تاکید ظریف بر عدم مذاکره درباره چگونگی لغو تحریم‌ها و حلقه زدن شرکت های نفتی غرب دور ایران

گروه بین الملل، وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با شبکه یورونیوز، بار دیگر گفت: ایران به دنبال حذف مرحله به مرحله تحریم‌ها نیست. 

به گزارش بولتن نیوز، تاکید ظریف بر عدم مذاکره بر حذف مرحله به مرحله تحریم‌ها، تاکید مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول بر منافع اقتصادی بزرگ توافق هسته‌ای، گزارش وال  استریت ژورنال بر حلقه زدن شرکت های نفتی غرب دور ایران، افزایش اختلاف میان ایران و آمریکا بر سر مفاد توافق، کنگره اوباما را مجبور به تسلیم در برابر نمایندگان در قبال ایران کرده است، گزارش رسانه غربی از دلایل لغو تحویل اس ۳۰۰ به ایران و درنهایت ایران هسته ای؛ دستاویز «روبیو» برای خودنمایی در انتخابات آمریکا سرخط مهمترین اخبار «بولتن ایران در جهان» امروز بیست و نهم فروردین ماه را به خود اختصاص می دهد.

ظریف: درباره حذف مرحله به مرحله تحریم‌ها صحبت نمی‌کنیم

وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با شبکه یورونیوز، بار دیگر گفت: ایران به دنبال حذف مرحله به مرحله تحریم‌ها نیست.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه با شبکه یورو نیوز، گفت بر خلاف اظهارات طرف آمریکایی، حرفی از حذف مرحله به مرحله تحریم‌های ایران وجود ندارد.

آقای ظریف در این مصاحبه که بخش اول آن (اینجا) صبح جمعه منتشر شد، گفت: «برخی از دوستان غربی ما و شرکایمان در این مذاکرات، به تحریم‌ها همچون سرمایه خود می‌نگریستند.»

در ادامه متن کامل این مصاحبه آمده است:

وی در پاسخ به سوال یورو نیوز در خصوص تفاهم لوزان گفت: «مذاکرات تلاشی برای رسیدن به دو هدف بود. هدف اول کسب اطمینان از این بود که برنامه هسته‌ای ایران برای همیشه صلح‌آمیز باقی بماند و هدف دوم هم برطرف کردن تحریم‌ها بود. از دید ما هر دوی این اهداف معقول بودند، چراکه ایران هرگز به هیچ وجه به دنبال ساخت تسلیحات هسته‌ای نبوده و برای ما هم مناسب بود که در این راستا حرکت کنیم، چراکه در این روند تحریم‌ها به هیچ‌کس کمکی نکرده است.»

آقای ظریف ادامه داد: «برای ما مهم بود که بتوانیم با این دو هدف پیش برویم و در این راستا تلاش کردیم. در برهه‌هایی دشوار بود، چراکه برخی از دوستان و شرکای مذاکره‌کننده ما تحریم‌ها را برای خود یک دارایی و چیزی می‌دانستند که نباید به سادگی آن را لغو کنند. همین امر، کار را بسیار دشوار کرد. علاوه بر این، لحظات سختی هم بود، به این خاطر که از جنبه‌های مختلف توافق نهایی تفسیرهای متفاوتی وجود داشت، اما توانستیم بر تمامی راهکارهایی که برای تمام مشکلات موجود وجود داشت، متمرکز شویم.»

وزیر امور خارجه افزود: «حالا بخش دشوار را آغاز می‌کنیم، مسیر دشوار مذاکره و نگارش توافق نهایی. این کار زمان و تلاش زیادی می‌برد، اما فکر می‌کنم که تصمیمات سیاسی پیش از این گرفته شده است. حالا حرکت به سمت بخش‌های فنی‌تر توافقی که باید نوشته شود، به ما و همکارانمان (در 1+5) بستگی دارد.»

آقای ظریف در پاسخ به این سوال که طرفین چطور می‌خواهند مسئله تحریم‌ها را حل کنند، گفت: «ما از حذف مرحله‌ای تحریم‌ها صحبت نمی‌کنیم. متأسفانه ایالات متحده شروع به صحبت از این و استفاده از عبارت "تحریم‌های مرحله‌ای" کرده، اما اگر به بیانیه مشترک مراجعه کنید، شما حتی یک کلمه "تعلیق" یا کلمه "مرحله" نمی‌بینید. روشن است که تمامی تحریم‌ها، تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی حذف می‌شوند. روزی که توافق کنیم، به شورای امنیت می‌رویم و شورای امنیت قطعنامه‌ای صادر می‌کند که تمامی قطعنامه‌های پیشین را لغو کرده و زمینه را برای حذف تمامی تحریم‌ها، ایجاد می‌کند. این امری بسیار روشن است، مرحله‌‌بندی‌ای نخواهد بودف تعلیقی نخواهد بود، این امر در توافقی که اعلام کردیم، کاملا روشن است.»

