تکیه کشاورزان اسپانیایی بر بیمه محصولات کشاورزی

به گزارش بولتن نیوز، به نقل از عیارآنلاین، بدون شک، هر کشوری نظام بیمه منحصر به خود را دارد. چراکه نظام‌های بیمه در دراز مدت و در سایه عوامل معین و متعددی شکل می‌گیرند. با این حال، به طور کلی می‌توان گفت که در سطح بین المللی د, الگوی بیمه‌ای، آمریکایی و اروپایی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله خصوصیات الگوی آمریکایی می‌توان به حمایت گسترده دولت از بیمه کشاورزی اشاره کرد. مشخصه بارز چنین حمایتی، پرداخت یارانه با هدف جبران بخشی از حق بیمه است. چنین اقدامی، سبب کاهش قیمت بیمه برای کشاورزان شده و مشارکت جمعی و فروش گسترده بیمه نامه‌ها را به همراه دارد. بدون شک، درصورت عدم پرداخت یارانه دولتی، این بیمه نامه‌ها به فروش نرفته و مورد استقبال قرار نمی‌گیرند.

مشخصه اصلی الگوی اروپایی نیز خصوصی بودن آن و یا به عبارتی حداقل دخالت دولت است. به نحوی که کشاورزان، بیمه نامه‌ها را به قیمت اصلی خریداری می‌کنند. بنابراین، شرکت‌های بیمه محصولات خود را در بازار عرضه می‌کنند؛ چراکه تنها در بازار است که امکان فروش بیمه نامه به چنین قیمتی وجود دارد. در چنین شرایطی به علت افزایش قیمت پوشش بیمه در برابر چند ریسک، عمدتاً محصولات تک ریسکی ارائه می‌شود.
هر دو الگوی مورد بحث دارای معایبی هستند. هزینه‌های بالای اجرایی، عدم کنترل و نظارت مناسب بر ریسک و کاهش انگیزه از معایب الگوی آمریکایی محسوب می‌شوند. به همین دلیل است که شرکتهای بیمه با تبعیت از این الگو، متحمل ضررهای سنگینی می‌شوند. نقطه ضعف الگوی اروپایی نیز عدم حمایت از بیمه شونده و فرصتهای محدود برای توسعه نظام بیمه عنوان شده است.
نظام بیمه کشاورزی اسپانیا، تا همین اواخر، به عنوان تنها الگوی بیمه در اروپا محسوب می‌شد که مانند الگوی آمریکایی، سبب مشارکت دولت در حمایت از بیمه کشاورزی بود.

نظام بیمه اسپانیا به شکل یک الگوی ترکیبی در آمده است که معایب الگوهای قبلی را مرتفع ساخته و بخش‌های بدون نقص آن‌ها را در کنار یکدیگر قرار داده است. موفقیت در رفع معایب الگوهای موفق، از طریق ایجاد توافق و هماهنگی بین بیمه‌کنندکان، بیمه‌شوندگان و نهادهای اجرایی دولت حاصل شده است. تثبیت سود کشاورزان و ممکن‌سازی کنترل ریسک توسط خود کشاورزان، به عنوان دو هدف اصلی نظام بیمه کشاورز در اسپانیا محسوب می‌شوند.

سه رکن اصلی در نظام بیمه کشاورزی اسپانیا

نظام بیمه کشاورزی در اسپانیا بر پایه منافع و همکاری سه رکن کشاورزان، شرکت‌های بیمه و دولت شکل گرفته است.
کشاورزان علاقمند به استفاده از پوشش بیمه و در صورت امکان، کاهش حق بیمه هستند. شرکت‌های بیمه نیز می‌‎خواهند حمایت‌های بیمه‌ای خود را ارائه دهند؛ اما علاوه بر نداشتن آمار و اطلاعات لازم، نسبت به روش‌های مختلف فعالیت در بخش کشاورزی نیز آشنایی کافی ندارند. دولت نیز که وظیفه حفظ منافع عمومی را بر عهده دارد، مایل است شرایط لازم برای توسعه پایدار کشاورزی، یا به عبارتی حمایت از تولیدکننده را فراهم کند و همزمان نیز تا جایی که ممکن است، برداشت از منابع مالی خود (هزینه‌ها) را کاهش دهد.

در این شرایط، حمایت دولت از بیمه ضروری است؛ چراکه برخلاف پرداخت‌های مستقیم دولت از محل بودجه، برای جبران خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی، حمایت از بیمه امکان استفاده موثر و کارآمد از وجوه دولتی را فراهم می‌سازد.
حمایت دولت از بیمه در مسیری قرار میگیرد که در بازار موانع پیش‌روی توسعه بیمه کشاورزی را مرتفع می‌سازد. اساس چنین حمایتی، کاهش قیمت بیمه برای کشاورزان از طریق پرداخت یارانه حق بیمه و معرفی روش‌های بهینه به شرکت‌های بیمه است.

دولت و بیمه کشاورزی در اسپانیا

در نظام بیمه کشاورزی اسپانیا، دولت مرکزی سه وظیفه اصلی دارد:

۱- برنامه‌ریزی و هماهنگی کلی در نظام از طریق «شرکت دولتی بیمه کشاورزی»

۲- اجرای بیمه اتکایی دولتی از طریق «شورای بیمه و جبران خسارت»

۳- کنترل فعالیت‌های بیمه از طریق «نهاد نظارت بر نظام بیمه».

* شرکت دولتی بیمه کشاورزی (State Agency for Agricultural Insurance)، موسسه‌ای وابسته به وزارت کشاورزی اسپانیا است که توسعه طرح‌های بیمه کشاورزی، مدیریت یارانه‌های دولتی بیمه، جمع‌آوری و ارائه اطلاعات لازم برای انجام فعالیت‌های مربوطه به سایر مشارکت‌کنندگان در نظام بیمه و تحقیق درمورد ضرورت طراحی و معرفی محصولات جدید بیمه از مهمترین وظایف این شرکت می‌باشد.

اما وظیفه اصلی این شرکت، مدیریت یارانه بیمه دولتی است که درصورت مواجه با ریسک‌های بیمه، به کشاورز پرداخت می‌شود. دولت اسپانیا بر اساس محاسبات اقتصادی و تجربه خود به این نتیجه رسیده است که یارانه حق بیمه، در مقایسه با حمایت مستقیم دولت در زمان وقوع زیان‌های ناشی از حوادث طبیعی، بهترین وسیله حمایت از منافع کشاورزان است.

وجوه یارانه بیمه کشاورزی از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش منابع پیش‌بینی‌شده در بودجه دولت و دیگری از محل بودجه استانی پوشش داده می‌شود. درصد یارانه حق بیمه برای کشاورزان نیز سالانه متغیر است و به طور میانگین حدود ۵۰ درصد است.

** شورای بیمه و جبران خسارت (Insurance Compensation Consortium) یک نهاد بیمه‌گر و اولین بیمه‌گر اتکایی در اسپانیا محسوب می‌شود. این شورا یک موسسه کارآفرینی دولتی و دارای جایگاه قانونی است. بدین معنی که این شورا تحت قوانین ناظر بر فعالیت بنگاه‌های اقتصادی خصوصی، عمل می‌کند. با این حال مدیریت آن برعهده یک هیئت اجرایی است که انتخاب اعضای آن باید به تائید وزیر اقتصاد و دارایی رسیده باشد.

