ارزیابی سیاست آمریکا در قبال برنامه موشکی بالستیک ایران

یک اندیشکده آمریکایی مدعی شد پیشرفت مداوم برنامه موشکی بالستیک ایران، برخلاف مذاکراتی که با گروه ۱+۵ در جریان است، اراده این کشور را برای دست یافتن به سلاح هسته‌ای نشان می‌دهد.

گروه بین الملل، یک اندیشکده آمریکایی مدعی شد پیشرفت مداوم برنامه موشکی بالستیک ایران، برخلاف مذاکراتی که با گروه ۱+۵ در جریان است، اراده این کشور را برای دست یافتن به سلاح هسته‌ای نشان می‌دهد.

به گزارش بولتن نیوز، اندیشکده آمریکایی ابتکار سیاست خارجی طی یادداشتی اهمیت موضوع موشک‌های بالستیک ایران را به دولتمردان آمریکا گوشزد کرده و می‌نویسد: موشک‌های بالستیک به عنوان مهم‌ترین سازوکار پرتابی برای هر نوع کلاهک هسته‌ای، جزئی اجتناب‌ناپذیر از زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند- و آنگونه که راهبرد مذاکراتی رئیس‌جمهور اوباما نشان می‌دهد، یک جزء اختیاری که تهران می‌تواند به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای نهایی، با حسن نیت آن را حفظ کند نیست.

■ ایران از بیشترین تعداد موشک‌های بالستیک در منطقه برخوردار است ■

– قدرت‌نمایی

مجموعه موشکی بالستیک ایران در طی جنگ ایران و عراق در دهه ۸۰ عمدتاً به واسطه پشتیبانی کره شمالی، چین و روسیه پدیدار شد و تهران در دوران این جنگ، بیش از ۶۰۰ راکت شلیک کرد. امروز، ایران از بیشترین تعداد موشک‌های بالستیک در منطقه برخوردار است. مجموعه موشک‌های این کشور تقریباً می‌تواند هر موقعیتی را در خاورمیانه، از جمله اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس هدف قرار دهد. تهدید موشکی بالستیک ایران نه تنها ناشی از احتمال استفاده از آنها، بلکه به خاطر امکان بکارگیری این موشک‌ها به عنوان وسیله‌ای برای تهدید و ارعاب است. چنان که در گزارش سال ۲۰۱۴ پنتاگون اشاره شده، هدف برنامه موشکی بالستیک ایران «قدرت‌نمایی در منطقه» است. در جلسه استماع کنگره در مارس سال ۲۰۱۵، ربکا آل. هاینریش از اندیشکده جورج مارشال اظهار داشت که این موشک‌ها «روشی مقرون‌به‌صرفه برای کشوری مانند ایران است تا تهدیدی نامتقارن برای کشورهایی با پیچیدگی نظامی به مراتب بیشتر مانند ایالات متحده مطرح کند و سلاح‌هایی قدرتمند برای اعمال تهدید و فشار به شمار می‌روند؛ بنابراین ایران انگیزه حفظ و پیشرفت زرادخانه خود را دارد.»

■ موشک‌های ایرانی بخش جدایی‌ناپذیر راهبرد بازدارندگی در منطقه■

به همین ترتیب، در گزارشی که در سال ۲۰۱۰ به کنگره ارائه شد، دنیس بلر رئیس وقت سازمان اطلاعات ملی بیان داشت که نظام ایران «موشک‌های متعارف خود را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبرد بازدارندگی- و اگر لازم باشد مقابله‌به‌مثل – خود در برابر نیروهای منطقه و از جمله نیروهای آمریکایی می‌داند. موشک‌های بالستیک این کشور به طور ذاتی قابلیت پرتاب سلاح‌های کشتارجمعی را داشته و اگر به چنین سلاح‌هایی مسلح شوند نیز با این راهبرد سازگار خواهند شد.» در گزارش فوریه سال ۲۰۱۵، رئیس سازمان اطلاعات ملی جیمز کلاپر موشک‌های بالستیک را «شیوه ارجح برای پرتاب سلاح‌های هسته‌ای» خواند. هاینریش در جلسه ماه مارس ۲۰۱۵ نیز یادآور شد که موشک‌های بالستیک توانایی پرتاب سلاح‌های شیمیایی و میکروبی را دارند.