در ادامه مجری به آقای ظریف گفت که با این حال بیانیه مشترک زمابندی‌ای را برای برداشته شدن تحریم‌ها مشخص نکرده است. وزیر امور خارجه در پاسخ گفت: «خوب، زمان بسیار روشن است، چراکه ما توافق کردیم که ایران اقدامات برگشت‌ناپذیر را در برابر اقدامات برگشت‌ناپذیر ایالات متحده، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل انجام می‌دهد. می‌دانید، نکته اینجاست که دوره قبل زمانی که در ماه نوامبر در ژنو به توافق رسیدیم، ما یک "فکت شیت" نداشتیم، بلکه ما به عنوان طرف ایرانی، سند حقیقی را ارائه کردیم.»

وی افزود: «ایالات متحده، به دلایل داخلی خود، که البته حق و اختیار آن‌ها هم هست، یک فکت شیت تهیه کردند، که دقیقا آنچه مورد توافق قرار گرفت، نیست. بنابراین، بهترین راه برای همه ما، متوقف کردن جنگ بر سر این و ادامه مذاکره است، تا زمانی که توافق نهایی به دست آمد، آن توافق نهایی را در معرض دید عموم قرار دهیم.»

وزیر امور خارجه سپس در پاسخ به این گفته مجری که نمایندگان مجلس ایران خواستار انتشار فکت شیت ایرانی هستند، گفت: «خوب، ما واقعا چنین چیزی داشتیم. من مصاحبه‌ای دو ساعت و نیمه با تلویزیون ایران داشتم و همه چیز را توضیح دادم. همکار من دکتر (علی اکبر) صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی هم به تلویزیون ایران رفته و تمام روند را توضیح داد، بنابراین ما چیزی برای مخفی کردن نداریم. ما به دنبال تفسیر به رأی آنچه مورد توافق قرار گرفت، نیستیم. بنابراین، معتقد به زمانی هستم که توافق به دست آمد... چراکه در حال حاضر لازم است که متنی را نوشته، نگارش کرده و بر سر آن به توافق برسیم.»

وی افزود: «ما از همان ابتدا گفته‌ایم که باید یک مسیر را انتخاب کرد. ما می‌توانیم مسیر تقابل را داشته باشیم یا می‌توانیم مسیر همکاری را در پیش بگیریم، اما نمی‌توانیم از هرکدام کمی را در دستور قرار دهیم. اگر مسیر تقابل انتخاب شود، ایالات متحده و سازمان ملل به تحریم‌هایشان ادامه می‌دهند و ایران هم به برنامه غنی‌سازی خود، بدون هیچ گونه محدودیتی، ادامه می‌دهد.»

آقای ظریف در پاسخ به اصرار مجری در مورد اینکه چرا حاضر به انتشار فکت شیت نیست و اینکه آیا خودداری وزارت خارجه برای کاهش فشارها از سوی «تندروها» است یا نه، گفت: «ما برای منافع ملی خود مذاکره می‌کنیم، نه به خاطر گروه‌های فشار. فکر می‌کنم ایالات متحده هم آنقدر عاقل باشد که همین کار را کند. اگر نیازی به انتشار یک فکت شیت باشد، ما فکت شیتی منتشر می‌کنیم، اما فکر می‌کنم مردم ایران اکنون اطلاعات بیشتری از حقایق دارند.»

در ادامه مجری برنامه از وزیر امور خارجه خواست هریک از همتایان خود در 1+5 را با عبارتی توصیف کند. آقای ظریف فرانک والتر اشتاینمایر و لوران فابیوس وزرای خارجه آلمان و فرانسه را «یک مذاکره‌کننده جدی» توصیف کرد.

وی وزیر خارجه چین و روسیه را نیز «دوستی خوب و مذاکره‌کننده‌ای جدی» دانست. آقای ظریف در خصوص جان کری وزیر خارجه آمریکا هم گفت: «شخصی که زمان بسیار زیادی صرف این موضوع کرده و او هم مذاکره‌کننده‌ای جدی است.»

مصاحبه در ادامه به موضوع یمن اختصاص یافت. مجری برنامه درگیری‌های یمن را موجب تشدید تنش میان ایران و عربستان دانست، که آقای ظریف در پاسخ گفت: «خوب، یمن صحنه تقابل میان ایران و عربستان سعودی نیست. یمن مسئله‌ای دارد که باید توسط خود مردم یمن، توسط گروه‌های سیاسی مختلف داخل یمن حل شده و تمامی کسانی که در یمن نفوذ دارند هم باید کمک کنند.»

