اهمیت توافق ایران برای اوباما در کاهش بحران های منطقه

گروه بین الملل – اوباما نسبت به نقش ایران در منطقه در جهت ایجاد امنیت و صلح و رفع مشکلات آگاه است و به همین خاطر تلاش گسترده ای را برای ایجاد توافق با ایران به کار گرفته است. 

به گزارش بولتن نیوز، حضور 12 روزه جان کری وزیر خارجه دولت اوباما در وین و تاکید وی به صرف وقت  و انرژی برای توافق با ایران و بیشترین سطح ارتباط با آقای ظریف و مذاکرات و گفت وگوهای بین ایران و آمریکا، نشان دهنده اهمیت بسیار توافق با ایران برای دولت آمریکا است. 

از سوی دیگر، دیدار اوباما با اعضای دموکرات کنگره و سنای آمریکا و اعلام حمایت سناتورهای دموکرات از توافق و مذاکره با ایران، نشان دهنده اهمیت بسیار توافق ایران به عنوان یک موفقیت تاریخی برای دموکرات ها است. 

اوباما به سناتورهای دمکرات گفته است که به دنبال «توافق بد با ايران» نیستم

حتی هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ها برای انتخابات ریاست جمهوری نیز حمایت خود را از توافق با ایران و ادامه مذاکرات اعلام کرده است. 

گفته شده که اوباما پیشنهاد سفر به ایران بعد از توافق و درسال میلادی آینده را مطرح کرده تا با کاهش مشکلات آمریکاو ایران، از توان ایران برای کاهش مشکلات منطقه استفاده کند. 

همه این نشانه ها ثابت می کند، که دموکرات ها اهمیت زیادی برای توافق با ایران قائلند و آن را راهکاری برای کاهش مشکلات جهان و آمریکا و منطقه خاورمیانه و غرب آسیا می دانند و به این نتیجه رسیده اند که بدون حضور ایران نمی توانند مشکلات منطقه، داعش و عراق و سوریه را حل کنند. 

رييس جمهوری آمريکا به نمايندگان دمکرات مجلس سنا اطمينان داد به دنبال «توافقی بد» با ايران نيست و از آن‌ها خواست تا پايان مذاکرات صبوری پيشه کنند. 

به گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس، باراک اوباما که در جريان رسيدن به توافقی اقتصادی در روزهای اخير دچار اختلاف با برخی از نمايندگان دمکرات شده بود، روز چهارشنبه ۱۷ تيرماه در کاخ سفيد با آن‌ها گفت‌و‌گو کرد.

رادیو فردا در ارتباط با دیدار اوباما با نمایندگان سنا گزارش داد: برخی از نمايندگان سنا که در اين مراسم حضور داشتند گفته‌اند که بخش اصلی گفت‌وگوها با رییس جمهوری آمریکا، به مذاکرات اتمی ايران اختصاص داشت. 

قرار بود با پايان مهلت قبلی تعيين شده در مذاکرات با ايران، آقای اوباما متن توافق را به سنا تحويل داده و برای بررسی آن یک ماه مهلت دهد. 

اين گزارش حاکی است مخالفتی با آقای اوباما در زمینه تمديد مهلت مذاکرات با ايران از سوی نمايندگان دمکرات سنا، گزارش نشده است. 

سایت «پولیتیکو» نیز گزارشی از این مراسم داده است که سه شنبه شب برگزار شده و نوشته است که رییس جمهوری آمریکا همزمان با ادامه مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی در وین، تا حدودی نسبت به گفت‌وگوها ابراز بدبینی کرده است.

سناتور دیک دوربین روز چهارشنبه در گفت‌وگو با «پولیتیکو» اظهار داشت: «آقای اوباما گفت که به نظرش می رسد شانس توافق کمتر از پنجاه- پنجاه است و او با توافقی که ضعیف یا قابل اجرا نباشد موافقت نخواهد کرد».

این سناتور آمریکایی افزود: «رییس جمهوری ایالات متحده گفت اگر توافقی حاصل شود که با استانداردهای او مطابقت داشته باشد، از ما خواهد خواست تا صادقانه با آن برخورد کرده و عجولانه قضاوت نکنند».

سناتور کریس کونز نیز به «پولیتیکو» گفته است: «وی (اوباما) اظهار داشت که "عصبی نشوید، نگران سخنان رهبر جمهوری اسلامی و اظهارنظرها در مطبوعات نباشید. قرار نیست توافقی را امضاء کنم که بر اساس آن نتوانیم همه راه‌های دستیابی ایران به بمب "اتمی" را مسدود کنیم».

این سناتور دمکرات افزوده است که این اظهارات رییس جمهوری آمریکا، یک «حرف اطمینان بخش» بوده است.

