پیشبینی اینکه رأیدهندگان آمریکایی چه کسی را به عنوان رییسجمهور بعدی خود انتخاب میکنند غیرممکن است. اما این انتخاب قطعاً میتواند پیامدهای مثبت یا منفی زیادی برای کل جهان داشته باشد.
گروه بین الملل، پیشبینی اینکه رأیدهندگان آمریکایی چه کسی را به عنوان رییسجمهور بعدی خود انتخاب میکنند غیرممکن است. اما این انتخاب قطعاً میتواند پیامدهای مثبت یا منفی زیادی برای کل جهان داشته باشد.
به گزارش بولتن نیوز، شورای روابط خارجی در یادداشتی به قلم ریچارد هاس رییس این اندیشکده آمریکایی و مشاور سابق جورج بوش، رییسجمهور اسبق آمریکا به بررسی کمپین انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۶ آمریکا پرداخت و نوشت: پیشبینی اینکه رأیدهندگان آمریکایی چه کسی را به عنوان رییسجمهور بعدی خود انتخاب میکنند غیرممکن است. اما این انتخاب قطعاً میتواند پیامدهای مثبت یا منفی زیادی برای کل جهان داشته باشد. این مسئله بیشتر از هر چیز دیگری بازتابدهندهی تداوم واقعیت قدرت آمریکاست و همچنین منعکسکنندهی این واقعیت است که رییسجمهور آیندهی آمریکا جهانی پرآشوب را به ارث میبرد. بنابراین نوع اقدامات او و چگونگی و کیفیت آنها تا حدود زیادی برای مردم جهان اهمیت خواهد داشت. نمیتوان به آسانی نقش سیاست خارجی را در تعیین مالک آیندهی اتاق کار رئیس جمهور امریکا پیشبینی کرد. تا انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶. هنوز ۱۷ ماه دیگر باقی است که تا آن زمان اتفاقات متعددی میتواند بر روند انتخابات تأثیرگذارد. رقبای انتخاباتی برآمده از حزب دموکرات و جمهوریخواه نقش مهمی را در یک سال آینده ایفا خواهند کرد. اگرچه نامزدی هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، در انتخابات حتمی نیست اما او همچنان نامزد پیشرو حزب دموکرات محسوب میشود. به هر حال سیاست خارجی نقش کمی در تصمیم مردم خواهد داشت چراکه تا به اینجای کار موضوعات اقتصادی و مسائل داخلی بیش از هر موضوع دیگری نزد رأیدهندگان انتخابات مقدماتی حزب دموکرات اهمیت دارد.
■ سیاست خارجی، عامل تعیینکننده در انتخاب نامزد جمهوریخواه■
در طرف حزب جمهوریخواه نیز تردید و تعدد افراد دیده میشود و به نظر میرسد که سیاست خارجی نقش پررنگتری در انتخاب نامزد این حزب ایفا خواهد کرد. بهبود اقتصاد آمریکا در زمان دولت باراک اوباما، از اهمیت این موضوع نزد رأی دهنگان کاسته است. در مقابل آشفتگیهای موجود در جهان، فرصت بیشتری را برای حمله به دموکراتها و اوباما، در اختیار جمهوریخواهان قرار داده است.
بنابراین، دو طرف در حوزهی سیاست خارجی از موضوعات اندکی برای بحث برخوردارند. یکی دیگر از این مسائل مبحث تجارت است که هم مسئلهای داخلی و هم بینالمللی محسوب میشود. باراک اوباما به دنبال تصویب طرح "مجوز ارتقاء تجارت” است که یک مقدمهی ضروری برای کسب حمایت کنگره در رابطه با پیمان "مشارکت فرا اقیانوس آرام” محسوب میشود، پیمانی که به رفع موانع تجاری میان آمریکا و یازده کشور حاشیهی اقیانوس آرام منجر خواهد شد. بیشتر نامزدهای حزب جمهوریخواه، و نه همهی آنها، از این پیمان حمایت میکنند. اما حزب دموکرات مخالف آن است و این امر به یک موضوع پرخطر برای هر نامزد دموکرات حامی این طرح تبدیل شده است.