وزیر امور خارجه در مورد اظهارات سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که گفته بود تحویل سامانه اس-300 به ایران در پاسخ به تحریم‌های یمن است، گفت: «خوب، ما با روسیه قرار داد داشتیم، از مدت‌ها قبل این قرارداد با روس‌ها بود، تا آن‌ها دفاع هوایی ما را تأمین کنند. این‌ها تسلیحات تهاجمی نیستند، بلکه تسلیحات دفاعی هستند که ما مدت‌ها قبل به روسیه سفارش داده و حالا آن‌ها تصمیم گرفته‌اند تا به قرارداد، تعهد و تحویل آن احترام بگذارند.»

وی در پایان در پاسخ به اینکه آیا تحویل این سامانه‌ها تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را نقض می‌کند، یا نه، گفت: «نه، این هرگز ضد تحریم‌های سازمان ملل نبوده است. فکر می‌کنم موضع روسیه بسیار روشن است. آن‌ها گفته‌اند که هرگز تحریم‌های شورای امنیت را نقض نکرده‌اند. ما به عنوان ایران، آن تحریم‌ها را به رسمیت نشناخته و آن‌ها را غیرقانونی می‌دانیم. ما همه تحریم‌ها را غیرقانونی و غیرمنصفانه می‌دانیم. اما روسیه تصمیم خود را گرفته و هر سوالی باید از سوی روسیه پاسخ داده شود. ما معتقدیم که تأخیر در تحویل این سامانه‌های دفاع هوایی اس-300 نادرست بود، اما به هر حال از تصمیم روسیه برای پایبندی به قرارداد، استقبال می‌کنیم.»

توافق هسته‌ای ایران منافع اقتصادی بزرگی خواهد داشت

مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول تاکید کرد که اجرای توافقنامه هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ می تواند منافع اقتصادی زیادی برای شرکای تجاری ایران در خاورمیانه و جهان داشته باشد.

به گزارش اسپاتنیک، ایران و قدرت های جهانی روز 2 آوریل به چارچوب توافق اولیه ای دست یافتند که بر اساس آن تحریم های اقتصادی و تجاری اعمال شده علیه تهران در ازای محدودیت برنامه اتمی ایران، به تدریج لغو خواهد شد. دو طرف اکنون تا 30 ژوئن فرصت دارند تا به توافق جامع و نهایی دست یابند.

مسعود احمد مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول در نشست مشترک صندوق بین المللی پول و بانک جهانی تصریح کرد که اگر چارچوب توافق حاصل شده ، کامل و نهایی شده و سپس اجرا گردد، این مساله تاثیر مثبت قابل توجهی نه تنها بر اقتصاد ایران بلکه بر اقتصاد شرکای تجاری ایران در منطقه و سایر مناطق جهان خواهد داشت.

وی در ادامه افزود: گرچه توافقنامه هسته ای می تواند به نفع اقتصاد ایران باشد ولی سیاست های داخلی تهران نیز می تواند نقش کلیدی در بهبود اوضاع اقتصادی این کشور داشته باشد.

مسعود احمد گفت: اگر به آنچه که در ایران طی سال های اخیر اتفاق افتاده نگاه کنید، به این مساله پی می برید که ترکیبی از سیاست های کلان اقتصادی محتاطانه و توافقنامه موقت هسته ای منجر به برقراری ثبات شده است. در نتیجه این سیاست ها، نرخ تورم ایران از 40 درصد به کمتر از 16 درصد رسیده و رشد اقتصادی این کشور نیز به 3 درصد افزایش یافته است.

وی در عین حال تاکید کرد که هنوز کارهای زیادی باید برای اصلاح سیاست های صنعتی و زیرساختی در ایران انجام شود.

وال استریت ژورنال: شرکتهای نفتی غرب، دور ایران حلقه زده اند

'وال استریت ژورنال' گزارش داد: شهر وین اتریش هفته گذشته میزبان اجلاسی پشت درهای بسته با حضور مقاماتی از ایران و نمایندگان شرکتهای کارگزار نفتی غربی مشتاق تعامل تجاری با ایران بود.

در این گزارش به قلم بنوآ فوکون' آمده است: در این اجلاس دو روزه که طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته کاملا محرمانه و بدون حضور اصحاب رسانه در هتل 'پالیس هانسن کمپینسکی ' Palais Hansen Kempinski Hotel واقع در سواحل رود 'دانوب' برگزار شد، دو طرف تمایل شان را برای تعامل گسترده تجاری با یکدیگر اعلام کردند.

این کنفرانس که برگزاری آن بدون تبلیغات وسیع انجام گرفت؛ 'اجلاس سران نفت و انرژی منطقه کاسپین (خزر) جنوبی در سال 2015 ' نام داشت و نمایندگان شرکتهای نفتی از 'هوستون ' گرفته تا لندن و وین در آن حضور داشتند.

