برگزاری «شب بازیگر»، اجرای رپِ «مکبث» و اُپرای «سعدی» و عدم اجرای «روال عادی» در«سال تئاتر»

کارگردان اپرای «سعدی» ضمن رد شایعه‌ حضور تک‌خوانِ زن روی صحنه این نمایش، درباره آخرین مراحل آماده‌سازی و اهمیت اجرای آثار مرتبط با مفاخر کشور توضیح داد.

بهروز غریب‌‌پور درباره مراحل باقی‌مانده تا اجرای اپرای سعدی گفت: بعد از مدتی توقف ضبط تمام موسیقی کار انجام شده و موسیقی اپرای عروسکی سعدی در مرحله میکس نهایی قرار دارد. کل عروسک‌ها نیز آماده هستند و تمرین‌های روزانه را پیش می‌بریم تا نمایش هم‌زمان با زادروز سعدی در شیراز رونمایی شود.

خالق اپرای عروسکی «رستم و سهراب» با تاکید بر اهمیت خلق آثار فرهنگی با موضوع حیات بزرگان فرهنگ و ادب ادامه داد: هر کشور دیگری تنها یک سعدی ‌داشت حتما به داشتن این شاعر مباهات می‌کرد؛ چنانکه کشور اسپانیا در ادبیات قدیم خود فقط یک «سروانتس» دارد و شما می‌بینید چطور این نویسنده را در سراسر جهان تبلیغ می‌کند ولی ما سعدی، حافظ، مولوی، ‌فردوسی، نظامی و شعرا و حکیمان بزرگی داریم.

سرپرست گروه‌ تئاتر «آران» خاطرنشان کرد: خلق اپرای عروسکی سعدی برای من ادای دِین به شاعری مسلمان است که در دوران حیات خود تلاش کرد برای هرچه انسانی زیستن مردم در کنار یکدیگر درس‌هایی به یادگار بگذارد و متاسفم بگویم توجه ما به این فخر فرهنگی که تا امروز حداقلی بوده و تنها به انتشار چند داستان در کتابهای درسی دبستان و مدارس بسنده شده است.

این هنرمند درباره اهمیت خلق آثار هنری با موضوع مفاخر فرهنگ و ادب توضیح داد و گفت: متاسفانه نسل جدید هیچ آشنایی با شاعر بلند آوازه‌ای به نام سعدی ندارد. بارها تجربه داشتم که وقتی از بیشتر جوان‌ترها می‌پرسم سعدی که بود و چه کرد؟ هیچ اطلاعی جز جغرافیای زیستی، محل تولد و دفن این شاعر ندارند و شعری از سعدی در حافظه بسیاری از نوجوانان و جوانان امروز نیست. با خلق این نمایش ما تلاش کردیم به نسلی که عادت دارد با مسائل فرهنگی از طریق تصویر آشنا شود و ارتباط برقرار کند به اندازه توان خود ارتباط موثر برقرار کنیم و آگاهی بخش باشیم.

غریب‌پور با بیان اینکه ساخت موسیقی از یکسال قبل آغاز شد و تمام تمرکز در استفاده از گنجینه موسیقی ایرانی قرار داشت؛ درباره موسیقی این نمایش گفت: آهنگسازی توسط آقای امیر بهزاد انجام شده که ایشان تلاش کرد با در نظرگرفتن موسیقی اقوام ایرانی و میراث بزرگانی مانند عبدالقادر مراغه‌ای در کنار بهره‌گیری از موسیقی دیگر ملل هم‌فرهنگ با ایران مانند هندوستان، ‌عربستان وچین اثری در خور نام سعدی شیراز تنظیم کند.

او افزود: نکته‌ مهمی که باید بر آن تاکید کنم این است که نسل جدید موسیقی ایرانی را بسیار ملال‌انگیز می‌داند ولی ما با چنین ایده‌ای مخالف هستیم و به همین دلیل تلاش می‌کنیم در نمایش خود ظرفیت‌های بالقوه نواهای این سرزمین را برای نسل جوان به نمایش بگذاریم.

کارگردان اپرای عروسکی «عاشورا» درباره طرح شائبه‌هایی مبنی بر حضور زنده تک‌خوان زن روی صحنه، در این نمایش اظهار کرد: واژه خواننده در اپرا متناسب نیست، حتی آنچه درباره اجرای اپرا در اروپا نیز عنوان می‌شود متناسب با اتفاقی که در عمل رخ می‌دهد؛ به نظر نمی‌رسد به دلیل اینکه از 50 سال قبل به این سو تغییراتی در ارتباط با حضور خواننده و بازیگر روی صحنه اپرا بوجود آمد که موجب شد بازیگر در کنار ارتقای توانایی‌های تکنیکی خود توان خواندن نیز داشته باشد. بنابراین من از واژه جایگزین «آواگر» به معنی شخصی که هم می‌خواند و هم به ایفای نقش می‌پردازد در اپرا استفاده می‌کنم.

