«بولتن تئاتر»؛ مجلۀ خبری روزانۀ تئاتر (13اسفند)

ناگفته‌های فرزند شهید کشوری از «کابوس‌...»‌هایش

این کارگردان جوان که اولین تجربه اجرای حرفه‌ای خود را در مجموعه «تئاترشهر» پشت سر می‌گذارد درباره اینکه چه مقدار از داستان نمایش «کابوس شب نیمه آذر» واقعیت دارد؟، گفت: در کلیت ماجرا، 80 تا 85 درصد داستان براساس واقعیت است یعنی تمام روایت‌هایی که وجود دارد و همچنین صدای مستند شهید احمد کشوری که به صورت آواز در حین نمایش پخش می‌شود یا تصاویر مربوط به پرواز و سوختن همه واقعی هستند.

«کابوس شب نیمه آذر» واقعی است؟

او با تاکید بر اینکه تقریبا بخش زیادی از ماجرای این نمایش براساس واقعیت و مستندات زندگی شهید کشوری و خانواده او بوده است، افزود: تردیدهایی که شخصیت اصلی این نمایش (بعنوان پسر شهید کشوری) نسبت به ماجراهایی که درباره شهادت پدرش اتفاق افتاده، دارد،‌ از جمله واقعیت‌هایی است که برای خود من به عنوان فرزند شهید کشوری پیش آمد. با این حال اگرچه مادرم با عمویم ازدواج کرده، اما از بخش‌هایی که جزو واقعیت ماجرا نبود‌، می‌توانم به این اشاره کنم که عمو و پدرم در یک عملیات با یکدیگر حضور نداشتند و اختلافاتی که در این‌باره میان پسر و عمو در نمایش وجود دارد، به دلیل ایجاد جنبه‌های دراماتیک کار و با تایید من اضافه شده است.

کشوری در ادامه اظهار کرد: من در هیچ جایی عنوان نکردم که این نمایش منحصرا درباره خانواده شهید کشوری یا خود اوست، اما از آنجا که من به عنوان فرزند شهید کشوری این نمایش را کارگردانی‌ کرده‌ام به هر حال سوال‌هایی مطرح می‌شود.

وی افزود: بنابراین تاکید می‌کنم این داستان نمونه‌ای یا مشتی از خرواری است که بسیاری از آدم‌های درگیر با فضای جنگ با آن روبرو هستند، چرا که فرزندانی که پدرشان را در جنگ از دست دادند به هر حال برای کشف دغدغه‌های خود به سمت و سویی می‌روند و من هم در پیرامون خود با کسانی بزرگ شده‌ام که چنین دغدغه‌مندی‌هایی دارند. البته به دلیل اینکه برداشت آزادی از زندگی خانواده خودمان را روایت کردم برخی اسامی را تغییر دادم.

او در ادامه درباره اینکه آیا می‌توانست مسائل بیشتری را درباره افرادی که از دوران جنگ مانده‌اند و این روزها مسائل را به شکل دیگری مطرح می‌کنند، روایت کند‌، بیان کرد: ما در عنوان کردن مسائل مربوط به جنگ یکسری محدودیت‌ها داریم و متاسفانه ممکن است در واکنش به بیان برخی از آن‌ها برخوردهای بدی صورت گیرد که چرا یک اثر نمایشی چنین حرف‌هایی را می‌زند؟

«کابوس شب نیمه آذر» درباره شهید کشوری نیست

کشوری گفت: متاسفانه شاید خیلی‌ها نپذیرند و به آنچه گفته می‌شود، معترض شوند که البته نمونه‌اش را هم دیده‌ام که وقتی برخی‌ها خودشان را مسئول و متولی می‌دانند، با متن من که مواجه شدند طور دیگری برخورد کردند و گفتند که شهید کشوری را آنطور که شایسته بوده نشان نداده‌ام؛‌ در حالی که تاکید می‌کنم اصلا نمایش «کابوس شب نیمه آذر» درباره شهید کشوری نیست.