همچنین از جمله شرکتهای بین المللی نفتی که کارگزاران خود را به این اجلاس فرستاده بودند، شرکت 'شورون کورپوریشن' Chevron Corp و 'آمک فوستر ویلر' Amec Foster Wheeler PLC بودند.

حضور این شرکتهای نفتی در کنفرانسی با محوریت ایران از شکل گیری یک افق تجاری جدید در کشوری در حاشیه 'خلیج فارس ' خبر می دهد که با چشم انداز لغو تحریم های ایران تحقق یافته است.

وال استریت ژورنال ادامه می دهد که شرکتهای کارگزار غربی تماسهایی با مسئولان انرژی ایران داشته اند.

'پیتر هارل' از مسئولان سابق تحریم ها در وزارت خارجه آمریکا و رییس کنونی شرکت مشاوره ای 'استراتژی های جهانی پیشرفت و موفقیت ' Prospect Global Strategies LLC در این باره توضیح داده است: ' شرکتهای انرژی به وضوح علاقمند به (تجارت با ) ایران هستند '.

سخنگوی شرکت نفتی ' آمک فاستر ویلر' Amec Foster Wheeler هم گفته است: ما در ایران فعالیتی نداریم و هر زمان تحریم ها لغو شد، ممکن است علاقه مند به یافتن فرصت هایی در ایران باشیم.

سخنگوی شرکت 'شورون ' Chevron هم اعلام کرد: ما همیشه در انطباق کامل با قوانین و مقرارت جاری عمل می کنیم.

در ادامه این گزارش تصریح شده است: از بدو حصول توافق مقدماتی با ایران، مقامات آمریکایی از جمله وزارت خزانه داری این کشور طی پیامهایی و تشکیل نشست های توجیهی؛ به جامعه تجاری آمریکا هشدار دادند که هنوز بسیار زود است این جامعه به نحوی فعالانه و موثر با ایران تعامل داشته باشد.

یکی از مقامات نفتی غرب اروپا در اجلاس وین در خصوص این امر توضیح داد ' تا پیش از این من هر زمان در تهران با مقامات ایرانی ملاقات داشتم، ناگزیر بودم خود را نماینده شرکتی مجهول (X) معرفی کنم اما امروز اینجا در این کنفرانس؛ من این فرصت را یافته ام که اعلام کنم کارمند کدام شرکت هستم'.

وال استریت ژورنال در ادامه می نویسد: برای تهران؛ کنفرانس وین فرصتی برای توسعه منابع غنی اش بود. ایران به خصوص برای تولید نفت سبک نیازمند فناوری غرب است. ایران دارای چهارمین ذخایر نفتی و دومین میدان گاز طبیعی جهان است و هزینه های استخراج آن در مقایسه با آمریکا که از فناوری شکست هیدرولیک استفاده می کند، به مراتب ارزان تر است.

تولید نفت ایران از سال 2010 تاکنون به 7/2 میلیون بشکه در روز کاهش یافت.

'لولا بورژه' سخنگوی کنفرانس در باره آن گفت محوریت کنفرانس، بطور انحصاری بر روی ایران نبود و در این اجلاس بحث هایی نیز پیرامون کشورهای حاشیه 'دریای خزر' همچون جمهوری آذربایجان مطرح شد.

بورژه خاطرنشان ساخت: این یک نشست رو در روی تجارت با تجارت است و به صاحب نظران و اهل فن این فرصت را می دهد تا یک شبکه ارتباطی با یکدیگر برقرار سازند.

مسوولان غربی حاضر در اجلاس در حاشیه آن نسبت به تضمین جذاب بودن افق تجارت با ایران گفتند پیش از این، جمهوری اسلامی شروطی سخت را برای تجارت شرکت های غربی با ایران پیش روی این شرکتها قرار می داد به حدی که این شرکتها قادر به جبران هزینه های کار کردن با ایران نبودند.

به گفته این مقامات، هم اکنون شروط قراردادهای جدید در حال نوشته شدن است.

اختلاف میان ایران و آمریکا بر سر مفاد توافق، افزایش یافته است

روزنامه «یو اس ای تودی» در گزارشی با موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، نوشته است که موضع‌گیری‌های تهران و واشنگتن از تشدید اختلاف نظرها در مورد مفاد توافق نهایی حکایت دارد.

روزنامه «یو اس ای تودی» روز جمعه در گزارشی، موضع‌گیری‌های متفاوت مقامات ایرانی و آمریکایی در مورد مذاکرات هسته‌ای را نشان‌دهنده تشدید اختلاف نظر میان طرفین در مورد مفاد توافق نهایی دانست.

