نگاه ایران به صنعت گاز در روزهای پساتحریم

خبرگزاری خبرآنلاین در یادداشت روز شنبه، وضعیت صنعت گاز در پساتحریم و زمینه های صادرات این محصول به ویژه ال.ان.جی را بررسی کرد.

به گزارش بولتن نیوز، در این یادداشت به قلم مجید سلیمی بروجنی آمده است: دولت تدبیر و امید در تلاش است که با استفاده از فرصت های پساتحریم، رویای صادرات گاز به اروپا را به واقعیت تبدیل کند. صادرات گاز به اروپا همیشه یکی از برنامه های مورد علاقه دولتمردان ایرانی بوده است؛ موضوعی که در صورت اجرایی شدن آن، از نظر سیاسی می تواند جایگاه دیپلماسی ویژه ای را برای ایران فراهم کند.

همه ایرانیان چشم انتظار توافق نهایی ایران و گروه 1 + 5 و لغو تحریم ها هستند. تحریم صادرات انرژی ایران را محدود کرده و لغو آنها می تواند به تهران کمک کند تا گاز خود را به بازارهای اروپایی صادر کند، اما سوال این جاست که در صورت لغو تحریم ها، برنامه های وزارت نفت برای صادرات گاز چه به صورت LNG و چه از طریق خط لوله چه خواهد بود؟

در سال های اخیر تجارت جهانی LNG رشد چشم گیری را تجربه کرده و توسعه آن حتی فراتر از رشد بازار گاز بوده است. کشورهای دارای ذخایر گاز که دور از بازارهای مصرف هستند، هیچ شانسی برای حضور در بازار به جز با تولید LNG ندارند.

در حال حاضر گاز در سه بازار آمریکا، اروپا و آسیا با اختلاف قیمتی بالا خرید و فروش می شود. در آمریکای شمالی به دلیل مقررات زدایی و وجود بازار رقابتی و حجم گسترده گاز طبیعی به عنوان رقیب شیل و با قیمت های بسیار پایین روبه رو هستیم، اما در قاره آسیا تجارت گسترده گاز براساس قیمت نفت و با قراردادهای بلندمدت، قیمت های بالایی را در برمی گیرد. بازار اروپا نیز قیمت های میانه را به خود اختصاص داده است.

براساس گزارش سال 2014 بی پی، ایران در سال 2013 همچنان با 33.8 تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی (18.2 درصد از مجموع ذخایر گاز طبیعی جهان) رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.

در این رتبه بندی روسیه و قطر در جایگاه های دوم و سوم قرار دارند. قطر به عنوان شریک ایران در میدان پارس جنوبی، در سال 2013 همچنان موقعیت خود را به عنوان بزرگ ترین عرضه کننده LNG جهان حفظ کرده و به تنهایی 32.5 درصد از کل صادرات LNG جهان را در اختیار دارد.

در بخش صادرات گاز طبیعی به وسیله خطوط لوله نیز منطقه خاورمیانه دارای سهم بسیار اندک 4.1 درصدی است. این در حالی است که با وجود ذخایر عظیم پارس جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است، روسیه و نروژ به ترتیب با سهم 29.7 درصدی و 14.4 درصدی از صادرات گاز طبیعی جهان به وسیله خطوط لوله، گوی سبقت را از دیگر رقیبان ربوده اند و در رتبه های اول و دوم قرار دارند.

حضور نیافتن ایران در بازار LNG جهان (سهم صفر) و نیز سهم ناچیز آن در صادرات گاز طبیعی (حدود 15 میلیارد مترمکعب در سال) به وسیله خطوط لوله در حالی است که هم اکنون بازار گاز جهان، چه در بخش LNG و چه در بخش خطوط لوله با رشد روبه روست.

در مطالعات کلی شرکت ملی نفت ایران برای حضور در بازار LNG جهان، 6 طرح با هدف تولید سالانه 70 میلیون تن LNG در سال 2015 تعریف شده بود. این برنامه اگر طبق زمان بندی اجرا می شد، هم اکنون ایران را به جایگاه بزرگ ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع شده جهان می رساند، اما با روی کار آمدن دولت نهم و تنشی که در روابط بین الملل به راه انداخت، ساخت این طرح ها با توجه به وابستگی کامل آن به تکنولوژی و سرمایه گذاری خارجی، از اولویت شرکت ملی نفت ایران خارج و از این میان، تنها کلنگ ساخت پروژه ایران ال ان جی در تابستان 1386 زمین زده شد.

حرکت کند ایران در تعامل با جهان و سرمایه گذاری در پروژه های حیاتی کشور در حالی است که هم اکنون ظرفیت تولید LNG قطر به عنوان مهم ترین شرکت گازی ایران در پارس جنوبی به بیش از سالانه 77 میلیون تن افزایش یافته و در فروردین ماه سال 1394 قطر موفق شد 5 هزارمین کشتی حامل LNG صادراتی خود را به بازارهای جهانی ارسال کند.

در آن سوی میدان نیز روسیه با بهره گرفتن از موقعیت استراتژیک خود و با توجه به بی رقیب بودن در بازار اروپا همچنان در صادرات گاز طبیعی به وسیله خط لوله یکه تازی می کند. با توجه به سیاست وزارت نفت، افزایش تولید در کشور قرار است ظرف سه سال آینده تداوم پیدا کند؛ به نحوی که در سال 2019 تولید گاز به یک میلیارد مترمکعب در روز برسد.

در حال حاضر ایران با کشورهای ترکمنستان، آذربایجان و ترکیه تعامل دارد و به زودی عراق نیز به این لیست اضافه می شود؛ ضمن این که مذاکراتی که با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس مثل امارات، کویت، بحرین، عمان و... صورت گرفته و در حال بسترسازی برای صادرات گاز به این کشورها هستیم.

با توجه به روند فزاینده تولید گاز و همچنین طولانی بودن زمان مذاکرات قراردادهای گازی لازم است از هم اکنون این اقدام ها و مذاکرات انجام شود.

منبع: ایرنا

لینک کپی شد

گزارش خطا