کد خبر: ۲۷۱۶۶۶
تاریخ انتشار:
پایگاه نشنال اینترست منتشر کرد:

تحلیل روند مذاکرات هسته ای بر اساس نظریه بازی ها

در حالی که تلاشها برای رسیدن به توافق در وین ادامه دارد، مخالفان آمریکایی هرگونه توافق هنوز دست از مواضع خود بر نداشته اند. براساس نظریه بازی ها، توصیه این افراد به اوباما مبنی بر نشان ندادن هرگونه انعطاف در مذاکرات، هیچ مبنای عقلانی ندارد و شکست مذاکرات، بدترین نتیجه ممکن است.

تحلیل روند مذاکرات هسته ای بر اساس نظریه بازی هاگروه بین الملل - در حالی که تلاشها برای رسیدن به توافق در وین ادامه دارد، مخالفان آمریکایی هرگونه توافق هنوز دست از مواضع خود بر نداشته اند. پایگاه معتبر «نشنال اینترست» با انتشار گزارشی به بررسی مواضع این مخالفان در مخالفت با هرگونه توافق پرداخته است و معتقد است که براساس تحلیل نظریه بازی ها، توصیه این افراد به اوباما مبنی بر نشان ندادن هرگونه انعطاف در مذاکرات، هیچ مبنای عقلانی ندارد و شکست مذاکرات، بدترین نتیجه ممکن است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از نشنال اینترست، با رسیدن مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران به روزهای پایانی، پای شکسته جان کری مهم ترین مانع رسیدن به توافقی نیست که تضمین کند ایران یک کشور بدون سلاح هسته ای باقی می ماند و منافع آمریکا را در دیگر زمینه ها تامین کند. مهم ترین مانع، فشار بی پایان منتقدان داخلی آمریکایی است که معتقدند دولت آمریکا باید نباید هیچ نشانه ای از انعطاف پذیری که شاید برای پر کردن آخرین شکاف ها بین طرفین و جلوگیری از شکست مفتضحانه کل مذاکرات ضروری باشد را نشان دهد.

تحلیل روند مذاکرات هسته ای بر اساس نظریه بازی هابراساس نظریه بازی ها، مذاکرات در حال وقوع در وین را می توان مدلی از «بازی جوجه» دانست. انتخاب واژه «جوجه» برای این بازی ریشه در یک بازی خیابانی دارد که در آن دو راننده با خودروی خود به سمت هم در یک امتداد با سرعت زیاد حرکت می کنند و یکی باید از مسیر خارج شود وگرنه هر دو با هم برخورد می کنند و کشته می شوند. در حالتی که یکی از راننده ها خود را از مسیر خارج کند، آن راننده بازنده است و او را به خاطر ترسو بودن «جوجه» خطاب می کنند و راننده ای که در مسیر باقی‌مانده بود برنده اعلام می شود. ساختار منطقی بازی جوجه به این صورت است که یک بازیگر که نمی خواهد همکاری کند، امتیازاتی را نسبت به بازیگری که می خواهد همکاری کند به دست می آورد (یعنی کسی که کم می آورد، یا شکست را می پذیرد)، اما در این حالت، عدم همکاری هر دو بازیگر منجر می شود که بدترین اتفاق ممکن رقم بخورد (تصادف دو خودرو، یا عدم توافق).

اکثر مسیری که باید برای رسیدن به توافقی که متضمن نرسیدن ایران به سلاح هسته ای باشد طی شود، تاکنون پیموده شده است. توافق موقت ژنو در نوامبر سال 2013 نقطه عطفی در مسیر توافق بود که در آن آمریکا و شرکای آن مهمترین محدودیت ها و نظارت ها بر برنامه هسته ای ایران را اعمال کردند. بیانیه لوزان نیز از دیگر گام های مهم در مسیر توافق بود. دیگر مسائل باقی مانده، بخش کوچکی از این مسیر را تشکیل می دهند.