وی ادامه داد: فهمیدن پدرم با وجود برخی از آدم‌هایی که اطرافم هستند بسیار سخت است، به همین دلیل همیشه ترجیح دادم خودم او را در ذهنم بسازم، نه آن چیزی را که دیگران سعی می‌کنند تلقین کنند باور کنم. همیشه تلاش کردم از طریق خانواده‌ام و تحقیقاتی که انجام می‌دهم به شناختی از پدرم برسم که همین شناخت برای مهم است.

او افزود: این در حالی است که برخی حرف‌های تکراری و اشتباه که درباره زندگی شهدا گفته می‌شود یا نوع نگاه اشتباهی که وجود دارد،‌ باعث ایجاد مسائل دیگری می‌شود و من هم در همین راستا در نمایش خود تلاش کردم از فضای کلیشه‌ای گذشته دور باشم.

کشوری با تاکید بر اینکه نخواسته در نمایش خود تکنیک خاصی را به رخ بکشد بلکه در درجه اول قصه برایش اهمیت داشته است، در پاسخ به اینکه آیا هیچ یک از همرزمان پدرش این نمایش را دیده‌اند،‌ گفت: فعلا کسی از آنها، این نمایش را ندیده و شاید برخی از آن‌ها را دعوت کنم. البته در این کار اتفاقاتی هم افتاد و برخی فکر می‌کنند، چون علی کشوری این نمایش را اجرا می‌کند با رانت کار خود را پیش برده و برخی ارگان‌ها و دستگاه‌ها از او حمایت می‌کنند.

عده‌ای در باغ سبز نشان دادند، اما...

او ادامه داد: اما واقعیت این است که اگر پوستر و تبلیغات نمایش را هم ببینید، مشخص است که نام هیچ ارگان یا شخص خاصی ذکر نشده است. هرچند عده‌ای درِ باغ سبز نشان دادند اما در نهایت هیچ حمایتی صورت نگرفت.

نمایش «کابوس نیمه شب آذر» که در سالن تازه تعمیر شده «سایه» اجرا می‌شود، جایگاه تماشاچیان خود را در سه سمت سالن قرار داده که همین باعث دیده نشدن کامل صحنه توسط همه تماشاگران می‌شد. کشوری در ادامه این گفت‌و‌کو دراین باره توضیح داد: چیدمان صندلی‌های تماشاگران در اختیار من نبود و تصمیمی بود که مسئولان تئاتر شهر گرفته بودند. پیش از این هم چیدمان و میزانسنی که طراحی کرده بودم براساس سالن یکسویه بود و فکر نمی‌کردم این سالن به شکل دیگری درآید، به همین دلیل فقط توانستم تغییراتی را برای اجرا در کار ایجاد کنم.

علاقه‌مندم در حوزه جنگ و مشکلات آن کار کنم

او در پایان در پاسخ به اینکه علاقه‌مند است در تئاتر ژانرهای مختلفی را کارگردانی کند یا اینکه می‌خواهد در همین حوزه (جنگ) به فعالیت خود ادامه دهد، گفت: علاقه‌مندی‌ام کار در حوزه جنگ و به ویژه اثرات باقی مانده از آن است و ترجیح می‌دهم نمایشی را کارگردانی کنم که در آن به اثراتی که از جنگ باقی می‌ماند و مشکلاتی که ایجاد می‌شود بپردازم، چرا که روایت‌های ناگفته یا کمتر شنیده شده‌ای در این باره همچنان در کشور ما وجود دارد.

کشوری تاکید کرد: از هشت سال جنگ تحمیلی نمی‌توان چشم پوشی کرد و آثارش تا سال‌ها بر زندگی ما باقی خواهد ماند. این لطمه‌ها چیزی است که به صورت کابوس در تمام زندگی من وجود داشته است.

نمایش «کابوس شب نیمه آذر» نوشته ایوب آقاخانی است که جلیل فرجاد، بهرام ابراهیمی، الهام جعفرنژاد و پویا امینی بازیگران آن هستند. این نمایش هر شب به جز شنبه‌ها ساعت 19 تا تاریخ 25 اسفند روی صحنه خواهد بود.