در ابتدای این گزارش آمده است: «تنها دو هفته پس از آنکه قدرت‌های جهان و ایران توافق بر سر چارچوبی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران را اعلام کردند، شکاف‌های فزاینده میان طرفین در حال بروز است.»

یو اس ای تودی نوشته است که مذاکرات هسته‌ای چهارشنبه این هفته در حالی در شهر وین اتریش از سر گرفته می‌شود، که طرفین بر سر «موضوعات کلیدی که مبنای توافق رونمایی شده در 2 آوریل در سوئیس (تفاهم لوزان) را تشکیل می‌دهند»، اختلاف نظر دارند.

این روزنامه زمانبندی برداشته شدن تحریم‌ها، تعداد ماشین‌های دخیل در غنی‌سازی اورانیوم و طول دوره اجرای توافق را از جمله مفاد مورد اختلاف دانسته است.

نویسنده گزارش همچنین نوشته است که با توجه به «اختلافات قابل توجهی که باید حل شوند»، رسیدن به توافق جامع هسته‌ای تا پایان ماه ژوئن (9 تیر)، «کاری ساده» نخواهد بود.

بولتون: مذاکرات با ایران، بزرگترین مماشات روسای‌جمهور آمریکا در تاریخ است

نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل که به اتخاذ مواضع به شدت ضدایرانی معروف است، در تازه‌ترین اظهار نظرش در خصوص مذاکرات هسته‌ای، گفت: این گفت‌وگوها بزرگترین مماشات یک رئیس‌جمهور آمریکا در تاریخ این کشور است.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، جان بولتون نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل روز جمعه بار دیگر به شدت از مذاکرات هسته‌ای با ایران انتقاد و باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا را به ترجیح دادن توافق با ایران بر منافع آمریکا، متهم کرد.

به نوشته پایگاه خبری هیل، بولتون که به اتخاذ مواضع به شدت ضدایرانی شهره است، مذاکرات دولت اوباما با ایران را «ضعیف» و «سست» خواند و گفت: «رئیس‌جمهور اوباما درگیر چیزی است که از دید من بزرگترین مماشات یک رئیس‌جمهور در تاریخ است.»

وی که در نشستی در منطقه ناشوا صحبت می‌کرد، افزود: «دولت اوباما موضعی ضعیف‌تر از شورای امنیت سازمان ملل اتخاذ کرده است.»

بولتون پیش از این تفاهم اخیر ایران و گروه موسوم به 1+5 بر سر مولفه‌های کلیدی توافق هسته‌ای را نیز به شدت مورد انتقاد قرار داده بود.

اولین دور مذاکرات هسته‌ای پس از تفاهم لوزان سوئیس، از روز چهارشنبه در شهر وین اتریش در سطح معاونین وزرای خارجه برگزار می‌شود.

کنگره اوباما را مجبور به تسلیم در برابر نمایندگان در قبال ایران کرده است

سناتور آمریکایی تاکید کرد که کنگره دولت اوباما را مجبور به تعظیم و تسلیم در برابر نمایندگان در خصوص مساله ایران کرده است.

به گزارش نشریه کنگره آمریکا، باب کورکر سناتور آمریکایی تصریح کرد که کنگره دولت اوباما را مجبور به تسلیم در برابر نمایندگان در قبال ایران کرده است و مسیر را برای آنها هموار کرده است تا یک توافق هسته ای را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند.

سناتور جمهوریخواه ایالت تنسی در مطلبی در روزنامه واشنگتن پست، افزود: بار دیگر، دولت آمریکا پیشنهاد داد که رای در کنگره هر توافق هسته ای با ایران را به عقب برخواهد گرداند و جنگ با ایران را تنها گزینه جایگزین مطرح خواهد کرد. این هفته، دموکرات ها و جمهوریخواهان دولت را مجبور کردند تا در برابر نقش اجتناب ناپذیر کنگره در این روند، تعظیم کند.

کورکر رئیس کمیته روابط خارجی است که هفته گذشته به اتفاق آرا قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن به کنگره اجازه خواهد داد تا 30 روز برای بازنگری هرگونه توافقنامه ای با ایران فرصت داشته باشد.

اوباما روز گذشته تاکید کرد که تا زمانی که این قانون تغییر زیادی نکند، آن را امضا خواهد کرد. کورکر مدعی است که پیشنهادات مطرح شده 3 چیز را شامل خواهد شد: شفافیت توافق نهایی با ایران را تضمین خواهد کرد، به کنگره اجازه بازنگری خواهد داد و ایران را پاسخگو خواهد کرد.

کورکر گفت: نمایندگان تلاش زیادی کرده اند تا این طرح با حمایت هر دو حزب روبرو شود، تمرکز اصلی این طرح بر روی نقش مناسب کنگره بوده است.