مذاکرات اتمی گروه ۵+۱ با ايران در وين جريان دارد و مهلت آن تا روز جمعه اين هفته تمديد شده است. در حالی که جان کری وزير خارجه آمريکا، فدريکا موگرينی مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا و محمد جواد ظريف، وزير خارجه ايران در وين حضور دارند، قرار است وزيران خارجه فرانسه و بريتانيا هم به آن‌ها ملحق شوند. 

در همین حال، محمد جواد ظريف، وزير خارجه ايران، روز چهارشنبه در سرمقاله‌ای که در روزنامه بریتانیایی «فايننشال تايمز» منتشر شد، تاکيد کرده که توافق اتمی ايران و غرب، «در دسترس» است. 

آقای ظريف همچنين گفته است که رسيدن به چنين توافقی می‌تواند زمينه ساز همکاری دو طرف برای «مبارزه با افراط‌گرايی» باشد. 

وزير خارجه ايران در اين مقاله افزوده است: «ايران آماده قبول توافقی منصفانه و متوازن است که می‌تواند راهگشای افق همکاری‌ها برای مقابله با چالش‌های مشترک پيش رو است».

به گفته آقای ظریف، «در ميان اين چالش‌ها، می‌توان به بروز افراط‌گرايی خشونت‌طلبانه در قلب منطقه خاورميانه اشاره کرد که ممکن است دامنه‌های آن حتی به اروپا کشيده شود».

وزير خارجه ايران در اين نوشته به طور مشخص به حملات اسلامگرايان افراطی در فرانسه، کويت و تونس اشاره کرده است. 

آقای ظريف، تحريم‌های اعمال شده عليه ايران را «تبعيض‌آميزترين تحريم‌های اعمال شده عليه ملتی در تاريخ» عنوان کرد و گفت همتايان من (وزيران خارجه کشورهای ۵+۱) به درستی باب مذاکرات را گشودند اما بايد ميان رسيدن به توافق و تهديد، تصميمی دقيق انتخاب کنند».

حسن روحانی، رييس جمهوری ايران، پيش از ترک تهران به سمت روسيه برای حضور در اجلاس شانگهای گفت: « جمهوری اسلامی دارد خودش را برای پسا مذاکرات يا پسا تحريم آماده می‌کند».

آقای روحانی در جريان تشريح سفر خود گفت: «سه اجلاس به صورت همزمان در شهر اوفا برگزار می‌شود و نظرات جمهوری اسلامی در اجلاس شانگهای و بريکس بيان خواهد شد».

رييس جمهوری ايران گفت: «علاوه بر اين ملاقات‌های جانبی با کشورهای مختلف داريم به ويژه اين‌که دو کشور از کشورهايی که در اين اجلاس‌ها حضور دارند، يعنی روسيه و چين جزو کشورهای ۱+۵ هستند. مذاکرات ما و ۱+۵ هم روزهای حساسی را دارد می‌گذراند و جمهوری اسلامی دارد خودش را برای پسا مذاکرات يا پسا تحريم آماده می‌کند».

رسيدن به توافق اتمی در رابطه ميان ايران و آمريکا پس از وقوع انقلاب در ايران و قطع روابط دو کشور، اتفاقی بزرگ محسوب شده و برای باراک اوباما و حسن روحانی، روسای جمهوری‌ دو کشور، هم دستاوردی بزرگ خواهد بود. به ويژه که هر دو از ناحيه تندروهای داخلی تحت فشار هستند.

 

سفیر ایران در فرانسه گفت: اوباما فهمیده که ایران ایفا کننده نقشی انکار ناپذیر در منطقه است و مشارکتش برای حل مشکلات و بحران‌هایی که منطقه با آن مواجه بوده، اجتناب ناپذیر است.

علی آهنی سفیر ایران در فرانسه در گفت‌وگو با نشریه «conflit» که روز چهارشنبه شماره ویژه خود را به ایران اختصاص داده بود به موضوعاتی از قبیل مذاکرات هسته‌ای، روابط ایران و آمریکا، دموکراسی در ایران و نیز روابط ایران و فرانسه پس از رفع تحریم‌ها اشاره کرد که مشروح آن از نظر خوانندگان می‌گذرد.

سوال: از توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 چه ارزیابی دارید؟

آهنی: موضوع هسته‌ای ایران سیاسی شده است. این امر بهانه‌ای شده برای اینکه «ایران هراسی» را دامن زده و توجیه کنند. باید تمام نگرانی‌هایی که در این زمینه وجود دارد برطرف شود که این امر بر آرامش منطقه‌ای و جهانی تاثیر خواهد گذاشت. 