■ تمرکز هر دو حزب اصلی آمریکا بر مذاکرات اتمی با ایران■
یکی دیگر از موضوعات غالب بر مباحث انتخاباتی هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، بحث ایران و مذاکرات بینالمللی برای مهار برنامهی هستهای این کشور خواهد بود. انتظار میرود بیشتر نامزدهای جمهوریخواه منتقد هرگونه توافقنامهی پیشنهادی با ایران باشند. آنها ممکن است سؤالاتی را در مورد نحوه و زمان رفع تحریمها، نحوهی بازرسیها و همچنین اتفاقات پس از انقضای محدودیتهای اعمالشده بر ایران مطرح کنند. از سوی دیگر نامزدهای حزب دموکرات بیشتر احتمال دارد با روند مذاکرات همراهی کنند، اما آن چیز که مسلم است وجود اختلاف بین نامزدها در هر دو حزب است.
■ موضوع تغییرات آب و هوایی■
موضوع سوم تغییرات آب و هوایی است. این موضوع با بیانیهی پاپ فرانسیس اهمیت دوچندان خواهد یافت. به همین منوال، برنامهریزی برای کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد که قرار است در ماه دسامبر برگزار شود، اهمیت خواهد یافت. در این میان دموکراتها بیشتر خواهان تعهدات دور از دسترس از سوی آمریکا هستند، اگرچه لازم به ذکر است که در این زمینه نیز اختلافاتی وجود خواهد داشت.
■ هر دو حزب تمایل کمی برای مقابله نظامی با داعش دارند■
چهارمین موضوعی که قطعاً در مبارزات انتخاباتی تأثیرگذار خواهد بود بحث خاورمیانه است. هر دو حزب تمایل کمی برای مقابله نظامی تمامعیار با داعش در عراق و سوریه دارند. اما در مورد بایدها و نبایدهای مقابله با داعش بحثهای داغی وجود خواهد داشت. البته در این میان قطعاً موضوعات دیگری هم چون قدرت گیری چین و سیاستهای انتقامی روسیه در اوکراین نیز مطرح خواهند شد و استدلالهای حزب جمهوریخواه قطعاً دست بالاتر را در این دو موضوع خواهند داشت.
■ سه سؤال اساسی پیش روی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا■
همچنین میتوان گفت موفقیت نامزدها تا حدود زیادی به پاسخ آنها به این سه سؤال اساسی بستگی دارد:
– اول اینکه یک نامزد تا چه اندازه، چه در بعد مطلق و چه در بعد نسبی، برای سیاست خارجی اهمیت قائل است. اگر نامزدی به مبحث امینت داخلی و سیاست خارجی به عنوان دو روی یک سکه نگاه کند، تا چه اندازه میتواند امید پیروزی داشته باشد.
– دوم اینکه اهداف و اولویتهای سیاست خارجی نامزدها کدامند؟ سنت واقعگرایانه در روابط بینالملل بر دو موضوع تأثیرگذاری بر سیاست خارجی دیگر کشورها و همچنین کمتر اهمیت دادن به امور داخلی استوار است. نقطهی مقابل این سنت، سنتی قرار دارد که بیشترین اهمیت را برای امور داخلی قائل است، خواه به خاطر مسائل اخلاقی و اصولی، و یا خواه به خاطر این حقیقت که عملکرد دولتها در حوزه سیاست خارجی متأثر از عملکرد داخلی آنها است. بر اساس این نگرش ایدئالگرا، کشورهایی که دموکراتیک هستند و با شهروندانشان با احترام برخورد میکنند، بیشتر احتمال دارد که به شهروندان کشورهای دیگر نیز احترام بگذارند. البته مشکل اساسی در این بین آن است که اثرگذاری بر رویهی داخلی دیگر کشورهای دیگر یک عمل دشوار و بلندمدت است و در این میان چالشهای فوری جهانی رخ خواهند داد که برای حلوفصل آنها، گاه نیاز به کمک گرفتن از حکومتهای نامطلوب است.
– آخرین سؤال نیز مربوط به نحوهی نگرش نامزدها در اجرای سیاست خارجی است. اینکه ترکیب یکجانبهگرایی و چندجانبه گرایی مورد نظر آنها کدام است و بیشتر به استفاده از کدام ابزار – از دیپلماسی و تحریم گرفته تا عملیات اطلاعاتی و استفاده از نیروی نظامی – گرایش دارند؟
پاسخ این سؤالات در طول کمپینها و کارزارهای انتخاباتی روشن خواهند شد. در طول این مسیر، مردم آمریکا به شناخت بیشتری از نامزدها دست مییابند و بر مردم دیگر نقاط دنیا نیز روشن خواهد شد که در ژانویهی ۲۰۱۷، زمانی که چهل و پنجمین رییسجمهور آمریکا سوگند یاد خواهد کرد، چه تحولاتی انتظار آنها را میکشند.