■ هدف ایران از توسعه برنامه فضایی چیست؟■

– یک برنامه به سرعت در حال پیشرفت

در همین اواخر، گزارش سازمان ملل در ماه ژوئن ۲۰۱۵ حاکی از این بود که تهران در ماه فوریه، یک ماهواره آزمایشی به مدار زمین فرستاد که حاوی نوعی فناوری است که می‌تواند در «ساخت موشک‌های بالستیک قادر به پرتاب سلاح‌های هسته‌ایِ» ایران «مؤثر باشد». این سند سپس یادآور می‌شود که این رویداد با پرتاب یک ماهواره ایرانی مشابه در سال ۲۰۱۱ که در آن نیز از فناوری موشک‌های بالستیک استفاده شده بود، همانند است. طبق نظر کارشناسان، ممکن است ایران در حال استفاده از برنامه فضایی به عنوان پوششی برای ساخت موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای باشد، موشک‌هایی که می‌توانند مستقیماً خاک ایالات متحده و اروپای غربی را مورد تهدید قرار دهند.

■ ایران پیشرفت‌های چشمگیری در برنامه فضایی داشته است ■

ژنرال بازنشسته مایکل فلین، رئیس پیشین آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا در جلسه استماع کمیته فرعی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا اظهار داشت «پیشرفت ایران در وسایل نقلیه فضایی- به همراه تمایل آن برای بازدارندگی ایالات متحده و هم‌پیمانانش- ابزارها و انگیزه لازم برای ساخت موشک‌هایی با برد بیشتر و از جمله موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای را برای تهران فراهم می‌آورد.» آنتونی اچ. کوردزمن از اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی در جمع همان گروهی که ژنرال فلین سخنرانی کرده بود، گفته است: ایرانی‌ها پیشرفت‌های چشمگیری در برنامه فضایی داشته‌اند که ارتباط مستقیمی با آزمایش بوستر مورد نیاز برای موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای دارد. وی می‌افزاید: «از نظر من این نشانه‌های فیزیکی به احتمال بسیار زیاد همان چیزی هستند که باید به آنها توجه داشت.»

■ در بیانیه مشترک تهران و اتحادیه اروپا اشاره‌ای به موشک‌های بالستیک نشده است ■

– سیاست ایالات متحده در زمینه موشک‌های بالستیک و برنامه هسته‌ای ایران

دولت اوباما در خصوص اهمیت برطرف کردن نگرانی‌های بین‌المللی در مورد برنامه موشک‌های بالستیک ایران، پیام‌های مختلفی را به سهم خود ارائه کرده است. در جلسه استماع کنگره در فوریه سال ۲۰۱۴، وندی شرمن مذاکره‌کننده ارشد ایالات متحده گفت این برنامه «واقعاً چیزی است که باید به عنوان بخشی از یک توافق فراگیر مورد توجه قرار گیرد.» وی در عین حال این‌گونه استدلال کرد که منع ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای این اطمینان را می‌دهد که «سازوکار پرتابی، با وجود مهم بودن، از اهمیت کمتری برخوردار باشد.» او در جلسه بعدی در جولای ۲۰۱۴ اظهار می‌دارد که «موشک‌های بالستیک به تنهایی نگرانی ایالات متحده نیست. بلکه این نگرانی مربوط به زمانی است که این موشک‌ها با یک کلاهک هسته‌ای ترکیب می‌شوند.» به نظر می‌رسد که وضعیت اخیر همچنان پابرجاست، زیرا نسخه آمریکایی چارچوب توافق دوم آوریل، موشک‌های بالستیک را تنها بطور غیرمستقیم مورد توجه قرار داده و اشاره می‌کند قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل وضعیت حقوقی این موشک‌ها را روشن خواهد نمود. اما در نسخه ایرانی توافق و همچنین بیانیه مشترک تهران و اتحادیه اروپا که بطور همزمان منتشر شد، به‌هیچ‌وجه اشاره‌ای به موشک‌های بالستیک نشده است.

■ چرا کشورها اقدام به ساخت موشک‌های میان‌برد یا دوربرد می‌کنند■

متأسفانه، رویکرد دولت اوباما در خصوص این مسئله نشانگر یک سوءتفاهم در مورد ذات تهدید موشکی بوده است. دیوید ای. کوپر از کالج جنگ نیروی دریایی ایالات متحده در جلسه استماع در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت «برنامه سلاح‌های هسته‌ای و موشک‌های بالستیک معمولاً با همکاری هم و در راستای یکدیگر پیشرفت کرده‌اند، تا حدی که هیچ کشوری که رویای داشتن سلاح‌های هسته‌ای را نداشته باشد، تاکنون تصمیم به پیگیری برنامه موشک‌های بالستیک بومی میان‌برد یا دوربرد نداشته است.» به عبارت دیگر تنها کشورهایی اقدام به ساخت موشک‌های میان‌برد یا دوربرد می‌کنند که خواستار تجهیز این موشک‌ها با سلاح‌های هسته‌ای هستند. کوپر اضافه کرد، اگر ایران بر ساخت این نوع موشک‌های بالستیک اصرار دارد «و در مورد اینکه چرا با وجود عدم تمایل به پرتاب سلاح‌های هسته‌ای نیازمند چنین قابلیت‌هایی است، هیچ پاسخ موجهی ندارد، در این صورت سؤالات نگران‌کننده‌ای در مورد اهداف نهایی آنها مطرح می‌شود.»