مذاکرات بر دو اصل استوار است: اطمینان دادن به گروه 1+5 که برنامه هسته‌ای ما برای همیشه غیر نظامی باقی خواهد ماند و به ایران نیز اطمینان داده شود که این برنامه غیر نظامی ادامه خواهد یافت. مسلماً، این کار با برداشتن تحریم‌های غیرقانونی علیه کشورمان همراه خواهد بود. 

سوال: آیا ایران از این تحریم‌ها رنج برده است؟ 

آهنی: ما به رغم تحریم‌ها توانسته‌ایم آن را مدیریت کنیم، ولی این تحریم‌ها رنج‌های بسیاری را در برداشته است. دارو و مواد مصرفی بسیار گرانقیمت را به مردم تحمیل کرد... و بخصوص که چه انرژی برای مقابله و برای دور زدن این تحریم‌ها صرف شد.

سوال: شدیدترین اثر این تحریم‌ها چه بود؟ 

آهنی: بخش انرژی از فقدان سرمایه گذاری خارجی لطمه دید. این موضوع بر توان تولید و صادرات مواد هیدروکربونی ما و همچنین بخش صنعت اثر گذاشت. 

سوال: آیا شما می‌گویید که باراک اوباما بزرگترین رئیس جمهور آمریکا از سال 1979 به بعد بوده است؟ 

آهنی: قضاوت در مورد رئیس جمهور آمریکا، کار مردم این کشور است. آنچه به ما مربوط می‌شود، ما شاهد برخی اظهارات و برخی ژست‌ها بوده‌ایم. هر چند که سیاست آمریکا تغییر نکرده، زیرا این امر در معرض فشار برخی گروه‌ها یا برخی لابی‌های قدرتمند بوده است. اوباما می‌داند که ایران ایفا کننده نقشی انکار ناپذیر در منطقه است و مشارکتش برای حل بحران‌های منطقه اجتناب ناپذیر است.

سوال: چه چیزی باعث شده که او رفتارش را تغییر دهد؟ 

آهنی: در طول سال‌ها، آمریکا یک هدف را دنبال کرده است: بی ثبات کردن ایران؛ چیزی که اسمش را تا آمدن اوباما، «تغییر رژیم در ایران» گذاشته بودند؛ اما او شاهد بود که ایران موفق شده ثبات و امنیت خود را بهتر از بقیه کشورهای منطقه خاورمیانه تضمین کند. او فهمیده که ایران ایفا کننده نقشی انکار ناپذیر در منطقه است و مشارکتش برای حل مشکلات و بحران‌هایی که منطقه با آن مواجه است، اجتناب ناپذیر است. 

سوال: آیا این تغییر رفتار آمریکا می‌تواند به خاطر ظهور داعش باشد؟ 

آهنی: گروه تروریستی داعش خود را به عنوان دولت اسلامی معرفی می‌کند، ولی نه دولت است و نه اسلامی. این گروه چهره اسلام را تخریب کرده است. تغییر نگاه آمریکا و ژست و اظهاراتی را که به آن اشاره کردم، به قبل از ظهور داعش باز می‌گردد.

سوال: توافق هسته‌ای هم از سوی جمهوری خواهان کنگره و هم از سوی اسرائیل و عربستان سعودی مورد انتقاد است. درباره این وحدت نظر در بین آنان چه فکر می‌کنید؟ 

آهنی: هرکدام منافع خاص خودشان را دنبال می‌کنند. عربستان سعودی باید به تغییر سیاست و روش‌های خود بیاندیشد. اگر می‌خواهد نقشی که شایسته آن است را بازی کند. به جای اندیشیدن به رقابت با ما، عربستان باید به فکر همکاری با ما باشد زیرا ما دو کشور مهم جهان اسلام هستیم.  

جمهوری خواهان آمریکایی نیز سیاست خصمانه‌ای علیه ایران داشته‌اند، ولی توافق هسته‌ای به ما اجازه خواهد داد انرژی خود را به نفع ثبات منطقه به کار بگیریم. چیزی که در جهت منافع آمریکا هم خواهد بود. 

اما رژیم اسرائیل مشکلات داخلی خودش را دارد و نمی‌تواند در مسیری که الان طی می‌کند، ادامه دهد. حساسیت جهان اسلام در برابر مخالفت این رژیم با فلسطینی‌ها بسیار شدید است. 

سوال: با این حال همبستگی با مردم فلسطین بیشتر در حرف است تا در عمل.

آهنی: حق با شماست، مردم فلسطین از انفعال بسیاری از دولت‌های مسلمان رنج می‌برد، ولی داده‌ها تغییر خواهند کرد و الان هم تغییر کرده‌اند. نمی‌توان بیداری اسلامی در کشورهای منطقه و همبستگی با مردم فلسطین را نادیده گرفت و در برخی کشورهای منطقه باید بیشتر نگران آن چیزی باشند که افکار عمومی شان به آن می‌اندیشند. 