اما در صورتی که این مسیر کوچک طی نشود، تمام آنچه تاکنون به دست آمده از بین خواهد رفت. تمدید نامحدود توافق موقت شاید برای آمریکا قابل قبول باشد، اما دلیلی وجود ندارد که ایرانیان نیز با این ایده موافق باشند، با توجه به اینکه آنها براساس توافق موقت ژنو شاهد تخفیف کوچکی در تحریم ها بودند و در ازای آن اکثر چیزهایی که می توانستند بدهند را دادند. ارزش توافق موقت برای آنها در این است که راهی برای رسیدن به توافق جامع است. مسائلی که در بیانیه لوزان مطرح شد، به صورت رسمی تنها چارچوبی است که تا زمان حصول توافق نهایی هیچ ارزشی ندارد.

تحلیل روند مذاکرات هسته ای بر اساس نظریه بازی ها

فرآیند تصمیم گیری در مذاکرات شامل سبک سنگین کردن مزایای تلاش برای به کرسی نشاندن حرف آمریکا در مقابل حرف ایران  در گام های باقی مانده ای که در آن پرانتز ها باید کنار روند، در مقابل ریسک از دست رفتن کل توافق است – یعنی هیچ بازرسی اضافی از سایت های هسته ای اعلام شده ایران صورت نخواهد گرفت، هیچ محدودیتی در مورد میزان یا سطح غنی سازی اورانیوم اعمال نخواهد شد، راکتورهای تولید پلوتونیوم آزادانه به کار ادامه دهند، و باقی مسائل. با توجه به دستاوردهای به دست آمده در مذاکرات، پاداش احتمالی عدم انعطاف غیر قابل توجه است و ریسک بسیار بالاست. اگر یک فرد آشنا به نظریه بازی ها نگاهی به مذاکرات می انداخت، مشخص می شد که گزینه «عدم توافق» پیامدهای منفی زیادی خواهد داشت و پیامدهای دیگر گزینه ها، تفاوت چندانی با یکدیگر نخواهد داشت.

نباید تصور کرد که ناتوانی در به ثمر رساندن مذاکرات کنونی باعث خواهد شد که در نهایت گزینه ای غیر از «عدم توافق» داشته باشیم. این ایده که با زدن زیر تمام قول و قرارهای کنونی، می توان «توافق بهتری» به دست آورد تصوری خیالی است. تیم مذاکراتی ایران نیز مخالفان داخلی و خطوط قرمزی دارد که باید مراقب شان باشد.

تحلیل روند مذاکرات هسته ای بر اساس نظریه بازی هاکسانی که دولت اوباما را به انعطاف ناپذیری تشویق می کنند، همچنان این واقعیت ها را نادیده می گیرند. برای مثال، گری سیمور، رییس گروه فشار ضدایرانی «متحد در برابر ایران هسته ای» می گوید: «برای رسیدن به توافق در اوایل جولای، هیچ امتیاز جدیدی ندهید. آنها بیشتر از ما به توافق نیاز دارند.» در این توصیه به دستگاه دیپلماسی آمریکا فرض شده که ما مشغول یک بازی رو کم کنی ساده هستیم، نه فرمول بندی مواضع براساس سبک سنگین کردن محتاطانه ریسک ها و پاداش ها. سناتور جمهوریخواه تندرو، باب کورکر نیز به رییس جمهور می گوید که وی باید گزینه کنار رفتن از میز مذاکره را مدنظر داشته باشد – انگار که این مساله به راحتی خوردن یک لیوان آب باشد. چنین مساله ای یک شکست پرهزینه است، درست مانند رقابت های خیابانی جوانان عاشق سرعتی که خود را به کشتن می دهند.

از آنجا که بسیاری از کسانی که خواهان ندادن امتیاز هستند در واقع هیچ توافقی را با ایران نمی خواهند، ارزیابی آنها از مذاکرات براساس نظریه بازی ها کاملا متفاوت است. از دید آنها، گزینه «عدم توافق» مزایای بیشتری نسبت به معایبش دارد. اما نباید اجازه دهیم که دستور کار آنها، محاسبه ریسک ها و پاداش ها را برای آمریکا و نیز مسیر تلاش برای منع گسترش تسلیحات هسته ای برهم بزند. باید امیدوار باشیم که آنها در  تلاش برای تحت فشار قرار دادن دولت و در نتیجه شکست مذاکرات در آخرین گام های بازی در وین موفق نشوند.

 

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین