نقش ترکیه در ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه
زرگر اظهار کرد: برخی بر این باورند که سقوط صدام در سال ٢٠٠٣ و ایجاد دومین حکومت شیعه در منطقه را باید شروع ایجاد ژئوپلیتیک جدید خاومیانه دانست، همزمان با افزایش نفوذ تفکر شیعی در منطقه و به تحلیل برخی تکمیل "هلال شیعه" در خاورمیانه قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی به تولید نیروهای تروریستی پرداخته و منطقه را برای نفوذ این تفکر ناامن کردند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: افزایش نفوذ شیعیان در منطقه را می‌توان با چند موضوع بررسی کرد؛ پیروزی حزب‌الله در جنگ سی و سه روزه سال ٢٠٠٦، سست شدن حکومت‌های استبدادی منطقه و باز خورد حرکت‌های گروه‌های تندروی مذهبی در منطقه که همه اینها می‌تواند دلیلی بر افزایش نفوذ شیعه در منطقه بوده باشد.
وی اظهار کرد: ایران به عنوان مرکزیت تشیع در ژئوپلیتیک شیعه مطرح است، اما این نقش واحد در ژئوپلیتیک تسنن کمرنگ تر است و این خود می‌تواند عاملی برای تنازعات بیشتر در منطقه باشد.
زرگر بازیگران منطقه‌ای را به چند دسته تقسیم کرد و گفت: دسته اول کشورهایی که هیچ رویارویی مستقیمی با نا آرامی‌های منطقه ای ندارند و فقط منافع خود را از اتفاقات منطقه دنبال می‌کنند مانند ایران و ترکیه، دسته دوم از این بازیگران را کشورهای محافظه کار عرب تشکیل می‌دهند، دسته سوم کشورهای نگران و کمک کننده بحران مثل عربستان و بعضی کشورهای حاشیه‌ای خلیج فارس و دسته چهارم از این بازیگران را کشورهای فرا منطقه‌ای تشکیل می‌دهند مثل آمریکا، اروپا، روسیه و چین.
وی ادامه داد: ایران به عنوان رقیبی جدی در منطقه مطرح است و ترکیه در این میان با سیاست خارجه هوشمندانه ( Smart Power ) دارای سیاست خارجه‌ای سیال و منافع محور است. ترکیه دارای هویتی تلفیقی است از شرقی و غربی و سعی در زنده کردن هویت نو عثمانی گری دارد، حل مشکلات با همسایگان از اولویتهای سیاست خارجه این کشور بوده است.
زرگر عنوان کرد: در حال حاضر تحولات جدید خاورمیانه همچون نا آرامی‌ها و نبود قدرت واحدی در منطقه، رکود اقتصادی اروپا و در داخل پیگیری سیاست نو عثمانی گرایی باعث شده تا سیاست خارجه ترکیه به نوعی به سمت جاه طلبی و تهاجمی شدن برود، سیاست خارجه هوشمند ترکیه کاری با ارزش‌های اخلاقی ندارد و تنها تامین منافع دولت ترکیه را دنبال می‌کند.
این کارشناس مسائل ترکیه اظهار داشت: ترکیه به دنبال بر هم زدن توازن قدرت شیعیان در منطقه و کاهش نفوذ ایران در سوریه و عراق است، در این راستا داعش و بسیاری از گروه‌های تروریستی دیگر در بسیاری از موارد به نفع ترکیه عمل می‌کنند، این کشور حتی از داعش به عنوان اهرمی علیه کردها و برای کنترل علوی‌ها استفاده می‌کند.
وی ادامه داد: هدف ترکیه این است که جلوی تثبیت ژئوپلوتیک شیعه را به هر نحو ممکن بگیرد، این کشور هیچگاه داعش را تهدید بزرگی ندانسته و علاقه‌ای به جنگ با داعش ندارد و علاوه بر آن هیچ گاه نمی‌خواهد با ایران نیز درگیر شود.
افشین زرگر در مورد جنگ‌های نیابتی معتقد است: وقتی بازیگران منطقه‌ای قدرتشان در مقابل هم به گونه‌ای آرایش یافته که امکان درگیری مستقیم ندارند، وارد جنگ‌های نیابتی می‌شوند و درحال حاضر نیز کشورهای خاورمیانه درگیر این وضعیت هستند.
وی در پایان اظهار داشت: ترکیه به دنبال امنیت است چون برای ترکیه اقتصاد و حفظ مسئولیت خط انتقال انرژی به اروپا بسیار مهم می‌باشد، نا‌امنی در مرزهای دو کشور ایران و ترکیه وجود دارد و امنیت مرزها و منطقه می‌تواند در پیشرفت اقتصادی و سیاسی و بین‌المللی دو کشور تاثیر فراوان داشته باشد؛ از این رو دو کشور باید برای نیل به این مهم حداکثر تلاش خود را به کار بندند، مردم دو کشور ایران و ترکیه دیدگاه مثبتی نسبت به هم دارند و از نظر فرهنگی به هم نزدیک هستند. این را می‌توان عاملی برای نزدیکی دو کشور قرار داد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
