ایران و قدرت های جهانی در آستانه توافق بزرگ قرار گرفته اند. توافقی که پیامدهای بسیار گسترده در سطح منطقه ای و جهانی خواهد داشت. با ورود به دوران جدید مناسبات خارجی، الزام های سیاست خارجی ایران نیز دستخوش دگرگونی می شود.
گروه بین الملل، ایران و قدرت های جهانی در آستانه توافق بزرگ قرار گرفته اند.
توافقی که پیامدهای بسیار گسترده در سطح منطقه ای و جهانی خواهد داشت. با
ورود به دوران جدید مناسبات خارجی، الزام های سیاست خارجی ایران نیز دستخوش
دگرگونی می شود.
به گزارش بولتن نیوز،
پیش و بیش از هر چیز باید نگرش خود را در سیاست خارجی با
مقتضیات موقعیت نوین تطبیق داد. به تابو شکنی های بزرگ نیاز داریم. ایجاد
توازن در مناسبات خارجی کشور اولین ضرورت دوران جدید است. در قلمرو سیاست
منطقه ای، اکنون به رویکردی در سیاست خارجی نیاز است که در عمل به همه
همسایگان ثابت کند پیروزی ایران در مصاف اتمی با غرب پیروزی همه منطقه است و
به زیان هیچ کشوری نیست.
باید با وساوس خناسانی مبارزه کرد که می
کوشند با القای ترس از ایران و جعل و نشر اکاذیبی چون احیای امپراتوری
فارس بازاری برای فروش اسلحه و میدانی تازه برای صرف اندوخته دولت های
نفتخیز خلیج فارس در جنگ های بی حاصل و جای پایی برای ادامه حضور خود دست و
پا کنند. این مبارزه با حرف شدنی نیست. باید سیاست ها با کمال ظرافت
بازبینی و در چارچوبی تعریف شود که منافع مشترک با همسایگان را به حداکثر
ممکن افزایش دهد و تنش ها را به حداقل ممکن برساند. اینک سیاستی لازم است
تا اطمینان همسایگان را تحکیم بخشد و سپس راه همکاری را به جای تقابل، ممکن
ترین و کم هزینه ترین سازد. این راهبرد در سیاست خارجی استمرار راهبرد
پیشین در سیاست داخلی است دایر بر تکیه بر توانایی ها و ظرفیت های داخلی در
شرایطی که قدرت های خارجی در مناسبات ما مانع تراشی می کنند. به همان دلیل
که باید بر ظرفیت ها و نیروی داخل تکیه کرد در سطحی بالاتر باید بر ظرفیت
ها و نیروی منطقه تکیه کرد.
با برنامه ای چند وجهی و مشارکت
جویانه برای تحکیم امنیت و گسترش همکاری و توسعه پایدار همراه با بازبینی و
مراعات حساسیت ها باید پرچمدار کوششی شد تا کشورهای منطقه خود رهبری
فرایند توسعه و تحکیم ثبات منطقه را به دست گیرند و بدین سان منافذ ورود و
دخالت نیروهای فرامنطقه ای را ببندند یا کاهش دهند. میلیاردها دلار ذخایر
همسایگان جنوبی ما می تواند به جای هدر رفتن در معاملات تسلیحاتی با غرب در
توهم بالانس قدرت و دفاع در برابر خطر ساختگی ایران، صرف توسعه این کشورها
و تکمیل ظرفیت های یکدیگر و افزایش مزیت های نسبی خویش گردد. اگر عربستان
به صنعت هسته ای صلح آمیز احساس نیاز می کند چرا ایران نباید پیشقدم همکاری
فنی و علمی برای رفع این نیاز گردد؟ نیاز توسعه اقتصادی کشور به سرمایه
خارجی چرا نباید بخشی با سرمایه همسایگان جنوبی ما تأمین گردد؟ همکاری
امنیتی برای مبارزه با خشونت و ترور در کشورهای منطقه ما چرا باید از اتاق
فرماندهی در کشورهای ثالث هماهنگ شود؟ اطراف ثالثی که در خوشبینانه ترین
حالت، منافع ملی خویش را جلوی منافع ما قرار می دهند.ما همسایگانی که
هزاران سال با هم زندگی کرده و تلخ و شیرین رفتارهای یکدیگر را تجربه کرده
ایم و محکومیم تا آخر با هم بسازیم، چرا باید به جای تکیه به یکدیگر به
نیروهایی تکیه کنیم که از محل منازعات ما ارتزاق می کنند؟
دسیسه های
دشمنان ایران و منطقه که تاکنون برای برهم زدن توافق به کار گرفته می شد
اکنون تغییر شکل داده برای خنثی سازی تأثیرات مثبت آن به کار خواهد افتاد.
شناسایی هشیارانه این دسیسه ها و مقابله مؤثر با آنها آمادگی برای مانورهای
گسترده را می طلبد. تعارضات، منازعات و درگیری های جاری در منطقه که خود
میراث مداخلات فرامنطقه ای است ابتکار عملی در قلمرو امنیت منطقه ای را
ضروری می سازد. اهمیت امنیت و ثبات برای هر برنامه توسعه منطقه ای اقتضا
می کند همکاری امنیتی در صدر اولویت ها قرار گیرد.
باید از
همسایگان برای تأسیس سازمانی امنیتی و چند جانبه برای مبارزه با تروریسم و
افراطی گری در منطقه دعوت کنیم. احیای قراردادهای دوجانبه امنیتی با
همسایگان می تواند گام آغازین باشد. میانجیگری در منازعات بی حاصلی که
اطراف آن از کسب دستاورد ملموس رفته رفته مأیوس می شوند باید در دستورکار
سیاست خارجی قرار گیرد. احیا و بازسازی ترتیبات امنیتی چند جانبه برای مهار
بحران های فرا کشوری نیز ضرورت فوری دارد. اکنون با ظهور پیامدهای نامطلوب
خروج از آن ترتیبات توسط برخی دولت های منطقه، آمادگی برای ممانعت از
گسترش این عوارض پیدا شده است. ایران در شرایط تازه در موقعیتی قرار دارد
که بتواند در این زمینه ها ابتکار عمل را به دست گیرد.
- حسین واله