البته کورکر با برخی تردیدها از سوی جمهوریخواهان بر سر این قانون و مذاکره با ایران روبرو شده است. روی بلونت سناتور جمهوریخواه در این باره گفت: وی از کورکر و سایر اعضای کمیته روابط خارجی خواهد خواست تا توضیح دهند که نقش کنگره در این قانون، چگونه با قانون اساسی آمریکا مطابقت دارد. کمیته روابط خارجی پیشنهادی را در خصوص آنچه که نقش کنگره باید باشد، ارائه کرده است ولی به نظر من این طرح پیشنهادی راهی طولانی برای جلب حمایت قانون اساسی آمریکا دارد.

چرا پوتین ممنوعیت تحویل اس ۳۰۰ به ایران را لغو کرد

یک رسانه غربی با پرداختن به تحولات مربوط به مذاکرات هسته ای ایران همچنین اوضاع خاورمیانه به تحلیل اینکه چرا روسیه در چنین وضعیتی تصمیم به تحویل سامانه موشکی اس ۳۰۰ به ایران گرفته پرداخت.

بی بی سی در تحلیل خود می نویسد: زوز دوشنبه ۱۳ آوریل ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با امضای حکمی ممنوعیت تحویل سامانه‌های موشکی زمین به هوای اس-۳۰۰ به ایران را لغو کرد. حکم مزبور بلافاصله قابل اجرا خواهد بود.

پیشینه موضوع باز می‌گردد به قراردادی به مبلغ ۸۰۰ میلیون دلار که در سال ۲۰۰۷ برای فروش پنج سامانۀ اس-۳۰۰ بین روسیه و ایران به امضا رسید. موشک‌ها به ایران تحویل داده نشد و بالاخره دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور وقت روسیه، در سال ۲۰۱۰ در راستای اجرای قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت، دستوری صادر کرد که به موجب آن فروش مجموعه وسیعی از ادوات جنگی، از جمله انواع موشک‌ها، به ایران ممنوع شد. در واکنش به این اقدام، ایران با درخواست غرامت ۴ میلیارد دلاری از روسیه، به دیوان بین‌المللی داوری در ژنو شکایت کرد.

اس-۳۰۰ یکی از سامانه‌های موشکی پیشرفته است که برای رهگیری جنگنده‌ها و موشک‌های بالستیک طراحی شده است. برد آن بیش از صد و پنجاه کیلومتر و توانایی پیگیری هم‌زمان ۱۰۰ هدف و درگیری با ۱۲ هدف را دارد.

چرا روسیه دست به این اقدام زد؟

در پاسخ به این سوال چندین فرضیه مطرح می‌شود.  گروهی معتقدند که این عمل روسیه اولین ضربه مهلک به تحریم‌های یکجانبه آمریکاست که می‌تواند به فروپاشی نظام تحریم‌ها منجر شود. آنان معتقدند که این اقدام روسیه در پاسخ به تحریم‌هائی است که غرب به رهبری آمریکا، بر سر جریانات اوکراین بر روسیه تحمیل کرده است.

سال گذشته، در اوج اختلاف بین روسیه و غرب، برخی کارشناسان آمریکائی پیش‌بینی می‌کردند که پوتین ممکن است از کارت اس-۳۰۰ و فروش آن به ایران استفاده کند. چنین اتفاقی صورت نگرفت. از این رو، هر چند که این عامل می‌تواند موثر بوده باشد، اما این فرضیه که تصمیم روسیه صرفا در پاسخ به غرب صورت گرفته، با توجه به ماه‌ها تاخیر و اینکه روسیه اقدامات تلافی‌جویانه عمده دیگری اتخاذ کرده است، چندان قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد.

نظریه دیگر را می‌توان در بخشی از سخنان سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه جستجو کرد. لاوروف، افزایش شدید تنش در یمن و تحولات نظامی در هفته‌های اخیر در کشور های همسایه یمن را دلیل استحقاق ایران برای برخورداری از یک سیستم دفاع هوائی مدرن دانست.

کارشناسان نظامی آمریکا معتقدند که در صورت تجهیز ایران به سیستم اس-۳۰۰ حمله هوائی اسرائیل به ایران عملا غیر ممکن خواهد شد و آمریکا نیز با در اختیار داشتن تعداد محدودی از بمب‌افکن‌های رادارگریز با قابلیت حمل بمب‌های سنگرکوب (B-۲ Spirit)، برای انجام عملیات در ایران با چالش جدی مواجه خواهد بود. یک کارشناس ارشد نظامی آمریکا می گوید: این (اس-۳۰۰) جانوری است که کسی نمی‌خواهد به آن نزدیک شود.