این نمایش به طور مستقیم به جنگ نمی‌پردازد بلکه ترکش‌های پس از جنگ را بر خانواده‌های شهدا و ایثارگران بررسی می‌کند. او می‌گوید که به نوعی دغدغه‌ها و سوالاتی که شخصا همیشه در رابطه با نوع شهادت پدرش داشته را به تصویر کشیده است، به همین دلیل این نمایش نگاهی از زاویه خیلی نزدیک به مقوله جنگ است و شاید نوعی درد دل باشد.

سایر عوامل عبارتند از: نورایر ناظاریان (طراح صحنه)/شیما میر حمیدی (طراح لباس)/فرشاد منظوفی نیا (طراح نور)/افسانه قلی زاده (طراح گریم)/ارشام مودبیان (موسیقی)/کتایون خوشبین (دستیار کارگردان و برنامه ریز)/فواد خراباتی (مدیر تولید)/سارا شاهرودیان (منشی صحنه)/آوا فیاض (مدیر تبلیغات و روابط عمومی).

لادن مستوفی همچنان با «سقراط» همراه است

«سقراط» به کارگردانی و نویسندگی حمیدرضا نعیمی از 7 فروردین‌ماه در تالار وحدت روی صحنه می‌رود و در حالیکه در خبرهای ابتدایی این نمایش نامی از لادن مستوفی که قبلا هم در این کار حضور داشت به چشم نمی‌خورد،‌ گمانه‌زنی‌هایی مطرح شد که این بازیگر در اجرای جدید «سقراط» حضور ندارد.

اما در نهایت طبق اعلام کارگردان، لادن مستوفی به عنوان یکی از آخرین بازیگرانی که به این گروه نمایشی پیوستند،‌ خود را برای اجرای نوروزی کار آماده می‌کند.

در «سقراط» که برای سومین بار اجرا می‌شود، فرهاد آییش، لادن مستوفی، بهناز نازی، ایوب آقاخانی، یعقوب صباحی، کتانه افشاری‌نژاد، نقی سیف‌جمالی، سیاوش چراغی‌پور، بهار نوحیان، مجتبی پیرزاده، رضا جهانی، بهنام شرفی، مهرداد خانی، یاسمن کاکایی، راشین دیدنده، روژین رحیمی، مجید قادری، بهمن ناصری و محمد نژاد به عنوان بازیگر حضور دارند.

«سقراط» یکی از پرمخاطب‌ترین نمایش‌های چند سال اخیر است که برای کارگردانش نشانِ «عبدالحسین نوشین» را به ارمغان آورد که از سوی کانون منتقدان خانه‌ی تئاتر به حمیدرضا نعیمی اهدا شد. همچنین فرهاد آییش، بازیگر نقش سقراط، برای این نمایش جایزه و نشان آکادمی استاد حمید سمندریان را گرفت و در روز «جشن بازیگر» از سوی انجمن بازیگران خانه‌ی تئاتر تقدیر شد.

دیگر عوامل این نمایش عبارتند از: طراح صحنه: رضا مهدی‌زاده، طراح لباس: ادنا زینلیان، دستیار طراح لباس: مهدی شامیریان، سروش رازی، طراح نور: ضا حیدری، طراح چهره‌پردازی: ماریا حاجیها، طراح حرکت: محسن گودرزی، طراح پوستر و بروشور: منصوره قره‌داغی، آهنگساز: سیاوش لطفی، گروه کر: سحر لطفی، یکتا اعتمادی، پگاه عینک‌چی، نسیم شجاعی، علیرضا عبدالکریمی، مهرداد طلایی، سازهای کوبه‌ای: روشنک رفانی، هوتن حسینی، عرفان فرشی‌زاده، دستیار کارگردان و مدیر تولید: علی زارعی، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز: منصوره علی‌یاری، مدیر صحنه: سعید معروف‌پور، منشی صحنه: محبوبه صادقی، روابط عمومی و مشاور رسانه‌ای: جواد قاسمی، تبلیغات مجازی: امیر قالیچی، عکاس: امیر خدامی، مترجم فارسی به انگلیسی: مرتضی محمدی و روابط بین‌الملل: سعید وثیق‌نیا.