سوال: بیداری مسلمانان که شما مطرح کردید با بحث مخالفت شیعی- سنی برخورد ندارد؟ 

آهنی: ما مخالف تفرقه بین اهل تشیع و تسنن هستیم. ما همه مسلمانیم و همه مسلمانان به خدای واحد، یک قرآن و یک پیامبر اعتقاد دارند. مشکل در وجود عناصر افراطی در بین اهل تسنن و تشیع است. باید از این عناصر افراطی فاصله گرفت و در مسیر همزیستی و همکاری حرکت کرد. با این حال ایران در ایجاد همزیستی بین اکثریت شیعه و اقلیت سنی و همچنین اقلیت مسیحی و یهودی موفق بوده است. ما می‌خواهیم دیالوگ و همکاری با کشورهای مختلف سنی و از جمله عربستان سعودی را تقویت کنیم. 

سوال: با این حال، عربستان سعودی با اقلیت شیعی‌اش خیلی بد رفتار می‌کند.  

آهنی: ما نسبت به سرنوشت شیعیان در عربستان بی تفاوت نیستیم، همانطور که در مورد سرنوشت جامعه سنی این کشور نیز دغدغه داریم. ما معتقدیم که باید در مسیر دموکراسی حرکت کرد و به اصل «هر نفر، یک رای» در تمام کشورها احترام گذاشت. 

سوال: آیا شما ایران را به عنوان یک دموکراسی می‌دانید؟ 

آهنی: مسلماً، ولی یک دموکراسی متفاوت از دموکراسی مد نظر شما زیرا دموکراسی در کشور ما یک دموکراسی دینی است. فهم این امر در کشوری لائیک همچون فرانسه می‌تواند دشوار باشد. فقط یک مدل دموکراسی که در دنیا وجود ندارد. مدل دموکراسی ما یک مدل جوان است که 36 سال دارد و در حال شکوفایی است. دموکراسی‌های غربی بی نقص نیستند. دموکراسی ما نیز بی نقص نیست، ولی اگر با اوضاع دیگر کشورهای خاورمیانه مقایسه کنید، تفاوت را مشاهده خواهید کرد.

تمام نهادهای ایرانی مستقیماً یا غیر مستقیم توسط مردم انتخاب شده‌اند. فکرش را بکنید که هر وزیر باید در برابر مجلس حضور یابد و جداگانه رای اعتماد مجلس را بگیرد. سالهاست که در کشور ما، مجلس دستور کار خود را خودش تعیین می‌کند، در حالیکه در فرانسه، از سال 2008 به بعد این کار انجام می‌شود و آنهم فقط برای نیمی از دستور کار مجلس که البته قبلاً دولت تمامی دستور کار مجلس را تعیین می‌کرد. همه اینها در غرب ناشناخته مانده‌اند، ولی واقعیت‌های دموکراسی ما را نشان می‌دهند. 

سوال: نزدیکی روابط با واشنگتن باعث نمی‌شود که بین شما با مسکو و پکن فاصله ایجاد شود؟ 

آهنی: درباره روسیه و چین، این دو کشور منافع خودشان را دارند، ما نیز منافع خودمان را داریم و همکاری با آنها نیز به شکل قابل ملاحظه‌ای توسعه یافته است. این کاملاً با روابط آمریکا که با اختلاف‌های عمیقی مواجه بوده و باعث یک بی اعتمادی قابل ملاحظه هم شده است، فرق می‌کند- به کودتا علیه مصدق در سال 1953 که سازمان سیا در آن نقش داشت فکر کنید. آیا آمریکایی‌ها واقعاً رفتارشان را در قبال ما تغییر می‌دهند؟ این یک عنصر تعیین کننده برای آینده خواهد بود.

سوال: در زمانی که تحریم‌ها علیه ایران باید از بین بروند، شما چه پیامی برای شرکت‌های فرانسوی دارید؟ 

آهنی: شرکت‌های فرانسوی قبلاً، در ایران حضور داشتند و تصویری نسبتاً مثبت از خود به جا گذاشته‌اند، ولی امروزه این شرکت‌ها بسیار محتاط هستند و بخصوص به دلایل بانکی. دیگر شرکت‌های اروپایی و همچنین آمریکایی بسیار فعال هستند. آنها خود را برای فعالیت به محض برداشته شدن تحریم‌ها آماده می‌کنند و الان هم در کشور حضور دارند. شرکت‌های فرانسوی نباید وقت را از دست دهند. زمان آن فرا رسیده است.