انتشار خبر تصمیم روسیه عمدتا با مخالفت آمریکا و اسرائیل روبرو شد. سخنگوی کاخ سفید، جاش ارنست، در واکنشی فوری گفت: روسیه قاعدتا باید درک کند که ایالات متحده موضوع امنیت متحدان خود را در منطقه بسیار جدی تلقی می‌کند. در پاسخ، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس دومای روسیه اظهار داشت: به نظر می‌رسد که فروش سیستم دفاع هوائی اس-۳۰۰ بیش از همه کسانی را آزرده است که موضوع حمله هوائی به آن کشور (ایران) را مردود نمی‌دانند.

 چرا باید امنیت ایران برای روسیه اهمیت داشته باشد؟

به دو دلیل.  نخست اینکه، رهبران روسیه با شکل‌گیری یک نظام جهانی تک‌قطبی به رهبری آمریکا در ستیزند. این نگاه استراتژیک منحصر به ولادیمیر پوتین نیست بلکه تمام رهبران سیاسی روسیه را شامل می‌شود. در واقع این نگرش روسی سابقه تاریخی دارد و همین دیدگاه بود که باعث شد بعد از جنگ جهانی دوم دنیای دو قطبی آمریکا در برابر شوروی شکل بگیرد.

این تفکر، بلافاصله ایران را هم که با برتری‌جوئی (هژمونی) آمریکا در منطقه مخالف بوده و نیز یک قدرت منطقه‌ای به شمار می‌رود، به عنوان یک شریک راهبردی، در مرکز توجه روسیه قرار می‌دهد. همکاری روسیه با ایران در سوریه، در برابر آمریکا و متحدان آن که در صدد سرنگونی بشار اسد هستند، از همین بینش سرچشمه می‌گیرد.

دوم اینکه، یک ایران بزرگ، اما هرج و مرج‌زده و بی‌ثبات، در مرزهای جنوبی روسیه، آخرین چیزی است که آن کشور آرزوی آن را دارد. تجربیات عراق، سوریه و لیبی نشان داده است که با تضعیف حکومت مرکزی چگونه نیروهای تندرو و مسلح ظهور کرده و اوج می‌گیرند. یک ایران بی‌ثبات، با توجه به خطر همیشگی و واقعی اسلام‌گرایان تندرو چچن که هم اینک بخش عمده‌ای از نیروهای داعش را تشکیل می‌دهند، تهدیدی جدی برای امنیت ملی روسیه به شمار می‌رود.

علیرغم این واقعیت که به دلایل ذکر شده امنیت و ثبات ایران برای روسیه حائز اهمیت است، توجیه روسیه که به خاطر تحولات یمن - و در واقع خطر درگیر شدن عربستان با ایران - دست به چنین تصمیمی زده است چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

کمتر ناظری را می‌توان یافت که معتقد باشد عربستان به تنهائی می‌تواند برای ایران یک تهدید نظامی به حساب بیاید. فراموش نباید کرد که حتی اسرائیل هم با توان نظامی به مراتب بالاتر از عربستان، نهایتا حاضر نشد بدون مشارکت آمریکا دست به حمله نظامی به ایران بزند.

بنابراین تنها در صورت همراهی آمریکاست که عربستان قادر به انجام اقدام نظامی علیه ایران خواهد بود. اما این فرض هم بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد. در حالی که دولت آمریکا روند تشنج‌زدائی را با ایران در پیش گرفته و بی‌وقفه در تلاش برای خاتمه دادن به بحران هسته‌ای ایران است تغییر دفعتی و ۱۸۰ درجه این سیاست و حمله نظامی به ایران منطقی به نظر نمی‌رسد.

در ضمن خطر حمله آمریکا به ایران در سال ۲۰۰۷، در جریان اوج‌گیری تنش بین دولت بوش و دولت احمدی‌نژاد، کمتر از امروز نبود. با این همه روسیه در همان سال ۲۰۰۷ علیرغم بستن قرارداد فروش اس-۳۰۰، از تحویل آن به ایران سر باز زد.

چه عاملی باعث تصمیم اخیر کرملین شد؟

ضمن اینکه تمامی عوامل فوق، از جمله مقابله با غرب در ارتباط با مسئله اوکراین و تامین امنیت ایران به عنوان یک شریک بالقوه استراتژیک در محاسبات روسیه گنجانده شده است، باید عامل اصلی این اقدام روسیه را در این مقطع، در جای دیگری جستجو کرد.

این عامل چیزی نیست مگر حصول تفاهم در لوزان و افزایش جدی احتمال رسیدن به یک توافق نهائی هسته‌ای بین ایران و ۱+۵، خارج شدن آن کشور از انزوای سیاسی و اقتصادی، و در نهایت باز شدن بازار ایران بر روی بازیگران بین‌المللی. به گفته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران این اقدام یکی از نقاط مشکل‌ساز در روابط با روسیه را از میان بر می‌دارد.