از جمله مهم‌ترین وظایف این شورا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- پوشش ریسک‌های ناشی از حوادث طبیعی
۲- بیمه اعتباری صادرات
۳- تدوین طرح‎‌های بیمه پیشگیری از وقوع حوادث
۴- حمایت از بازار بیمه در زمان بحران، از طریق مداخله در بازار

*** نهاد نظارت بر نظام بیمه (Insurance Supervisory Authority)، یک سازمان نظارتی دولتی است که بر فعالیت شرکت‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی نظارت دارد. نظارت بر ظرفیت پرداخت شرکت‌های بیمه، قراردادهای بیمه و صحت محاسبه حق بیمه از وظایف این نهاد در رابطه با شرکت‌های بیمه می‌باشد.

نقش شرکت‌های بیمه در نظام بیمه کشاورزی اسپانیا
تمام شرکت‌های بیمه که در بیمه محصولات کشاورزی فعالیت دارند، به یک شرکت سهامی به نام آگروسگورو (گروه اسپانیایی شرکت‎‌های بیمه محصولات کشاورزی) پیوسته‌اند.

کشاورزی که با آگروسگورو (Agroseguro) قرارداد بیمه منعقد می‌کند، تنها بخشی از حق بیمه را تحت پوشش یارانه قرار ندارد، پرداخت می‌نماید. بنابراین، نیازی به درخواست یارانه از دولت ندارد. آگروسگورو از طرف شرکت‌های بیمه، درخواست دریافت یارانه را به دولت ارائه می‌دهد.
در واقع آگروسگورو، از طرف شرکت‌های بیمه و یا به عبارتی شرکت‌کنندگان در ائتلاف بیمه، تمام وظایف خود را در ارتباط با بیمه ترکیبی کشاورزی، به جز توزیع محصولات بیمه، را به انجام می‌رساند. در این خصوص، حتی برآورد خسارت در مزرعه نیز توسط کارشناسان مستقلی انجام می‌شود که دارای قرارداد با آگروسگورو هستند و با هیچ یک از شرکت‌های بیمه قرارداد جداگانه‌ای ندارد.

محصولاتی همچون گندم، مرکبات، میوه و انگور جزء محصولات اصلی کشاورزی هستند که توسط بیمه مورد حمایت قرار می‌گیرند. این محصولات در برابر سرمازدگی، آتش، سیل، باران شدید، تگرگ، طوفان و بادهای خشک بیمه می‌شوند.

کشاورزان و بیمه کشاورزی

آخرین بخش نظام بیمه کشاورزی اسپانیا، اتحادیه کشاورزان است. این نهاد اصلی کشاورزان که نقش مهمی را در تولید و توزیع محصولات بیمه ایفا می‌کند، «اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی اسپانیا» نام دارد.
بر اساس آمارهای منتشر شده این اتحادیه ۴۱۹۵ تعاونی کشاورزی از ۱۷ منطقه اسپانیا را گرد هم آورده است که میانگین تعدا اعضای هریک این تعاونی‌ها حدود ۹۰۰ کشاورز است.
این اتحادیه تحقق دو وظیفه مهم را دنبال می‌کند: ۱- مشارکت به عنوان نماینده کشاورزان در مذاکرات مرتبط با توسعه و طراحی محصولات جدید بیمه ۲- ارائه اطلاعات مربوط به محصولات جدید بیمه به کشاورزان.
نهاد دیگر متشکل از تولیدکنندگان بخش کشاورزی، «اتحادیه کشاورزان جوان» است که نقش مهمی را در نظام بیمه کشاورز اسپانیا ایفا می‌کند. اعضای اتحادیه کشاورزان جوان همگی کشاورز مستقل و از تمام استان‌های اسپانیا هستند. این اتحادیه وظایف اصلی زیر را بر عهده دارد: ۱- حمایت از منافع عمومی کشاورزان اسپانیایی در کشورهای مختلف اروپایی ۲- سازماندهی و برگزاری دوره‌های آموزشی برای اعضا ۳- حمایت اجتماعی از جوامع روستایی.
همچنین این اتحادیه به عنوان عامل آگروسگورو در توزیع محصولات بیمه عمل می‌کند.