علّت ضعف «شمعدونی»؛ بی‌دقتی، شتابزدگی و عدم صحتِ کارگردانی

گروه سینما و تلویزیون، سریال «شمعدونی» اگر نگوییم پرحاشیه ترین سریال یکی دو سال اخیر تلویزیون بوده که باتوجه به حواشی غیرقابل تصور «در حاشیه» مدیری، این ادعا را تاحدودی بی پایه جلوه می دهد، بی شک یکی از پرحاشیه ترین سریال های تلویزیون در این بازه زمانی بوده و حال که بلاخره پخش آن از شبکه سوم سیما آغاز شده، به نظر می رسد حجم قابل توجهی از این حواشی، بی دلیل بوده است.

به گزارش بولتن نیوز، «شمعدونی» یکی  از سریال های بود که گمانه زنی ها درمورد زمان پخش آن در ماه مبارک رمضان و تابستان 93 بسیار زیاد بود ولی از آنجایی که روند تولید سریال به ماه مبارک رمضان نرسید، این سریال در کنداکتور پخش فصل زمستان شبکه 3 و بعد از پایان یافتن محرم و صفر قرار گرفت و درنهایت پس از حواشی بسیاری که پیش روی «در حاشیه» قرار گرفت، به گونه ای غیرعلنی جایگزین آن شد تا بلاخره در اردیبهشت 94 به خانه های مخاطبان بی شمار سریال های هرشبی تلویزیون بیاید.


«شمعدونی» یک سریال کمدی و خانوادگی است که تاکنون 50 قسمت 40 دقیقه ای آن به کارگردانی «سروش صحت» و تهیه کنندگی «محسن چگینی» تولید شده و می توان آن را سومین تجربه همکاری صحت و چگینی پس از «ساختمان پزشکان» و «پژمان» و بی شک ضعیف ترین این همکاری هنری دانست.

نویسندگی سریال«شمعدونی» برخلاف کارهای قبلی«سروش صحت» که برعهده برادران قاسمخانی بود، این بار به عهده «ایمان صفا» گذاشته شد و با این حال «مهراب قاسم‌خانی» در این پروژه به عنوان طراح صحنه و «پیمان قاسم‌خانی» نیز به عنوان مشاور در کنار صحت حاضر است و با این همه، از آنجا که متن و سناریوی «شمعدونی» مهمترین دلیل ضعف آن نیست، نه عدم حضور برادران قاسم‌خانی و نه حضور جانبی آنان در بررسی این سریال چندان اهمیتی پیدا نمی کند.

«شمعدونی» فارغ از ایراداتی که در چند روز گذشته ازسوی بسیاری از کارشناسان مورد تاکید قرار گرفته به شدت از ضعف در ساخت و کارگردانی رنج می برد.

به نظر می رسد، «سروش صحت» اندک دقتی که در ساخت «ساختمان پزشکان» و به ویژه «پژمان» از خود نشان داده را نیز در «شمعدونی» خاک کرده و مجموعه ای پر از ایرادات کارگردانی و ملغمه ای از بی سلیقگی و ندانم کاری و شتابزدگی را پیش روی مخاطبان خود گذارده است.

«شمعدونی» این سومین طنز و خانوادگی «سروش صحت» و «محسن چگینی» برای شبکه سه، همچون دو نمونه پیشین و به ویژه شبیه به «ساختمان پزشکان» موضوعی خانوادگی دارد و به بهانه داستان دو خانواده، مشکلات اجتماعی  و ناهنجاری‌های اجتماعی، به ویژه مشکلات شهری و شهروندی را به زبان طنز موردانتقاد قرار می‌دهد و از این رهگذر نگاهی خاص دارد به تربیت کودکان که پیش از این نمونه بالغ و هنرمندانه چنین نگاهی را در تجربیات تلویزیونی «رضا عطاران» دیده ایم و به نظر می رسد، آنچه در «شمعدونی» به عنوان نقطه قوت داستانی و محتوایی مورد تاکید قرار می گیرد، صرفاً تکرار ضعیف آن چیزی است که عطاران سال ها پیش به مخاطبان تلویزیون تقدیم نموده است.


جالب اینجاست که در روزهای اخیر، عوامل «شمعدونی» از بازیگران توانای آن که البته امروز در این تجربه جدید، در بهترین حالت تنها سایه ای از خود را به نمایش می گذارند تا تهیه کننده و کارگردان این مجموعه تلویزیونی، موکداً بر تفاوت این سریال با نمونه کارهای «مهران مدیری» تاکید نموده و تلویحاً ویژگی های غیرفانتزی و فضای رئال (بنابر مدعیات سازندگان) این سریال را به عنوان برتری آن نسبت به «در حاشیه» و حتی «شب های برره» و ... اعلام می کنند.

براین اساس «محسن چگینی» در یکی از این اظهارات، بیان می کند: "ما با مسایل زیادی در اجتماع شوخی می‌‌کنیم که می‌تواند موجبات شادی مخاطب را فراهم کند چون کمدی در این سریال در اجتماع و روابط مردم شکل می‌گیرد و کاری کاملاً رئال است و فضای آن با آثاری چون «شب‌های برره» و «مسافران» که از رئال فاصله داشتند، متفاوت است." و این درحالی است که «حسن معجوبی» نیز در گفت و گویی که اخیراً انجام گرفت با اشاره به این که «در حاشیه» را ندیده است، تاکید کرد «شمعدونی» شیرینی های خاص خود را دارد.

با این همه، بی دقتی صحت در ساخت «شمعدونی» که گه گاه منجربه به وجود آمدن ایرادات بسیار ابتدایی در دکوپاژ، میزانسن ها، بازیگردانی و دیگر ظرائف کارگردانی گردیده است.


این درحالی است که این بی دقتی بعضاً تا آنجا ادامه می یابد که حتی ظرائف متنی کار، باوجود آن که بازیگران باتجربه و قدرتمندی در این سریال حضور دارند، تحت تاثیر قرار می گیرد و به ویژه در قسمت های نخستین بارها شاهد آن بودیم که دیالوگ ها و موقعیت های طنزی که هرازگاه خلاقانه هم نوشته شده اند، اشتباه ادا و اجرا می شود و به قول معروف در کار شهید می شوند!

با این همه، ماجرا هنگامی تراژیک تر می شود که نگاهی بیاندازیم به سوابق تلویزیونی «سروش صحت» که فارغ از تجارب موفقی که در سال های دور از او در ذهن ها مانده، در یکی دو تجربه گذشته اش به ویژه در «پژمان» که با حضور «پژمان جمشیدی» به برخی لحاظ کاری نو و دوست داشتنی بود، نظر مخاطبان و همچنین اهالی سینما و تلویزیون و منتقدان را جلب کرده بود.

در یک چنین شرایطی است که در روزهای گذشته شاهد اوج گیری انتقادات به «شمعدونی» بوده ایم و به عنوان نمونه در یکی از تندترین اظهارات، «رضا درستکار» منتقد سینما و تلویزیون کشورمان با اشاره به ضعف های ریز و درشت «شمعدونی» اعلام کرد، این سریال حتی توان یک شب جذب مخاطب را هم ندارد.

به این انتقادات وقتی انتقادات محتوایی و اخلاقی که بعضاً ازسوی برخی از منتقدین و کارشناسان غیرسینمایی، همچون کارشناسان جامعه شناسی و اخلاق مطرح می گردد، بیافزاییم «شمعدونی» تبدیل می شود به کیسه بکسی مناسب برای انتقاد از برنامه های تلویزیون!