لئونید ایواشف، مدیر اندیشکده مرکز تحلیل‌های ژئوپلیتیک مسکو در مورد تصمیم اخیر روسیه می گوید: اگر تاخیر کنیم و ایران را در انتظار بگذاریم، فردا، زمانی که تحریم‌ها برداشته شود واشنگتن و متحدانش بازار ایران را خواهند ربود.

تنها در صنعت نفت و گاز صدها میلیارد دلار پروژه و معامله در انتظار برداشته شدن تحریم‌ها است. در این زمینه روسیه یکی از پیشتازان در جهان است. به گزارش مجله فوربز، «روس نفت» در سال ۲۰۱۳ به عنوان بزرگترین شرکت نفت و گاز غیر خصوصی در جهان، اکسون موبیل آمریکا را پشت سر گذاشت.

درتفاهم نامه اقتصادی ۷۰ میلیارد یوروئی که بین ایران و روسیه در شهریور ماه گذشته به امضا رسید و تاکنون اجرائی شدن آن به دلیل وجود تحریم‌ها به تعویق افتاده است، مبادلات بازرگانی در زمینه نفت و گاز، احداث نیروگاه‌های برق، صنعت، معدن، و محصولات کشاورزی گنجانده شده است. وزیر روسی امضاکننده قرارداد گفت بازار نفت و گاز ایران برای روسیه بسیار جالب است... روسیه می‌تواند حرکت عظیمی در صنعت نفت ایران ایجاد کند. در ضمن ایران قراردادی با روسیه در مورد احداث دو نیروگاه اتمی با احتمال افزایش به ۸ واحد نیز امضا کرده است.

متخصصین کسب و کار معتقدند زمانی که درهای یک کشور در حال توسعه بر روی بازار های جهانی باز می‌شود حضور در آن بازار به عنوان اولین بازیگر، برای کسب سهم بیشتر، حائز نهایت اهمیت است. روسیه نمی‌توانست در حالی که با ایران در دادگاه ژنو مشغول جدال است جای پای اقتصادی محکمی در ایران باز کند. لغو تحریم فروش اس-۳۰۰، با توجه به فشاری که تحریم‌های غرب بر اقتصاد روسیه وارد می‌کند، دریچه جدیدی را بر روی روسیه باز خواهد کرد.

ایران هسته ای؛ دستاویز «روبیو» برای خودنمایی در انتخابات آمریکا

جوانترین نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سیاست خارجی خود را بر محور مبارزه با ایران هسته ای متمرکز کرده است.

به گزارش پولیتیکو، «مارکو روبیو» یکی از سه سناتور جمهوری خواهی که نامزدی رسمی خود را در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا اعلام کرده است، بار دیگر از مذاکرات هسته ای ایران به عنوان دستاویزی برای متمایز کردن خود از سایر همقطارانش استفاده کرد.

وی که روز گذشته در ایالت شرقی «نیوهمپشایر» به سر می برد با حضور در جمع طرفداران خود بر احتمال تهاجم نظامی به ایران به خیال ممانعت از دستیابی این کشور به سلاح هسته ای تاکید کرد و گفت: با توجه به قدرت گرفتن ایران و افزایش شمار گروه های تروریستی، اوضاع امروز خاورمیانه پس از ۳۸۰۰ سال کشمکش بیش از پیش بی ثبات است.

وی در ادامه مدعی شد: ما باید تصمیم بگیریم که کدام یک بدتر است؟ خطر ایران هسته ای یا خطر حمله نظامی به این کشور؟

وی افزود: من مشوق جنگ نیستم. اما ایران هسته ای به منزله یک خطر غیر قابل انکار برای منطقه تلقی می شود.

روبیو در نهایت مدعی شد که آمریکا به تنهایی نمی تواند از پس حل معضل بی ثباتی جهان برآید اما این مشکل هم بدون دخالت آمریکا لاینحل باقی می ماند.

علاوه براین، وی خطر نفوذ تروریسم به داخل خاک آمریکا را نیز گوشزد کرده و خواهان اتخاذ اقدامات امنیتی بیشتر در این زمینه شد.

لازم به توضیح است که مارکو روبیو جوانترین نامزد رقابت های ریاست جمهوری آمریکا است و از سوابق اجرایی کمی برخوردار است. کارشناسان بر این عقیده هستند که رویکرد وی در قبال سیاست خارجی آمریکا که مذاکرات هسته ای با ایران را نیز شامل می شود بیشتر بر پایه ایجاد تمایز با دیگر رقبای احتمالی است. روبیو در اندیشه آن است که با تحریک احساسات مردم نسبت به رویداد هایی که در سطح جهان اتفاق می افتد، بی تجربگی خود را در عرصه سوابق اجرایی بپوشاند.