بالا و پایین دفاع مقدس، از کوشک تا هورالهویزه

گروه دفاع مقدس - عملیات محدود قدس 2 در منطقه‌ی هورالهویزه توسط سپاه پاسداران در چنین روزی از سال 1364 هجری شمسی آغاز شد. همچنین مناطق کوشک، طلاییه، خیبر و جزایر مجنون در حمله‌ی ارتش بعثی به این مناطق در چنین روزی از سال 1367 هجری شمسی سقوط کردند.

عملیات قدس 2

این عملیات نیز با رمز «یا محمد رسول الله (ص)» و در ساعت2 بامداد 4 تیر ماه ‌1364 با هدف خنثی کردن پاتک دشمن در اطراف منطقه «البیضه» انجام گرفت. نیروهای خودی در مناطق نیزار و آب گرفته شرق رودخانه «دجله» توانستند طی یک روز، از حمله احتمالی عراقی‌ها جلوگیری کرده و به مرتفع نمودن نقاط ضعف خطوط خودی بپردازند.

به گزارش بولتن، همچنین موفق شدند با پاک‌سازی و الحاق، موقعیت خود را در منطقه تصرف شده تثبیت کنند. طی چند روز درگیری، 15 کیلومتر مربع از منطقه شمالی هورالهویزه آزاد و 30 فروند قایق و بلم و 15 پاسگاه آبی منهدم و 312 تن کشته و زخمی شده یا به اسارت نیروهای عمل کننده سپاه پاسداران درآمدند.

این عملیات، غنیمت گرفتن چند فروند قایق و ده‌ها قبضه سلاح سبک و نیمه سنگین دشمن را در پی داشت.

عملیات قدس2، ده روز پس از انجام عملیات قدس ‌1 در همان منطقه‌ی عملیاتی هورالهویزه به اجرا گذاشته شد. این عملیات رزمندگان علاوه بر به دست گرفتن ابتکار عمل، بخشی از توان رزمی دشمن را از بین برده و به انهدام نیروهای تیپ ‌68 کماندویی نائل شوند.

در حدود ساعت 9: 25 دقیقه شامگاه 24 خرداد سال 1364 نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عملیات قدس 1 را با رمز (یا محمد رسول الله) ص در منطقه‌ی عملیاتی «هورالهویزه» در شرق رودخانه‌ی (دجله) عراق، برای انهدام نیروها و بر هم زدن انسجام ماشین جنگی ارتش عراق، در منطقه‌ای به وسعت 180 کیلومتر آغاز کردند.

دشمن در صبح روز اول با هواپیماهای پی سی 7 و هلیکوپتر اقدام به بمباران شیمیایی و انفجاری کرد؛ اما با استقرار سریع توپ‌های ضد هوایی، یک فروند از این نوع هواپیما را با موشک سام 7 از بین بردند و پاتک هوایی دشمن عملاً ناکام ماند.

نیروهای سپاه ایران در مدت زمان کوتاهی پاسگاه‌های مختار، ابوذکر، ابولیله و المیدان عراق آزاد و منطقه الحسان و الزجیه واقع در نزدیکی جاده مهم العماره بصره را به تصرف نیروهای خود در آوردند.

در طی این عملیات 4 روزه، تیپ 2 از لشکر 25 پیاده به طور صد در صد متلاشی شد، و یک چرخ‌بال و هواپیما، 15 قایق و 12 پاسگاه سیار منهدم و تعداد 890 نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی و یا به اسارت نیروهای ایرانی در آمدند.

هدف نهایی در عملیات قدس ‌1 که در آغاز سلسله عملیات‌های قدس پیش‌بینی شده بود، رسیدن به اهداف و نقاط تأمین نشده در عملیات بدر و نزدیک شدن به جاده مهم العماره بصره بود...

نیروهای حق توانستند 4 قبضه توپ ضد هوایی، 9 عدد خمپاره انداز و تعدادی قایق جنگی و سلاح‌ها و مهمات سبک و سنگین فراوانی را به غنیمت خود در آوردیم.

با نزدیک شدن روزهای پایانی خردادماه 1367، عراق بر حجم تحرکات خود افزود و نیروهایش را در مناطق جزایر مجنون تقویت کرد

تهاجم نیروهای عراق

مناطق کوشک، طلاییه، خیبر و جزایر مجنون در حمله‌ی ارتش بعثی به این مناطق در چهارم تیرماه 1367 هجری شمسی سقوط کردند.

ارسال پیشرفته‌ترین تسلیحات نظامی از کشورهای حامی حزب بعث به کشور عراق، در اواخر جنگ نمودی بسیار برجسته داشت به طوری که سیل این کمک‌ها قطع نمی‌شد. در این شرایط که نیروهای جان‌برکف ارتش، بسیج و سپاه اسلام، علی‌رغم محاصره‌ی اقتصادی - نظامی و عدم دسترسی به سلاح‌های جدید، به مقاومتی جانانه مشغول بودند، رژیم عراق از به‌کار بردن انواع بمب‌های ممنوعه و شیمیایی ابایی نداشت.

هم‌چنین حمایت و سکوت مجامع بین‌المللی، این رژیم را در انجام هر جنایتی جری ساخته بود. در این اوضاع و احوال، سقوط منطقه‌ی شلمچه و تداوم حملات دشمن در سایر مناطق و احتمال حمله به جزایر مجنون - به عنوان آخرین منطقه‌ای که در جبهه‌های جنوبی هم چنان در اختیار قوای نظامی ایران قرار داشت - جنگ را وارد مرحله‌ای حساس و حیاتی نمود.

با نزدیک شدن روزهای پایانی خردادماه 1367، عراق بر حجم تحرکات خود افزود و نیروهایش را در مناطق جزایر مجنون تقویت کرد. نکته‌ی قابل ملاحظه در تحرکات عراق، اجتناب از حفاظت و غافل‌گیری بود.

به نظر می‌رسید دشمن قصد داشت تحرکات خود را نشان دهد تا با ایجاد رعب در نیروهای ایرانی، ضریب موفقیتش را افزایش دهد. تا اینکه در چهارم تیرماه 1367، تهاجم نیروهای عراق به جزایر مجنون آغاز شد که این حمله، اوج اقتدار و قدرت ارتش عراق بود.

در این میان، بمباران شیمیایی منطقه که دامنه‌ی آن تا حوالی هویزه گسترش یافته بود، باعث عقب‌نشینی نیروهای خود می‌شد، تا اینکه جزایر مجنون پس از جان‌فشانی‌های زیاد قوای اسلام، به اشغال ارتش رژیم بعث درآمد. عراق در این حمله که به لحاظ تاکتیکی، پیشرفته بود، قصد گرفتن اسیر داشت که توانست در ظرف مدت کوتاهی، هفده هزار اسیر بگیرد.

در این وضعیت ایجادشده و نیز سرنگون ساختن هواپیمای مسافربری ایران در دوازدهم تیر آن سال توسط ناو آمریکایی مستقر در خلیج فارس، بنا به ملاحظات جدید و هم‌چنین تشدید فشارهای بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (ره) با یک تصمیم مهم، اوضاع را به نفع ایران تغییر دادند و قطعنامه 598 شورای امنیت را پذیرفتند.