■ رهبر ایران درخواست‌های غرب برای محدود کردن برنامه موشکی را نمی‌پذیرد ■

چنان که روبرت جوزف، که به عنوان معاون وزیر در زمینه کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی در دولت جورج دبلیو. بوش خدمت می‌کرد، نیز در جلسه استماع کمیته روابط خارجی اظهار کرد، «اگر توافق به طور مؤثری مسیر ایران به سمت سلاح‌های هسته‌ای را سد می‌کند، چرا تهران همچنان به کار بر روی سیستم سلاح‌های پرهزینه‌ای که هرگز نمی‌تواند بطور مؤثر مسلح شود، ادامه می‌دهد؟» اما تهران چنین نگرانی‌هایی را رد کرده است. در ماه مه سال ۲۰۱۴، آیت‌الله {سید} علی خامنه‌ای رهبر عالی ایران درخواست‌های غرب برای محدود کردن برنامه موشکی این کشور را «احمقانه و ابلهانه» خواند و از آن زمان تاکنون این سرسختی خود را حفظ کرده است. اما دولت اوباما در به چالش کشیدن این موضع بحث‌انگیز تهران موفقیتی حاصل نکرده، زیرا از درک ماهیت به شدت خطرناک آن ناتوان بوده است.

■ ایالات متحده و تحریم‌های بین‌المللی ■

ایران به‌رغم پنج قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد بین سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ و نیز یک سلسله تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده که برنامه {هسته‌ای} این کشور را هدف قرار می‌دهد، موشک‌های بالستیک ساخته است. تازه‌ترین اقدام سازمان ملل، قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت (در سال ۲۰۱۰)، ایران را از به عهده گرفتن «هرگونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالستیک که قابلیت پرتاب سلاح‌های هسته‌ای داشته باشند» منع می‌کند. قانون تحریم‌های ایالات متحده از جمله قانون منع گسترش کره شمالی، ایران و سوریه شرکت‌هایی را هدف قرار داده که در دستیابی به سامانه‌های پرتاب موشک با این رژیم‌ها همکاری داشته باشند.

■ آمریکا احتمال دارد تحریم‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک را لغو کند ■

بنا بر نسخه آمریکایی چارچوب توافق دوم آوریل، تحریم مربوط به موشک‌های بالستیک «تحت این توافق همچنان پابرجاست» و جامعه بین‌المللی تنها تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای را لغو خواهد کرد. اما آن‌گونه که آسوشیتدپرس گزارش داده، ممکن است دولت با پیشنهاد آزادسازی تحریم‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک، تروریسم، حقوق بشر و پول‌شویی به منظور ایجاد یک بسته کاهش تحریم‌های سنگین، از این رویکرد نیز بازگردد. چنین سیاستی یک خطای اساسی خواهد بود و به طور مؤثری به فروپاشی معماری تحریم‌ها، جسور کردن ایران برای ادامه ساخت موشک‌های بالستیک و در نتیجه تقلب در تعهدات هسته‌ای تحت توافق خواهد انجامید. همچنین این پیام را برای تهران خواهد داشت که می‌تواند بدون هرگونه سازشکاری هدفمندی از جانب خود، انتظار دریافت امتیازات چشمگیر از ایالات متحده داشته باشد.

■ امتیازهای لازم برای جلب موافقت تهران داده خواهد شد■

اگر دولت اوباما به منظور متقاعد کردن تهران برای امضای توافق نهایی، به ایران اجازه دهد برنامه موشک‌های بالستیک خود را حفظ کند، آنگاه در صورت ادامه رشد این تهدید، هم به لحاظ بزرگی و هم به لحاظ پیچیدگی، هیچ کس نباید غافلگیر شود. خودخشنودی دولت به خصوص از این بابت آزاردهنده است که ایران می‌تواند اقدام به ساخت ابزارهایی کند که حملاتی مستقیم و سریع به ایالات متحده و هم‌پیمانانش خواهند داشت. برخلاف چرب‌زبانی‌هایی که با عبارت «توافق بد، بدتر از توافق نکردن است» مطرح می‌شود، بی‌تفاوتی دولت به تهدید موشک‌های بالستیک یکبار دیگر نشان می‌دهد که همه امتیازهای لازم برای جلب موافقت تهران داده خواهد شد.

منبع: اشراف

لینک کپی شد

گزارش خطا