بنیان‌گذار و موسس فرهنگسرای بهمن تصریح کرد: آنچه باید در مورد نمایش ما مورد توجه قرار بگیرد این است که به هیچ وجه بازیگر زنده و خواننده زنده روی صحنه نیست. بلکه این عروسک‌ها هستند که روی صحنه به ایفای نقش می‌پردازند. تمام صداها و موسیقی قبلا ضبط شده و به صورت پلی‌بک پخش می‌شود.

این عضو مرکز بین‌المللی تئاتر عروسکی به سوابق فعالیت‌های هنری گروه تئاتر «آران» در دولت‌های هشتم، نهم و دهم اشاره کرد و گفت: نخستین بار نیست که چنین نمایشی کارگردانی می‌کنم، اجرای اپرای عروسکی نه تنها در دولت آقای دکتر روحانی، بلکه در دولت‌های گذشته نیز اتفاق افتاده و اتفاقا بیشترین اجرای ما در دولت قبل و زمان وزارت آقایان صفار هرندی و حسینی رخ داد که طی آن اپراهای عاشورا، مولوی، حافظ و لیلی و مجنون به صحنه رفتند.

او ادامه داد: آواگر خانم در تمام اجراهای گذشته وجود داشت و به این دلیل که آگاهی لازم در مورد زنده نبودن این صداها در دست بود مشکلی پیش نیامد. معتقدم این شائبه‌ها به دلیل عدم آشنایی و آگاهی نسبت به اصل اتفاقی است که قرار است رخ دهد که با توجه به سوابق گروه مطمئنم فقط کافیست دوستان برای تماشای این اثر به سالن بیایند و شاهد ایفای نقش عروسک‌ها روی صحنه باشند.

غریب‌پور با تاکید بر اینکه گروه آران تابع قوانین کشور است، خاطرنشان کرد: بزرگان دینی و سیاسی ما نیز فتواهای مشخصی در این زمینه مطرح کرده‌اند از میان‌ها می توان به سخنان مقام معظم رهبری اشاره کرد که عنوان کردند صدای خانم در صورتی که مفسده انگیز نباشد؛‌ مشکل ندارد و معتقدم این سخن به درستی عنوان شد، چراکه اهل فرهنگ و بزرگان موسیقی نیز موسیقی بی‌محتوا و صداهای سطحی را نمی‌پذیرند و مطربی از نظر آنها به هیچ وجه پسندیده نیست.

او افزود: معتقدم موسیقی یک زبان الهی است که نباید به عشرت‌های سطحی و زمینی آلوده شود حتی در خصوص اپرا باید توجه کنیم تا گزیده‌ترین اشعار و نواهای موجود به کار گرفته شوند. به هیچ وجه نباید ایجاد شبهه وجود مفسده در یک اپرای نمایشی یا اثر ارزشمند فرهنگی مطرح شود.

خالق اپرای عروسکی «مولوی» با اشاره به رونمایی از اپرای سعدی هم‌زمان با تولد این شاعر گفت: فراموش نکنیم ایران تنها کشور مسلمان جهان است که «اپرای عروسکی ملی» دارد. رونمایی از اپرای سعدی در تالار حافظ شیراز برای من تحقق آرزویی بزرگ به حساب می‌آید. برای نخستین بار است که گروه ما نمایشی را ابتدا در تهران تولید و رونمایی آن را در یکی دیگر از استان‌های کشور برگزار می‌کند. یکی دیگر از علائق من فاصله گرفتن از تولید مداوم آثار نمایشی در تهران و توجه به استان‌ها بود که به این واسطه گامی در تحقق همین هدف برداشته می‌شود. البته دقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه و توجه به استان‌های کشور نیز جای تقدیر دارد.

غریب‌پور همچنین توجه به توریسم فرهنگی در استان‌های با سابقه تاریخی کشور مانند فارس و شهر شیراز را مهم دانست و گفت: به همین دلیل از مدت‌ها قبل تلاش کردم تماشاخانه‌‌ای متمرکز در شیراز دایر کنم که توریست‌های خارجی و علاقه‌مندان ایرانی بیشتر با مفاخر و داشته‌های فرهنگی ایران مانند اپرای «عاشورا»،  «رستم و سهراب»، «سعدی»، «حافظ»، «مولوی» و... آشنا شوند. به این ترتیب توریست‌ها می‌توانند علاوه بر گردش در جغرافیای پرافتخار استان فارس اطلاعات بیشتری از بزرگان ایران کسب کنند.

این هنرمند در پایان اظهار کرد: توریست‌های فرهنگی نقش سفرای ایران در کشورهای خود را ایفا می‌کنند و من امیدوارم رونمایی و اجرای اپرای سعدی در شیراز این خبر خوش را به جهان مخابره کند که ایرانیان برای مفاخر فرهنگی و بزرگان کشور اهمیت قائل هستند و به آنها احترام می‌گذارند.