را که براساس ذیل فصل 7 ایران را از آن محروم کرده بود همان را به ایران می دهد و تحریم ها را هم برمی دارد و چنین امری در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که غنی سازی در یک کشور در حال توسعه را پذیرفته باشد و کشورهای دیگر هم به آن کمک کنند.
عراقچی در عین حال گفت: بالاخره طرف مقابل نمی خواهد خود را خلع سلاح کند و مسایلی همچون بازگشت پذیری را نگه می دارد که اگر ایران تخلف کرد وضعیت موجود را برگرداند البته ما هیچ وقت قصد تخلف نداشتیم.
وی یادآور شد: کسانی که قطعنامه ها را بررسی می کنند تصویر کلان را ببینند و این دستاورد بزرگ و نقاط ضعف آن را با هم ببینند.
عراقچی ادامه داد: بند 9 قطعنامه 1929 را با بند 3 ضمیمه قطعنامه حاضر مقایسه کنید که حتی ادبیات آن هم تفاوت دارد و در قطعنامه 1929 از عبارت «ایران نباید» استفاده می کند و اما در این قطعنامه از عبارت «می خواهد» استفاده کرده است، در قطعنامه 1929 همه موشک ها را قید کرده است اما در قطعنامه فعلی موشک هایی که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده اند مدنظر قرار داده است.
به گفته وی علاوه بر این در قطعنامه 1929 همه کشورها موظفند با هر ابزاری از برنامه هسته ای ایران جلوگیری کنند و این یعنی مجوز اقدام نظامی. البته هیچ کسی جرات نکرد. این مجوز را امضا کند و مجوز هم نخواهد داشت اما در هر صورت باید تصویر کلان مدنظر قرار گیرد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای اضافه کرد: در این صورت معلوم می شود که مقاومت 10 ساله مردم تحت رهبری داهیانه رهبر معظم انقلاب به چه نتایجی رسیده است البته در حاشیه آن نقاط ضعف را هم می توان بررسی کرد و برای آن تمهیداتی اندیشید اما نباید نتیجه مقاومت خودمان را با تعبیرات خاص، نگاه های غیرملی و فروملی خدشه دار کنیم.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
